Apocalyptica: «Το metal ποτέ δεν θα είναι για τους πολλούς»

Μετά από πέντε χρόνια δισκογραφικής απουσίας οι Apocalyptica επέστρεψαν σε οργανικά μονοπάτια με τον ένατο δίσκο τους. Στο μεσοδιάστημα το η παρέα από το Ελσίνκι θυμήθηκε τις πρώτες ημέρες της, με την επετειακή επανακυκλοφορία του εμβληματικού ντεμπούτου της. Η περιοδεία που ακολούθησε, σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, προοριζόταν για ένα μικρό δώρο στους παλιούς οπαδούς, με περιορισμένες ευρωπαϊκές ημερομηνίες. Τελικά τους οδήγησε σε σχεδόν διακόσιες εμφανίσεις από τη μία άκρη του κόσμου στην άλλη. Όπως μας είχε πει ο Mikko Sirén, η θέρμη με την οποία το κοινό αποδέχθηκε την επαναφορά του instrumental πλαισίου, τους επηρέασε. Πισωγύρισμα; Ίσως. Εύκολο; Σίγουρα όχι. Λίγο πριν την τελευταία εμφάνισή τους στην Αθήνα, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε τον δίσκο και να μιλήσουμε με έναν εκ των ιδρυτών του σχήματος για το concept πίσω από το νέο υλικό, για τις διασκευές, και για τότε που έριξαν από την κορυφή τους Metallica.

Το "Cell-0" μου αφήνει την αίσθηση ότι προσπαθήσατε να φτιάξετε κάτι που να στέκεται σαν μία ενιαία οντότητα.

Χαίρομαι που το σκέφτεσαι έτσι. Είναι οργανική μουσική. Είναι αφηρημένη μουσική. (σσ: "abstract music") Μπορείς να δεις το κάθε κομμάτι ως μεμονωμένο έργο τέχνης, ή να το κοιτάξεις ως σύνολο. Εξαρτάται από την προσέγγιση του ακροατή. Είναι κάπως απαιτητική μουσική, σε καμία περίπτωση δεν είναι κάτι που θα έλεγες εύκολο. Ίσως κάποιοι να χρειαστούν δυο-τρεις ακροάσεις για να ξεκαθαρίσουν τι συμβαίνει. Υπάρχει πολλή πληροφορία στον δίσκο. Κάποιες δομές είναι παράξενες, κάποια τραγούδια είναι κάπως μεγάλα, κάποιες φορές οι ρυθμοί ξεφεύγουν, δεν είναι πάντα το γνωστό πάνω-κάτω χτύπημα, υπάρχουν πολλές εναλλαγές.

Και περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά πράγματα ηχητικά.

Περιλαμβάνει ολόκληρη την ιστορία μας. Υπάρχει metal, υπάρχει κλασική μουσική, υπάρχουν μέχρι και κάποια death στοιχεία. Είναι φορτισμένο, είναι σκληρό, είναι τόσα πολλά διαφορετικά πράγματα. Πάντα μας άρεσαν οι αντιθέσεις και τα έντονα συναισθήματα. Είναι ένα πολύ... [Παύση] Είναι ένα ανεξάρτητο άλμπουμ. Όταν ξεκινήσαμε να το γράφουμε δεν είχαμε δισκογραφική. Κάναμε την παραγωγή μόνοι μας, δεν θέλαμε κανέναν να μας βάλει σε καλούπι. Πολλές φορές οι παραγωγοί προσπαθούν να φέρουν τις μπάντες στα μέτρα τους, και πολλές φορές το αποτέλεσμα είναι διαφορετικές μπάντες να ακούγονται το ίδιο. Αυτή τη φορά θέλαμε να πάμε μόνοι μας, να είμαστε απλά οι Apocalyptica.

