«A Buyer's Guide»: Kate Bush

Η γυναικεία ματιά στο art rock και όχι απλά το art rock παιγμένο από γυναίκα

Από τον Κώστα Σακκαλή, 08/03/2021 @ 11:50

Είναι δύσκολο να γράψεις οποιοδήποτε κείμενο για την Kate Bush χωρίς να εστιάσεις στο προφανές. Ότι είναι γυναίκα. Κι αυτό γιατί ακριβώς αυτή η πλευρά της όχι απλώς δεν κρύφτηκε, προσαρμόστηκε σε καλούπια ή ευνουχήθηκε για να ικανοποιήσει έναν σχετικά αντροκρατούμενο χώρο (σε κοινό και μουσικούς) αλλά αντίθετα κυριάρχησε στη μουσική της, έγινε η πιο πολύτιμή ποιότητά της. Εν τέλει είναι αυτό που την ξεχώρισε από τους πολλούς και την έκανε να φέρει μία θηλυκή ματιά στο art rock και όχι απλώς να αναπαράγει το αντρικό art rock παιγμένο από μία γυναίκα. Το άλλο χαρακτηριστικό της μουσικής της είναι το υψηλό καλλιτεχνικό κριτήριο που διατήρησε σε όλη τη μέχρι τώρα καριέρα της. Ακόμα κι αν βρέθηκε σε μία δεκαετία που ηχητικά ήταν πολύ εύκολο να παραστρατήσεις, ακόμα κι αν πέρασε συχνά με μεγάλη ευκολία και στην pop (βάλτε και ένα art πάλι μπροστά αν σας ενοχλέι σκέτο), ποτέ δεν θυσίασε το όποιο όραμα είχε και δε συμβιβάστηκε με κάτι φθηνό.

Kate Bush

Έχει κάνει πολύ εύκολο το να διαχωρίσουμε δύο φάσεις στην καριέρα της αφού το μεγάλο δισκογραφικό κενό της από την αρχή της δεκαετίας του "90 και μέχρι τα μέσα της επόμενης, ορίζει ξεκάθαρα και την αλλαγή στον ήχο της. Όταν επέστρεψε, οι πολλές ιδέες ανά τραγούδι και άλμπουμ έδωσαν τη θέση τους σε λιγότερα μουσικά θέματα αλλά με πολύ μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης, το πιάνο αντικατέστησε τα synthesizer ενώ η φωνή, ικανή για σαφώς λιγότερα ακροβατικά πλέον, εμφανίστηκε πιο ζεστή και ώριμη.

Kate Bush

Οι διάσημοι θαυμαστές που έχουν επηρεασθεί απο αυτήν και πίνουν νερό στο όνομά της είναι πάρα πολλοί και ποικίλοι, εκτείνονται από τον Steven Wilson (το "Hand. Cannot. Erase" θα έπρεπε να της το πάει δώρο σπίτι της) μέχρι την Tori Amos (προφανώς) ή τη Solange Knowles. Ακόμα πιο σημαντικό από αυτό όμως είναι ότι από τη γενιά της και μέχρι τώρα, όλο και καινούριοι μουσικόφιλοι την ανακαλύπτουν, την αγαπούν και την ακολουθούν πιστά σε κάθε της βήμα.

 
Kate Bush - The Kick Inside

The Kick Inside
(1978)

