Ανασκόπηση 2021: Progressive Rock/Metal

RIP David Longdon

Είναι απολύτως σοκαριστικό όταν ένας άνθρωπος μόλις 55 ετών φεύγει από τη ζωή άδικα και απρόσμενα. Χωρίς να έχουν γίνει γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες, ο τραγουδιστής (και πολυοργανίστας και εκ των βασικών συνθετών) των Big Big Train, David Longdon, ενεπλάκη σε ένα ατύχημα στις 19/11 που τελικά του κόστισε τη ζωή, αφήνοντας τον prog κόσμο φτωχότερο. Οι Βρετανοί δεν υπήρξαν μόνο ένα λαμπρό παράδειγμα επιτυχίας στον prog χώρο τα τελευταία χρόνια, αλλά και ένα συγκρότημα που διακρινόταν για την ποιότητα το διακατείχε σε όλα τα επίπεδα. Σημαντικότατο ρόλο σε όλα αυτά είχε ο Dave Longdon, ο οποίος θα λείψει πολύ από τον μουσικό μας κόσμο.

Welcome back Porcupine Tree

Μπορεί το 2018 ο Steven Wilson να απέκλειε μια επανένωση των Porcupine Tree ως πισογύρισμα, φαίνεται όμως πως είτε η πανδημία, είτε η ανατροπή των ενδεχόμενων σχεδίων του για το "The Future Bites", οδήγησαν σε μια ευχάριστη για εμάς κωλοτούμπα, με την ανακοίνωση της κυκλοφορίας του "Closure / Continuation", μιας συλλογής κομματιών που δημιουργήθηκαν αμέσως μετά το "The Incident", πίσω στο 2012. Ηχηρή και μάλλον αδικαιολόγητη η απουσία του Colin Edwin στο μπάσο, ωστόσο η πρώτη γεύση με το "Harridan" μας έφερε μια νοσταλγική και οικεία ανάμνηση μιας μπάντας που μας έχει λείψει πολύ.

Welcome back Liquid Tension Experiment

Οι νυν και πρώην Dream Theater δεν μπορούν να κάτσουν στα αυγά τους, χρόνια τώρα. Αφού η πανδημία πάγωσε κάθε συναυλιακή δραστηριότητα, το έριξαν στο γράψιμο. Στα νεοσύστατα DT Headquarters που δοκιμάστηκαν πρώτη φορά ως χώρος ηχογράφησης για το "Terminal Velocity" του John Petrucci, η τετράδα Levin - Petrucci - Portnoy - Rudess επανασυνδέθηκε μετά από 25(!) χρόνια δισκογραφικής παύσης. Το αποτέλεσμα; Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Ορχηστρική τρέλα, μελωδίες, σε ένα παικτικό και συνθετικό ντελίριο. Παρά την αναμενόμενη αυτοαναφορικότητα που είναι εξάλλου χαρακτηριστικό του είδους, παραμένει αξιοθαύμαστη η αστείρευτη έμπνευση αυτών των μουσικών.

Η ζωή μετά τον θάνατο για τους Cynic

Αποχαιρετώντας τους Sean Reinert και Sean Malone στην περσινή μας ανασκόπηση, μιλούσαμε για το δυσαναπλήρωτο κενό που θα άφηναν. Η απουσία των ανθρώπων φυσικά δεν καλύπτεται, 12 μήνες μετά όμως έχουμε στην δισκοθήκη μας το νέο άλμπουμ των Cynic: ένα άλμπουμ που τιμάει τόσο την μνήμη τους, όσο και την βαθιά προοδευτική κληρονομιά μιας πραγματικά σπουδαίας μπάντας, αφήνοντας πίσω την μετριότητα του πρόσφατου παρελθόντος. Ο Masvidal τα κατάφερε, μουσικά και σημειολογικά, κι ένας μεγάλος κύκλος μοιάζει πια ολότελα κλειστός, σε όρους ποιότητας αλλά και συναισθηματικής κάθαρσης. 

Οι Genesis συνεχίζουν, όσο ο Phil Collins αντέχει

Καθώς οι Genesis ξεκίνησαν τον Οκτώβριο την περιοδεία επανασύνδεσης τους, περισσότερες πληροφορίες έγιναν γνωστές για τους λόγους που ο Phil Collins δεν βρέθηκε ξανά πίσω από το μυθικό του drum kit. Ο σπουδαίος μουσικός, σε μια σπάνια συνέντευξη του, αναφέρθηκε στα προβλήματα υγείας που τον ταλαιπωρούν, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως δεν βρίσκεται σε θέση ούτε να κρατήσει μια μπαγκέτα πλέον, πόσο μάλλον να παίξει τύμπανα. Παρ' όλα αυτά, η πρώτη περιοδεία της μπάντας μετά από 14 χρόνια, και πιθανόν τελευταία της, βρίσκει τους Mike Rutherford, Tony Banks και Phil Collins ξανά μαζί, αλλά και τον γιο του τελευταίου, Nic, πίσω από τα τύμπανα του ιστορικού σχήματος. 

1. Yes - The Quest

Για μια μπάντα με τα χιλιόμετρα και τις περγαμηνές των Yes, το οικείο και αναμενόμενο φαντάζει πια ως το πλέον επιθυμητό σε αυτήν την ηλικία και στο 22ο έργο τους επιτυγχάνεται σε σχεδόν υπερθετικό βαθμό. Τί κι αν η έννοια του progressive φαντάζει πια ως επίτιμη αναφορά για τη μουσική τους πρόταση, το δεινοσαυρικό τους αποτύπωμα σε ό,τι αφορά τον χώρο του προοδευτικού, τους κατατάσσει στην κατηγορία των κλασικών rock σχημάτων που φαντάζουν αναντικατάστατα, άμα τη απόσυρση τους. [Σ.Κ.]

2. Styx - Crash Of The Crown

Το πιο πρόσφατο άλμπουμ των βετεράνων pomp rockers διαθέτει κάθε στοιχείο του ήχου τους, εμποτισμένο με την πομπώδη μεγαλοπρέπεια των late ‘70s κι ευεργετημένο με έξυπνη στιχουργική προσέγγιση και μικρές μουσικές εκπλήξεις που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον. Συγχρόνως, η επανεμφάνιση του ιδρυτικού μέλους Chuck Panozzo αποτελεί ένα μικρό easter egg για τους φανατικούς ακόλουθους της μπάντας, οι οποίοι δηλώνουν ακόμη το παρόν παρά την αμφισβήτηση που φέρνει ακούσια η μόνιμη απουσία του Dennis DeYoung. [Σ.Κ.]

3. Steve Hackett - Surrender Of Silence

Ο σπουδαίος κιθαρίστας αποτελεί έναν από τους πλέον παραγωγικούς μουσικούς της γενιάς του, καθώς συνεχίζει να δισκογραφεί αδιάκοπα και με ρυθμούς που θα ζήλευαν οι περισσότεροι συνάδελφοι του. Έτσι, μέσα στο 2021 μας χάρισε όχι ένα, αλλά δύο νέα άλμπουμ, με τα "Under A Mediterranean Sky" και "Surrender Of Silence" να κρατούν καλή συντροφιά στους prog ρέκτες. Ιδιαίτερα, δε, στο δεύτερο εξ αυτών, ο Hackett αποκαλύπτει για ακόμη μια φορά την αγάπη του για τον κλασικό ήχο, έχοντας εμφανείς επιρροές από το κίνημα του νεοκλασικισμού, αναμεμειγμένες με rock και world music ήχους. [Σ.Κ.]

