Amorphis: «Έχουμε ακόμα το ίδιο πάθος που είχαμε όταν ξεκινούσαμε»

Αν δεχθούμε ότι η ταμπέλα «ατμοσφαιρικό metal» βγάζει κάποιο νόημα, οι Amorphis δικαιωματικά έχουν μια θέση ανάμεσα στα πιο ξεχωριστά σχήματα που τους έχει αποδοθεί ο εν λόγω χαρακτηρισμός. Με περισσότερα από 25 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας και δεκατρείς δίσκους στο βιογραφικό τους, ανήκουν στις κορυφαίες θέσεις της άτυπης λίστας με τις πιο ξεχωριστές κι επιδραστικές μπάντες της σκανδιναβικής (sic) σκηνής. Με το "The Queen Of Time" να λαμβάνει διθυραμβικά σχόλια από τον τύπο και τους φίλους της σκληρής μουσικής, κι ενώ το σεστέτο ετοιμάζεται για τις καλοκαιρινές του εμφανίσεις, είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με τον κιθαρίστα και πρώην φωνή του σχήματος, Tomi Koivusaari για τη δημιουργία του νέου υλικού, τους ορχηστρικούς πειραματισμούς και τα pros-and-cons της μουσικής ως εργασία πλήρους απασχόλησης.

Απ' όσο έχω καταλάβει, έχω την εντύπωση ότι προσεγγίσατε τα πράγματα λίγο διαφορετικά στη δημιουργία του "The Queen Of Time". Ισχύει κάτι τέτοιο;

Τα τραγούδια πιστεύω ότι δημιουργήθηκαν στα πλαίσια μιας φυσικής διαδικασίας, αλλά ως προς το κομμάτι της παραγωγής, τα πράγματα ήταν όντως κάπως διαφορετικά αυτή τη φορά. Ο παραγωγός μας, ο Jens Borgen, ήθελε να χρησιμοποιήσει σε πολλά σημεία ορχήστρες και πραγματικά όργανα, εκεί που συνήθως εμείς χρησιμοποιούσαμε πλήκτρα. Έχω την εντύπωση ότι αυτό δίνει στον δίσκο μια διαφορετικότητα, τα κομμάτια έχουν περισσότερα επίπεδα.

Ποιος θα έλεγες ότι είναι ο βασικός λόγος που η συνεργασία σας με τον Jens Borgen είναι τόσο πετυχημένη;

Αρχικά, ο Jens είναι πολύ ευθύς άνθρωπος κι επίσης οι αντιλήψεις μας συνάδουν, κατά κύριο λόγο θέλουμε τα ίδια πράγματα από τη μουσική. Δεν συμφωνούμε στα πάντα, απαραίτητα, αλλά δεν χρειάζεται να μαλώνουμε για πράγματα που θέλουμε ή δεν θέλουμε, κι εμπιστευόμαστε τη μουσική του κρίση. Επίσης, αφού συνεργαστήκαμε μαζί του την τελευταία φορά, δεν ήταν καθόλου εύκολο να επιστρέψουμε στο πώς δουλεύαμε παλιότερα.

Είναι τελειομανής στη δουλειά του, θέλει τα πάντα να είναι ακριβώς όπως τα έχει σκεφτεί στο μυαλό του, και την ίδια στιγμή καταφέρνει κι εξαφανίζει όλο το στρες που έχει να κάνει με τις μικρές λεπτομέρειες. Μοιάζει σαν η όλη διαδικασία να είναι ευκολότερη και δυσκολότερη ταυτόχρονα, γιατί οι μέρες στο στούντιο μπορεί να τραβάνε πολύ, μπορεί να ηχογραφείς για δώδεκα ώρες, αλλά είναι πραγματικά τέλεια η συνεργασία μαζί του, είναι πραγματικός επαγγελματίας.

Με τον καιρό οι Amorphis έχουν καθιερώσει ένα χαρακτηριστικό στυλ. Όταν γράφετε, έχετε ποτέ κατά νου να διατηρείτε κάποια ισορροπία ανάμεσα στα διαφορετικά χαρακτηριστικά του ήχου σας, ή ακολουθείτε τις ιδέες σας;

Είναι τελείως φυσικό· όταν ξεκινάμε να ετοιμάζουμε νέο υλικό δεν συζητάμε ποτέ προς ποια κατεύθυνση θα μπορούσαμε ή θα έπρεπε να πάμε. Είναι απλά καινούρια κομμάτια που ξεκινάμε και παίζουμε. Δεν σκεφτόμαστε τίποτα γι' αυτά, και πιστεύω ότι αυτό το γεγονός είναι που το κάνει ευχάριστο κι ενδιαφέρον και για μας, μπορούμε ανά πάσα στιγμή να δοκιμάσουμε νέα, διαφορετικά πράγματα χωρίς να το αναλύουμε πολύ.

