«A Buyer's Guide»: Godspeed You! Black Emperor
Ένας οδηγός δισκογραφίας για την θρυλική post-rock κολεκτίβα από τον Καναδά
Η ιστορία του ιδιώματος του post-rock είναι κάπως θολή, μπορούμε όμως να θεωρήσουμε πως η «επίσημη» ιστορία του ξεκινάει με μπάντες όπως οι Slint, οι Bark Psychosis και οι Tortoise. Παρόλα αυτά, τα σχήματα που έφτασαν να θεωρούνται τα πιο σημαντικά κι επιδραστικά για το σύνολο του genre - όλα δρώντας στα χρυσά χρόνια των late 90s-early 00s - είναι πιθανόν κάποιοι Σκωτσέζοι, κάποιοι Ιάπωνες, κάποιοι Ισλανδοί και, φυσικά, μια παράξενη κολεκτίβα από το Montreal του Καναδά, με το ακόμα πιο παράξενο όνομα Godspeed You! Black Emperor.
Οι GY!BE δημιουργήθηκαν στο Montreal το 1994 με κύριο εκφραστή τους τον κιθαρίστα Efrim Menuck. Ξεκίνησαν σαν ένα lo-fi πειραματικό γκρουπ «δωματίου» για να εξελιχθούν σύντομα σε ένα πολυμελές αυτοσχεδιαστικό όχημα. Χωρίς υπερβολή, το μεγαλύτερο μέρος της μετέπειτα post σκηνής του Quebec έχει παίξει σε κάποιο live των GY!BE πριν αυτοί καταλήξουν στην πιο σταθερή εννεαμελή τους σύνθεση.
Μετά το «χαμένο» τους - αλλά πλέον ανακτημένο - ανεπίσημο ντεμπούτο, οι Godspeed You!Black Emperor έθεσαν ουσιαστικά τις βάσεις του post-rock με τα πρώτα τους άλμπουμ από το 1997 ως το 2002. Σε αυτές τις σεμιναριακές κυκλοφορίες πρέπει να συνυπολογίσουμε και το αριστουργηματικό "Slow Riot For Zero Kanada" EP, κυκλοφορία που ο αναγνώστης αυτού του οδηγού δεν πρέπει να παραλείψει. Μπήκαν σε χειμερία νάρκη το 2002 κι επέστρεψαν το 2010, η καριέρα τους μπορεί συνεπώς να χωριστεί σε δύο διακριτές φάσεις, αν και το ύφος τους έχει παραμείνει συνεπές όλα αυτά τα χρόνια.
Η μοναδικότητα της κολεκτίβας προκύπτει καταρχάς από το μουσικό της στυλ. Σε σχέση με όλους τους συνοδοιπόρους τους, οι GY!BE έχουν τον πιο μαξιμαλιστικό ήχο, την πιο ευρεία ενορχήστρωση (με το βιολί και το τσέλο να είναι μέρος του ήχου τους) και το μεγαλύτερο φλερτ με την contemporary classical μουσική. Προτιμώντας τις μακροσκελείς διάρκειες και τα τεράστια κρεσέντο, η μουσική τους είναι εξόχως αφηγηματική, κινηματογραφική και εναλλάσσει αέναα το δράμα και την ελπίδα. Σε συνδυασμό με τα βαθιά πολιτικά της μηνύματα, η μουσική τους - στουντιακά και ζωντανά - καταλήγει να είναι ένα πανανθρώπινο βίωμα.
Θα κλείσουμε αυτήν την εισαγωγή με το ίσως πιο σημαντικό όλων: οι GY!BE είναι μια από τις πιο πολιτικές μπάντες εκεί έξω. Αν το πάμε λίγο παραπέρα, θα ισχυριστούμε ότι ελάχιστες άλλες instrumental μπάντες (ίσως καμία) δεν έχουν «μιλήσει» τόσο πολύ με τις νότες και τα μηνύματα μέσα στα άλμπουμ τους. Πάντα ενάντια στον πόλεμο, στα κράτη και στον καπιταλισμό, οι Godspeed You!Black Emperor δεν κάνουν καμία προσπάθεια να φιλτράρουν τα αναρχικά τους μηνύματα. Αντιθέτως, κάθε άλμπουμ είναι ένα μανιφέστο. Αν λοιπόν η ουτοπία είναι κάτι που δεν σου αρέσει, καλύτερα να μείνεις μακριά από αυτήν την μπάντα. Εδώ οι αλήθειες δαγκώνουν.
Αν όμως διαλέξεις να συμπορευτείς, θα έχεις έναν παντοτινό μουσικό (και όχι μόνο) σύντροφο στο πλευρό σου! (Α.Κ)
"Lift Yr. Skinny Fists Like Antennas to Heaven!"