4. Kayak - Out Of This World

Εν μέρει μου αρέσει αυτή η αναβίωση ιστορικών ονομάτων που έβγαλαν κάποιες καλές δουλειές την δεκαετία του '70. Βλέπω την σπίθα ανθρώπων που θα περίμενες να τα έχουν παρατήσει προ πολλού και το εκτιμώ. Το προ 3ετίας "Seventeen" που κυκλοφόρησαν οι Ολλανδοί Kayak απέδειξε ότι η νοσταλγία μπορεί να συνδυαστεί με ουσία, καθότι πρόκειται για ένα πραγματικά καλοφτιαγμένο άλμπουμ μελωδικού prog. Το φετινό "Out Of This World" παρά το ότι μοιάζει βγαλμένο από το ίδιο καλούπι και έχει διατηρήσει τα ποιοτικά στοιχεία του προκατόχου του, μου έβγαλε μια αίσθηση ότι είναι φτιαγμένο από παλιούς μουσικούς για παλιούς οπαδούς (του ιδιώματος) και χωρίς απαραίτητα να έχω κάτι κακό να του προσάψω, με έχασε σχετικά γρήγορα. [X.Κ.]

5. Premiata Forneria Marconi - I Dreamed Of Electric Sheep

Οι πιονέροι του Rock Progressivo Italiano επέστρεψαν φέτος με νέο δίσκο, τέσσερα χρόνια μετά το "Emotional Tatoos". Το "I Dreamed Of Electric Sleep" κυκλοφόρησε σε δύο εκδόσεις (μια αγγλική και μια ιταλική - προτιμήστε την τελευταία), παρουσίασε την αναθεωρημένη οπτική της μπάντας μέσα στη νέα χιλιετία, αλλά δεν ενθουσίασε όσο θα το θέλαμε ενδόμυχα. Steve Hackett και Ian Anderson συμβάλουν με την παρουσία τους σε αυτήν τη σύναξη ιστορικών προοδευτικών μορφών, το άλμπουμ ακούγεται ολοένα και καλύτερο από τη στιγμή που το οικειοποιηθείς (με το δεύτερο μέρος του πιθανόν να στέκεται ψηλότερα από το πρώτο) κι ευχόμαστε η παρουσία τους να έχει συνέχεια για όσο τα πόδια κρατούν ακόμη. [Σ.Κ.]

Σε άλλα νέα του Jurassic Park: Νέες δουλειές επίσης κυκλοφόρησαν ο Peter Hamill, ο Clive Nolan, οι Hawkwind και οι Saga μεταξύ άλλων.

Τα must

1. The Neal Morse Band - Innocence & Danger

Απορίας άξιο πως γίνεται μια μπάντα να παραμένει τόσο παραγωγική και συνάμα τόσο ποιοτική. Σαν ένας σταθερός πυλώνα στο χώρο του παραδοσιακού prog rock, με το "Innocence & Danger" ακόμη μια φορά μας παρουσίασε ένα πληθωρικό και ουσιώδη δίσκο. Ειδική μνεία στον μπαλαντέρ Eric Gilette, τον άνθρωπο πολυεργαλείο που φαίνεται να πλαισιώνει ιδανικά τον mastermind Neal και με τη φωνή του δίνει μια φρεσκάδα στα κομμάτια. Από τους Beatles στους Floyd και τους Spocks Beard, σε αυτό το άλμπουμ θα τα βρεις όλα. Μια μουσική γιορτή, με τα 100 λεπτά διάρκειάς της να περνάνε σαν νερό. [Ν.Κ.]  

2. Transatlantic - The Absolute Universe

Εκείνο που ξεχωρίζει το πελώριο "The Absolute Universe" του απαιτητικού προοδευτικού σωρού και το ανάγει σε ένα οικουμενικό δημιούργημα που δεν θα απολαύσει μονάχα ο ψαγμένος prog geek, είναι αυτή η αφηγηματική του διάθεση, ένα χαρακτηριστικό που έχει αναχθεί σε επιστήμη στα χέρια του Neal Morse. Τα όρια να είναι διευρυμένα εντός του συμφωνικού prog ιδιώματος, με τα διάφορα jazz-y ξεσπάσματα και τις πιο μπαλαντοειδείς στιγμές να συνθέτουν το αναμενόμενο, προκαθορισμένο αλλά και πάλι ρηξικέλευθο στοιχείο της έκπληξης, παρουσιάζοντας όλα τα ιδιαίτερα γνωρίσματα τους παρόντα σε περίσσεια. [Σ.Κ.]

3. Motorpsycho - Kingdom Of Oblivion

Τα καλά νέα με τους Motorpsycho είναι ότι είναι σπουδαία μπάντα, τα κακά νέα είναι ότι είναι τόσο υπέρ-παραγωγικοί που καταντάει δύσκολο να διατηρούν το ενδιαφέρον μας αμείωτο. Ας μην είμαστε όμως και αχάριστοι! Το "Kingdom Of Oblivion" είναι το νιοστό πολύ καλό τους άλμπουμ, τους βρίσκει να αποδίδουν ένα σχετικά πιο straight υλικό με την γνωστή τους κλάση, έξοχη μουσικότητα και φρεσκάδα κι όλα δείχνουν ότι είναι πανέτοιμοι για τα επόμενα τριάντα καλά άλμπουμ τους. Το μόνο πρόβλημα του "Kingdom Of Oblivion" είναι ότι διαδέχεται ένα career highlight όπως το "The All Is One", ακόμα κι έτσι όμως καταφέρνει ξανά να ξεχωρίσει. [Α.Κ.]

4. Diagonal - 4

Το "4" έχει μία θαυμαστή ομοιογένεια καθώς ο τρόπος που τα μέλη τους έχουν αφομοιώσει, διαπραγματευτεί και εξωτερικεύσει τις ‘60s και ‘70s επιρροές τους είναι σπάνιος. Και το αποτέλεσμα είναι κάτι πολύ καλύτερο από εντυπωσιακό. Είναι υποβλητικό. Την ίδια στιγμή, όμως, είναι και τόσο χωμένο βαθιά στα έγκατα του underground, που η έξοδος από εκείνο, αν ποτέ την επιχειρήσουν, φαντάζει ως μια εξίσωση για δυνατούς λύτες. [Σ.Κ.]

5. Big Big Train - Common Ground

Ο απρόσμενος θάνατος του David Longdon επισκίασε ό,τι αφορά τους φετινούς Big Big Train, παρά το γεγονός της επιστροφής τους στη δισκογραφία για άλλη μια φορά στα γνωστά τους επίπεδα. Το "Common Ground" υπήρξε ένας ανταγωνιστικός δίσκος, όντας λίγο-πολύ ένα ακόμα άλμπουμ των Big Big Train, με ό,τι θετικό ή ό,τι ανασταλτικό συνεπάγεται αυτό, αλλά και μια πιο συνεκτική δουλειά από τους πρόσφατους προκατόχους της. [Σ.Κ.]