[Με την επιστροφή του Olli-Pekka Laine] είναι σαν να ολοκληρώθηκε ο κύκλος

Αυτός είναι ο πρώτος σας δίσκος μετά από καιρό χωρίς τον Niclas (Etelävuori). Επηρέασε την όλη διαδικασία η αποχώρησή του; Πώς νιώσατε παίζοντας με τον Olli-Pekka (Laine) ξανά;

Όταν ο Niclas αποφάσισε να φύγει, ήταν μεγάλο το σοκ, ιδιαίτερα στην αρχή. Ο μόνος άλλος μπασίστας που μπορούσαμε να σκεφτούμε ως μόνιμο μέλος  των Amorphis ήταν ο Olli-Pekka, πραγματικά. Είμαστε χαρούμενοι που επέστρεψε, και δεν νιώσαμε καθόλου σα να ήμασταν χώρια για δεκαεφτά χρόνια. Παίζοντας μαζί του, μετά από πέντε λεπτά, όλα έμοιαζαν τόσο φυσικά, ακόμα κι αν οι δυο τους είναι τόσο διαφορετικοί στον τρόπο που παίζουν· ο Niclas είναι περισσότερο ευθύς, ενώ ο Oppu έχει ένα πιο κλασικό στυλ, με πολλά '70s στοιχεία.

Νιώθω πως αυτή ήταν η μοναδική επιλογή, πραγματικά, η επιστροφή του Oppu· είναι σαν να έχουμε το αρχικό μας line-up, σαν να ολοκληρώθηκε ο κύκλος, κατά κάποιον τρόπο.

Η αλήθεια είναι ότι δεν έπιασα όλους τους στίχους, αλλά απ' όσα διάβασα ο δίσκος θεματικά καταπιάνεται με την άνοδο και την πτώση των πολιτισμών. Μπορείς να πεις περισσότερα σχετικά με αυτό;

Η αλήθεια είναι πως δεν μπορώ να πω πολύ περισσότερα πράγματα από τους στίχους. [Γέλια] Έχει να κάνει με το πώς τα μικρά πράγματα μπορεί να φέρουν μεγάλες αλλαγές, ότι δεν χρειάζεται πάντα να συμβαίνει κάτι τεράστιο. Επίσης καταπιάνεται με αρκετά άλλα θέματα, σχετικά με τη φύση και υπάρχουν αναφορές στο Kalevala, πράγματα για τα οποία γράφουμε τραγούδια τα τελευταία πολλά χρόνια· αλλά, σε τελική ανάλυση, η ιστορία είναι εξολοκλήρου δημιούργημα του Pekka (Kainulainen).

Κάτι που πραγματικά αγάπησα στο άλμπουμ ήταν η αφήγηση του Pekka στο "Daughter Of Hate". Μοιάζει να είναι χαμηλών τόνων άνθρωπος, ήταν δύσκολο να τον πείσετε να συμμετάσχει;

Η αλήθεια είναι πως όχι, κάνει και δικές του καλλιτεχνικές performances, δοκιμάζει πολλά διαφορετικά πράγματα. Μια φορά είχε ανέβει στη σκηνή μαζί μας, ως guest, αν και δεν τραγούδησε, δεν μίλησε… βασικά, μίλησε, απήγγειλε κάποια από τα ποιήματά του στο μέσο της συναυλίας.