(Kranky, 2000)
Για όσους ανακάλυψαν αυτό το αριστούργημα στις αρχές του 2000, ήταν κάτι παραπάνω από μουσική - ήταν ένα κίνημα. To ύφος του, ο τρόπος του, η αντισυμβατικότητα, το εύρος και η φιλοδοξία του παραμένουν αξεπέραστα. Είτε το ακούς για εκατοστή φορά είτε το ανακαλύπτεις τώρα, το "Lift Yr. Skinny Fists" παραμένει μια διαχρονική ηχητική οδύσσεια. Είναι και θα παραμείνει ένας από τους καλύτερους rock δίσκους όλων των εποχών αν και δεν έχει καμία αποδεκτή φόρμα του γενικότερου μουσικού είδους. Τα τέσσερα εκτενή κομμάτια του άλμπουμ, κοντά στα είκοσι λεπτά το καθένα, σε παρασύρουν σαν κύματα, βυθίζοντας σε έναν κόσμο με συμφωνικά ξεσπάσματα, στοιχειωμένες ηχογραφήσεις από το περιβάλλον και εκστατικές κιθάρες. Είναι το soundtrack ενός ανολοκλήρωτου ταξιδιού που αισθάνεται τόσο προσωπικό όσο και πανανθρώπινο. Ένα ταξίδι δίχως τέλος. Κομμάτια όπως το "Storm" και το "Sleep" γεννούν μια αίσθηση νοσταλγίας και ενδοσκόπησης, σαν να ψάχνεις για ένα δύσκολο νόημα μέσα στο χάος και τον πανικό του σημερινού κόσμου. Ο δίσκος αποτυπώνει την ωμή ένταση και τη συναισθηματική γκάμα που χαρακτηρίζει το post-rock. Ακούγοντάς το, νιώθεις σαν να ξαναζείς μια παλιά ανάμνηση, μια κατάσταση νιότης, μια οικεία αίσθηση μελαγχολικής ομορφιάς που χτίζεται αργά, μερικές φορές βασανιστικά και καταλήγει σε στιγμές απόλυτης κάθαρσης πάνω από τα εκπληκτικά θορυβώδη κρεσέντο. Μαγικό. (Θ.Γ)
"F♯ A♯ ∞"
(Constellation, 1997)
Υπάρχει ένας περιορισμένος αριθμός δίσκων για τους οποίους μπορεί να πει κανείς με σιγουριά ότι αποτελούν κειμήλιο της σύγχρονης μουσικής ιστορίας, από αυτά που πρέπει να μπουν σε χρονοκάψουλες. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει με μεγάλη σιγουριά η πρώτη ολοκληρωμένη κυκλοφορία των Godspeed You! Black Emperor, “F♯ A♯ ∞”, η οποία παίρνει το όνομά της από τα κουρδίσματα στις κιθάρες αλλά και την χαρακτηριστική λούπα η οποία παίζει σε μια αιωνιότητα στην εκδοχή του βινυλίου του δίσκου. Από την άλλη, η μορφή του σε CD περιέχει ελαφρώς διαφορετικές συνθέσεις από αυτή του βινυλίου, καθώς εμπλουτίστηκε με συμπληρωματικές ηχογραφήσεις της Καναδέζικης κολεκτίβας. Σημεία spoken word, μελαγχολικές μελωδίες, μια αίσθηση ασφυξίας, ο πρώτος δίσκος των Godspeed You! Black Emperor αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για όλο τον ήχο του post rock καθώς και για την ταινία 28 Days Later. Ένα ηχητικό ταξίδι που η επαφή μαζί του είναι ικανή να σου αλλάξει μια για πάντα τη ζωή και το μουσικό γούστο. Αν ο κόσμος μια μέρα τελείωνε, θα έμεναν μόνο συντρίμμια, κι ένα άθικτο πικάπ που θα συνοδεύει τον κατεστραμμένο πλανήτη με τον ήχο του κλεισίματος του , “F♯ A♯ ∞”, για πάντα. (Ε.Τ.)