Στο παρελθόν είχαμε ξαναφτιάξει δίσκους μόνοι μας, είχαμε εμπειρία στο κομμάτι της παραγωγής. Πιστεύω ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να δημιουργούμε μουσική· όταν δεν έχουμε κανένα να μας λέει τίποτα. Μπορούμε να τα κάνουμε όλα χάλια ή να τα καταφέρουμε κατά κάποιον τρόπο. Θέλαμε να παίξουμε instrumental μουσική, που από τη φύση της είναι κάπως παράξενη, κάπως στο περιθώριο. Ξέραμε ότι αυτό που θα κάναμε θα απευθυνόταν κυρίως στους οπαδούς μας, στο κοινό που μας ξέρει ήδη.

Η όλη διαδικασία έμοιαζε κάπως με τότε που κάναμε το "Cult". Κι εκείνο ήταν μια ανεξάρτητη δουλειά, χωρίς δισκογραφική από πίσω, που είχαμε αναλάβει μόνοι μας να κάνουμε παραγωγή. Και όπως τότε, έτσι και τώρα, υπάρχει το ενδεχόμενο μετά την κανονική κυκλοφορία να βγάλουμε κάποια κομμάτια με τραγουδιστές, μία "Revisited Edition" ή κάτι αντίστοιχο.

Χαίρομαι που αναφέρεις το "Cult"· το νέο άλμπουμ μου το θύμισε πολύ, έτσι όπως είναι προσανατολισμένο στα όργανα και στην ατμόσφαιρα.

Μα ναι! Έχουν περάσει αρκετά χρόνια, αλλά είμαστε οι ίδιοι! [Γέλια]

[Γέλια] Εννοώ ότι ακόμα και στο ομότιτλο είχατε κάποια τραγούδια που έστεκαν ως single. Εδώ το σύνολο είναι πιο σφιχτό, αν βγαίνει κάποιο νόημα από αυτό.

Όταν συνθέταμε τη μουσική, πηγαίναμε κομμάτι-κομμάτι. Σε τελική ανάλυση όμως όλα αυτά τα τραγούδια προέρχονται από την ίδια πηγή, από την ίδια πένα. Τα περισσότερα είναι του Eicca (Toppinen), κάποια είναι του Perttu (Kivilaakso) και ένα είναι του Mikko (Sirén). Σίγουρα, υπάρχουν κοινά στοιχεία ανάμεσά τους, αλλά δεν είναι κάτι που κάναμε σκόπιμα. Τα δουλέψαμε όλα εξίσου και ίσως γι' αυτό να ακούγονται τόσο ομοιογενή, ωστόσο την ίδια στιγμή στα δικά μου μάτια είναι ανεξάρτητα.

Δεν θέλαμε να γράψουμε κομμάτια για τραγουδιστές

 Κάτι που ακόμα δεν έχω ξεκαθαρίσει είναι αν είχατε στο μυαλό σας κάποιο κεντρικό concept όταν φτιάχνατε τον δίσκο.

Νομίζω ότι το βασικότερο concept που είχαμε ήταν ότι δεν μας καίγεται καρφί! (σσ: "we don't give a fuck") [Δυνατά γέλια]

[Γέλια] Τώρα μάλιστα, είναι ξεκάθαρο!

[Γέλια] Το θέμα είναι ότι είχαμε την ελευθερία να κάνουμε ό,τι μας κατέβαινε στο κεφάλι. Δεν θέλαμε να γράψουμε κομμάτια για τραγουδιστές. Είναι κάτι τελείως διαφορετικό αυτό. Όταν γράφεις οργανική μουσική δεν υπάρχουν αυστηροί κανόνες, γι' αυτό και οι δομές δεν είναι κουπλέ-ρεφραίν-κουπλέ-ρεφραίν-γέφυρα-σόλο-διπλό-ρεφραίν-για-κλείσιμο. Αυτό είναι το τυπικό για τα τραγούδια με φωνητικά. Αυτή τη φορά έχουμε κάποια περίπου-ρεφραίν, κάποια σημεία που μοιάζουν με κουπλέ, αλλά πέρα από αυτά δεν υπάρχει κάτι συμβατικό. Οι δομές είναι πιο progressive απ' ότι... θα έλεγα ότι είναι αρκετά progressive. Progressive classical metal! (σσ: αμετάφραστο)

Υπάρχουν και κάποια επιπλέον όργανα εκτός από τα τσέλα.

