Underground Express #48: Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης

"All the world's a stage". Ο μεσαιωνικός στίχος του Shakespeare γίνεται όλο και πιο επίκαιρος σε κάθε περαστικό αιώνα, πάντα όμως πέρα από τα λαμπερά φώτα και τις μεγάλες σκηνές, σε κακοφωτισμένα προβάδικα, σε μικρά υπόγεια και γκαράζ, σε κάθε γωνιά αυτής της τρελής σφαίρας, η μουσικη του αύριο παίζεται ήδη σήμερα.

Το τρένο της φαντασίας μας που βαφτίσαμε Underground Express θα κάνει ένα ταξίδι κάθε δύο μήνες προς κάθε πιθανό και απίθανο προορισμό με μόνο σκοπό να ανακαλύψει μουσικές χωρίς σύνορα και συμβάσεις, ρίχνοντας φευγαλέες ματιές στον πολιτισμό των πόλεων που επισκέπτεται.

Ταξίδι #48 - Απρίλιος 2025: Το μπαλέτο «Ιεροτελεστία της Άνοιξης» του Igor Stravinsky ανεβαίνει για πρώτη φορά το 1913, με τη χορογραφία να οργανώνει ο Vaslav Nijinsky. Η καινοτομία της σύνθεσης για εκείνη την εποχή, οι τολμηρές εναλλαγές, ο αχαλίνωτος πειραματισμός, αλλά και η άνευ προηγουμένου ιδιοτροπία της χορογραφίας λέγεται πως προκάλεσαν τέτοια έκπληξη στο κοινό, που εξεγέρθηκε - στέλνοντας 40 άτομα στο κρατητήριο. Άλλοι λένε πως αποτέλεσε μόνο την αφορμή, ώστε τα κλωτσομπουνίδια να ανταλλάσσονται μεταξύ πολέμιων και υπερασπιστών της παράστασης.

Το αθέατο τρένο του Rocking μπαίνει με φούρια στην φετινή άνοιξη, και αφού σνιφάρει neoclassical screamo από τη Γαλλία, συνεχίζει για διαολεμένο tech-death, δοκιμάζει Αμερικάνικο power-pop και jazzy hip-hop, για να καταλήξει να ηρεμεί (;) σε σκοτεινά καμπαρέ της Ιταλίας, και στα αρχαία Ιρλανδικά δάση. Άνοιξη, σημαίνει ανατροπές, τόσες που να μας κάνουν να σηκωνόμαστε απ' τη θέση μας, να ηλεκτριζόμαστε συναισθηματικά, να απαντάμε στα ερεθίσματα, να καταγινόμαστε με πάθος και να ξανοιγόμαστε στην πρόκληση, κι όχι απλώς να δεχόμαστε παθητικά μία επανάληψη του οικείου. Τώρα: όπου άνοιξη, βάλτε τέχνη. Κι όπου τέχνη, βάλτε ζωή.

Εικόνα: Φωτογραφία του Charles Gerschel με μέλη απ' την πρώτη παραγωγή της Ιεροτελεστίας της Άνοιξης, χρωματισμένη.

Στάση 1η : Abruzzo, Ιταλία
Καλλιτέχνης: A.M.E.N.
Άλμπουμ: Argento
Είδος: Doomy Dark Jazz
Εταιρεία: My Kingdom Music
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 17-01-2025
Bandcamp

Ο Vittorio Sabelli είναι εκείνος ο ιδιοφυής τύπος που παίζει black metal μ' ένα κλαρινέτο υπό το όχημα των Dawn of a Dark Age, το one-man project του. Όταν πάλαι ποτέ διάβαζα τούτη δω τη στήλη, τον είχα ανακαλύψει σ' ένα απ' τα αγαπημένα μου «τεύχη» του Underground Express, το #18. Εδώ, σ' ένα απ' τα side project του, μαζί με την σαγηνευτική φωνή της Erba del Diavolo, υπογράφει ένα έργο σκοτεινό και φονικό, το οποίο αποτείνει φόρο τιμής στον Dario Argento. Κλασικότροπα πλήκτρα, jazz ενορχηστρώσεις, doom ντραμς, και bluesy κιθαριστικά σόλο, στρώνουν το ηχητικό χαλί για να αφηγηθούν νουάρ ιστορίες φόνου και αίματος - αν ξέρετε Ιταλικά, διαφωτίστε μας περί της πλοκής. Ένα απ' τα πιο ιδιαίτερα κι ολοκληρωμένα έργα που έχουμε ακούσει φέτος. [Μ.Κ.Ο.]