Πιθανόν να μην είναι μέσα στα καλύτερα ντεμπούτο όλων των εποχών, ίσως όμως και να είναι. Είναι σίγουρο όμως πως τέτοια ωριμότητα σε σύνθεση, ερμηνεία και μουσική κατεύθυνση, τόσο καθαρή προσωπικότητα που δε μοιάζει με τίποτα που προηγήθηκε και, όπως αποδείχτηκε, και με τίποτα που ακολούθησε της 17χρονης, κατά την έναρξη των ηχογραφήσεων, Kate Bush, σπάνια απαντιέται. Απόδειξη ενός ταλέντου και μίας προσωπικότητας που ξέρει ποιά είναι και τι θέλει, είναι η άρνησή της να χρησιμοποιηθεί στο εξώφυλλο φωτογραφία που η δισκογραφική προωθούσε και εστίαζε στο στήθος της. Η ιστορία του πώς τη βοήθησε ο Gilmour να αποκτήσει συμβόλαιο είναι γνωστή, όπως επίσης και η επιμονή της να είναι το "Wuthering Heights" πρώτο της single, ένα τραγούδι που θα σημαδέψει τελικά την καριέρα της και τη δεκαετία που ερχόταν, αν μη τι άλλο με το εμβληματικό video του. Η ΕΜΙ στην προσπάθειά της να πλαισιώσει την άπειρη Bush με κάποια ωριμότητα έφερε επιτυχημένους μουσικούς της μελωδικής prog rock σκηνής να ενισχύσουν τον ήχο της, κάτι που στο "The Kick Inside" είναι πιο εμφανές από οπουδήποτε αλλού. Παρότι από ό,τι φάνηκε στην πορεία της τελικά δεν το είχε ανάγκη, αυτή η μίξη γενεών σε συνδυασμό με μερικά από τα πιο στέρεα και πιασάρικα τραγούδια που έγραψε ποτέ, κάνουν αυτό το άλμπουμ να ξεχωρίζει στη δισκογραφία της.

Kate Bush - Hounds Of Love

Hounds Of Love
(1985)

Κατά γενική ομολογία το "Hounds Of Love" είναι το αποκορύφωμα της καριέρας της Bush. Και αυτό οφείλεται σε διάφορους λόγους που φυσικά είχαν ήδη αρχίσει να φαίνονται και στους προηγούμενους δίσκους της. Από τη μία έχουμε την ικανότητά της να γράφει τραγούδια που χωρίς να κάνουν καμμία έκπτωση στο καλλιτεχνικό τους σκέλος, είναι γεννημένα για τα pop charts, εξού και το "Running Up A Hill", το δεύτερο μεγάλο χιτάκι της. Ταυτόχρονα έχουμε όλο και πιο φιλόδοξες συνθέσεις, σε μελωδίες, δομή, ενορχήστρωση. Και τέλος, αν και μόνο εκ των υστέρων μπορούμε να το εκτιμήσουμε αυτό, επιβεβαιώνει με τούτο το δίσκο ότι η ακραιφνώς 80s παραγωγή και ενορχήστρωση που τόσες φορές έχει πλέον κατηγορηθεί ως πλαστική και ρηχή, στα κατάλληλα χέρια μπορεί να γίνει ποιοτική και διαχρονική. Αν πρέπει να ξεχωρίσει κάποιος άλλο ένα τραγούδι μόνο, αυτό δεν μπορεί παρά να είναι το "Cloudbusting" στην πραγματικότητα όμως η δεύτερη πλευρά ως σύνολο (με υπότιτλο Ninth Wave) ίσως είναι το πιο ελκυστικό μέρος του "Hounds Of Love".

 

Kate Bush - Never For Ever

Never For Ever
(1980)

Μπορεί ομολογουμένως το "Babooshka" ως το τρίτο σε δημοφιλία χιτάκι της Kate Bush να μην έχει γεράσει τόσο καλά όσο τα άλλα δύο, παρόλα αυτά το άλμπουμ συνολικά έχει κρατήσει τη θέση του πολύ ψηλά στη δισκογραφία της. Κάπου στο μέσο της νεανικής ορμής και του καλλιτεχνικού απώγειου και πριν δαμάσει τον 80s ήχο που ακόμα δεν έχει γεννηθεί για τα καλά, στο "Never For Ever" δεν εντυπωσιάζει ακριβώς, ούτε και προσφέρει κάτι εντελώς νέο. Επιβεβαιώνει όμως, συντηρεί αν θέλετε, την εικόνα μίας εμπνευσμένης καλλιτέχνιδας, μίας φρέσκιας εκδοχής του art rock που δε στηρίζεται στο επιδεικτικό παίξιμο, αν και καθόλου δεν του λείπει η ικανότητα, αλλά στις πολλές ιδέες και μελωδίες ενώ δε διστάζει να επεκταθεί και σε πιο επικές μορφές. Μάλιστα ίσως εδώ να έχει και τις περισσότερες στιγμές καθαρόαιμου prog όπως το μάθαμε από την προηγούμενη από αυτή γενιά και μερικά από τα πιο εντυπωσιακά κιθαριστικά σόλο της δισκογραφίας της. Ο δίσκος προκρίνεται σε σχέση με το εξίσου καλό "The Dreaming" κυρίως γιατί ακούγεται τελικά πιο εύκολα, κυλάει νεράκι και τα τραγούδια του στέκονται εξίσου καλά χωριστά όσο και ως σύνολο.

