Godspeed You! Black Emperor, Mat Ball @ Floyd, 18/10/24

Για όσους έχουν βιώσει έστω και μία φορά τι σημαίνει να βλέπεις τους Godspeed You! Black Emperor ζωντανά, θα είναι ξεκάθαρο πως η συγγραφή των παρακάτω γραμμών ενέχει ένα μεγάλο βαθμό δυσκολίας. Η μουσική τους, κοινωνική μα ταυτόχρονα βαθιά προσωπική, για το κάθε μέλος της καναδέζικης κολεκτίβας αλλά και για τον καθένα από όσους βρίσκονται στο κοινό, μπορεί να σε αγγίξει με τρόπους παράξενους, ειδικά όταν χτίζεται νότα με τη νότα μπροστά σου. Για άλλη μια φορά λοιπόν, όχι πολύ αργότερα από την εμπειρία ζωής, εμφάνισή τους στο Ηρώδειο πριν από δύο χρόνια, οι Godspeed You! Black Emperor θα βρισκόντουσαν στη χώρα μας για να μας συναρπάσουν με τον μοναδικό αυτό τρόπο που συνθέτουν τις μουσικές τους, πατώντας πάντα στο σήμερα. Σημαντική διαφορά με τότε, πως έρχονται παρέα με τα κομμάτια του νέου τους δίσκου, "No Title As Of 13 February 2024, 28.340 Are Dead", ένα ηχηρό, δικό τους μήνυμα για την κατάσταση που βιώνουμε τον τελευταίο χρόνο σε έξαρση στα εδάφη της Παλαιστίνης.

Ήταν λοιπόν αναμενόμενο πως μεγάλος αριθμός ανθρώπων, μάλιστα με πολύ διαφορετικά μουσικά γούστα μεταξύ τους, θα συνέρρεε να παρακολουθήσει μία εμφάνισή τους. Για άλλη μία φορά, τα εισιτήρια για το εσωτερικό του Floyd εξαφανίζονται, οπότε φτάνουμε νωρίς για να βρούμε τη θέση που θα μας χάριζε ορατότητα και πλήρη συμμετοχή στο ηχητικό υπερθέαμα που ονομάζεται Godspeed You! Black Emperor. Λίγες ημέρες νωρίτερα, ανακοινώθηκε και το opening act της συναυλίας, του οποίο τη θέση έλαβε ο κιθαρίστας και συνιδρυτής των Big | Brave, Mat Ball. O Ball στην προσωπική του δουλειά, ασχολείται με ακόμη περισσότερο θορυβώδες noise σε σχέση με αυτό που καταπιάνονται οι Big | Brave και μάλιστα με αρκετά έντονο το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού. Βυθισμένος σχεδόν σε απόλυτο σκοτάδι, άρχισε να σχηματίζει σιγά σιγά τον ήχο της προσωπικής του δουλειάς, που πήγαζε κυρίως από τις δύο full length κυκλοφορίες του, "Amplified Guitar" I και II, αποκλειστικά με τη χρήση της κιθάρας του και πληθώρα εξοπλισμού πεταλιών και ενισχυτών.