• Μπορεί ο Sabelli να κατάγεται απ' την Agnone, αλλά αφενός έχει πια μετακομίσει, αφετέρου τι άλλο να πούμε αφού τα είπε όλα ο ίδιος για την πόλη καταγωγής του στη συνέντευξη του #18. Θα ασχοληθούμε, λοιπόν, με το Abruzzo, την γειτονική περιοχή Abruzzo στην οποία και κατοικεί πλέον.

• Παρ' όλο που η θέση της Abruzzo είναι στο κέντρο της Ιταλίας, η σύνδεσή της με το Νότο είναι μεγάλη, πολιτισμικά, οικονομικά, και ιστορικά.

• Θεωρείται μία απ' τις πιο πράσινες περιοχές της Ευρώπης, και μεγάλη της έκταση αποτελείται από πάρκα και προστατευόμενα δάση. Εκεί φιλοξενείται το 75% των Ευρωπαϊκών ειδών ζώων, και μερικά είδη υπό εξαφάνιση.

• Η γεωγραφική διαμόρφωση της περιοχής την κρατούσε εν πολλοίς απομονωμένη, επιτρέποντάς της να διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την παραδοσιακή της κουζίνα, η οποία φημίζεται για την ποικιλία της.

• Πρωτεύουσα της περιοχής είναι η L' Aquila, που το 2009 υπέφερε από έναν σεισμό 5.9 ρίχτερ. Ήταν ο πιο δυνατός σεισμός της Ιταλίας μετά από 30 σχεδόν χρόνια, κι άφησε πίσω του 308 νεκρούς. Μέχρι φέτος τον Φλεβάρη, το 25% της πόλης ακόμη δεν έχει επισκευαστεί.

Στάση 2^η: Chicago, Η.Π.Α.
Καλλιτέχνης: Damon Locks
Άλμπουμ: List Of Demands
Είδος: Jazz / Experimental / Spoken Word
Εταιρεία: International Anthem
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 31.01.2025
Bandcamp

Ο πρώτος προσωπικός δίσκος του πολυπράγμονα Damon Locks έρχεται μετά από μια μακρόχρονη πορεία στη μουσική. Καθηγητής σε σχολές καλών τεχνών και ιδρύματα στο Σικάγο, διαρκώς εμπλεκόμενος με την τοπική πειραματική jazz σκηνή, ο Locks στο "List Of Demands", μελοποιεί με συγκλονιστικό τρόπο ένα μανιφέστο. Αυτό που συνέγραψε μαζί με τους μαθητές του στο Prison + Neighborhood Arts/Education Project στις φυλακές του Stateville, περί της καλλιτεχνικής δημιουργίας ως ανθρώπινο δικαίωμα. Πολυεπίπεδο, γεμάτο από πυκνά samples βγαλμένα από την underground hip-hop παράδοση, ποιητικό στην αφήγησή του, θορυβώδες όσο και αυτοσχεδιαστικό μουσικά, με αποσπάσματα από ομιλίες ακτιβιστών και πολιτικών κρατούμενων, συνενώνοντας hip hop, punk, jazz, την εμπειρία των Black Monument Ensemble. Το "List Of Demands", αν και πυκνό, είναι ένα χαλιναγωγημένο έπος που συγκλονίζει με κάθε ακρόαση, επιτρέποντας την μύηση σε έναν εντυπωσιακό μουσικό κόσμο. {Α.Ζ.}

• Δεν νοείται στάση στο Σικάγο, που κάνουμε back-2-back, και να μην μιλήσουμε για τους Bulls την διάσημη πίτσα του με παχύ ζυμάρι και πλούσια γέμιση. Αποπειραθείτε τη συνταγή σπίτι σας, δεν θα χάσετε.