Είναι τέλειο, γιατί ο Pekka γράφει τους στίχους του στα Φινλανδικά και στη συνέχεια εμείς τους μεταφράζουμε στα Αγγλικά, οπότε αυτή τη φορά έχουμε ένα μέρος από το πρωτότυπο κείμενό του στο τραγούδι μας. Και είναι κάτι που αρκετοί οπαδοί μας ζητούσαν από καιρό, να γράψουμε κάτι στα Φινλανδικά, ή κάτι τέτοιο. Ε, αυτό είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε! [Γέλια]

Οι δίσκοι σας πάντα ήταν λίγο-πολύ δομημένοι γύρω από concepts. Υπήρξαν σκέψεις να δοκιμάσετε κάτι διαφορετικό ως προς τους στίχους;

Νομίζω ότι οι στίχοι δεν έχουν πάντα ένα θέμα· δεν είναι μια μεγάλη ιστορία, είναι περισσότερο σαν μικρότερες ιστορίες που κάπως συνδέονται μεταξύ τους. Και την κάθε μια από αυτές προσπαθούμε να την απεικονίσουμε στα εξώφυλλά μας. Ο Valnoir (Jean Simoulin), που έφτιαξε αυτό και είχε κάνει και του "Under The Red Cloud", προσπάθησε να διαλέξει όσο περισσότερα πράγματα μπορούσε από τους στίχους και να τα συνδυάσει.

Η μουσική μας πάντα είχε μια oriental αίσθηση

Μια λεπτομέρεια που με ξάφνιασε ήταν εκείνο το ανατολίτικο μέρος στο "The Golden Elk", εκείνο με το σόλο, ούτι ή μπουζούκι πρέπει να είναι νομίζω. Πώς προέκυψε αυτό;

Αυτή ήταν μια από τις ιδέες του Jens· η μουσική μας πάντα είχε μια oriental αίσθηση, πιστεύω, ίσως επειδή καταγόμαστε από μια χώρα που έχει τη δική της παραδοσιακή μουσική και από το ξεκίνημά μας είχαμε τέτοιου είδους επιρροές. Ο Jens είχε την ιδέα να βάλει έναν φίλο του να παίξει το συγκεκριμένο σημείο και πιστεύω ότι ακούγεται αρκετά καλά!

Α, οπότε δεν ήσουν εσύ ή ο Esa (Holopainen) που παίζετε;

Ω, όχι! Δε μπορώ με τίποτα να θυμηθώ το όνομά του, είχαμε τόσους καλεσμένους σε αυτό το άλμπουμ... [Γέλια] Γεμίζουν ολόκληρη λίστα! Είχαμε τον Chrigel (Glanzmann) των Eluveitie στα πνευστά, είχαμε throat singers, είχαμε... [Γέλια] (σσ: ο εν λόγω μουσικός είναι ο Affif Merhej)

[Γέλια] Και ακούγεται τέλεια, όπως και να 'χει!

[Γέλια] Ναι, όντως, ακούγεται τέλεια, είναι επαγγελματίας! Είχαμε δοκιμάσει αντίστοιχα πράγματα στο παρελθόν, εγώ είχα παίξει σιτάρ κάποια στιγμή, αλλά είναι ωραίο να έχεις κάποιον που να μπορεί πραγματικά να παίξει σωστά!

Αλήθεια, είχατε σκεφτεί να δοκιμάσετε ορχηστρικά ή χορωδιακά περάσματα, όπως αυτό στο "Heart Of The Giant", στο παρελθόν, ή ήταν κάτι νέο που το έφερε στο τραπέζι ο Jens;

Την πρώτη φορά που ήρθε στο Ελσίνκι ο Jens για την προ-παραγωγή, είχε ήδη κάμποσες ιδέες κι ανέφερε ότι είχε κάποια πράγματα στο μυαλό του, κάποια συγκεκριμένα σημεία. Στην πραγματικότητα δεν το σκεφτήκαμε τόσο πολύ και τα αποτελέσματα τα ακούσαμε  κατευθείαν στις μίξεις. Πιστεύω ότι τα είχε ετοιμάσει όλα στο μυαλό του εξαρχής, κι εμείς πάντα είχαμε αντίστοιχα στοιχεία που δοκιμάζαμε με πλήκτρα, αλλά η αλήθεια είναι πως οτιδήποτε είχε να κάνει με τις ενορχηστρώσεις και τους guests, τα διαχειρίστηκε όλα μόνος του.