Είναι πραγματικά πάρα πολύ δύσκολο να κερδίσεις ένα κοινό που διψά και αδημονεί για κάτι μεγάλο, με την εμφάνιση ενός ανθρώπου που αυτοσχεδιάζει επί experimental drone ήχων, χωρίς καν να υπάρχει η σιγουριά αν έστω κάποιο μέρος του κοινού ασχολείται με αυτό το πολύ ιδιαίτερο ιδίωμα. Ίσως η ύπαρξη των ίδιων των Big | Brave στη σκηνή να ήταν πολλές φορές πιο ιδανική και ταιριαστή με τον μουσικό όγκο των Godspeed You! Black Emperor, τουλάχιστον θα σκέπαζε το σούσουρο που άρχισε να επικρατεί προς το τέλος, το οποίο ευτυχώς σιώπησε όταν άλλη μία φιγούρα εμφανίστηκε πάνω στη σκηνή, που δεν ήταν άλλος από τον Mauro Pezzante στο μπάσο που συνόδευσε τον Ball σε έναν αυτοσχεδιασμό για μερικά λεπτά. Μάλλον λίγοι πρόσεξαν την λεπτομερέστατη δουλειά του Ball στα drone τερτίπια του, σίγουρα θα ήθελα να τον ξαναδώ σε έναν μικρότερο χώρο όπου όλοι οι νέρντουλες θα εμφανιστούμε εκεί με τετράδια και απόλυτη σιωπή, νομίζω όμως πως ήταν μόνο η συγκυρία που τον αδίκησε καθώς ο ήχος του ήταν πολύ καλός και ας μη γελιόμαστε, το experimental noise drone ambient δεν είναι και εύπεπτο είδος μουσικής που θα αρέσει σε πολλούς – ειδικά τόσους πολλούς όσους είχαν μαζευτεί για να μεταλάβουν τη θεία κοινωνία των Godspeed You! Black Emperor.

Η ώρα δέκα. Τα φώτα μετά το μικρό διάλειμμα ξανασβήνουν, μέχρι να μείνει μόνο ένα κίτρινο ημίφως. Οι Godspeed You! Black Emperor δεν επιθυμούν την προσοχή να εστιάζει στα πρόσωπά τους, αλλά τα μάτια να κλείνουν και να φτιάχνουν εικόνες με τη μουσική. Κι όταν ανοίγουν, να βρίσκουν έτοιμες εικόνες από τις οπτικές συλλογές των Karl Lemieux και Phillipe Leonard που συνοδεύουν από την πρώτη στιγμή τις εμφανίσεις της κολεκτίβας – άλλωστε, αποτελούν και οι δύο σταθερά μέλη της. Το γνωστό οπτικό με αυτή την απλή, μα τόσο υποτιμημένη λέξη εμφανίζεται στην οθόνη. Hope. Την ψάχνουμε με το κιάλι μέσα σε κάθε μας μέρα, και σε μια χρονική συγκυρία βρεθήκαμε πολλοί τέτοιοι εξερευνητές, στο ίδιο μέρος, την ίδια στιγμή, ελπίζοντας να βρούμε λίγη. Οι Godspeed You! Black Emperor, όπως πάντα, παίρνουν τη θέση τους στη σκηνή, ξεκινώντας από τα δεξιά και την Sophie Trudeau μέχρι να φτάσουμε στην τελευταία καρέκλα αριστερά και τον Mike Moya. Ο καθένας τους, χτίζει λίγο λίγο τον ήχο του εισαγωγικού "Hope Drone" τον χαρακτηριστικό ημιαυτοσχεδιασμό των Godspeed You! Black Emperor με τον οποίο στήνονται στη σκηνή. Το χωράφι οργώθηκε και είναι έτοιμοι να το σπείρουν νότες.