• Η «πόλη των ανέμων» είχε πριν 100 χρόνια τον δικό της «χρυσό αιώνα» στην jazz, με τη μετάβαση του Lewis Armstrong εκεί από τη Νέα Ορλεάνη και τις επιρροές του King Oliver και της Creole Jazz Band. Αργότερα, ήταν η εποχή του bepop, των Charlie Parker, Dizzie Gillespie, Thelonious Monk και πάει λέγοντας.

• Για τα ωμά, σκληρά μπλουζ του Σικάγο δεν έχει νόημα να αναλωθούμε, ας αφήσουμε τον Howlin' Wolf να αποφανθεί με τα γρυλίσματά του. Και κάπου στο μέλλον μια σκληρή πολιτικά D.I.Y. σκηνή στο hardcore/queer/punk, θα κάνει την εμφάνισή της.

• Το Σικάγο είναι έδρα περισσότερων από 200 πολιτιστικών κέντρων, όντας μια από τις πόλεις των Η.Π.Α. με τις περισσότερες κοινότητες μεταναστών από όλο τον κόσμο.

Στάση 3η: Lille, Γαλλία
Καλλιτέχνης: Lorem Ipsum
Άλμπουμ: Même Quand Ta Main Quittera La Mienne
Είδος: Avant-folk, screamo
Εταιρεία: VOTU
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 07-02-2025
Bandcamp

Πολλές φορές ένα γκρουπ μας τραβάει την προσοχή λόγω ανορθόδοξων επιλογών στα όργανα που χρησιμοποιεί. Ως τρίο που παίζει screamo χρησιμοποιώντας βιολί και πιάνο, ήταν δεδομένο πως οι Lorem Ipsum θα μας γαργαλούσαν την περιέργεια, ίσως όμως δεν περιμέναμε κάτι τόσο συναισθηματικά βαθύ. Φυσικά, η παραπάνω ενορχήστρωση σπρώχνει πολύ τα πράγματα προς ένα πειραματικό folk κι ενίοτε chamber ύφος, όταν όμως μπαίνει η φωνή επανερχόμαστε στα ψυχωμένα μονοπάτια του screamo. Αυτό το EP έχει τρεις υπέροχες συνθέσεις που εστιάζουν στιχουργικά στα άγχη της γονεϊκότητας - από την σκοπιά μάλιστα της πατρότητας. Η μουσική ξεχειλίζει από συγκίνηση, από λυρισμό κι από ευαισθησία, ισορροπώντας επιτυχημένα ανάμεσα σε μελωδικά και πιο δυνατά μέρη. Υπάρχει εδώ κάτι που κάνει την καρδιά να συντονίζεται και μην σου φανεί υπερβολικό αν πω πως τα 15 λεπτά αυτής της κυκλοφορίας πολύ πιο γεμάτα απ' όσο τους αναλογεί. (Α.Κ)

• Η πόλη της Lille βρίσκεται στα βορειότατα σύνορα της Γαλλίας, σε απόσταση αναπνοής από το Βέλγιο. Μάλιστα παλιά την θεωρούσαν πρωτεύουσα της Φλαμανδίας.

• Η ιστορία της πόλης είναι συνυφασμένη με το εμπόριο και στην συνέχεια με την βιομηχανική επανάσταση. Στην αρχαιότητα, η πόλη κατοικήθηκε γύρω στο 2000 π.Χ από φύλα των Gauls.

• Από την ίδια πόλη έρχονται και οι Puce Moment! Το ολοκαίνουριο "Sans Soleil" είναι ένα έξοχο πειραματικό drone, ambient δισκάκι.

Στάση 4η: Λονδίνο, United Kingdom
Καλλιτέχνης: Lisa Knapp & Gerry Diver
Άλμπουμ: Hinterland
Είδος: Folk
Εταιρεία: Ear to the Ground 
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 06-03-2025
Bandcamp