Τα worth checking

1. Caligonaut - Magnified As Giants

Ή αλλιώς η ιστορία του πως ένας απλός Νορβηγός session-ας φτιάχνει δική του μπάντα και κοντράρει στα ίσα τους φίλους/εργοδότες του. Το ντεμπούτο των Caligonaut του Ole Michael Bjørndal δεν είναι απλώς ένα άλμπουμ για να ικανοποιηθούν οι λάτρεις του '70s symphonic prog. Είναι μια δουλειά που φυτεύει πονηρά μοντέρνες και folk σπόρους σε ένα, κατά τ' άλλα, μουσειακό ύφος, ένα άλμπουμ που κουβαλάει (παραδόξως) ένα προσωπικό ήχο σε δομές και μελωδίες, ένα περιπετειώδες κατασκεύασμα κλασικού prog που θα ανταμείψει πλουσιοπάροχα όσους στο δίλημμα επικές, μακροσκελείς συνθέσεις ή συναίσθημα απαντούν βροντερά: Και τα δύο! Ο πήχης μπήκε ήδη ψηλά, λοιπόν. [Α.Κ.]

2. Steven Wilson - The Future Bites

Καταλαβαίνω γιατί πολλοί απογοητεύτηκαν από το "The Future Bites". Καταλαβαίνω γιατί μπορεί να μην έκατσε καλά σε πολλούς οπαδούς του. Αλλά δεν θα έπρεπε, καθώς ήταν εμφανές που πήγαινε το μουσικό τρένο της προσωπικής του καριέρας. Προσωπικά, αν και ηχητικά είναι πολύ μακριά από τα νερά μου, ομολογώ πως το ευχαριστήθηκα δεόντως, χωρίς βέβαια να έχει τα χαρακτηριστικά με τα οποία συγκλόνιζε παλιότερα τον κόσμο μου. Είναι, όμως, μια εξαιρετικά καλοδουλεμένη κυκλοφορία, με τραγούδια σαν το "12 Things I Forgot" ή το "Personal Shopper" να μην σε αφήνουν να ξεχάσεις πόσο σπουδαίο είναι το δημιουργικό πνεύμα του Steven Wilson. Και φυσικά το ότι δεν σταματάει να προοδεύει, άσχετα αν η κατεύθυνση μας αρέσει ή όχι. [Χ.Κ.]

3. Needlepoint - Waking Up That Valley

Κλείνεις τα μάτια και νομίζεις πως ακούς κάτι που φτιάχτηκε στην σέπια ψυχεδέλεια των 60s. Ίσως τίποτα σε αυτή την ανασκόπηση δεν είναι τόσο ρετρό όσο το πέμπτο άλμπουμ των Νορβηγών Needlepoint, όμως αυτή είναι και η ομορφιά αυτής μπάντας: ο ιδιαίτερος τρόπος που βουτάνε στην κληρονομιά του Canterbury δεν είναι νοσταλγικός, ούτε διαλέγουν την psych/folk ανεμελιά ως απόδραση. Το "Waking Up That Valley" κρύβει ένα γνήσιο "we don't care" attitude, γυρνάει περήφανα την πλάτη του στην μουσική του σήμερα και καταδύεται βαθιά σε έναν αλλοτινό ονειρόκοσμο όπου κυριαρχείται προφανώς από άλλους μουσικούς νόμους. [Α.Κ.]

4. Shamblemaths - Shamblemaths 2

Άλλο ένα άλμπουμ που ήρθε φέτος από τη Νορβηγία και μας έπιασε παντελώς απροετοίμαστους… Το δεύτερο άλμπουμ των Shamblemaths είναι μια heavy prog ονείρωξη όπου πίσω από την ρετρό φορεσιά του κρύβεται μια μπάντα που αντιλαμβάνεται την λέξη πρόοδος σαν κάτι ζωντανό. Βαριά riffs, εκτεταμένα ατμοσφαιρικά σημεία, πνευστά, τρομερές ενορχηστρώσεις και φλερτ με neoclassical στοιχεία, είναι λίγα μόνο από τα συστατικά που κάνουν το "Shamblemaths II" να ξεχωρίζει και να ξυπνάει άγρια prog πάθη. [Α.Κ.]

5. Mandoki Soulmates - Utopia For Realists: Hungarian Pictures

Ο Leslie Mandoki κυκλοφορούσε κάτω από την ανυποψίαστη μύτη μας για 30 χρόνια, ευτυχώς όμως ποτέ δεν είναι αργά. Η επιφοίτηση ήρθε με την πολύ πλούσια αυτή κυκλοφορία στην οποία ο Mandoki - μαζί με μερικούς από τους καλύτερους μουσικούς στην ιστορία του rock - ξεδιπλώνει έναν πλούσιο και γενναιόδωρο μουσικό κόσμο όπου το prog, η folk, η jazz και η κλασική μουσική ενώνονται προς όφελος της ίδιας της τέχνης, της Ιστορίας και μιας ανθρωποκεντρικής θέασης των πραγμάτων. Μία άχρονη, πανέμορφη ηχητική εμπειρία που αξίζει να ζήσεις. [Α.Κ.]

Τα worth mentioning

1. Agusa - En Annan Varld

Δεν χρειάστηκαν παρά μόνο δύο Instrumental συνθέσεις (25 και 21 λεπτών η καθεμιά) ως υπενθύμιση για τη δυναμική και τη θέση των Agusa στο σύγχρονο prog γίγνεσθαι. Οι εκ Malmo ορμώμενοι Σουηδοί prog rockers στην τελετουργία του "En Annan Varld" παρουσιάζουν τη δική τους μυσταγωγική δημιουργικότητα, με τις ατμοσφαιρικές δυναμικές και το συναίσθημα να περισσεύουν. Ως άξιο τέκνο των King Crimson, Änglagård , Jethro Tull και Camel, οι Agusa σμιλεύσαν ένα πανέμορφο ταξίδι στα άδυτα της ψυχής, στην πιο ειλικρινή και καίρια κυκλοφορία τους μέχρι στιγμής. [Σ.Κ.]

2. Tusmørke - Nordisk Krim

Οι folk εξάρσεις, τα παλιακά εφέ των πανταχού παρόντων πλήκτρων, η θεατρική και παιχνιδιάρικη προσέγγιση των φωνητικών, όλα συνηγορούν πως το "Nordisk Krim" αποτελεί ακόμη ένα πανέμορφο ταξίδι στο χρόνο, τοποθετημένο στο σήμερα προς γνώση κι απόλαυση των ευήκοων ώτων που θα το αναζητήσουν. Αν φανταστούμε μια πιο ψυχεδελική εκδοχή των Jethro Tull του πρώτου μισού των '70s, περασμένη μέσα από το φίλτρο της προσωπικής εκδοχής των Νορβηγών για τον ήχο που προσδιορίζουμε ως σκηνή του Canterbury, κάπως έτσι θα μπορούσαμε να περιγράψουμε συνοπτικά τη φετινή μουσική πρόταση των Tusmørke. [Σ.Κ.]

