«A Buyer's Guide»: Katatonia
Οι σπουδαιότερες στιγμές της ιστορίας των Σουηδών αποτυπώνονται σε αυτόν τον οδηγό δισκογραφίας που εκτείνεται σε τρεις δεκαετίες
Η πορεία των Katatonia από το 1991 και έπειτα μόνο εύκολη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Ξεκινώντας από τη μεταλομάνα Στοκχόλμη, γρήγορα ανακάλυψαν ότι η ατμόσφαιρα και το συναίσθημα όφειλε να υπερισχύει της έντασης στη μουσική τους. Μετά τον ογκόλιθο για το doom/death ιδίωμα, "Brave Murder Day" και αφού είχε προηγηθεί το «εφηβικό» "Dance Of December Souls" αποφάσισαν να στραφούν σε πιο μελωδικές φόρμες, μαλακώνοντας τα φωνητικά, αλλά και τα riff τους, δίνοντας χώρο στα lead που μέχρι και σήμερα είναι trademark τους.
Μαζί με τους Opeth θεωρούνται η σουηδική απάντηση στην Peaceville Three (Paradise Lost, My Dying Bride, Anathema). Ωστόσο, όπως όλοι οι προαναφερθέντες, εξελίχθηκαν ιδιαίτερα εντός τριών δεκαετιών. Στην εξέλιξή τους αυτή υπήρξαν αρκετές αναποδιές με αποτέλεσμα τη διάλυσή τους αρκετές φορές, με πιο πρόσφατη αυτή του 2017, η οποία ευτυχώς δεν κράτησε πολύ. Η περιοδεία "Night Comes Down Over Europe" με επετειακά show για τα 10 χρόνια του "Night Is The New Day" επιβεβαίωσε την επιστροφή τους, ενώ και το επερχόμενο "City Burials" δείχνει ότι τα όποια προβλήματα ξεπεράστηκαν. Ας ελπίσουμε δια παντός.
Οι Renkse και Nystrom, Διόσκουροι των Katatonia όλα αυτά τα χρόνια, δεν χάνουν ευκαιρία να έρθουν στην Ελλάδα και εμείς κάθε φορά την αρπάζουμε από τα μαλλιά. Δεν θα ξεχάσω την πρώτη τους φορά στην Αθήνα, σε εκείνο το ιστορικό live στο An, αλλά ούτε και τη βραδιά που έπαιξαν όλο το "Last Fair Deal Gone Down". Σε κάθε τους εμφάνιση, δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό, ακόμα και αν οι συνθήκες δεν το ευνοούν, όπως το 2005 κάτω από τον καυτό ήλιο της Μαλακάσας. Με αφορμή το επερχόμενο live τους στα πλαίσια της "Night Comes Down Over Europe" περιοδεία είναι μια καλή ευκαιρία ως μια ένδειξη εκτίμησης της μέχρι τώρα προσφοράς τους, να κάνουμε μια αναδρομή στη δισκογραφία των Σουηδών, παρουσιάζοντας σας τον παρακάτω οδηγό. (Α.Κ.)
Viva Emptiness
(Peaceville, 2003)
Όντας στη μέση της μεγάλης τριάδας των Katatonia πίσω στα '00s, το "Viva Emptiness" παραμένει μέχρι και σήμερα εμβληματικό. Η επίδραση της γλυκιάς απόγνωσης του εν λόγω άλμπουμ είναι μέχρι και σήμερα κραταιά σε συγκροτήματα που πήραν το progressive rock με metal απολήξεις και του μπόλιασαν αυτό το γοτθικό alternative. Μέσω των Riverside, Soen κτλ αυτού του κόσμου που κρατάνε πίσω από τις λέξεις άσβεστη τη φλόγα εκείνου του "I trusted you, you lied", ο μύθος των Katatonia μένει στην ιστορία. Μια πανήγυρη ενός σκοταδιού που δεν ψυχοπλακώνει παρά το ζόφο των στίχων. Φταίει η ροκιά των κολλητικών ρεφραιν; Φταίει η επίμονη αίσθηση masterpiece; Το ταλέντο να προσθέτεις αγνή πολυπλοκότητα μελωδιών σε ατμοσφαιρικές συνθέσεις; Μάλλον φταίει που δεν υπάρχει μισή μέτρια στιγμή. (Μ.Π.)