Αυτό είναι κάτι που συνηθίζουμε να κάνουμε, να έχουμε καλεσμένους. Συνήθως φωνάζουμε φίλους μας να παίξουν πιάνο ή βιολί, τέτοια πράγματα. Πέρα από τα τσέλα, το μπάσο και το κοντραμπάσο είναι τα μόνα που κάνουμε μόνοι μας.

Αφήσατε τον Mikko να παίξει κοντραμπάσο; Αν δεν κάνω λάθος ασχολείται λίγο και με αυτό.

Δεν τον αφήσαμε, όχι. Τον αφήνουμε καμία φορά όταν παίζουμε ζωντανά, αλλά γενικά είμαστε καλύτεροι στο μπάσο. Προς το παρόν τουλάχιστον, γιατί είναι Superman, κάνει τα πάντα! [Γέλια]

[Γέλια] Τώρα, δεν μπορώ να μη σε ρωτήσω. Συναντηθήκατε με τον Hideo Kojima πριν λίγο καιρό. Πώς πήγε αυτό; Να περιμένουμε κάτι special;

Είχαμε συναντηθεί με τον Hideo στο Τόκυο, ήταν πολύ ωραία. Είχε χρησιμοποιήσει ένα παλιό κομμάτι μας, το "Path, Volume II", σε ένα βίντεο για την προώθηση του "Death Stranding", του τελευταίου video game του, και ξέρεις... δεν θέλω να κάνω κάποια μεγάλη δήλωση, αλλά αυτό που μπορώ να πω είναι ότι του αρέσει πολύ η μουσική μας, μας αρέσουν πολύ τα παιχνίδια του, και ίσως να κάνουμε κάτι μαζί κάποια στιγμή στο μέλλον. Τα πάντα μπορούν να συμβούν, ποιος ξέρει;

Κάνουμε τις καλύτερες βραδιές karaoke στον κόσμο!

 Σχετικά με την επερχόμενη περιοδεία, σκοπεύετε να πάτε τελείως οργανικά, ίσως να παίξετε ολόκληρο το νέο άλμπουμ, ή ζητάω πολλά;

Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρουμε. Πιθανότατα θα έχουμε κάποιον τραγουδιστή μαζί μας. Τον Ιανουάριο, που θα παίζουμε με τους Sabaton και τους Amaranthe, δεν θα είναι κάποιος μαζί μας σταθερά, θα έχουμε μόνο κάποιες εκπλήξεις. (σσ: στις πρώτες ημερομηνίες τους συνοδεύει σε δύο τραγούδια η Elize Ryd των Amaranthe) Στην δική μας περιοδεία, δεν έχω ιδέα. Λογικά κάποιος θα μας συνοδεύσει, γιατί υπάρχουν τραγούδια σαν το "I'm Not Jesus" ή το "Not Strong Enough", όλα αυτά τα χιτάκια που θέλει ο κόσμος. Κάπως θα πρέπει να λυθεί αυτό το ζήτημα. Σήμερα ας πούμε θα έχουμε μερικές εκατοντάδες να τραγουδάνε. [Γέλια]

Ω ναι! Θα είναι ένα τεράστιο karaoke! [Γέλια]

Εντελώς! Λατρεύουμε τα karaoke! Κάνουμε τις καλύτερες βραδιές karaoke στον κόσμο! [Γέλια]

[Γέλια] Όσο κι αν αγαπώ τα Metallica, ως κάποιος που ακολουθεί χρόνια τη μουσική σας, την δική σας μουσική, πάντα μου φαίνεται κάπως όταν σας αντιμετωπίζουν σαν μία μπάντα διασκευών. Ακούτε ακόμα τέτοια σχόλια;