Ακόμη και μία επιφανειακή ενασχόληση με την παραδοσιακή μουσική αρκεί για να σου δείξει ότι υπάρχουν σχήματα που δοκιμάζουν να αποψύξουν τον πάγο που την έχει ακινητοποιήσει, και να της δώσουν νέα πνοή και ζωντάνια. Προσφάτως λέγαμε γι' αυτήν την τάση με τους Γάλλους La Cozna, ας το πούμε τώρα για δύο παλιές περσόνες της Αγγλικής φολκ, τη Lisa Knapp και τον Gerry Diver. Στο "Hinterland", η Knapp μαζί με τον πολυοργανίστα και φημισμένο παραγωγό σύζυγό της Diver, συνθέτουν τα δικά τους κομμάτια και επαναπροσεγγίζουν παραδοσιακά τραγούδια, με τολμηρές αλλά προσεγμένες παρεμβάσεις στην ενορχήστρωση (όπως την εισαγωγή νέων, ηλεκτρονικών ήχων πλάι στο γήινο, οργανικό παλμό εγχόρδων και κρουστών). Η Ιρλανδική και η Αγγλική μουσική παράδοση ξαναζωντανεύουν με τον πιο έντονο και λεπτεπίλεπτο τρόπο σ' ένα δίσκο ιδιαίτερης ομορφιάς και καλαισθησίας, που δεν μπορέσαμε να αντισταθούμε στον πειρασμό να το επιλέξουμε ως άλμπουμ του μήνα. [Μ.Κ.Ο.]

• Η λέξη «Hinterland» παίρνει πολλές διαφορετικές σημασίες. Παρουσιάζει ακόμη και μία γεωγραφική πολυσημία, ως η «έσω χώρα» πίσω από κάποιο λιμάνι, ή την περιφέρεια μίας πόλης. Για την αγγλική πολιτική σκηνή, σημαίνει επίσης το υπόβαθρο κάποιου και τα γενικά του ενδιαφέροντα πέραν της πολιτικής.

• Τι να πούμε για τη μεγαλόπολη του Λονδίνου που δεν το ξέρετε ήδη; Σίγουρα όχι η μεγαλύτερη, ή η πολυπληθέστερη πόλη στον κόσμο, παρ' όλα αυτά πρωταγωνιστεί σταθερά σε υψηλές θέσεις στις διάφορες κατατάξεις της παγκόσμιας διασύνδεσης ως προς την επιρροή που έχει στην οικονομία, τις τέχνες, το εμπόριο, και την τεχνολογία. Ένα ενδιαφέρον τρίβια, ωστόσο, μας λέει ότι η Πόλη (ή Σπίτι) του Λονδίνου, είναι μία μικρή περιοχή στο κέντρο της σύγχρονης πόλης, με μέγεθος μόλις 2.9 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

• Δύο απ' τα πιο εμβληματικά σύμβολα της πόλης, τα κόκκινα λεωφορεία και οι τηλεφωνικοί θάλαμοι, έχουν κι αυτά τη δική τους ιστορία. Τα λεωφορεία απέκτησαν το χαρακτηριστικό τους βάψιμο το 1907, όταν η εταιρεία General Omnibus θέλησε να τα κάνει να ξεχωρίζουν από εκείνα των ανταγωνιστών - και φαίνεται το πέτυχαν. Όσο για τους τηλεφωνικούς θαλάμους, για να μην περιπέσουν σε αχρηστία την εποχή των κινητών τηλεφώνων, έχουν αναθεωρημένες λειτουργίες, όπως μικρές βιβλιοθήκες, καφέ, και σταθμοί φόρτισης.

Στάση 5^η: Cincinnati, Ohio, Η.Π.Α.
Καλλιτέχνης: Motorbike
Άλμπουμ: Kick It Over
Είδος: Power Pop / Garage Punk
Εταιρεία: Feel It Records
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 21.03.25
Bandcamp

Το δεύτερο άλμπουμ των Motorbike από το Ohio, ήρθε και έσκασε σαν δυναμίτης. Και αν το όνομα και το είδος σας προκαλούν συνειρμούς με MC5, έχετε πέσει σε μεγάλο βαθμό μέσα. Από τα '70s της Αυστραλίας, στην παράδοση του Cleveland, και από εκεί στο Detroit Rock City, τα 40 λεπτά του "Kick It Over" είναι η απρόσμενη punk έκπληξη της χρονιάς. Από τους The Saints μέχρι τους Buzzcocks, από αγνά motor rock 'n' roll riffs μέχρι μελωδίες για σεμινάριο, οι Motorbike πιάνουν από τα μυαλά ένα τρομερό συναίσθημα αλλεγρίας, το οποίο όμως επιμελούνται αρκούντως μουσικά, κυκλοφορώντας ένα από τα κολλητικότερα, και κακά τα ψέματα, καλύτερα, punk rock άλμπουμ που θα ακούσεις φέτος. Το "Kick It Over" σε παρασέρνει, αφού σου δημιουργήσει στιγμιαία βαθιές υπαρξιακές σκέψεις, πριν σε παραδώσει στην χάση του ορίζοντα μπροστά σου. {Α.Ζ.}