Kate Bush - 50 Words For Snow

50 Words For Snow
(2011)

Παρότι η πολύχρονη αναμονή για νέα δουλειά της ανέδειξε δικαίως ως εντυπωσιακή την υποδοχή που έλαβε το "Aerial", όσο περνούσε ο καιρός τόσο πιο φανερό γινόταν ότι πιθανότατα ο «μεγάλος» δίσκος της δεύτερης φάσης της καριέρας της δεν είναι άλλος από αυτόν. Ξενίζοντας αρχικά με την πολύ λιτή συνθετικά και ενορχηστρωτικά προσέγγισή του δεν είναι ένα άλμπουμ που μπορείς απαραίτητα να απολαύσεις με πρώτη ακρόαση. Είναι εσωστρεφές, χωρίς πάντως να είναι ακριβώς σκοτεινό, μάλλον μοιάζει περισσότερο με έναν διάλογο της δημιουργού με τον εαυτό της που κατά λάθος έγινε δημόσιος. Μουσικά κυριαρχεί το πιάνο σε απόλυτο βαθμό με τα drums τού, πιθανότατα, καλύτερου session drummer, Steve Gadd, να προσφέρουν όπου χρειάζεται, και πολύ διακριτικούς ηλεκτρονισμούς να ντύνουν ορισμένα τραγούδια. Οι μελωδίες της φωνής είναι απλωμένες, μη αφήνωντας να παρεισφρύσει κάτι που να μοιάζει με τυπικό ρεφρέν και συνήθως διακριτικές, αν και το ντουέτο με τον Elton John σίγουρα απογειώνει το "Snowed in At Wheeler Street". Φαίνεται αδιανότητο ότι έχουν περάσει πάλι 10 χρόνια σχεδόν από την τελευταία δουλειά της Bush, αλλά ααντίθετα από το πώς μας άφησε την πρώτη φορά με έναν δίσκο απόλυτα ενταγμένο στην εποχή του και σχεδόν χωρίς νόημα έξω από αυτήν, εδώ φαίνεται να μας έχει αφήσει με μία διαχρονική δουλειά που στέκεται στις καλύτερές της. Εν αναμονή του δεύτερου comeback της.

 
Kate Bush - The Dreaming

The Dreaming
(1982)

Είναι μάλλον το μικρό αδελφάκι του "Hounds Of Love", όχι χρονικά, αφού προηγείται, αλλά ποιοτικά, αφού ακολουθεί το ίδιο μονοπάτι αλλά σε χαμηλότερα ποιοτικά στάνταρ. Υπάρχουν κι εδώ τα συστατικά που το κάνουν ένα prog rock της εποχής του, δηλαδή των '80s που έχουν πλέον μπει για τα καλά, όχι μόνο ως εποχή αλλά και ως κουλτούρα. Αν αυτό σημαίνει ότι υπάρχει επιρροή και από το, σε ανοδική πορεία τότε ακόμα, new wave, είναι απολύτως αποδεκτό. Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στη για πρώτη φορά εκτεταμένη χρήση του Fairlight CMI synthesizer, το οποίο επίσης θα την ακολουθήσει για όλη την υπόλοιπη δεκαετία. Λείπουν δυστυχώς τα μεγάλα τραγούδια, αλλά η ποιότητά του ως σύνολο ίσως και να αδικείται από την ταμπέλα ενός δίσκου δευτέρου επιπέδου στη δισκογραφία της. Ας όψεται μάλλον η βαριά σκιά της αμέσως επόμενης, πιο ολοκληρωμένης δουλειάς της.

