Esa Holopainen: «Δε μου αρέσει η μουσική να γίνεται επίδειξη τεχνικής»

Συζητήσαμε με τον κιθαρίστα των Amorphis για τον πρώτο προσωπικό δίσκο του, τους στίχους στα Φινλανδικά και την ομορφιά της απλότητας

Από τον Αντώνη Μαρίνη, 11/06/2021 @ 14:04

 Από τις ημέρες που το "Tales From The Thousand Lakes" γινόταν σημείο αναφοράς για το ατμοσφαιρικό metal μέχρι τους progressive πειραματισμούς στα τέλη της δεκαετίας του '90 κι από τη μεγαλειώδη επιστροφή μέχρι την καθιέρωσή τους σε έναν από τους θρόνους της σκοτεινής heavy μουσικής, οι Amorphis είναι αναμφίβολα από τα σημαντικότερα σχήματα που γέννησε η χώρα των χιλίων λιμνών. Όσο χαμηλό προφίλ κρατούσε και κρατάει το σεστέτο, τόσο δυνατά μιλάει η μουσική του. Το "Silver Lake" είναι η πρώτη προσωπική απόπειρα του κιθαρίστα και βασικού συνθέτη τους, Esa Holopainen. Με αφορμή αυτό και το ζωντανό "Live In Helsinki" που προηγήθηκε λίγες ημέρες νωρίτερα, είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με τον Φινλανδό για τους εκλεκτούς προσκεκλημένους στον δίσκο, τη γνώμη του για τις σόλο κιθαριστικές δουλειές και τα brutal φωνητικά μπροστά σε πραγματικά μεγάλα ακροατήρια.

Esa Holopainen

Αρχικά, συγχαρητήρια και για τους δύο δίσκους!

Σε ευχαριστώ! Έχει πλάκα που κυκλοφορούν σχεδόν μαζί αυτά τα δύο άλμπουμ, με την καλή έννοια. Αρχικά το "Live At Helsinki Ice Hall" ήταν προγραμματισμένο να χρησιμοποιηθεί μόνο για τη συλλογή με τα βινύλια που κυκλοφορήσαμε πρόσφατα, αλλά τελικά ήταν τόσο καλό που αποφασίσαμε να το έχουμε και ανεξάρτητα σε ψηφιακή και φυσική μορφή. Ήταν σαν ένα πολύ ευχάριστο ατύχημα η όλη κατάσταση.

Νομίζω πως λύθηκε ήδη η απορία μου γιατί δεν το συνοδεύσατε και με οπτικό υλικό.

Είναι κάπως κρίμα και σίγουρα θα είχε νόημα κάτι τέτοιο. Θα ήταν πολύ ωραίο να είχαμε ένα συνεργείο μαζί μας και να το γυρίζαμε σε βίντεο, αλλά δεν ήταν καθόλου στα πλάνα μας. Το να ηχογραφούμε τις συναυλίες μας είναι κάτι συνηθισμένο, σαν μια τυπική μέρα στο γραφείο για τον ηχολήπτη μας. Οπότε όταν η δισκογραφική μας ρώτησε αν έχουμε πρόσθετο υλικό για τη συλλογή, αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που σκεφτήκαμε. Η συναυλία από το Ελσίνκι θυμόμασταν ότι είχε πάει σχετικά καλά, το ένα πράγμα έφερε το άλλο, και αυτή είναι λίγο-πολύ η ιστορία πίσω από αυτό.

Ήταν και καιρός, είναι η αλήθεια, πάνε πολλά χρόνια από την τελευταία φορά που βγάλατε ζωντανό δίσκο.