Για την επόμενη μισή ώρα, μας παίρνει μαζί του το πρώτο μέρος του νέου δίσκου των Godspeed You! Black Emperor. Δοσμένη με απόλυτη ακρίβεια, η τριπλέτα των "Sun Is A Hole Of Vapors", "Babys In A Thundercloud" και "Raindrops Cast In Lead", αποδεικνύει την τρομακτική δύναμη της ζωντανής εκτέλεσης αυτού του δίσκου. Πρόσωπα γύρω μου χαμένα στις δικές τους σκέψεις, ανακαλύπτουν με το κούνημα του κεφαλιού τους, τους ρυθμούς των κρουστών που με τόση προσοχή αναπαράγουν οι Aidan Girt και Timothy Herzog. Είναι θεαματικός ο τρόπος με τον οποίο, οι Godspeed You! Black Emperor χωρίς ποτέ να πουν την παραμικρή λέξη, συνθέτουν μουσική για τις χειρότερες στιγμές της ανθρώπινης ιστορίας και εμπειρίας. Τα πάντα γύρω μας ηχούν αψεγάδιαστα, από το πιο δυνατό γρατσούνισμα κιθάρας μέχρι την πιο ήσυχη κίνηση πάνω στο βιολί. Δεν περιμέναμε βέβαια τίποτα λιγότερο από μια εμφάνιση τούτου του σχήματος, λογικά μπορούν να επιτύχουν αψεγάδιαστο ήχο ακόμη και σε υπόγεια σπηλιά. Τον ήχο της θηριωδίας του πολέμου, διακόπτει για λίγο ένα πέρασμα από το προηγούμενο, "G_d’s Pee At State’s End" με τη μορφή του "Fire At Static Valley", σε έναν τόνο πιο επιθετικό, εμβατηριακό σχεδόν, μεταφέροντας το κλίμα της αντίδρασης και της επαναστατικής φύσης του συγκεκριμένου δίσκου. Η ατμόσφαιρα μεταξύ μας και των Godspeed You! Black Emperor χτίζεται με τρόπο τέτοιο που αναζητά την ανάγκη να ξεσπάσει.

Γρήγορα γυρνάμε στον τελευταίο δίσκο, με έναν συνδυασμό των "Pale Spectator Takes Photographs" και "Grey Rubble / Green Shots" που καθηλώνει μέχρι και τον τελευταίο, μέχρι και αυτόν που ήρθε τυχαία. Το "No Title As Of 13 February 2024, 28.340 Are Dead" σκόπιμα και ιδιαίτερα στο τέλος του, χτίζει χωρίς ποτέ να ξεσπά. Η ζωντανή απόδοση των συγκεκριμένων, τελευταίων του σημείων όμως, έχει άλλη δυναμική. Το ξέσπασμα πλάθεται από εμάς και τους Godspeed You! Black Emperor. Μεγάλος αριθμός ανθρώπων, κατά τη λήξη τους, φωνάζει το σύνθημα «Λευτεριά στην Παλαιστίνη». Η εμβληματική φιγούρα του εβραϊκής καταγωγής (και μεγάλου επικριτή του κράτους του Ισραήλ εδώ και παραπάνω από είκοσι χρόνια) Efrim Menuck με τη γροθιά σηκωμένη αλληλέγγυα, γίνεται σύμβολο της όλης βραδιάς και προκαλεί ρίγος. Στην ιστορία πρέπει να επιλέγουμε πλευρές κι εμείς ξέρουμε τη σωστή, αυτή που πρέπει να νικήσει.