• Tην Feel It Records την εμπιστευόμαστε (και επισκεπτόμαστε) σχεδόν τυφλά, αφού μόνο πρόσφατα μας χάρισε εξαιρετικούς δίσκους από τους Why Bother?, CLASS, Qlowski και φυσικά τους The Drin!

• Μένοντας στον πολιτισμό, το Cincinnati ήταν η πρώτη πόλη των Η.Π.Α. με επαγγελματική όπερα, ενώ το Μουσείο Τέχνης του λειτουργεί από την ίδρυσή του το 1881 με ελεύθερη είσοδο.

• Από τους Afghan Whigs και τον ρόλο του στην εδραίωση του Psychobilly και garage rock μέχρι την πλούσια D.I.Y. punk σκηνή στα '80s, η πόλη αποτέλεσε κόμβο συνάντησης και επικοινωνίας στην ευρύτερη σκηνή των κεντροδυτικών Η.Π.Α. για δεκαετίες.

• Το Cincinnati Music Hall θεωρείται ένα από τα πιο στοιχειωμένα σημεία της Αμερικής. Χτίστηκε πάνω ένα παλιό νεκροταφείο φτωχών και απόρων, με αρκετές μαρτυρίες μέχρι πρόσφατα να κάνουν λόγο για θεάσεις φαντασμάτων σε υπόγεια και σάλες.

Στάση 6^η: San Diego, California, ΗΠΑ
Καλλιτέχνης: Burning Palace
Άλμπουμ: Elegy
Είδος: Technical death metal
Εταιρεία: Total Dissonance Worship
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 21-03-2025
Bandcamp

Ήδη από το εξώφυλλο ξέρεις πως θα ακούσεις death metal - κι αυτό ακριβώς θα σου δώσουν οι Burning Palace στο δεύτερο άλμπουμ τους. Death metal σύγχρονο, με αρκετά dissonant κι αρκετά tech στοιχεία για να ενταχθούν αορίστως στο ρεύμα του προοδευτικού death, με αρκετά μεγάλες ταχύτητες και μπόλικη κτηνωδία όμως για να σέβεται τα καταστατικά του genre του. Υπάρχουν αρκετές ομοιότητες με Ulcerate (χωρίς όμως την υπερβολική μελαγχολία) και Artificial Brain, οι Burning Palace έχουν όμως την δική τους ταυτότητα, εμποτισμένη με πολλές sci-fi διαθέσεις. Το άλμπουμ όσο κυλάει τόσο καλύτερο ακούγεται, το drumming είναι συναρπαστικό, τα riffs ελίσσονται σαν ερπετά και πετάνε το δηλητήριο τους - συχνά με τρόπο απρόβλεπτο. Κανένα αισθητό ψεγάδι σε ένα άλμπουμ δυνατό, φρέσκο, καλοφτιαγμένο, εξόχως ανταγωνιστικό προς κάθε άλλο death metal άλμπουμ εκεί έξω. (Α.Κ)

• Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της California και όγδοη συνολικά στις ΗΠΑ, το San Diego θεωρείται η πολιτιστική κοιτίδα της Πολιτείας.

• Η φυλή που κατοικούσε εκεί πριν έρθουν οι αποικιοκράτες ήταν οι Kumeyaay. Ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή για χιλιάδες χρόνια…

• Η πόλη έχει μεσογειακό κλίμα και τρελές παραλίες.

• Από μπάντες της πολιτείας, αυτήν την περίοδο λιώνουμε το νέο clipping.