Last Fair Deal Gone Down
(Peaceville, 2001)
Τα δύο χρόνια που μεσολάβησαν ανάμεσα στο "Tonight's Decision" και το "Last Fair Deal Gone Down" κατά πάσα πιθανότητα έμοιαζαν σαν μια αιωνιότητα για τους Katatonia. Όλων των ειδών τα προβλήματα καθώς και οι οικονομικές δυσκολίες που δυσκόλευαν την ολοκλήρωση του δίσκου δεν κατάφεραν να ρίξουν την μπάντα στο «κανναβάτσο». Αφού δημιούργησαν το πιο σφιχτοδεμένο line-up (όπως αποδείχτηκε στο μέλλον) απομακρύνθηκαν ακόμα περισσότερο από το metal με τις επιρροές των Tool να υπάρχουν αλλά όχι τόσο ξεκάθαρα όσο στις επόμενες κυκλοφορίες τους. Οι Katatonia στο "Last Fair Deal Gone Down" παρουσιάζονται πιο ώριμοι από ποτέ δημιουργώντας ατμόσφαιρα που σε «καταπίνει» με τη μελαγχολία του ή οποία βασίζεται τόσο στη μουσική όσο και στους απλούς αλλά εξαιρετικούς στίχους του Jonas Renkse. Δίσκος που σε αγχώνει για την ψυχική υγεία των δημιουργών του. Ευτυχώς οι Katatonia, σχεδόν 20 χρόνια αργότερα, βρίσκονται ακόμα εδώ. (Γ.B.)
The Great Cold Distance
(Peaceville, 2006)
Οι Katatonia ποτέ δε δείλιασαν στο να αλλάξουν τον ήχο τους, πάντα εξελισσόμενοι και πάντα κρατώντας το συναισθηματικό πυρήνα του ήχου τους ακέραιο. Το "The Great Cold Distance" άνοιξε μια νέα εποχή για τη μπάντα, με τον ήχο να εκμοντερνίζεται λοξοκοιτώντας προς τους Meshuggah, μια κατεύθυνση που σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη φωνή του Jonas έδωσε μια ιδιαιτερη φρεσκάδα στο αποτέλεσμα. Έχοντας μερικά από τα πλέον κλασσικά τους κομμάτια που δε λείπουν σχεδόν από καμιά συναυλία, τα "July", "My Twin", "Soil's Song" αλλά με το ηλεκτρονικό στοιχείο να γεμίζει κρυφά κενά, αυτό το άλμπουμ έμελλε να αποτελέσει αφορμή για μια από τις πιο επιτυχημένες εποχές της μπάντας και να μνημονεύεται πλέον ως ένα από τα κλασσικά τους. (Ν.Κ.)
Brave Murder Day
(Avantgarde Music, 1996)
Για τους νεότερους οπαδούς οι οποίοι έμαθαν τους Katatonia με τις πρόσφατες κυκλοφορίες, το ντεμπούτο και το "Brave Murder Day" ίσως να μην έχουν κανέναν λόγο ύπαρξης. Αντίθετα αυτοί που τους γνώρισαν στα πρώτα τους βήματα, είναι πολύ πιθανό να σταμάτησαν να ασχολούνται μαζί τους αφού οι Σουηδοί κινήθηκαν σταθερά σε πιο εναλλακτικές κατευθύνσεις. Οι Katatonia του 1996 είναι μια ξεκάθαρη doom-death μπάντα με τον Mikael Akerfeldt των Opeth να έχει αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος των ,πανέμορφα brutal, φωνητικών. Στη μέση του δίσκου όμως και συγκεκριμένα στο "Day" βρίσκουμε τις πρώτες Cure πινελιές, οι οποίες δείχνουν τις μουσικές ανησυχίες των Katatonia. Η μπάντα βρίσκεται ακόμα στην αφετηρία της και στη συνέχεια θα εξελιχθεί σε κάτι τελείως διαφορετικό αλλά το "Brave Murder Day" παραμένει ακόμα και σήμερα ένας από τους καλύτερους, σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς δίσκους του είδους. (Γ.Β.)