Ο τελευταίος ήταν το "Forging The Land Of Thousand Lakes". Ήταν ωραίο εκείνο το DVD, αλλά όντως έχουν περάσει πολλά χρόνια. Πρέπει να ήταν το 2009 ή κάπου εκεί γύρω, θυμάμαι ότι η περιοδεία ήταν για το "Skyforger", άρα δεν πρέπει να ήταν πολύ αργότερα. (σ.σ. ο δίσκος πράγματι είχε κυκλοφορήσει το 2010)

Στα καθαρά δικά σου τώρα, θα ήταν ασφαλής υπόθεση ότι η διαδικασία για το "Silver Lake" ήταν αρκετά διαφορετική απ' ότι με τους Amorphis;

Απολύτως! Με τους Amorphis υπάρχει πλέον μια ασφάλεια όταν γράφουμε. Είμαστε αρκετά μέλη που συνθέτουμε και πάντα υπάρχει πολύ υλικό για να επιλέξουμε προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούμε και με ποια τραγούδια θα μπούμε στο στούντιο. Επίσης έχουμε έναν παραγωγό που μας ξέρει και πάντα επιβλέπει την όλη διαδικασία, τον Jens (Bogren) που συνεργάζεται μαζί μας εδώ και χρόνια. Οπότε κάθε φορά από τη στιγμή που κλειδώνουμε τις επιλογές, το μόνο που έχει ο καθένας μας να κάνει είναι να παραμείνει δημιουργικός, να δώσει τον καλύτερο εαυτό του, και στη συνέχεια ο Jens διαχειρίζεται τα υπόλοιπα.

Από την άλλη, στο προσωπικό μου άλμπουμ, μπορεί να είχα μαζί μου στην παραγωγή τον Nino (Laurenne) που σίγουρα με βοήθησε πάρα πολύ, σε γενικές γραμμές όμως ανέλαβα να κάνω περίπου τα πάντα. Κατά κάποιον τρόπο ήμουν υπεύθυνος για τον εαυτό μου και έπρεπε να αναλάβω πολύ περισσότερα καθήκοντα στο κομμάτι των ηχογραφήσεων απ' όσο συνήθως, πέρα από το κομμάτι της σύνθεσης και των ενορχηστρώσεων. Από αυτή την άποψη, δεν είναι παράξενο που η όλη διαδικασία πήρε αρκετό καιρό, αλλά η εμπειρία συνολικά ήταν πολύ ωραία. Αν δεν κάνω λάθος, το όλο πράγμα κράτησε περίπου ενάμιση χρόνο, κατά κάποιον τρόπο όμως ήταν σχεδόν χαλαρωτικό. Δεν υπήρχε πραγματική πίεση· αν κάποια μέρα δεν ένιωθα αρκετά καλά για να γράψω ή να ηχογραφήσω, απλά το αποδεχόμουν. Ήταν σαν να προχωράς με μικρά βήματα, αντί να τρέχεις.

Ήθελα να συνεργαστώ με τραγουδιστές που θαυμάζω

Η ιδέα με τους διαφορετικούς τραγουδιστές ήταν κάτι που είχες εξαρχής στο μυαλό σου;

Ήταν κάτι που αποφάσισα σχετικά νωρίς. Στο ξεκίνημα του πρότζεκτ είχα ιδέες για τρία τραγούδια, τα ηχογράφησα και τα έπαιξα στον Nino. Ήταν και τα τρία τελείως διαφορετικά μεταξύ τους, και ήθελα τη γνώμη του, ξέρεις αν έκρινε πως μπορούσαμε να συνεχίσουμε από εκεί ή αν θα έπρεπε να δοκιμάσω κάτι τελείως διαφορετικό. Αφού τα άκουσε, το σχόλιό του ήταν ότι το υλικό είναι πολύ καλό και συμπαγές, σωστά δομημένο, με γραμμές, κουπλέ-ρεφραίν και όλα, αλλά με πολύ μεγάλη ποικιλία (σ.σ. "very diverse"). Οι προτάσεις του ήταν είτε να βρούμε πολλούς τραγουδιστές ανάλογα με το ύφος του κάθε κομματιού, είτε να βρούμε κάποιον με υπερδυνάμεις που να μπορεί να τα κάνει όλα. [Γέλια]

Τότε ήταν η στιγμή που άρχισα να σκέφτομαι σοβαρά το ενδεχόμενο να υπάρχουν πολλοί καλεσμένοι, και σίγουρα ήθελα να συνεργαστώ με τραγουδιστές που εγώ ο ίδιος θαυμάζω και θα ήθελα να έχω σε έναν τελείως δικό μου δίσκο. Ο πρώτος που ήθελα σίγουρα ήταν ο Jonas (Renkse) των Katatonia, κι από εκεί και πέρα ο Bjorn (Strid) των Soilwork και ο Einar (Solberg) των Leprous, όλοι άνθρωποι με τους οποίους έχουμε περιοδεύσει μαζί και λίγο-πολύ γνωριζόμαστε. Κι ακριβώς επειδή τους γνωρίζω, ήξερα ότι αν τους έστελνα κάτι, ένα τραγούδι ή μια ιδέα, θα μου έλεγαν ειλικρινά πώς ένιωθαν για αυτό και κατά πόσο θα ήθελαν να συνεργαστούμε.