"Yanqui U.X.O"
(Constellation, 2002)
Ηχογραφημένο στο Chicago με μηχανικό ήχου τον Steve Albini, το τρίτο άλμπουμ των GY!BE (και πρώτο με το θαυμαστικό μετά το You), είναι ίσως εκείνο με την πιο αλλοπρόσαλλη δημοτικότητα: κάποιοι το θεωρούν αδύναμο σε σχέση με τα δυο πρώτα έπη και κάποιοι το θεωρούν ως ένα από τα καλύτερα άλμπουμ της καριέρας τους. Εμείς θα συνταχτούμε με τους δεύτερους και θα αναγνωρίσουμε στο παρεξηγημένο "Yanqui U.X.O" ότι πίσω από τον, λίγο πιο ραφιναρισμένο, ήχο του και την φαινομενική του απλότητα, κρύβονται απλόχερες, μεγάλες, απολύτως στοιχειωτικές μελωδίες. Τα κρεσέντο δεν ακούγονται τόσο τεράστια, η ατμόσφαιρα της μουσικής είναι όμως πιο κυκλωτική, πιο μελαγχολική και ύπουλη. Το “Rockets Fall On Rocket Falls” στέκει σαν αιώνιο μνημείο, οι αντικαπιτιλιστικές αναφορές όλο και πληθαίνουν και η μουσική ίπταται όπως στο εξώφυλλο. Μετά την κυκλοφορία του, η μπάντα ανακοίνωσε πως μπαίνει στον πάγο για απροσδιόριστο διάστημα και, ναι, μπορεί να πήρε μια δεκαετία μέχρι να επιστρέψουν, μας είχαν όμως ήδη χαρίσει μόνο διαμάντια! (Α.Κ)
"G_d's Pee At State's End!"
(Constellation, 2021)
Μετά από αρκετά χρόνια σιωπής και δύο ψυχικά αιματηρές καραντίνες, οι Godspeed You! Black Emperor ήρθαν σαν γιατρικό στις ζωές μας με μια νέα κυκλοφορία που επρόκειτο να καρπωθεί τον τίτλο της πιο ενδιαφέρουσας δουλειάς της ύστερης εποχής τους, αυτή του “G_d's Pee At State's End!”. Μετρώντας εφτά πλέον ολοκληρωμένους δίσκους, οι Godspeed επανέρχονται δριμύτεροι, με έναν έντονο πολιτικό χαρακτήρα που σημαδεύεται από τα « πολιτικά αιτήματα» που συνοδεύουν την κυκλοφορία του δίσκου. Σε μία αντισυμβατική μορφή κυκλοφορίας, η φυσική μορφή του “G_d's Pee At State's End!” αποτελείται από ένα βινύλιο 12’ κι ένα 10’, με δύο μεγάλες και δύο μικρότερες συνθέσεις, κατά τον τρόπο που είχαν δημιουργήσει και τις δύο προηγούμενες δουλείες τους. Επιθετική, μεγαλειώδης, η μουσική στο εσωτερικό του “G_d's Pee At State's End!” έρχεται σε ευθεία κόντρα με την ηρεμία και τη νοσταλγία, αφήνοντας μια αίσθηση ανάγκης για έκρηξη σε κάθε του λεπτό. Οι Godspeed, ξέρουν που ανήκουν, γνωρίζουν καλά τι πιστεύουν, και σε κάθε τους κυκλοφορία ενστερνίζονται την ανάγκη και τη σημασία του να μιλάνε πεντακάθαρα γι’ αυτό. Προβάλλουν το αίτημα του να παίρνεις θέση. “Our Side Has To Win”, και η θέση μας θα είναι πάντα με τους αδύνατους και τους αδικημένους. (Ε.Τ.)
"'Allelujah! Don't Bend! Ascend!"