Discouraged Ones
(Avantgarde Music, 1998)
Με το "Discouraged Ones" ξεκίνησε η δεύτερη εποχή των Σουηδών. Ακόμα πιο μακριά από το death/doom, εστιάζουν στα καθαρά, αν και «άγουρα», φωνητικά και τις lead κιθάρες, ενώ και τα τύμπανα ρίχνουν το tempo. Είναι ο τελευταίος δίσκος με τον Renkse πίσω από αυτά αφού μετά από αυτόν επικεντρώνεται στα φωνητικά, τα οποία και εξελίσσει αλματωδώς από κει και έπειτα. Το συγκεκριμένο άλμπουμ κατέχει ιδιαίτερη θέση στη δισκογραφία μου, αφού περιέχει το πρώτο κομμάτι των Katatonia που άκουσα ποτέ, το "Deadhouse". Ωστόσο, κομμάτια όπως τα "Cold Ways" και "Saw You Drown" αλλά και το εναρκτήριο "I Break" έχουν κάνει τη δική τους σχολή, ανεβάζοντας αυτόματα την ποιότητα του. Η επανέκδοση του δίσκου το 2007 περιέχει και δύο bonus κομμάτια, εκ των οποίων και το επηρεασμένο από post-punk 10-λεπτο "Scarlet Heavens", το οποίο αρχικά είχε κυκλοφόρησε σε split με τους Primordial το 1996. (A.K.)
Night Is The New Day
(Peaceville, 2009)
Η μεταστροφή που ξεκίνησε στο "The Great Cold Distance" κορυφώθηκε στο "Night Is The New Day". Με τον ήχο να βαραίνει κι άλλο, την progressive πτυχή να ξεδιπλώνεται ακόμη περισσότερο, οι ισορροπίες και οι δυναμικές του άλμπουμ είναι ίσως κάτι το μοναδικό σε όλη τους τη δισκογραφία. Ο Mikael Åkerfeldt των Opeth το είχε χαρακτηρίσει ως το καλύτερο heavy άλμπουμ που είχε ακούσει τα τελευταία δέκα χρόνια, και δε θα διαφωνούσα ιδιαίτερα μαζί του. Από το ισοπεδωτικό "Forsaker" στο σπαρακτικό "Departer", το ταλέντο της μπάντας εκφράζεται με κάθε πιθανό τρόπο, καθηλώνοντας και απορροφώντας τον ακροατή σε ένα ταξίδι μέσα στα βάθη της ψυχής. Αν η νύχτα είναι έτσι, τότε ας μην ξημερώσει ποτέ. (Ν.Κ.)
Dead End Kings
(Peaceville, 2012)
Μετά τις κορυφές της δεκαετίας του 2000, ο ένατος δίσκος των Σουηδών εδραίωσε την πρωτοκαθεδρία τους στον σύγχρονο ατμοσφαιρικό χώρο. Παρά τις αλλαγές στη σύνθεση (η πρώτη κυκλοφορία μετά τη φυγή των αδελφών Norman), ο ήχος παραμένει άμεσα αναγνωρίσιμος και οι ισορροπίες επιτυγχάνονται στον μέγιστο βαθμό. Το αποπνικτικό γκρίζο κυριαρχεί από τις πρώτες λέξεις του "The Parting" μέχρι το σβήσιμο του "Dead Letters". Οι γραμμές κερνάνε απλόχερα μελαγχολία. Τα χαμηλά κουρδίσματα δένουν ιδανικά. Οι στίχοι μέσα στην απλότητά τους κόβουν όπως πάντα. Γνώριμοι φθινοπωρινοί ήχοι, αλλά τόσο καλοφτιαγμένοι και με τόσο συναίσθημα που πρέπει να είσαι λίγο νεκρός για να μην σε αγγίξουν. (Α.Μ.)