3. Frost* - Day And Age

Θυμάμαι ακόμα την αίσθηση που είχαν κάνει σε έναν μικρό prog κύκλο τότε τα δυο πρώτα άλμπουμ των Frost* (δεν νομίζω πως είχε επιβληθεί ακόμα το * στο όνομα), ενώ ακόμα και σήμερα θεωρώ τα "Milliontown" και "Experiments In Mass Appeal" εξαιρετικά δείγματα του σύγχρονου βρετανικού prog rock. Το φετινό τους, τέταρτο άλμπουμ "Day And Age" μοιάζει να συνεχίζει εκεί που σταμάτησε το αρκετά καλό "Distant Satellites" του 2016, αν και μισό σκαλοπάτι κάτω. Η ποιότητα είναι εδώ φυσικά, αλλά νιώθω ότι από τότε που ανέλαβε περισσότερες αρμοδιότητές και κυρίως τα φωνητικά ο John Mitchell οι Frost* έγιναν ένα ακόμα prog συγκρότημα της βρετανικής σκηνής. Ίσως τους αδικώ λίγο, αλλά ίσως αδικούν κι οι ίδιοι λίγο τους εαυτούς τους γιατί έμοιαζαν φτιαγμένοι για μεγαλύτερα πράγματα. [X.Κ.]

4. Drifing Sun - Forsaken Innocence

Είναι γεγονός ότι η παρουσία του δικού μας Jargon (Verbal Delirium, Jargon) έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να αναζητήσουμε τη νέα δουλειά των Βρετανών Drifting Sun. Και ευτυχώς! Διότι, πέραν της θαυμάσιας performance του Γιάννη, το "Forsaken Innocence" είναι ένα πλούσιο σε ήχους και συναισθήματα άλμπουμ που τιμάει απ' άκρο σ' άκρο την κλασική βρετανική prog παράδοση των 70s αλλά και το neo-prog ύφος, όπως συνεχίζει να εξελίσσεται στις τελευταίες δεκαετίες. Όμορφες συνθέσεις, ζεστές ατμόσφαιρες και εξαίσιες chamber rock πινελιές βοηθούν στην συγκρότηση ενός άρτιου αισθητικά άλμπουμ. [Α.Κ.]

5. Astrakhan - A Slow Ride Towards Death

Αυτή η κολεκτίβα μουσικών με θητεία σε μπάντες οι Pain Of Salvation, οι Royal Hunt και οι Evergrey μάς προσέφερε ένα καλοζυγισμένο prog rock/metal άλμπουμ, το τρίτο κατά σειρά που έχει να παρουσιάσει. Η εντυπωσιακή φωνή του Alex Lycke είναι πρωταγωνίστρια του υλικού, το οποίο ακροβατεί μεταξύ της metal ευθύτητας και της πιο απρόβλεπτης prog rock φύσης του, έχοντας πάντως αρκετές easy listening και γεμάτες θεατρικότητα στιγμές κατά τη διάρκεια της ροής του. Η Queensryche αύρα που υπάρχει εδώ κι εκεί μοιάζει ευπρόσδεκτη, με το "A Slow Ride Towards Death" να στέκεται ως ένα όμορφο, αλλά μάλλον άνισο άλμπουμ του είδους. [Σ.Κ.]

Τα must

1. Need - Norchestrion: A Song For The End

Το επιστέγασμα σκληρής δουλειάς ετών, το κλείσιμο μιας τριλογίας και ενός δισκογραφικού κύκλου γεμάτου συναίσθημα, τεχνική και ουσία. Στο "A Song For The End" οι Need επιβεβαιώνουν τη θέση τους στην κορυφή της νέας γενιάς του "κλασσικού" progressive metal. Με τη μπάντα να χτυπάει κορυφές σε όλα τα επίπεδα, μουσικά, ηχητικά και στιχουργικά, ολοκληρώνει τον πολυετή κύκλο του "Α Song …" με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, και μας κάνει να ανυπομονούμε να ξαναβρεθούμε σε κάποιο συναυλιακό δρώμενο αλλά και να αναρωτηθούμε για το πού μπορεί να μας ταξιδέψουν μετά το τέλος… [Ν.Κ.] 

2. Vola - Witness

Το "Applause Of A Distant Crowd" είχε αφήσει τις υποσχέσεις και το "Witness" τις πραγματοποίησε: οι Vola είναι φτιαγμένοι για τα σαλόνια του progressive metal. Καταφέρνουν να ισορροπήσουν υποδειγματικά τις djent, κλασικές prog και ηλεκτρονικές τους αναφορές, περισσότερο όμως ξεχωρίζουν γιατί ξέρουν να συνθέτουν πραγματικά πιασάρικα κι ενδιαφέροντα τραγούδια. Είναι δύσκολο να υπολογίσεις αν μπορούν να φτάσουν ακόμα ψηλότερα καλλιτεχνικά όμως η μέχρι τώρα πορεία τους δείχνει ότι, ναι, μπορούν. Καθόλου τυχαία, βρίσκονται στα 30 καλύτερα άλμπουμ του 2021. [Α.Κ.]

3. Dream Theater - A View From The Top Of The World

Σαν σύνολο, το "A View From The Top Of The World" φαίνεται να καταφέρνει να κερδίζει τον τίτλο της αρτιότερης δουλειάς τους μετά τη φυγή του Mike Portnoy. Κλασικά όμορφες και νοσταλγικές μελωδίες αλλά και πιο πειραματικές ατμόσφαιρες, ντύνουν ένα τεχνικά άρτιο αποτέλεσμα. Κοντράροντας στα ίσια το προ δεκαετίας "A Dramatic Turn Of Events", οι Dream Theater δείχνουν πως μέσα στα πλαίσια του καθορισμένου και χαρακτηριστικού ήχου τους, έχουν ακόμη πολλά να πουν. [Σ.Κ.]

4. Soen - Imperial

Υπάρχουν συγκροτήματα που καταφέρνουν να κάνουν το βήμα παραπάνω με μια συνθήκη: την συνέπεια. Τόσο στο να δισκογραφούν, όσο και στο να κρατούν σταθερά κάποια ποιοτικά στοιχεία. Οι Soen δεν μοιάζουν να κάνουν κάποιο μεγάλο βήμα μπροστά μουσικά με το "Imperial" σε σχέση με τους δυο προκατόχους του, παρόλα αυτά η επιτυχία και η απήχησή τους μοιάζει να είναι πολύ μεγαλύτερες. Και πολύ καλώς συμβαίνει αυτό, διότι το "Imperial" είναι ένα ακόμα πολύ καλό άλμπουμ από μια μπάντα που πλέον πατάει γερά πόδι ανάμεσα στα πιο δυνατά ονόματα της progressive metal σκηνής. [X.Κ.]

5. Between The Buried And Me - Colors II

Αψηφώντας τις αναμενόμενες συγκρίσεις με το προ-δεκατετραετίας "Colors", η μπάντα αποφάσισε πως είχε έρθει η ώρα για τον διάδοχό του. Σε αντίθεση με πολλές αντίστοιχες περιπτώσεις, όπου το sequel δημιουργείται καθαρά για την εκμετάλλευση της όποιας υπάρχουσας εμπορικής φήμης γύρω από το αρχικό έργο, εδώ οι Between The Buried And Me επιστρέφουν μεν στην παρανοϊκή διάθεση που είχαν τότε, φιλτράροντας την όμως με την εμπειρία των ετών που πέρασαν. Το αποτέλεσμα, 80 λεπτά μουσικής γεμάτης με ανατροπές και αχαλίνωτης έμπνευσης. [Ν.Κ.] 