(Constellation, 2012)
Ήρθε μια δεκαετία μετά το προηγούμενο. Ήταν μεγάλο διάστημα. Το άλμπουμ αυτό σηματοδότησε την αρχή μιας μεγάλης στιλιστικής αλλαγής για το Godspeed You! Black Emperor, είναι λιγότερο περίπλοκο τεχνικά και δίνει περαιτέρω έμφαση στα drones, στους ήχους και στους θορύβους, ενώ εγκαταλείπει τελείως την έννοια των κινήσεων, των περαδώθε, των αλλαγών που είναι και ακούγονται έντονες. Προφανώς και χτίζεται όπως περιμένεις από τους Καναδούς, αλλά στέκεται πολύ στα έγχορδα. Αυτό που πρακτικά σηκώνει αυτό το άλμπουμ είναι τα έγχορδα. Σωρευμένη σε κάθε κομμάτι, η σπαρακτική, εύθραυστη χροιά του τσέλο, του βιολιού και του hurdy gurdy δημιουργούν αυτή την φανταστική αποκαλυπτική ατμόσφαιρα που λαχταράει η post-rock (σαν είδος και σαν κοινό) πολύ πιο αποτελεσματικά από μια κιθάρα με κάποια αντήχηση. Ο δίσκος είναι γεμάτος σασπένς, εξαιρετική μουσικότητα και βαρύτητα που ελάχιστες μπάντες στον κόσμο μπορούν να βαστάξουν! H ικανότητά τους να δημιουργούν μοναδικά ηχητικά τοπία που συνδυάζουν την ομορφιά με την αναταραχή είναι εντυπωσιακή. (Θ.Γ)
"Luciferian Towers"
(Constellation, 2017)
Η αλήθεια είναι πως πίσω στο 2017, παρόλο που οι GY!BE είχαν πια επιστρέψει για τα καλά, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα γύρω από την μπάντα ήταν πως τα σπουδαία έργα τους έχουν πια μείνει πίσω. Κι όμως, τελικά το έκτο τους άλμπουμ με τίτλο “Luciferian Towers” έφερε μαζί του μια ανατροπή, αφού διακρίθηκε από τους κριτικούς, αγκαλιάστηκε από το κοινό κι εμφανίστηκε - ίσως λίγο αναπάντεχα - σε αρκετές λίστες εκείνη την χρονιά. Αν και μεγάλο μέρος του δίσκου έχει μια σχεδόν ambient ηπιότητα, η αίσθηση αισιοδοξίας που αποπνέει αγκαλιάζει σφιχτά την ουτοπική του ρητορική και συγκροτεί ένα εξαίρετο πακέτο. Χωρίς να μοιάζει απολύτως απαραίτητο για μια δισκοθήκη, το “Luciferian Towers” έχει μια δική του γοητεία και φανερώνει μια μπάντα που μοιάζει ακόμα πεινασμένη. Ποια δισκοθήκη όμως θα πει όχι σε ένα ολόλαμπρο “Anthem Of No State”; (Α.Κ)
"No Title As Of 13 February 2024 28,340 Dead"
(Constellation, 2024)
Αναφέραμε προηγουμένως, ότι οι Godspeed You! Black Emperor έχουν διαλέξει την πλευρά που τοποθετούνται μουσικοπολιτικά και δεν πρόκειται να γυρίσουν πίσω. Έτσι, λίγες εβδομάδες πριν, κάνουν ηχηρή την παρουσία τους ξανά με το κομμάτι “Grey Rubble_Green Shoots”, προμηνύοντας τη νέα τους κυκλοφορία, “No Title As Of 13 February 2024 28,340 Dead”. Ο αυτοαναφορικός τίτλος του ανατριχιάζει, μιας που αναφέρεται στην τελευταία επίσημη καταμέτρηση νεκρών του υπουργείου Υγείας της Γάζας στην Παλαιστίνη από τις επιθέσεις του Ισραήλ, όσο ο πόλεμος σε αυτά τα πολύπαθα εδάφη μαίνεται. Οι Godspeed, κυρίαρχοι στο να μεταφράζουν σε ήχο το αποτύπωμα ενός επικίνδυνα αυτοκαταστροφικού κόσμου, αναγνωρίζουν την ιστορικοπολιτική συγκυρία που δημιουργεί την ανάγκη τους να γράψουν μουσική, μουσική γεμάτη από το άγχος, τον πόνο, την προσωπική ατομική ανικανότητα για παρέμβαση σε πολιτικές επιλογές που σπέρνουν το μίσος και τη δυστυχία. Δεν υπάρχει ανάγκη για τίτλους, δεν υπάρχει ανάγκη για περιττά λόγια, μόνο για δράση και τέχνη που κατευνάζει τα αγριεμένα μας συναισθήματα για τη θηριωδία. (Ε.Τ.)