Είχατε ανακοινώσει από καιρό ότι η Anneke van Giersbergen θα εμφανιζόταν στο "The Queen Of Time"· γράψατε το "Amongst Stars" έχοντάς την κατά νου;

Νομίζω ότι για το συγκεκριμένο η ιδέα ήταν του Tommi (Joutsen), ότι δηλαδή θα μπορούσε να το πει ντουέτο με την Anneke. Είχαμε ήδη συζητήσει μαζί της πριν από μερικά χρόνια, όταν είχε τραγουδήσει μαζί μας σε μια συναυλία μας στο Ελσίνκι, και το "Amongst Stars" ήταν η τέλεια επιλογή για να συνεργαστούμε. Ετοιμάσαμε κι ένα βίντεο για το συγκεκριμένο, το είδα σήμερα το πρωί και θα κυκλοφορήσει πολύ σύντομα! (σσ: το βίντεο κυκλοφόρησε και είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό)

Τέλεια! Πώς πήγαν τα γυρίσματα; Βγάλατε κι ένα βίντεο για το "Wrong Direction", που έμοιαζε ότι χρειάστηκε πολλή δουλειά.

Κάποιοι από το crew των γυρισμάτων ήταν στη βόρεια Νορβηγία και γύρισαν κάποια πράγματα, ενώ εμείς ήμασταν σε ένα ορυχείο, μερικές εκατοντάδες μέτρα κάτω από τη γη για να γυρίσουμε τα τμήματα με τη μπάντα να παίζει. Ο σκηνοθέτης στο "Wrong Direction" είναι ο Vesa Randa των Sentenced, ο τότε ντράμερ τους, και ήταν πραγματικά πολύ όμορφο που καταφέραμε να δουλέψουμε μαζί του, επιτέλους, καθώς τον ξέρουμε από πολύ παλιά.

Πάντα είχα μια αδυναμία για τις πιο ήρεμες εκδοχές των κομματιών σαν, όπως η ακουστική του "My Kantele" ή κάποια από τα ζωντανά bonus tracks του "Under The Red Cloud". Έχετε σκεφτεί να κάνετε ένα ολόκληρο άλμπουμ σε αυτό το ύφος;

Ίσως κάποια στιγμή! Θα ήταν ωραίο, σίγουρα θα περνούσαμε ωραία, αλλά μέχρι στιγμής είμαστε τόσο απασχολημένοι με τις περιοδείες και τη δημιουργία νέων δίσκων, και πιστεύω ότι θα χρειαζόταν κάποιο διάλλειμα για να σχεδιάσουμε και να ετοιμάσουμε κάτι τόσο ξεχωριστό. Έχουμε κάνει κάνα-δυο πλήρως ακουστικές περιοδείες στη Φινλανδία, παίζοντας σε αίθουσες συναυλιών, με αρκετούς καλεσμένους και ήταν κάτι διαφορετικό κι ευχάριστο. Ελπίζω κάποια στιγμή να καταφέρουμε να βρούμε αρκετό χρόνο για να το κάνουμε.

Συγκροτήματα σαν τους Nightwish και τους Children Of Bodom [...] έχουν έναν καθαρά δικό τους ήχο

Ανέφερες τους Sentenced νωρίτερα, και ομολογουμένως κάποιες από τις καλύτερες σκοτεινές, heavy μουσικές εκεί έξω γράφονται στη Φινλανδία. Πιστεύεις ότι υπάρχει κάποιος λόγος που συμβαίνει αυτό;

Όταν ξεκινούσαμε η Σουηδία ήταν μια από τις κορυφαίες χώρες στο χώρο του metal, ιδιαίτερα στο death metal· νομίζω ότι στη Φινλανδία καταλάβαμε ότι έπρεπε να κάνουμε κάτι δικό μας, να μην αντιγράφουμε απλά άλλες μπάντες. Πιστεύω ότι όλα ξεκίνησαν από εκεί, τη συνειδητοποίηση ότι έπρεπε να κάνουμε κάτι μοναδικό ή πρωτότυπο. Και νομίζω ότι συγκροτήματα σαν τους Nightwish και τους Children Of Bodom κατάφεραν ακριβώς αυτό, να έχουν έναν καθαρά δικό τους ήχο.