Τα worth checking

1. Cynic - Ascension Codes

Με το πραγματικό progressive πνεύμα πυρωμένο όσο ποτέ, οι Cynic ξεπερνούν τον θάνατο κι επιστρέφουν μετά από επτά χρόνια με ένα πυκνό και δύσβατο, αλλά δεδομένα εξαιρετικό άλμπουμ. Ο κόσμος των Cynic ήταν πάντα κορυφαίος και αμίμητος, ένας κόσμος που μπλέκει το πνεύμα και την επιστήμη, τη βιολογία, την αστρονομία και τον πνευματισμό, ένας ηχητικός κόσμος που νικάει ολοσχερώς την ύλη και τη βαρύτητα. Αυτός ο υπερβατικός κόσμος επιστρέφει εδώ για τα καλά, έχοντας ένα επιπρόσθετο όπλο, το συναίσθημα. [Σ.Κ.]

2. Leprous - Aphelion

Λέει πολλά για το υψηλό στάνταρ που έχουμε για τους Leprous στο Rocking.gr το γεγονός πως φέτος έλειπαν από τη λίστα της χρονιάς μας, έχοντας βγάλει έναν πολύ καλό δίσκο σαν το "Aphelion". Kι αυτό, γιατί όταν μας έχουν μάθει στα αριστουργήματα, το πολύ καλό φτάνει να μη μας είναι αρκετό. Ωστόσο, στο "Aphelion" θα βρεί κανείς πολύ δυνατά κομμάτια, με όλα τα στοιχεία που θα περίμενε κανείς από τη μπάντα, τις πιασάρικες στιγμές, αλλά και την τεχνική που πηγαία εμπλουτίζει τον ήχο τους. Αναμφίβολα μια αξιόλογη προσθήκη στη συνολική τους (αψεγάδιαστη) δισκογραφία, που ίσως και να αδικείται από την αναπόφευκτη σύγκριση με τις κορυφές του πρόσφατου παρελθόντος τους. [Ν.Κ.] 

3. Terra Odium - Ne Plus Ultra

Η λογική λέει ότι, ως απευθείας απόγονοι των θεών Spiral Architect, οι Terra Odium θα έφερναν ένα δάκρυ συγκίνησης στους νοσταλγούς των prog 90s. Η λογική λέει επίσης ότι η μουσική τους μπορεί να θεωρηθεί ως αρκετά ξεπερασμένη κι ότι μπορεί να νοηθεί γενικώς ως φανερά επηρεασμένη από τους Psychotic Waltz, περασμένη μέσα από ένα μοντέρνο 00s φίλτρο. Αυτό που δεν λέει η λογική είναι το πως γίνεται αυτό το άλμπουμ να είναι τόσο ένοχα απολαυστικό και γιατί το χέρι πατάει το play ξανά και ξανά. [Α.Κ.]

4. Wheel - Resident Human

Χωρίς να ξεγράφουν τις επιρροές των Tool, στο "Resident Human" οι Wheel καταφέρνουν να παρουσιάσουν μια ισχυρή ταυτότητα. Αρχικά, τα riffs πρωταγωνιστούν σε όλο το άλμπουμ (με το "Ascend" να μπαίνει στη λίστα με τα πιο πορωτικά της χρονιάς), αλλά η μαγεία βρίσκεται στο σύνολο των κομματιών, και το συναισθηματικό υπόβαθρο που τα στηρίζει. Η ασημαντότητα του ατόμου μπροστά στο κοσμικό σύνολο, ως έμπνευση ενδοσκόπησης και αναθεώρησης, λειτουργεί κομβικά σε συνδυασμό με τις διακυμάνσεις του ήχου, φτιάχνοντας ένα μουσικό ταξίδι που αξίζει κανείς να αφιερώσει το χρόνο που του αρμόζει για να το εκτιμήσει. [Ν.Κ.] 

5. Iotunn - Access All Worlds

Οι Iotunn αφορούν το progressive metal έτσι όπως μπορεί να θεαθεί από την οπτική γωνία των Enslaved ή των Borknagar. Υπάρχει όμως εδώ μια έντονη δύναμη που μαγνητίζει τον ακροατή μέσα στις επικών διαστάσεων συνθέσεις του δίσκου. Υπάρχει και η ερμηνεία του Jon Aldara που απογειώνει το υλικό και μας χαρίζει μία από τις καλύτερες metal performances της χρονιάς. Όποιος κι αν είναι ο λόγος, το "Access All Worlds" αποτελεί ένα θαυμάσιο ντεμπούτο που έκανε μεγάλη αίσθηση μέσα στο 2021, αφήνοντας την εντύπωση ότι κάτι σημαντικό έχει γεννηθεί. [Α.Κ.]

Τα worth mentioning

1. The Vicious Head Society - Extinction Level Intent

Έχουμε την πεποίθηση ότι το δεύτερο άλμπουμ των Ιρλανδών progsters δεν πρέπει να παρεξηγηθεί ως μια καλή underground υπόθεση. Το "Extinction Level Intent" έχει μια παλιακή αύρα στις shredding κιθάρες, διαθέτει όμως τολμηρό συνθετικό υλικό και μια συμφωνική κινηματογραφικότητα που δεν μπορεί εύκολα να αγνοηθεί. Φαίνεται ότι το ταλέντο και η διάθεση υπάρχουν, ίσως το μόνο πράγμα που χρειάζονται οι The Vicious Head Society για να λάμψουν περαιτέρω είναι μια δυνατή δισκογραφική υποστήριξη. Όσοι μαγεύονται με το prog των Symphony X θα βρουν εδώ μια νέα καψούρα. [Α.Κ.]

2. Evergrey - Escape Of The Phoenix

Συνεχίζοντας το σερί των καλών κυκλοφοριών, οι Evergrey δείχνουν πιο σίγουροι από ποτέ, με ένα συνεκτικό σύνολο κομματιών, πληθώρα riffs και χαρακτηριστικών ερμηνειών από τον ιθύνοντα νου και μπροστάρη της μπάντας, Tom Englund. Χωρίς στοιχεία πρωτοτυπίας ή εντυπωσιασμού, η μπάντα έχει βρει μια συνταγή που δουλεύει, και χωρίς αυταπάτες την ακολουθεί πιστά, με βασικό σκοπό την ικανοποίηση του ήδη υπαρχοντος κοινού της. Όχι ιδιαίτερα progressive, αλλά για τους Evergrey το κλειδί ήταν πάντα το συναίσθημα. Κι αυτό το κατέχουν καλά. [Ν.Κ.] 

3. Teramaze - Sorella Minore

Υπερπαραγωγικό το σχήμα του Dean Wells φέτος, κυκλοφορώντας την ίδια χρονιά δύο full length δίσκους, τα "Sorella Minore" και "And They Beauty They Perceive". Το πρώτο από αυτά, συνεχίζει στιχουργικά το concept του φανταστικού "Her Halo", έχοντας ως καλεσμένο στο 25-λεπτο ομότιτλο τραγούδι τον Nathan Peachy (τραγουδιστή στο "Her Halo") και συνεχίζοντας να παραθέτουν την αγάπη τους για το παλιό, καλό prog metal των Symphony X, Shadow Gallery και Vanden Plas, με αποτελέσματα που κυμαίνονται σε σταθερά υψηλά επίπεδα. [Σ.Κ.]