Esa Holopainen

Εντελώς προσωπικά, πιστεύω ότι τα τραγούδια με τον Jonas κάπως σαν να ξεχωρίζουν στο δίσκο. Ειδικά το "Apprentice", με τα έγχορδα, τα πλήκτρα, την κιθάρα σου και τη φωνή του, είναι πραγματικά υπέροχο, δεν μπορώ να το περιγράψω διαφορετικά.

Είναι πολύ ιδιαίτερα και τα δύο τραγούδια. Το "Sentiment" ήταν το πρώτο που έγραψα έχοντας κατά νου τον Jonas. Ήμουν σίγουρος ότι σε αυτό θα έβρισε πράγματα που θα τον έκαναν να νιώσει άνετα και θα μπορούσε να δουλέψει γύρω από αυτό, αλλά η αλήθεια είναι πως ξαφνιάστηκα πάρα πολύ όταν έλαβα την απάντηση με το demo του. Ήταν από εκείνους τους τραγουδιστές που μου είπε ότι ήθελε να έχει πλήρη ελευθερία, στους στίχους, στις μελωδίες, στις αρμονίες, παντού, και το αποτέλεσμα ήταν φανταστικό. Ήξερα ακριβώς εκείνη τη στιγμή ότι έπρεπε να τον έχω σε ένα ακόμα τραγούδι.

Το "Apprentice" ηχητικά βρίσκεται αρκετά κοντά με το "Sentiment", και όταν το έγραφα είχα ήδη την ιδέα ότι το πρώτο θα έκλεινε τον δίσκο ενώ το δεύτερο θα τον άνοιγε. Έχουν και τα δύο μια πολύ όμορφη δραματικότητα, πιστεύω. Και ξέρεις, όταν σου στέλνει κάτι τόσο υπέροχο ένας τόσο ταλαντούχος άνθρωπος, είναι απολύτως φυσικό να σε εμπνεύσει. Μετά από αυτό απλά ήθελα να γράψω περισσότερο, να προσθέσω όργανα, περισσότερα επίπεδα, να δημιουργήσω μια πιο έντονη ατμόσφαιρα. Είμαι πραγματικά χαρούμενος με το πώς ταίριαξαν τα πάντα, όπως είπες, τα έγχορδα, τα πλήκτρα, οι κιθάρες, οι γραμμές, σαν παζλ. Είναι κάποιες φορές που απλά συμβαίνει.

Ένα άλλο κομμάτι που μου έκανε αμέσως κλικ ήταν και το "Ray Of Light", μου άφησε μια πολύ proggy γεύση.

Ω ναι! Ήταν κι αυτό ανάμεσα στα πρώτα κομμάτια που είχα έτοιμα για τον δίσκο, και δεν μπορούσα να φανταστώ κανέναν άλλο να το τραγουδάει πέρα από τον Einar. Έχει τόσο πολλά στοιχεία που του ταιριάζουν και κάπως θυμίζουν τις δουλειές του με τους Leprous. Ήταν ειλικρινά τεράστια η χαρά μου όταν του έστειλα το πρώτο demo και απάντησε ότι του άρεσε και ήθελε να ετοιμάσει τις γραμμές για τα φωνητικά. Έχει πραγματικά απίστευτο ταλέντο και είναι χωρίς αμφιβολία από τους καλύτερους τραγουδιστές που έχω δει ποτέ, το φαλσέτο του, το phrasing του, είναι λες και έχει έρθει από άλλο πλανήτη! Δεν έχω ακούσει κανέναν που να τα κάνει όλα τόσο καλά.