Pure Underground Love

Toru / Dada Rose - Ouroboros / Alii

Οι Toru έχουν ήδη κυκλοφορήσει ένα συναρπαστικό άλμπουμ φέτος - το θαυμάσιο - και, έτσι κι αλλιώς, δεν θα λέγαμε όχι σε αυτό το split 7άρι με τους Dada Rose, το γεγονός όμως πως τα έσοδα της κυκλοφορίας πάνε στην Medical Aid For Palestinians, την κάνουν ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ. Κάνοντας λοιπόν το ελάχιστο που μπορείς σαν ένας άνθρωπος στη σωστή πλευρά των πραγμάτων, θα απολαύσεις ταυτόχρονα το ευρηματικό, αυτοσχεδιαστικό noise rock των Toru και το πιο αφηρημένο και πειραματικό drone των Dada Rose, με μόνο κρουστά και σαξόφωνο. Σε συνδυασμό με τον πολιτικό της στόχο, η μουσική μοιάζει να είναι κρίσιμη, θυμωμένη, και ανατρεπτική. Φωτιά, τσεκούρι κι αυτοσχεδιασμός, με γαλλική φινέτσα. Ενισχύστε. (Α.Κ)

Κι από επανεκδόσεις έχουμε!

Εκείνη την εποχή που το punk επισκίαζε τα πάντα - εκεί στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του '70 - η progressive rock σκηνή του Canterbury ήταν ένα από τα λίγα αξιόλογα πράγματα που συνέβαιναν στο underground. Ο Patrick Forgas ήταν ένας Γάλλος ντράμερ και συνθέτης που μετά από πολύ κυνήγι και τρέξιμο, κατάφερε να κυκλοφορήσει το άλμπουμ του "Cocktail" το 1977. Ο δίσκος θεωρήθηκε διαμάντι - κάτι σαν η απάντηση της γαλλικής σκηνής στο αγγλικό Canterbury - και σήμερα επανακυκλοφορεί από την Cuneiform σε μια πραγματικά ενδιαφέρουσα κίνηση. Το άλμπουμ είναι φοβερό, διαθέτει πολλές jazz και funk πινελιές, είναι κεφάτο και πολύχρωμο - σαν το εξώφυλλο του - και λειτουργεί σαν ένα έξοχο δείγμα του τι συνέβαινε σε μικρές, μυστικές, παραγνωρισμένες σκηνές μιας συναρπαστικής εποχής. (Α.Κ)

Ο «αναπάντεχος» προορισμός του μήνα

Ειλικρινά δεν ξέρω πως την έχουμε δει εδώ και έχω πάρει τον ρόλο του ξεναγού παραμάσχαλα, αλλά αυτή την φορά επιμένουμε λατινοαμερικάνικα και σας προσκαλώ στην Ουρουγουάη. Αφορμή για την επίσκεψή μας στο Μοντεβιδέο, το νέο EP των Las Llagas. Ανίερος συνδυασμός blackened hardcore/post-punk/crust/post-metal, και 16 λεπτά που προμηνύουν κάτι μεγάλο στο μέλλον, περικλείονται στο υποβλητικό "Cuanto tiempo nos queda para oler los eucaliptos?". Με πληθυσμό 1,3 εκατομμύρια, η πρωτεύουσα της χώρας έχει εξέχουσα πολιτική, πολιτισμική και ιστορική σημασία για την χώρα, όντας καθοριστικό για κάθε αλλαγή εποχής στην δημόσια σφαίρα της Ουρουγουάης. Από την ιδιαίτερη γαστρονομία μέχρι τον χορό Candombe και από την Παλιά Πόλη έως τις πολλές γκαλερί και θέατρα, πάντα με το D.I.Y. να ανθίζει στις σκιές, το Μοντεβιδέο μάλλον αποτελεί την πεμπτουσία όσων απαρτίζουν μια περιπετειώδη μητρόπολη της Νότιας Αμερικής. {Α.Ζ.}

- Automat (1927) - Edward Hopper

«Σωπαίνουμε στη μέση της πρότασης
Χαμογελώντας αβοήθητοι
Οι άνθρωποί μας
Δεν ξέρουν να μιλούν μεταξύ τους»

Βισουάβα Σιμπόρσκα - Απρόσμενη Συνάντηση