4. Genghis Tron - Dream Weapon

Πέρασαν 13 χρόνια για να ακούσουμε νέα μουσική από την πλευρά των Αμερικανών, αλλά η πρόοδος που παρουσίασαν είναι εμφανέστατη. Με το βλέμμα πλέον εντονότερα στο ‘70s παρελθόν και τις ηλεκτρονικές παρυφές του progressive και kraut ήχου, οι Genghis Tron παρουσιάζονται πια περισσότερο ψυχεδελικοί και ατμοσφαιρικοί, παρά ψηφιακοί και ασυγκράτητοι. Η αλλαγή αυτή ξενίζει εν συγκρίσει με τον πρότερο εαυτό τους, αλλά αποκαλύπτει ένα νέο εκφραστικό πρόσωπο που παραμένει πρωτότυπο και ολόδικό τους, και δεδομένα πιο «ανθρώπινο» κι εύκολα προσεγγίσιμο. [Σ.Κ.]

5. Subterranean Masquerade - Mountain Fever

Οι Subterranean Masquerade του "Mountain Fever" ελάχιστη σχέση έχουν με αυτούς του "Suspended Animation Dreams". Ωστόσο, εδώ και τρεις δίσκους φαίνεται να έχουν βρει την ταυτότητα τους και με ελάχιστες αλλά ουσιώδεις κινήσεις διατηρούνται στον αφρό της progressive metal σκηνής. Στο εξαιρετικό φετινό τους πόνημα, η μαγευτικά πλαστική φωνή του Davidavi καλύπτει επάξια το κενό των Kjetil Nordhus και Eliran Waitzman και δένει ασφυκτικά με το έντονα folk στοιχείο των συνθέσεων. Οι Subterranean Masquerade αφουγκράζονται την ροπή του σύγχρονου prog ήχου από την οποία, υποσυνείδητα, λαμβάνουν αρκετές επιρροές και στήνουν την κορυφαία στιγμή της δισκογραφίας τους. [Αλ.Κ]

Πέρασαν και δεν ακούμπησαν: Οι γενικά πολύ συμπαθείς γερόλυκοι Ιταλοί Eldritch με το "EOS", οι Γάλλοι Altesia με το "Embryo" που είχαν αφήσει υποσχέσεις με το πρώτο άλμπουμ και φυσικά ο Geoff Tate με τους Sweet Oblivion, που η αλήθεια είναι ότι δεν περιμέναμε και κάτι ιδιαίτερο.

Ειδική Αναφορά

Devin Townsend - "The Puzzle" & "Snuggles"

Ο Devin ό,τι κι αν αποφασίσει να κάνει, έχει τη θέση του στο πάνθεον της prog μουσικής. Εν όψει της επόμενης «κανονικής» κυκλοφορίας του, την ερχόμενη άνοιξη, έκρινε σκόπιμο να βγάλει από τον οργανισμό του όχι ένα, αλλά δυο τελείως αλλόκοτα, περίεργα, αντισυμβατικά, αντιεμπορικά άλμπουμ, που έχουν περίπου όση συνοχή έχουν οι σκέψεις στο κεφάλι του. Τόσο το "Snuggles" όσο και το "The Puzzle" έχουν φυσικά στιγμές ευφυίας, ενώ έχουν και πάμπολλους καλεσμένους να εντοπίσει ο ακροατής, αλλά δεν είναι σώφρων να κριθούν ως τυπικές δουλειές. Μάλλον δεν είναι τυχαίο το ότι δεν τα κυκλοφορεί η εταιρεία του (Inside Out) ή το ότι τα έβγαλε στα μέσα του Δεκέμβρη. Εν τω μεταξύ, η λέξη «σώφρων» μοιάζει ήδη τελείως παράταιρη. [X.Κ.]

1. Krokofant - Fifth

Με jazz εξωτερικά χαρακτηριστικά και με την fusion κληρονομιά των Van Der Graaf Generator μασκαρεμένη κάτω από τα παραμορφωμένα riffs, οι Krokofant παραδίδουν ένα μουσικό κομψοτέχνημα. Καθαρό στην δομή, στην αισθητική και τις προθέσεις του, το πέμπτο τους άλμπουμ δεν αστειεύεται, ούτε ψευτοπαρακαλάει για την προσοχή σου. Τα δίνει όλα, τα σπάει, χάνεται μέσα στα φωνακλάδικα σαξόφωνα και συγκροτεί ένα από τα καλύτερα άλμπουμ που μας έδωσε φέτος η κραταιά σκανδιναβική prog/jazz σκηνή. [Α.Κ.]

2. Red Kite - Apophenian Bliss

Οι Red Kite δεν είναι απλά ένα ακόμα nordic prog σχήμα. Το δεύτερο τους άλμπουμ κοιτάει φανερά προς spiritual jazz κατευθύνσεις, διατηρώντας όμως τα ηχοχρώματα του κλασικού rock των Cream/Black Sabbath, τις ψυχεδέλειες των The Doors, το «ξύλο» των Mahavishnu Orchestra. Το καλύτερο όμως είναι ότι τα κάνουν όλα αυτά με το προσωπικό τους στυλ και με μια μαβιά παράνοια να σκεπάζει τα πάντα, ενώ εκείνοι μοιάζουν να περπατούν σε ένα δικό τους μοναχικό, ακραία ηλεκτρισμένο δρόμο. [Α.Κ.]

3. Hedvig Mollestad Trio - Ding Dong. You're Dead

Η Hedvig Mollestad έχει βαλθεί να τα σαρώσει όλα. Μετά το εξαιρετικό προσωπικό της "Echidna" επιστρέφει στην μορφή του trio, κάνοντας πάντα αυτό που ξέρει καλύτερα. Ίσως δεν υπάρχει καμία άλλη κιθάρα στον prog κόσμο που να παντρεύει τόσο αρμονικά τα jazzy licks με την αλητεία του Hendrix, όντας παράλληλα ικανή να καταδύεται σε όμορφες ambient ατμόσφαιρες. Έδωσε και δεύτερο άλμπουμ στα τελειώματα της χρονιάς ("Temple Revisited") και γενικώς αυτή γυναίκα δείχνει ότι εκτός από απαράμιλλο ταλέντο έχει και συνθετικά κέφια. (Α.Κ)

4. The Physics House Band - Incident On 3^rd

Το τρομερό αυτό βρετανικό trio θα μπορούσε ίσως να θεωρηθεί και ως ένα καθαρό jazz fusion γκρουπ, είναι όμως τέτοια η ενέργεια των παιξιμάτων τους που κανείς φίλος του prog rock δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος. Εκτεταμένοι αυτοσχεδιασμοί αλλά και υπέροχα ατμοσφαιρικά σημεία συγκροτούν ένα σφιχτό, ενεργητικότατο άλμπουμ που παντρεύει ιδανικά τους δύο συγγενικούς κόσμους. Ήδη από την πορεία τους προκύπτει ότι πρόκειται για μπάντα-εγγύηση. [Α.Κ.]

5. Elephant9 - Arrival Of The New Elders

Αν η Rune Grammofon μας χάρισε το καλύτερο της φετινό άλμπουμ με τους Krokofant, στην αρχή της χρονιάς φαβορί ήταν το νέο άλμπουμ των Elephant9, μιας σημαντικότατης μπάντας για την σκηνή. Μας αιφνιδίασαν λίγο με τις νεόκοπες κι εκτεταμένες ατμοσφαιρικές/new age/ambient διαθέσεις τους και σίγουρα δεν φτάνει προηγούμενες δουλειές τους, το ‘'Arrival Of The New Elders'' όμως παραμένει ένα υψηλότατης αισθητικής άλμπουμ με γνήσια εξερευνητική διάθεση και άριστη μουσικότητα. Απλώς έχουμε μάθει να περιμένουμε από τους Elephant9 ακόμα περισσότερα. [Α.Κ.]