Μια ολόκληρη σκηνή χρωστάει την ύπαρξή της στην Anneke

Μιλώντας για άψογες φωνές, ένα από τα πρώτα πράγματα που σκέφτηκα με το που ανακοίνωσες το πρότζεκτ ήταν ότι έπρεπε να υπάρχει ένα κομμάτι με την Anneke. [Γέλια]

[Γέλια] Δεν ξέρω αν θα χρησιμοποιούσα τη λέξη «έπρεπε», αλλά σίγουρα ήταν κάτι που ήθελα πάρα πολύ να υπάρχει στον δίσκο. Ξέρεις, ήθελα ένα τραγούδι με γυναικεία φωνητικά, και προφανώς ήταν η πρώτη επιλογή γιατί η φωνή της είναι τόσο μοναδική και τόσο αναγνωρίσιμη, και έχουμε συνεργαστεί ξανά στο παρελθόν. Θεωρώ ότι είναι μια πραγματική πρωτοπόρος στον χώρο της, πέτυχε τρομερά πράγματα με τους Gathering αλλά και στη σόλο καριέρα της. Όλο το σκοτεινό, heavy στυλ με τα γυναικεία φωνητικά δεν θα υπήρχε χωρίς εκείνη, οι Nightwish, οι Epica, οι Within Temptation, ένας τεράστιος αριθμός από μπάντες. Μια ολόκληρη σκηνή χρωστάει την ύπαρξή της στην Anneke και τον τρόπο που τραγουδάει.

Σε κάτι τελείως διαφορετικό, δεν γίνεται να μην σε ρωτήσω για το... δεν ξέρω αν θέλω καν να προσπαθήσω να προφέρω τον τίτλο.

Το "Alkusointu"! [Γέλια] Για κάποιο διάστημα πίστευα ότι αυτό το κομμάτι θα έμενε οργανικό, γιατί στέκεται καλά κι έτσι αν το ακούσεις, έχει μια σχεδόν κινηματογραφική αίσθηση. Κάποια στιγμή όμως μας ήρθε η ιδέα ότι αν μπορούσαμε να πείσουμε τον Vesa-Matti Loiri να προσθέσει ένα spoken word στα Φινλανδικά, θα γινόταν ακόμα καλύτερο. Προς μεγάλη μου έκπληξη, η απάντησή του ήταν θετική, και μπορεί στον υπόλοιπο κόσμο να μην τον ξέρει κανείς, αλλά εδώ γύρω είναι ο πιο διάσημος ηθοποιός και τραγουδιστής· παίζει και ηχογραφεί από τη δεκαετία του '60, είναι εβδομήντα χρονών, και πλέον διαλέγει πολύ προσεκτικά τις συνεργασίες του. Ο μάνατζέρ του είναι φίλος μου, οπότε από αυτή την άποψη υπήρξε μια ευκολία στο να επικοινωνήσω μαζί του, αλλά πέρα από αυτό ήταν ένα μικρό θαύμα που όλα πήγαν τόσο καλά. Και πιστεύω πως ακόμα και κάποιος που δεν καταλαβαίνει τη γλώσσα, μπορεί να μπει στην ατμόσφαιρα και να νιώσει τι συμβαίνει.

Προσωπικά μιλώντας, ήταν κι ένα μικρό σοκ, γιατί κάποια χρόνια πίσω είχα μιλήσει με τον Tomi K. (Koivusaari, ο έτερος κιθαρίστας των Amorphis), και μου είχε πει ότι το πέρασμα του Pekka (Kainulainen, συνεργάτης του συγκροτήματος) στο "Daughter Of Hate" ήταν ό,τι πιο κοντινό σε τραγούδι στα φινλανδικά θα κάνετε.

[Γέλια] Δεν είχε άδικο! Η συγκεκριμένη θα έλεγα ότι ήταν και μία από τις καλύτερες στιγμές του "Queen Of Time", η απαγγελία του Pekka ήταν υπέροχη. Θα μπορούσες σχεδόν να κάνεις μία σύνδεση ανάμεσα στα δύο τραγούδια, ξέρεις· περιέχουν και τα δυο τους πολύ δυνατά μηνύματα. Το "Alkusointu" λέει μια ιστορία για τη δημιουργία του κόσμου, που σύμφωνα με τη φινλανδική μυθολογία ξεκίνησε από μικρά νησιά, έχει αυτή την περίπου μυθική αίσθηση, είναι πολύ κοντά σαν λογική με το "Daughter Of Hate".