Kate Bush - The Sensual World

The Sensual World
(1989)

Αυτός είναι ο δίσκος που αγαπάνε περισσότερο όσοι έλκονται από την τραγουδοποιϊτική ικανότητα της Kate Bush. Ποτέ ξανά, ούτε στο παρλεθόν, ούτε στο μέλλον δεν δημιούργησε έναν δίσκο τόσο πολύ βασισμένο σε τραγούδια με αρχή, μέση και τέλος, με αδιαφορία προς τις ιδιαίτερες και πλούσιες ενορχηστρώσεις, με pop μπαλαντοποιία, με ερμηνείες που μοιάζουν απόλυτα προσωπικές. Παρότι ορισμένα από τα στοιχεία αυτά θα τα συναντήσουμε και στο μέλλον, ως συνέχεια του "Hounds Of Love" ήταν μάλλον τολμηρή αν όχι και απρόσμενη και το αποτέλεσμα τη δικαιώνει κερδίζοντας πιθανότατα ακόμα περισσότερους οπαδούς. Το φοβερό "This Woman's Work" παραμένει μέχρι τώρα ένα από τα καλύτερα τραγούδια της και μία ποιητική όσο και ρεαλιστική περιγραφή του αισθήματος ανημπορίας ενός άντρα όσο η σύντορφός του γεννάει.

Kate Bush - Aerial

Aerial
(2005)

Είναι σοκαριστικό ότι έχουν περάσει 16 χρόνια σχεδόν από την κυκλοφορία του "Aerial", της πολυαναμενόμενης και τελικά διθυραμβικής επιστροφής της Kate Bush στη δισκογραφία. Είναι ακόμα πιο σοκαριστικό όταν σκεφτεί κανείς ότι από το προηγούμενο άλμπουμ της μέχρι αυτό περασαν 12 χρόνια που φάνηκαν αιώνας και στα οποία το "Red Shoes" ελάχιστα απασχόλησε τα στεροεφωνικά των περισσότερων, ενώ αντίθετα το "Aerial" ακούγεται σύγχρονο μέχρι και σήμερα (ενδεικτικό ίσως των ραγδαίων ηχητικών εξελίξεων στο rock μέχρι τα '90s και της καθίζησης μετά). Σε κάθε περίπτωση ο κόσμος είχε αλλάξει πολύ όταν κυκλοφόρησε αυτό το διπλό άλμπουμ και η Bush ακόμα περισσότερο. Το κοινό την υποδέχτηκε σχεδόν μεσσιανικά και το "Aerial" εν μέρει τους δικαίωσε, αφού αποτελεί μία εξαιρετική δουλειά που επανατοποθετεί τη δημιουργό της όχι μόνο απέναντι στο παρελθόν της αλλά και μέσα στη σύγχρονη μουσική σκηνή. Παρόλα αυτά, η μεγάλη χρονική διάρκεια, ειδικά με το "A Sky Of Honey" να αποτελεί μία σουίτα 40 λεπτών, δεν αποφεύγει κάποιες στιγμές χαλαρότητες σε σχέση με το πιο σφιχτό αποτέλεσμα άλλων δίσκων της.

 
Kate Bush - Director's Cut

Director's Cut
(2011)

Αυτό που για άλλους θα φαινόταν αναμάσημα του παρελθόντος ή απέλπιδα προσπάθεια να διορθωθούν παρελθόντα λάθη, στα χέρια της Kate Bush πήρε καλλιτεχνική αξία. Επισκέφθηκε εκ νέου τραγούδια από τα "Sensual World" και "Red Shoes" με σκοπό να τα επαναπροσεγγίσει και να τα αναδείξει καλύτερα. Αυτό στην πράξη σήμαινε τρείς εντελώς νέες ηχογραφήσεις, σε όλα νέα φωνητικά και ντραμς, αλλού νέοι στίχοι και διάφορες άλλες βελτιώσεις σε ενορχήστρωση και όργανα. Και το εγχείρημα πετυχαίνει! Ειδικά τα πιο ατμοσφαιρικά τραγούδια του "Red Shoes" ακόμα κι αν δεν αλλάζουν ριζικά (και δεν αλλάζουν ριζικά ούτε την άποψή μας για αυτά) βελτιώνονται και κυρίως εντάσσονται σε ένα πιο φιλόξενο σύνολο. Στην πραγματικότητα η ομοιόμορφη προσέγγιση και ατμόσφαιρα που διακατέχει το δίσκο είναι το μεγαλύτερο προτέρημα και αυτό που υλοποιεί τον αρχικό στόχο που δεν ήταν άλλος από το να αντιμετωπιστεί το "Director's Cut" ως ουσιαστικά ένας καινούριος δίσκος. Ακούστε έστω μόνο το "Rubberband Girl" πως από «τραγούδι του Prince» στην αυθεντική του μορφή μεταμορφώνεται σε «τραγούδι των Rolling Stones» εδώ.