1. Need - Norchestrion: A Song For The End

Με ένα ακόμα υπέροχο άλμπουμ σε μια ήδη φτασμένη δισκογραφία, οι Need αποδεικνύουν συνεχώς ότι έχουν και διάρκεια, εκτός από ποιότητα. Κι ενώ το ζύγισμα της prog τους ταυτότητας με τα θεατρικά και τα traditional στοιχεία διατηρεί το ενδιαφέρον αμείωτο, η μπάντα έχει κάνει ήδη ξεκάθαρο ότι το μεγαλύτερο της ατού είναι το ίδιο το συναίσθημα: ένα γενναιόδωρο, πλούσιο, καθαρτικό συναίσθημα που μας περιβάλλει σαν ωκεανός και τοποθετεί τους Need σε μια πολύ ειδική κατηγορία των μεγάλων του prog, σε μια θέση που ίσως δεν έχουμε αποτιμήσει ακόμα. Μαγεμένοι, ακολουθούμε. [Α.Κ.]

2. Within Progress - Inner

Το φρέσκο prog φαίνεται ότι έχει αφήσει το ίχνος του και στη χώρα μας. Οι Within Progress από τη συμπρωτεύουσα με το "Inner" έρχονται φορτσάτοι να εμπλουτίσουν την ανθίζουσα progressive σκηνή, με ένα κράμα μοντέρνου ήχου στα χνάρια των Vola, Leprous, μπολιασμένου με ανατολίτικα στοιχεία. Η εξέλιξη σε σχέση με το ντεμπούτο τους είναι εμφανής, στοιχείο που φανερώνει και τις δυνατότητές τους αλλά και αφήνει υποσχέσεις για τη μελλοντική τους πορεία στο μελωδικό, σύγχρονο prog metal. [Ν.Κ.] 

3. Ciccada - Harvest

Η εκλεπτυσμένη μουσική πρόταση των Ciccada παρουσιάστηκε ανανεωμένη φέτος, με τους ταλαντούχους prog rockers να συνθέτουν και να κυκλοφορούν την πιθανόν καλύτερη τους δουλειά. Το "Harvest" στέκεται ως ένα υπέροχο, τόσο μελωδικό και αρτιστικό, όσο και συναρπαστικό κι εξωστρεφές πόνημα, αποπνέοντας το γνωστό folk χαρακτήρα που χαρακτηρίζει την μπάντα, αλλά παραθέτοντας και μια παλέτα επιρροών τόσο ευρεία και καλλιτεχνικά πολύχρωμη, που το ξεχωρίζει μεταξύ των εγχώριων - κι όχι μόνο - έργων που πρέπει να ακούσεις. [Σ.Κ.]

4. Hail Spirit Noir - Mannequins

Κατά την έννοια του prog που θέλει τους μουσικούς να αναθεωρούν διαρκώς τον ήχο τους και τα όρια αυτού, οι Hail Spirit Noir φλερτάρουν έντονα με το synth-pop, με ένα soundtrack-ικό δίσκο, μια ιστορία τρόμου σαγηνευτική και ιδιόμορφη. Μπορεί οι metal και rock καταβολές να λάμπουν δια της απουσίας τους, λίγη όμως σημασία έχει αυτό όταν το αποτέλεσμα δικαιώνει τη μπάντα, που με στόμφο διαχειρίζεται κάθε νέο βήμα, διατηρώντας με αξιοπρόσεκτο τρόπο μια συνεκτικότητα παρά τη φαινομενική απώλεια χαρακτηριστικών στοιχείων του ήχου της. [Ν.Κ.]  

5. Fragment Soul - Axiom Of Choice

Οι ατμοσφαιρικές δυναμικές του "Axiom Of Choice" είναι τέτοιες που μπορούν να συντρίψουν τον απροετοίμαστο ακροατή με το συναισθηματικό τους βάρος, οι επιρροές από Katatonia, Anathema και Opeth είναι διακριτικά παρούσες, ενώ η ερμηνευτική γαλήνη του Νίκου Αργυρίου προσφέρει μια καθαρτική χαρμολύπη, ενισχύοντας το μουσικό χτίσιμο του concept του άλμπουμ. Ένα ευγενές κι εσωστρεφές υλικό, βαλμένο κάπου ανάμεσα στα σκοτάδια του ψυχισμού, με μια μινιμαλιστική διάθεση και μια ποιητική προσέγγιση. Αυτό είναι το ντεμπούτο των Fragment Soul και σε προκαλεί να βυθιστείς στο ελκυστικό του σκοτάδι. [Σ.Κ.]

1. Liquid Tension Experiment - 3

Ποιος να το περίμενε πως θα συντελούνταν μια τέτοια επανασύνδεση, με τον καρπό του reunion των Levin, Petrucci, Portnoy και Rudess να αποτελεί μια απροσδόκητα ποιοτική έκπληξη. Ακολουθώντας τα χνάρια των δύο πρώτων άλμπουμ, αλλά με το απρόβλεπτο που αναδεικνύεται κάθε φορά που οι συγκεκριμένοι μουσικοί έχουν έμπνευση, το τρίτο μέρος του εν λόγω πειράματος αποδεικνύει για ακόμη μια φορά πως τα λόγια είναι περιττά κάποιες φορές, αφήνοντας τη μουσική να πάρει τον πρώτο και μοναδικό λόγο. [Σ.Κ.]

2. The Omnific - Escapades

Το εμπορικό selling point της μουσικής των The Omnific είναι ότι εξερευνεί τις εξωφρενικές μελωδικές δυνατότητες που έχουν δύο μπάσα. Η ουσία όμως πίσω από το θαυμάσιο "Escapades" είναι η ομορφιά που το διέπει, με το ταλαντούχο αυτό τρίο να χρησιμοποιεί την τεχνική με μόνο στόχο την καλλιέργεια του ήχου, τα συναισθηματικά ηχοτόπια και την αποθέωση της φαντασίας. Ίσως μοιάζει να απευθύνεται σε ένα πολύ συγκεκριμένο κοινό, αυτό όμως δεν αφαιρεί τίποτα από την ποιότητα και την φινέτσα του. [Α.Κ.]

3. Scale The Summit - Subjects

Έχοντας μια σταθερά καλή πορεία στο χώρο του instrumental prog και χαϊδεύοντας για χρόνια τα αυτιά όσων αρέσκονται στις κιθαριστικές συνθέσεις, οι Scale The Summit ανανεώνουν τη φόρμουλα στο "Subjects", επιστρατεύοντας διάφορους καλεσμένους όπως οι Ross Jennings (HAKEN) και Courtney Laplante (Spiritbox), και γεμίζοντας τα κομμάτια με φωνητικά. Μια κίνηση ριψοκίνδυνη εν μέρει καθώς μπορεί να κάνει το αποτέλεσμα να ακούγεται σαν συνοθύλευμα τραγουδιών, τελικά όμως φαίνεται πως τα ματσαρίσματα έγιναν με πολύ συγκεκριμένο σκοπό, ο οποίος και πέτυχε. Ευδιάθετο και άκρως τεχνικό prog, που με έναν αξιέπαινο τρόπο καταφέρνει να ακούγεται ευχάριστο ακόμη και στα απαίδευτα αυτιά. [Ν.Κ.] 