"Asunder, Sweet And Other Distress"
(Constellation, 2015)
Εδώ σκεφτήκαμε να μπει το “Slow Riot for New Zerø Kanada E.P.” αλλά δεν γινόταν να βάλεις ένα από τα καλύτερα EP του σύμπαντος σε αυτή την ενότητα. Αυτό θέλει ειδική ενότητα, μόνο του! Οπότε η επιλογή έχει να κάνει με έναν δίσκο o οποίος ουσιαστικά αφορά ένα κομμάτι διάρκειας τριών τετάρτων, το οποίο επί τρία ή τέσσερα χρόνια χτιζόταν μέσω των ζωντανών τους εμφανίσεων και σε αυτό το δίσκο πήρε στουντιακή μορφή, έσπασε σε τέσσερα μέρη και παρουσιάστηκε δομημένο. Ποιος σπασίκλας φίλος της μπάντας (τέτοιοι είμαστε) δεν είχε χιλιοακούσει λοιπόν το αρχικό κομμάτι “Behemoth” οπότε είχε εικόνα και άποψη χρόνια πριν την κυκλοφορία του ως album;! O δίσκος, το κομμάτι, η σύνθεση ξεκινά ("Peasantry or 'Light! Inside of Light!'") με ένα χτύπημα, με κόρνες και εκρήγνυται συναισθηματικά άμεσα, είναι αγχωτικό και δυνατό από νωρίς. Αρμονίες και άγριο θόρυβο σε αδυσώπητα κρεσέντο και μεταβάσεις. Μετά μετά από ένα παλιό καλό δυνατό κρεσέντο (αργό)πεθαίνει στην άβυσσο ("Lambs' Breath" και "Asunder, Sweet"), για να μην το δει κανείς ξανά, μέχρι που, αφού διακριτικά σιγοκαίει, σηκώνεται από τις στάχτες του αργά και σίγουρα, επιστρέφοντας για ένα άγριο μεγάλο φινάλε στο "Piss Crowns Are Trebled" ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά τους κομμάτια, πιο βαρύ από ότι συνήθιζαν, αλλά σύνθεση που τα έχει όλα! (Θ.Γ)
"All Lights Fucked On The Hairy Amp Drooling"
(Self Released, 1994)
Η αντίφαση εδώ βρίσκεται στο ότι πολλοί άνθρωποι θα πλήρωναν μια περιουσία για να μπορέσουν να αποκτήσουν μία από τις 33 (!) αριθμημένες κασέτες που αποτελούν το ανεπίσημο ντεμπούτο άλμπουμ των GY!BE. Οι ηχογραφήσεις εδώ είναι ότι απέμεινε από την πρώτα χρόνια του γκρουπ και το άλμπουμ για χρόνια βρισκόταν στα όρια του μυθικού, μέχρι που σταδιακά διέρρευσε στο διαδίκτυο. Οι τέσσερις μακροσκελείς συνθέσεις βρίσκουν τον Efrim (και τον Mauro Pezzente στο μπάσο) να πειραματίζεται με διάφορους ήχους, θορύβους και αφηγηματικές φόρμες. Το αποτέλεσμα είναι ωμό όσο δεν πάει και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως παντελώς αχρείαστο, όμως το παρατηρητικό αυτί θα μπορέσει να ξεχωρίσει τα πρώτα ψήγματα πραγμάτων που στην συνέχεια έγιναν βασικά συστατικά του γκρουπ. Κυκλοφορία μικρής (αναλογικά) ποιότητας και κυρίως ιστορικής σημασίας.
"Godspeed You! Black Emperor live at L’ Olympic, France, 14/05/2003"
(Unofficial Release)
Ο αγαπημένος μας τρόπος να «κλέβουμε» στα συγκεκριμένα άρθρα, είναι όταν ένα συγκρότημα δεν έχει στο ενεργητικό του κάποια επίσημα ηχογραφημένη ζωντανή κυκλοφορία, να ψάχνουμε να βρούμε μια ανεπίσημη που τους χαρακτηρίζει. Στην περίπτωση των Godspeed You! Black Emperor, οι ζωντανές τους εμφανίσεις δεν είναι μια απλή υπόθεση. Είναι μια μυσταγωγία, ένα ταξίδι σε ένα παράλληλο σύμπαν, εκτελέσεις των κομματιών τους αυθεντικές, άλλοτε ελαφρώς παραλλαγμένες κι άλλοτε εντελώς πιστές στην ηχογράφησή τους, μα πάντοτε συνοδευόμενες από συγκλονιστικά visuals και πάντοτε, εξωπραγματικές. Για όσους τυχερούς βρεθήκαμε στην επίσκεψή τους στο Ηρώδειο πριν λίγα χρόνια αλλά και σε όποια πρωτύτερη τους, τα παραπάνω λόγια όχι απλά δεν είναι υπερβολικά, αλλά ίσως κριθούν και ταπεινά. Κάπως ειρωνικά, οι Godspeed σκόπιμα έως τώρα έχουν αποφύγει να ηχογραφήσουν επίσημα οποιαδήποτε τους εμφάνιση. Ίσως δεν μπορούν να επιλέξουν ποια θα ήταν η σωστή, και το καταλαβαίνω. Η συγκεκριμένη επιλογή της ηχογράφησης τους στο L’ Olympic, είναι κατά κοινή ομολογία των βαμμένων οπαδών τους μία από τις πιο χαρακτηριστικές των ζωντανών δυνατοτήτων τους, με επιλογές κομματιών που ανατριχιάζουν και ποιότητα ήχου που σε συνδυασμό, σε οδηγούν να ψάχνεις να βρεις την κοντινότερή σου ζωντανή τους εμφάνιση για να παρευρεθείς, αύριο κιόλας. (Ε.Τ.)