Με κάποιο τρόπο, αυτή η ένταση έχει ανάγκη έναν τρόπο να σβήσει, να αμβλυνθεί. Το "Piss Crowns Are Trembled" λαμβάνει αυτό το ρόλο, βυθίζοντας μας στα μεγάλα βάθη της τιτάνιας μουσικογραφίας των Godspeed You! Black Emperor και προετοιμάζοντας το ταξίδι πίσω στο χρόνο, κάπου που η αόριστη νοσταλγία ήταν μεγαλύτερο αίτημα καλλιτεχνικής έκφρασης από τους χιλιάδες νεκρούς στη λωρίδα της Γάζας. Για το τέλος, έχω την ευτυχία να βιώσω για πρώτη φορά – κάπως είχα καταφέρει μέχρι στιγμής να το αποφύγω, τη σύνθεση που με έκανε να αγαπήσω αυτό το σχήμα, από την πρώτη φορά και για πάντα. Το movement του "East Hastings" από το πρώτο και αγαπημένο "F♯ A♯ ∞" είναι ίσως αυτό που θα έβαζα σε κάποιον να ακούσει αν με ρωτούσε τι είναι το post rock. Ακόμη πιο συγκεκριμένα, το μέρος "The Sad Mafioso" με το οποίο και οι Godspeed You! Black Emperor επιλέγουν να κλείσουν τη συγκεκριμένη εμφάνιση, είναι με διαφορά, το αγαπημένο μου σημείο όλης τους της δισκογραφίας. Είναι κάτι σε αυτή τη χαρακτηριστική μελωδία της κιθάρας που βγαίνει από τα χέρια του Moya σαν φάντασμα. Κάτι σε αυτή την οξύμωρη αφαιρετική εικόνα ενός λυπημένου ανθρώπου που όμως έχει για δουλειά να σκοτώνει. Ξέρω πως δεν είμαι μόνη. Ξέρω πως εκατοντάδες άλλοι άνθρωποι εκείνο το βράδυ έκλεισαν τα μάτια, παρά τα αεροπλάνα και τις παρτιτούρες που πανέμορφα παρελαύναν μπροστά μας στο video, και χάθηκαν σε ένα μέρος δικό τους. Εκεί που τον καθέναν μας αυτή η μελωδία μας πηγαίνει, σε ένα μέρος θλιμμένο, μα ασφαλές. Το ξέρω, γιατί όλοι μαζί τραγουδήσαμε τη μελωδία του "Sad Mafioso", όπως ακριβώς ακούγεται να τραγουδιέται από κάποιες φωνές εντός της ίδιας της ηχογράφησης. Πριν καν το καταλάβουμε, γιατί αν αυτή η στιγμή κρατούσε για πάντα, εμείς θα ήμασταν ακόμη εκεί, οι Godspeed You! Black Emperor σιγά-σιγα εξαφανίζονται από τη σκηνή ανάμεσα σε χειροκροτήματα παράλληλα με το θόρυβο που σιγά σιγά μένει πίσω από ενισχυτές και άλλα τεχνάσματα, μέχρις ότου αυτός να σβήσει σε απόλυτη ησυχία.

Άλλη μια μεγαλειώδης εμφάνιση αυτού του συγκροτήματος που ενδέχεται να μην αξίζει στην ανθρωπότητα, φτάνει στο τέλος της κι εμείς σιωπηλοί, χαμένοι στις σκέψεις μας, οδεύουμε αργά, ο ένας πίσω από τον άλλον προς την έξοδο. Παραμιλάμε. Πολλοί έφτασαν στα πρόθυρα λιποθυμίας, κάποιοι κιόλας ενέδωσαν. Να πούμε σε αυτό το σημείο ενώ προσγειωνόμαστε, ότι είναι γενικό φαινόμενο η μουσική των Godspeed You! Black Emperor να προκαλεί λιποθυμίες λόγω της δυνατής έντασης, αλλά και οι συνθήκες sold out δεν βοήθησαν, καλό είναι σε τέτοιες περιπτώσεις που γνωρίζουμε ότι η μουσική η ίδια μπορεί να εντείνει την τάση λιποθυμίας να κρατάμε το χώρο λίγο περισσότερο άνετο και ως προς το επιτρεπόμενο πλήθος αλλά και από την προσωπική επιλογή του καθενός να καπνίσει – ίσως βέβαια να είναι και το μοναδικό αρνητικό σχόλιο για την όλη εξαιρετική βραδιά. Γυρνώντας σπίτι, η σκέψη που ήθελαν να περάσουν οι Godspeed You! Black Emperor με την τελευταία τους δισκογραφική δημιουργία, ελπίζω να φώλιασε στο κεφάλι ακόμη περισσότερων: «Κι ενώ εκεί γίνεται πόλεμος, εγώ από όσα μπορώ να κάνω ως παρατηρητής, τι κάνω;». Ελπίζω πολλοί, μετά από αυτό το οπτικοακουστικό υπερθέαμα, να βρήκαν και απάντηση αλλά και πρακτική. Όσο για τους Godspeed You! Black Emperor, περιμένουμε ήδη την επόμενη φορά, ελπίζοντας πως η επόμενη τους ανάγκη για δημιουργία δεν θα προκύψει από την καθ’ όλα τραγική πραγματικότητα.

Φωτογραφίες: Αφροδίτη Ζαγγανά