 
Kate Bush - Red Shoes

Red Shoes
(1993)

Εδώ κολλάει το «αυτό είναι το χειρότερο που μπορείς να κάνεις;». Μια χαρά δίσκος είναι το "Red Shoes", απλά εναλλάσεται ανάμεσα στην πιο απλοϊκή, πιο pop δουλειά που μας προσέφερε ποτέ η Kate και σε μια σχετικά μανιερίστικη προσέγγιση της τραγουδοποιίας της. Οι περισσότερες συνθέσεις του δίσκου δε βγάζουν στον ακροατή την ίδια καλλιτεχνική αρτιότητα που ήταν σήμα κατατεθέν της σε άλλες κυκλοφορίες της ενώ συχνά και η προσωπικότητά της κάπου χάνεται ανάμεσα σε, ηθελημένες ή όχι, επιρροές από Prince, Paul Simon ακόμα και Pink Floyd. Α, και είναι και αδικαιολόγητα ο μεγαλύτερος σε διάρκεια δίσκος της μέχρι εκείνη τη στιγμή. Από την άλλη υπάρχουν αρκετά πράγματα για να απολάυσει κάποιος εδώ, ειδικά αν έχει καλή σχέση με την ποιοτική pop των '80s. Ξεχωρίζουν τα "Top Of The City", "The Song Of Solomon" και το "And So Love" με τη συμμετοχή των Eric Clapton και Gary Brooker. Έμελλε σε κάθε περίπτωση να είναι ο τελευταίος της πριν από ένα παρατεταμένο διάλειμμα (που πολλοί πίστεψαν ότι θα είναι μόνιμο) όπου θα την απασχολήσει κυρίως η μητρότητα.

 
Kate Bush - Live At Hammersmith Odeon

Live At Hammersmith Odeon
(1981)

Για μία καλλιτέχνιδα που είναι περιβόητη για το ότι έκανε μόλις μία tour στη ζωή της και γενικά απήχε από τις πολλές συναυλίες για αρκετά χρόνια, είναι αξιοθαύμαστο ότι υπάρχουν δύο επίσημες ζωντανά ηχογραφημένες κυκλοφορίες, πολύ αξιόλογες και οι δύο και με διαφορά 35 χρόνια μεταξύ τους. Παρότι πιο ολοκληρωμένο ως προς την επισκόπηση της καριέρας της, θα παραλείψουμε το εξαιρετικό σε κάθε περίπτωση "Before The Dawn" και θα πάμε στο "Live At The Hammersmith Odeon 1979" για δύο βασικούς λόγους. Ο ένας και κυριότερος είναι ότι έχει και εικόνα, είναι μαγνητοσκοπημένο και είναι ένα καταπληκτικό ντοκουμέντο όχι μόνο της ικανότητας της Bush ως μουσικού αλλά και ως χορέυτριας και performer. Ο δεύτερος είναι ότι περιέχει μία καταπληκτική εκτέλεση του "Wuthering Heights", ενός τραγουδιού που ούτε η ίδια σε μεγαλύτερη ηλικία δεν μπορεί να αποδώσει πλέον και το falsetto του οποίου είναι τόσο δύσκολο να τραγουδηθεί ζωντανά που όποιος το επιχειρήσει μπορεί πολύ έυκολα να εκτεθεί.

A Compilation 

Spotify Playlist

1. Moving (The Kick Inside)
2. Saxophone Song (The Kick Inside)
3. Wuthering Heights (The Kick Inside)
4. Wow (Lionheart)
5. Breathing (Never For Ever)
6. Egypt (Never For Ever)
7. Sat In Your Lap (The Dreaming)
8. Running Up That Hill (Hounds Of Love)
9. Cloudbusting (Hounds Of Love)
10. This Woman's Work (The Sensual World)
11. Top Of The City (Red Shoes)
12. King Of The Mountain (Aerial)
13. Sunset (Aerial)
14. Rubberband Girl (Director's Cut)
15. Wild Man (50 Words For Snow)
16. Snowed in At Wheeler Street (50 Words For Snow)

  • SHARE
  • TWEET