4. MFTJ - My Mom's Getting A Horse

Κακώς δεν γνωρίζετε τον Mike Keneally. Αναζητήστε τον μέσω των συνεργασιών του με καλλιτέχνες όπως ο Joe Satriani, ο Steve Vai, ο Devin Townsend και φτάστε μέχρι τον Frank Zappa. Και κυρίως δείτε τι έχουν να πουν για αυτόν. Εδώ με μια άλλη σημαντική προσωπικότητα - έστω και στην οπισθοφυλακή - της prog βιομηχανίας, τον Scott Shorr, φτιάχνουν ένα υπέροχα άναρχο μουσικό μίγμα, ένα πραγματικό fusion διάφορων μουσικών ειδών ή και κανενός μουσικού είδους. Τόσο prog και όλως περιέργως πολύ πιο ελκυστικό και εύκολο στο άκουσμα από ότι φαίνεται. [X.Κ.]

5. Drott - Orcus

Είναι αλήθεια πως οι Drott στο ντεμπούτο τους φτάνουν κοντά στο να μας χαρίσουν κάτι πραγματικά σπουδαίο, ίσως ας πούμε μια πιο prog εκδοχή του "Perdition City". Αποτυγχάνουν σε κάτι τόσο μεγαλεπήβολο, προσφέρουν όμως μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πρόταση που διαθέτει μια πληθώρα στοιχείων, από το prog στο folk κι από την jazz στην κινηματογραφική μουσική. Έχουν τα βιογραφικά, έχουν το know how, έχουν τις πιθανότητες με το μέρος τους. [Α.Κ.]

1. Mastodon - Hushed And Grim

Για κάποιο λόγο οι Mastodon έχουν καθιερωθεί ως prog metal συγκρότημα στον διεθνή τύπο. Εν μέρει το καταλαβαίνω, πρώτον γιατί δεν έχουν μείνει σταθεροί σε ένα ηχητικό πρότυπο στην δισκογραφική τους πορεία, δεύτερον γιατί στα τραγούδια τους περιλαμβάνουν διάφορες εκφάνσεις και τρίτον γιατί έχουν κάμποσα επικά σε διάρκεια τραγούδια που είναι prog trademark. Το "Hushed And Grim" κάνει τικ σε πολλά από τα κουτάκια των prog προδιαγραφών, κυρίως για την αντισυμβατικότητά και το ανήσυχο δημιουργικό πνεύμα που το διακατέχει, αλλά την ίδια στιγμή έχει κάμποσες στιγμές που δεν έχουν κάποια σχέση με το ιδίωμα. Είναι και δεν είναι prog, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα τόσο σπουδαίο άλμπουμ που η ταμπέλα δεν παίζει και ιδιαίτερο ρόλο. [X.Κ.]

2. Gojira - Fortitude

Σε έναν κόσμο που κλίνει όλο και περισσότερο στην κενή διασκέδαση, η απάντηση των Gojira είναι γεμάτη περιεχόμενο, ηχητικά και στιχουργικά. Μουσική που συνεχίζει την κληρονομιά του heavy ήχου και λέει τις αλήθειες της χωρίς μισόλογα, έστω και αν δεν μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς εντός των σύγχρονων prog πλαισίων. Πέραν, όμως, από ταμπέλες, ιδιώματα και μισοάχρηστα κουτάκια, οι Γάλλοι κυκλοφόρησαν ένα μεγάλο έργο του σήμερα, που οφείλει να ακουστεί όπως του αρμόζει. [Σ.Κ.]

3. black midi - Cavalcade

Ίσως η μπάντα που μας δυσκολεύει περισσότερο να αναγνωρίσουμε ως prog είναι και από τις πλέον προοδευτικότερες στο rock σήμερα. Από τον Zappa ως τον Bowie κι από τους Can ως τους Primus, όλη η βαριά κληρονομιά του avant/art rock διεισδύει στην μουσική των black midi, χωρίς όμως αυτό να τους εμποδίζει να διατηρούν ένα σύγχρονο βλέμμα. Το "Cavalcade" εκπληρώνει και υπερβαίνει τις υποσχέσεις που είχε αφήσει το ντεμπούτο τους και, σε συνδυασμό με το νεαρό της ηλικίας τους, αφήνει σοβαρό ενδεχόμενο αυτή η μπάντα να αφήσει εποχή. Ο θείος Frank γελάει από ψηλά και οι prog nerds βλέπουμε ένα γκρουπ επιτέλους να απασχολεί σημαντική μερίδα του κοινού. [Α.Κ.]

4. Spiritbox - Eternal Blue

Ένα πολυαναμενόμενο ντεμπούτο στο ιντερνετικό γίγνεσθαι, ακροβατώντας μεταξύ djent, metalcore και prog, οι Spiritbox ξεχωρίζουν αρχικά λόγω των φωνητικών της Courtney LaPlante που καταφέρνει να ακουστεί άλλοτε σαν άγγελος κι άλλοτε σαν δαίμονας. Χαμηλοκουρδισμένες κιθάρες, επιθετικές στιγμές και πολυρυθμίες, συνδυάζονται με αέρινες ατμόσφαιρες και ηλεκτρονικά στοιχεία, κλείνοντας το μάτι στα μεγάλα ονόματα του ευρύτερου χώρου (Tesseract, Architects) αλλά με προσωπικότητα και ταυτότητα. Μπορεί το hype να είναι λίγο υπερβολικό, αλλά αδιαμφισβήτητα πρόκειται για μια άρτια δουλειά που φέρνει τους Spiritbox στο προσκήνιο. [Ν.Κ.] 

5. White Void - Anti

Στη νέα του μπάντα, ο Lars Are Nedlund (Solefald, Winds) προσπάθησε να χωρέσει την αγάπη του για το post-punk αισθητική των Beastmilk/Grave Pleasures, λίγη από την pop πινελιά που βάζει ο Forge στους Ghost και ένα bluesy άγγιγμα στο πεντατονικό κιθαριστικό παίξιμο, όλο αυτό με ένα περιτύλιγμα που φωνάζει prog, χωρίς ακριβώς να είναι τέτοιο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα κατάφερε πολύ καλά και το πρώτο άλμπουμ των White Void κατάφερε να ξεχωρίσει στα στερεοφωνικά μας και καθώς δεν είναι απολύτως σαφές το που θα μπορούσε να καταταχθεί, με χαρά θα το συμπεριλάβουμε στην μεγάλη αγκαλιά του prog. [X.Κ.]

Ούτε αυτά ξέρουμε αν τελικά είναι prog: Το "Access All Worls" των Iotunn που παρουσιάσαμε στις metal κυκλοφορίες θα μπορούσε με την ίδια ευκολία να πάει στο extreme κατηγορία ή να μπει στις κυκλοφορίες του ατμοσφαιρικού metal. Παράλληλα, το death metal συγκροτημάτων όπως οι Obscura ή οι Archspire είναι τόσο τεχνικό που πολλοί το λένε και prog, ενώ το "This Place Will Become Your Tomb" των Sleep Token είναι και pop και μοντέρνο και metal και γενικά είναι τόσο διαφορετικό και ιδιαίτερο ως πρόταση που επίσης αρκετοί το εντάσσουν στην prog κατηγορία για να ησυχάσουν.