Cynic

Δεν ξέρω πόσοι περίμεναν ένα νέο άλμπουμ από τους Cynic μετά το τραυματικό 2020 και τον θάνατο των Sean Reinert και Sean Malone. Το νέο υλικό ήταν βέβαια στα σκαριά από το 2014 αλλά κάποιοι πιστεύουν ότι οι Cynic δεν θα έπρεπε να κυκλοφορήσουν άλλο δίσκο, είτε διότι ο Paul Masvidal δεν θα μπορούσε να φέρει εις πέρας ένα τέτοιο όραμα μόνος, είτε ως ελάχιστο φόρο τιμής στους συνοδοιπόρους του. Το "Ascension Codes" είναι όμως μια πραγματικότητα και τα δύο «επιχειρήματα» γονατίζουν από το ειδικό βάρος της μουσικής του: αφενός ο Masvidal είναι το σημαντικότερο μέρος του οράματος αυτής της μοναδικής μπάντας και αφετέρου το "Ascension Codes" γιορτάζει και τιμά ποικιλοτρόπως το πνεύμα των Reinert/Malone. Όταν το instrumental "The Winged Ones" σε καλωσορίσει, θα νιώσεις αμέσως το βαρύ συγκινησιακό του βάρος. Η συγκίνηση, η υπέρβαση και η κάθαρση εμποτίζουν όμως ολόκληρο το άλμπουμ.

Η πρώτη πρόκληση ήταν το πως θα αντικατασταθούν δύο τόσο τεράστιοι μουσικοί. Πώς αντικαθιστάς έναν Reinert; Μόνο με τον καλύτερο - και ο Matt Lynch, που παίζει στους Cynic από το 2015, ακούγεται ξεκάθαρα ως τέτοιος. Κάποιοι ίσως τον πρόσεξαν στο "Winter Eternal" των Arch/Matheos, κάποιοι πιο εκλεκτικοί ακροατές ίσως τον ανακάλυψαν στο υπέροχο "Cocoon" του Richard Henshall, κάποιοι ίσως τον θαύμασαν στους εκπληκτικούς Trioscapes, εδώ όμως ο Lynch αναδεικνύεται σε γίγαντα. Παρόλο που κανείς δεν μπορεί να μιμηθεί τον τρόπο που «τραγουδούσαν» τα tom του εκλιπόντος, το απίθανο και απρόβλεπτο του παίξιμο έχει πολλά κοινά με του Reinert στον τρόπο που εξερευνεί και απλώνει τα μέτρα και προσθέτει μια δική του φρασεολογία, που σε πολλά σημεία δανείζεται από drum n bass τεχνοτροπίες.

Πώς αντικαθιστάς έναν Malone; Όπως λέει εύστοχα ο Paul στο δελτίο τύπου, "δεν προσπαθείς καν". Στο "Ascension Codes" δεν υπάρχει μπάσο, υπάρχει όμως το θαυματουργό αριστερό χέρι του keyboardist Dave Mackay που παίζει τα μέρη του σε bass synthesizer. Το μπάσο δεν θα σου λείψει πουθενά και όπου οι αντίστοιχες φράσεις βγαίνουν στην επιφάνεια κουβαλούν τον space λυρισμό του Malone. Ο Mackay και τα Moog synths του όμως αναδεικνύονται σε έναν ακόμα πρωταγωνιστή του "Ascension Codes": από το πρώτο solo του "The Winged Ones" και σε όλο το άλμπουμ, ο Mackay εντάσσεται άριστα στον new age χαρακτήρα των Cynic και προσθέτει μια νέα ηχητική χαρτογράφηση της αισθητικής τους.

Αρκετά όμως με τα τεχνικά. Η μεγαλύτερη πρόκληση που είχε να αντιμετωπίσει ο Masvidal είναι το πως θα ξεπεράσει το υπερφίαλο και μετριότατο για τα δεδομένα της μπάντας "Kindly Bent To Free Us". Η απάντηση κρύβεται στον τρόπο που θα κατάφερνε να ισορροπήσει τα Yogi/διαλογιστικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τους Cynic με τον περιπετειώδη χαρακτήρα της μουσικής τους. Όπως μας προϊδέασε το έξοχο "Mythical Serpents" και όπως επιβεβαιώνει το πρώτο track με φωνητικά "Elements And Their Inhabitants", η πολυπόθητη ισορροπία επιτυγχάνεται με το να γίνει η κιθαριστική δουλειά ξανά αιχμηρή, να επιστρέψουν ευτυχώς τα vocoder στα φωνητικά, να γίνει επένδυση στα παιξίματα αλλά και, κυρίως, με το να απελευθερωθούν ξανά από τη μουσική τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το σύμπαν των Cynic. Ας μου επιτραπεί να επιμείνω λίγο σε αυτό.