Οι περισσότεροι προσωπικοί δίσκοι metal κιθαριστών μου είναι τελείως αδιάφοροι

Κάτι που με ξάφνιασε, και την ίδια στιγμή όχι τόσο, είναι ότι πρακτικά το άλμπουμ έχει μόνο ένα οργανικό κομμάτι.

Έχοντας όλους αυτούς τους σπουδαίους τραγουδιστές, η αλήθεια είναι ότι ήθελα να υπάρχει κι ένα κομμάτι που να παίζω εγώ αυτόν τον ρόλο. Επέλεξα αυτό να το κάνω στην εισαγωγή του δίσκου, να γίνει σαν πρώτη επαφή. Όχι τόσο σαν intro αλλά σαν πρόλογος των όσων θα ακολουθήσουν. Και αν ακούσεις προσεκτικά, το θέμα του "Silver Lake", του τραγουδιού, είναι το ίδιο που κλείνει το "Apprentice", ένας κύκλος που ολοκληρώνεται.

Ακόμα κι εκεί πάντως, μιλάμε για ένα στοχευμένο κομμάτι, χωρίς τρελά σόλο ή οτιδήποτε αντίστοιχο.

Αυτό ακριβώς ήταν που ήθελα να πετύχω με αυτόν τον δίσκο. Ήθελα να γράψω μουσική που να θέλω εγώ ο ίδιος να ακούσω, κι ενώ αγαπάω κάποιες instrumental δουλειές, αυτό φτάνει μέχρι ένα σημείο. Δεν είμαι οπαδός του υπερβολικά γρήγορου παιξίματος στην κιθάρα. Οι περισσότεροι προσωπικοί δίσκοι metal κιθαριστών μου είναι τελείως αδιάφοροι, δεν με αγγίζουν καθόλου. Φυσικά σέβομαι την τεχνική πίσω από αυτούς, και τους ίδιους τους μουσικούς, αλλά είναι κάτι που δεν μου ταιριάζει. Μου αρέσουν τα πιο απλά πράγματα, αν μπορώ να το θέσω έτσι. Αυτό ήταν και κάτι που σκεφτόμουν πολύ ετοιμάζοντας το "Silver Lake", αν θα έπρεπε να προσθέσω περισσότερες κιθάρες. Δεν το ήθελα πραγματικά όμως. Μου άρεσε πολύ που προσπάθησα να ντύσω τα τραγούδια με άλλα όργανα, που δεν χρειαζόταν να είμαι πάντα εγώ μπροστά.

Δεν μου αρέσει η μουσική να γίνεται επίδειξη τεχνικής. Δεν ήθελα να φτιάξω έναν τέτοιο δίσκο. Ακούγεται κάπως χαζό, δεδομένου ότι παίζω κιθάρα σε ένα metal συγκρότημα, ωστόσο πραγματικά ευχαριστήθηκα τα τραγούδια που οι κιθάρες δεν ήταν τόσο δυνατές ή που υπήρχαν έντονες δυναμικές ανάμεσα σε μπάσο και ντραμς· τα λατρεύω αυτά τα παιχνίδια με τις δυναμικές και το χτίσιμο πριν μπουν οι κιθάρες, και ήταν κάτι που προτίμησα από το να προσθέτω κιθάρες πάνω από κιθάρες, γιατί τότε θα πλησίαζε πολύ κοντά στους Amorphis. Ήθελα να δοκιμάσω κάτι διαφορετικό από τη στιγμή που μου δόθηκε η ευκαιρία.

Esa Holopainen

Αλήθεια, αν έπρεπε να κατατάξεις τον δίσκο σε ένα είδος, ποιο θα ήταν αυτό; Θα είχε νόημα κάτι τέτοιο;

Χμμ, ειλικρινά δεν ξέρω. [Παύση] Σίγουρα θα είχε κάποιο νόημα, αλλά είναι δύσκολο. Μου φαίνεται κάπως αδύνατο για να πω την αλήθεια, γιατί υπάρχει τόση πολλή μουσική σε αυτό το άλμπουμ. Ίσως το πιο προφανές θα ήταν να το πεις metal, λόγω των τραγουδιστών και των μουσικών που εμπλέκονται, και λόγω του ότι το κυκλοφορεί η Nuclear Blast, αλλά αυτό μάλλον είναι κάπως περιοριστικό.