Dance Of December Souls
(No Fashion Records, 1993)
Από το εξώφυλλο και μόνο καταλαβαίνει κανείς πως δεν μπορεί τίποτε άλλο από τη δισκογραφία των Katatonia να πάρει τη στάμπα nerd alert πέρα από το ιστορικό ντεμπούτο τους. Πίσω στις απαρχές των ‘90s, όταν το death doom - όπως μετέπειτα ονομάστηκε - βρισκόταν στα σπάργανα, οι Katatonia με τα rehearsal demo τους επιχειρούσαν να συγκεράσουν τις μελωδίες των Paradise Lost με το παγανιστικό έπος των Bathory. Από εκείνα τα demo, κρατήθηκε το κομμάτι "Without God", πλαισιώθηκε από νέες συνθέσεις και σχηματίστηκε έτσι ο δίσκος που τα ξεκίνησε όλα. Δύσκολα μπορεί να ακουστεί από τους οπαδούς του ύστερου ήχου τους, αλλά την πιο σκοτεινή εκ των ημερών, τα αργόσυρτα riff, η σκισμένη φωνή, η cult μίξη των πλήκτρων μπορούν να μετουσιωθούν σε υπερβατική εμπειρία.
(Μ.Π.)
Tonight's Decision
(Peaceville, 1999)
Μπορεί να μην είναι ο καλύτερος δίσκος των Σουηδών, αλλά για μένα είναι μάλλον ο πιο αγαπημένος ως ο πρώτος τους που αγόρασα. Σε μια ηλικία όπου η εσωστρέφεια αντικατοπτριζόταν σε ό,τι είχε να κάνει με «μαυρίλα», η επαφή με το "Tonight’s Decision" ήταν καταλυτική για τη μετέπειτα σχέση μου με τη μπάντα. Από τις πρώτες νότες του "For My Demons" και το εξαιρετικό του εξώφυλλο, η ανατριχίλα είναι εκεί σε κάθε ακρόασή του μέχρι και σήμερα. Μουσικά ο δίσκος εξελίσσεται από το "Discouraged Ones", με πιο μελωδικά και σαφώς βελτιωμένα φωνητικά, πιο προσεγμένη χρήση της κιθάρας και επιλεκτικά «πειραματικά» ηλεκτρονικά στοιχεία. Άξιο αναφοράς, ότι από τις λίγες διασκευές που έχουν κάνει οι Katatonia - μια σε Priest και μια σε Bathory εκτός της ακόλουθης, θα βρούμε εδώ το "Nightmares By The Sea" του Jeff Buckley, να έχει προσαρμοστεί απόλυτα στα μέτρα του "Tonight’s Decision". (A.K.)
Sanctitude
(Kscope, 2015)
Η πιο αντιπροσωπευτική επιλογή για ζωντανή κυκλοφορία των Katatonia πιθανότατα είναι το "Last Fair Day Gone Night" από την επετειακή περιοδεία για το "Last Fair Deal Gone Down", με το πρώτο μέρος να περιλαμβάνει την απόδοση του δίσκου στην ολότητά του, και το δεύτερο να ξεκινάει με "Brave" και να περνάει από περίπου όλες τις περιόδους του σχήματος. Όπως τα είχαμε ζήσει από πρώτο χέρι κι από τα μέρη μας κάποτε. Σε τελική ανάλυση ωστόσο η ιδιαιτερότητα του "Sanctitude" κάνει τη διαφορά. Κινηματογραφημένο σε καθεδρικό παρεκκλήσι, με τις ηλεκτρικές να μένουν στις θήκες τους, χωρίς εντυπωσιακά φώτα και με την ένταση να διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα, οι συνθέσεις μπαίνουν σε διαφορετικό πλαίσιο και παρουσιάζουν μια διαφορετική αλλά εξίσου όμορφη πλευρά της μπάντας. (Α.Μ.)
A Compilation
Εξαρχής ομολογούμε τις πολλές ελλείψεις που αναπόφευκτα θα έχει η συγκεκριμένη λίστα. Αλλά αν ήταν στο χέρι μας να επιλέξουμε ένα όχι τόσο best of setlist των Katatonia, αλλά περισσότερο αντιπροσωπευτικό όλων των περιόδων της μπάντας, αυτό θα ήταν το παρακάτω.
![[7]: Το "Τhe Good Wife" είναι το πιο αδικημένο δικηγορικό serial που (δεν) έχεις δει](https://images.rocking.gr/cine/2014/250x230/goodwife-cover.jpg)