Ως λάτρης του progressive rock/metal, πίστευα πάντα ακράδαντα ότι η δύναμη αυτής της μουσικής δεν κρύβεται στην τεχνική αλλά στον τρόπο που μπορεί να δημιουργεί νέους κόσμους, κι ότι η τεχνική απλώς εξυπηρετεί τη φαντασία. Το prog είναι Φαντασία. Ο κόσμος των Cynic ήταν πάντα κορυφαίος και αμίμητος, ένας κόσμος που μπλέκει το πνεύμα και την επιστήμη, τη βιολογία, την αστρονομία και τον πνευματισμό, ένας ηχητικός κόσμος που νικάει ολοσχερώς την ύλη και τη βαρύτητα. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι αυτό είναι το τέταρτο full length των Cynic σε τέσσερις διαφορετικές δεκαετίες (!) και σε όλες αυτές τις κυκλοφορίες, η μουσική των Cynic ακούγεται το ίδιο «ξένη», το ίδιο αποστασιοποιημένη από τα συμφραζόμενα της, το ίδιο πρωτοποριακή. Αυτός ο υπερβατικός κόσμος που έμεινε τόσο ημιτελής στο "Kindly Bent Free Us", επιστρέφει εδώ για τα καλά, έχοντας ένα επιπρόσθετο όπλο: το συναίσθημα που έρχεται με την απώλεια και την ωρίμανση.

Το "Ascension Codes" είναι λοιπόν πλούσιο σε φαντασία και συναίσθημα. Είναι επίσης ίσως το πιο πυκνό και δύσκολο άλμπουμ των Cynic. Χωρίς να διαθέτει την επιβλητική αισθητική του "Focus" ή το συγκλονιστικό songwriting του "Traced In Air", επενδύει περισσότερο στον όγκο της πληροφορίας, στις δαιδαλώδεις εναλλαγές και σε μια σειρά από νέα ηχοχρώματα: τα 9 από τα 18 tracks είναι σύντομα ιντερλούδια που περιέχουν τους Κωδικούς Ανάβασης και ντύνονται από ινδουιστικές απαγγελίες, space αρπίσματα, μαθηματικές ακολουθίες και συχνότητες μιας πυθαγόρειας λογικής. Τα 9 κανονικά τραγούδια, αν και δεν ξεπερνούν τα έξι λεπτά, είναι γεμάτα από riffs, solos και θέματα που πλημμυρίζουν την ακρόαση στο γνωστό metal/fusion/new age ύφος της μπάντας. Αν ο κόσμος του "Ascension Codes" δεν σε μαγνητίσει από την αρχή, τότε ίσως σου φανεί στριφνό και δύσκολο ως άλμπουμ, και δεν θα σπαταλήσω ούτε δευτερόλεπτο να σε πείσω για το αντίθετο.

Αν όμως οι ακροάσεις σε βυθίσουν, το "Ascension Codes" έχει πολλές και πολύτιμες στιγμές, κι ας μην υπάρχουν τα ευδιάκριτα ρεφρέν. Τα "6th Dimensional Archetype" και "Architects Of Consciousness" είναι τα prog έπη με τα απρόβλεπτα σκαμπανεβάσματα και τις αστρικές αρμονίες. Το "Aurora" είναι το σχεδόν προσιτό, ατμοσφαιρικό τραγούδι που αποδεικνύει ότι με λίγη προσοχή, το υλικό του "Kindly Bent To Free Us" θα μπορούσε να ακούγεται κάπως έτσι. Το δε "Diamond Light Body" που κλείνει το άλμπουμ είναι ένα από τα ωραιότερα τραγούδια που έγραψαν ποτέ οι Cynic, με τις πολλές ηλεκτρονικές αναφορές να μπλέκονται με τις classic prog/pop πινελιές του ρεφρέν. Το "Ascension Codes" είναι όμως σπουδαίο μέσα στο σύνολο του και όχι στα μεμονωμένα του στιγμιότυπα.

Το να πω ότι το "Ascension Codes" είναι ένα από τα καλύτερα progressive metal άλμπουμ της χρονιάς μοιάζει με δήλωση αυτονόητη, οι Cynic ήταν όμως πάντα ένα γκρουπ που δεν πρέπει να μετριέται σε τόσο μικρές κλίμακες. Σε αντίθεση με τον προκάτοχο του, είναι ένα άλμπουμ άξιο της κληρονομιάς και του διαμετρήματος του ονόματος τους, περισσότερο απ όλα όμως, είναι ένας δίσκος που δικαιολογεί την πεποίθηση ότι το καλό progressive metal είναι ακόμα ένας ανορίοτος και άξιος διερεύνησης κόσμος, μακριά από τον φορμαλισμό του είδους και τις δόξες του εφήμερου. Οι Cynic είναι ακόμα σε θέση να σε πάρουν μαζί τους μέχρι τις εσχατιές του διαστήματος και του ανθρώπινου νου, σε ένα ταξίδι φαντασίας που όριο του είναι μόνο ο ουρανός. Και ούτε καν αυτός.

Bandcamp