Αυτό που θεωρώ πως έχει σημασία είναι ότι σε κάθε περίπτωση, κάποιος που ξέρει τη μουσική σου, μπορεί να καταλάβει ότι είσαι εσύ. Και ότι ακόμα και το τραγούδι με τον Tomi J. (Joutsen) ενώ θυμίζει Amorphis δεν είναι τελείως.

Ευχαριστώ πάρα πολύ! Αυτός ήταν ο στόχος μου, κι αν τον κατάφερα νιώθω πραγματικά περήφανος. Αν μπορείς να παίξεις με τόσους διαφορετικούς ήχους και το σύνολο να έχει ακόμα το δικό σου στίγμα, χωρίς να μοιάζει με μία χαοτική συλλογή από διαφορετικά στυλ, τότε έχεις πετύχει κάτι σημαντικό. Για το "In Her Solitude" καταλαβαίνω πώς το εννοείς, είναι πράγματι ό,τι πιο κοντά στον ήχο των Amorphis, και μέρος αυτού οφείλεται στον Tomi. Υπάρχει βέβαια κάτι στον αέρα του, στις κιθάρες και τα ρυθμικά του, είναι πιο πολύ τραγούδι μπάντας, αν βγάζει νόημα αυτό.

Προτιμούσαμε τραγούδια με λιγότερα growls για να μην τρομάξουμε τον κόσμο

Μιλώντας για Amorphis, σε τι στάδιο βρίσκεται το άλμπουμ #14;

Προχωράει εξαιρετικά! Είμαστε κάπου προς τη μέση των ηχογραφήσεων. Την άλλη βδομάδα πετάω για Σουηδία, για να τελειώσουν οι κιθάρες, και μετά μένουν τα φωνητικά και τα πλήκτρα. Λογικά θα τα έχουμε μαζέψει όλα μέχρι το τέλος του Αυγούστου και ο δίσκος λογικά ο δίσκος θα κυκλοφορήσει στις αρχές του 2022. Είμαι πραγματικά χαρούμενος με το υλικό που έχουμε, και απ' όσο ξέρω ο Jens έχει ήδη σχέδια για αρκετά επιπλέον όργανα και ορχηστρικά μέρη, είμαι σίγουρος ότι ο ήχος θα είναι αρκετά μεγάλος.

Τώρα κανονικά πρέπει να κλείσουμε, αλλά πριν από αυτό οφείλω να ομολογήσω ότι, αν και νιώθω λίγο άσχημα γιατί έχει περάσει πολύς καιρός, η τελευταία φορά που σας είδα ζωντανά ήταν σε εκείνη περιοδεία με τους Nightwish, κι είχα πάθει ένα μικρό σοκ συνειδητοποιώντας ότι το παλιότερο τραγούδι που παίξατε ήταν από το "Eclipse". [Γέλια]

[Γέλια] Έχεις ένα δίκιο! Η πιο απλή δικαιολογία είναι ότι το σετ μας ήταν μικρό, και τι να πρωτοπαίξεις σε 40-45 λεπτά; Επίσης το κοινό των Nightwish είναι πολύ μεγαλύτερο από το δικό μας, υπήρχε πάρα πολύς κόσμος που δεν μας ήξερε καθόλου, οπότε προτιμούσαμε τραγούδια με λιγότερα growls, μην τους τρομάξουμε. [Γέλια]

Τώρα που το λες θυμάμαι κάποιον παραδίπλα μου, που στην εισαγωγή του "The Four Wise Ones" πετάχτηκε λίγο. [Γέλια]

[Γέλια] Το έχουμε ακόμα! Να είσαι σίγουρος πάντως ότι στις δικές μας συναυλίες ποτέ δεν θα ξεχάσουμε τα παλιά, ούτε το "Elegy", ούτε το "Tales", ούτε το "Karelian Isthmus"! 

  • SHARE
  • TWEET