Είσαι στη σκηνή για παραπάνω από δύο δεκαετίες. Κοιτώντας πίσω, υπήρξε κάποια στιγμή που να συνειδητοποίησες ότι οι Amorphis τα κατάφεραν;

Εμ... [Παύση] Όταν ξεκινούσαμε, με τίποτα δε φανταζόμασταν ότι θα το κάναμε αυτό τόσο καιρό. Με τίποτα όμως. [Γέλια] Από την άλλη, όταν είσαι 17 σου μοιάζουν γέροι όσοι είναι 25, οπότε... [Γέλια] Φαντάζομαι ότι απλά συνέβη και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε! Δε θα φανταζόμουν ποτέ ότι αυτή θα ήταν η δουλειά που θα έκανα για το υπόλοιπο της ζωής μου, κι ακόμα δε τη νιώθω σαν δουλειά, είναι σαν κάτι που θα έκανα έτσι κι αλλιώς, ακόμα κι αν έκανα κάποιο διαφορετικό επάγγελμα.

Είμαστε τόσο τυχεροί που μπορούμε να το κάνουμε αυτό full-time. Βέβαια, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε διαρκώς σε περιοδεία για να βγαίνουν τα προς το ζην, αλλά δεν διαμαρτύρομαι γι' αυτό. Έχουμε ακόμα το ίδιο πάθος που είχαμε όταν ξεκινούσαμε και, προφανώς, προσπαθούμε να κάνουμε τα πράγματα με περισσότερο επαγγελματισμό σε σύγκριση με τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '90.

Αν δεν κάνω λάθος, υπάρχουν στα πλάνα κάποιες ημερομηνίες για Ελλάδα, στις αρχές του επόμενου χρόνου

Πόσο δύσκολο είναι για μια μπάντα που παίζει τόσα χρόνια να επιλέγει κομμάτια για τις συναυλίες;

Είναι πολύ, πολύ, πολύ δύσκολο! [Γέλια] Έχουμε μονίμως έξι διαφορετικές απόψεις, και είναι κάποια κομμάτια που νιώθουμε ότι πρέπει να παίζουμε, κάποια κομμάτια που έχουν πλάκα να παίζουμε, κάποια κομμάτια που αν δεν παίξουμε θα αρχίσουν να γκρινιάζουν οι οπαδοί... είναι απλά τα πράγματα, πάντα το αγαπημένο κομμάτι κάποιου θα μένει εκτός setlist!

Και, με τα νέα άλμπουμ πάντα θέλουμε να έχουμε τουλάχιστον πέντε νέα κομμάτια, στις δικές μας headline συναυλίες τουλάχιστον. Και την ίδια στιγμή, θέλουμε πάντα να παίζουμε κομμάτια απ' όλη μας την καριέρα, να μην είναι μόνο πρόσφατη μουσική· πραγματικά, δεν είναι εύκολο, και κάποιες φορές νιώθουμε σαν να μπορούμε να αλλάξουμε ένα συγκεκριμένο τραγούδι, αλλά μετά πάντα υπάρχει κόσμος που φωνάζει «ε, γιατί το παίξατε αυτό χθες και όχι σήμερα;» [Γέλια]

Ίσως θα έπρεπε να παίζουμε για τέσσερις ώρες! [Γέλια]

[Γέλια] Αυτό δεν είναι κακή ιδέα! Πάει καιρός, αλλά έχετε επισκεφθεί την Ελλάδα αρκετές φορές στο παρελθόν. Τι σου έχει μείνει από εκείνες τις βραδιές;

Πάντα περνούσαμε πολύ ωραία στην Ελλάδα! Πραγματικά δεν ξέρω γιατί δεν έχουμε έρθει εκεί τόσα χρόνια, την ίδια απορία έχουμε όλοι, γιατί δεν έχουμε συναυλίες στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα· μάλλον πρέπει να ρωτήσουμε τον ατζέντη μας. Αλλά, πράγματι, έχουμε έρθει αρκετές φορές και πάντα ήταν τέλεια, ο κόσμος ήταν τέλειος, δεν έχω ιδέα τι συνέβη. Ελπίζω... βασικά δεν θυμάμαι ακριβώς τις ημερομηνίες, αλλά αν δεν κάνω λάθος, υπάρχουν στα πλάνα κάποιες ημερομηνίες για Ελλάδα, στις αρχές του επόμενου χρόνου.

Αυτό θα ήταν τέλειο, πάνε πραγματικά πολλά χρόνια!

Είναι πολλά, όντως!

Λοιπόν, αυτά από εμένα! Σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τον χρόνο σου, τις ευχές μου για τον δίσκο και την περιοδεία κι ελπίζω να τα πούμε σύντομα από κοντά!

Εγώ σε ευχαριστώ! Να προσέχεις και τα λέμε σύντομα!