Το ντεμπούτο μας ήταν ένας δίσκος διασκευών. Στην πραγματικότητα όμως δεν ήταν κάτι που σκοπεύαμε να κάνουμε. Ήμασταν μια παρέα φίλων που έπαιζε μουσική. Το κάναμε απλά γιατί μας άρεσε. Ήταν κάτι πολύ ειλικρινές και πολύ αυθόρμητο. Δεν υπολογίζαμε ότι θα μπορούσαμε να βγάλουμε δίσκο. Υπήρχαν κάνα-δυο γνωστοί μας που μας έλεγαν τότε "Ε, κάτι πρέπει να κάνετε!" κι εμείς τους στέλναμε στον διάολο. [Γέλια] Μετά από κάποιο καιρό μας βρήκε μια μικρή ανεξάρτητη δισκογραφική και μας πρότεινε να κάνουμε τον δίσκο, και τότε ήταν που το σκεφτήκαμε σοβαρά, το είδαμε σαν ένα project.

Δεν επιδιώκαμε να κάνουμε επιτυχία. Δεν είχαμε κάποιο μεγάλο σχέδιο. Ήταν πραγματικά κάτι ειλικρινές, δεν προσπαθούσαμε να πιάσουμε μεγάλα ακροατήρια ή να βγούμε σε μεγάλες σκηνές. Προφανώς η επιτυχία του "...By Four Cellos" ήταν η βάση για το ξεκίνημα της καριέρας μας, όμως ακόμα και αφού είχαμε κυκλοφορήσει το δεύτερο άλμπουμ, δεν υπολογίζαμε ότι θα συνεχίζαμε σαν συγκρότημα. Πιστεύαμε ότι ίσως θα μπορούσαμε να κάνουμε άλλον έναν δίσκο ή να βγούμε άλλη μία περιοδεία, και ως εκεί. Μετά θα επιστρέφαμε στην πραγματικότητα και στην κλασική μουσική.

Αλλά με κάθε νέο άλμπουμ ανοίγονταν νέες ευκαιρίες να δημιουργήσουμε, στην συνέχεια αρχίσαμε να συνθέτουμε πρωτότυπο υλικό, και κάπως έτσι καταλήξαμε να δημιουργούμε ένα νέο είδος κατά κάποιον τρόπο. Ξέρεις, ήταν σαν να ξεκινήσαμε κάτι. Στην ανατολική Ευρώπη σχεδόν κάθε μεγάλη πόλη έχει από ένα σχήμα με τσέλο που παίζει rock ή metal. Είμαστε πραγματικά περήφανοι για αυτό.

Σε τελική ανάλυση, ναι, οι διασκευές είναι κάτι πολύ σημαντικό για εμάς. Δεν θα υπήρχαμε χωρίς αυτές. Όμως στην πράξη είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι μας. Σήμερα θα παίξουμε μόνο τραγούδια των Metallica· στην επόμενη περιοδεία ίσως να μην παίξουμε καθόλου Metallica. Ίσως να μείνουμε στους Sepultura! [Γέλια]

[Γέλια] Refuse! Resist!

Ναι! [Τραγουδάει το εισαγωγικό riff]

H δισκογραφική ήθελε να παίξουμε AC/DC και Motörhead

 Ποια ήταν η στιγμή που συνειδητοποιήσατε ότι πραγματικά είχατε πετύχει κάτι με το δικό σας υλικό;

Ήταν όταν φτιάχναμε το τρίτο άλμπουμ, το "Cult" που λέγαμε και νωρίτερα. Στο δεύτερο είχαμε δικά μας κομμάτια, αλλά είχαμε και διασκευές, Metallica και Pantera και Faith No More. Για το τρίτο η δισκογραφική ήθελε να παίξουμε AC/DC και Motörhead. Θα ήταν σίγουρη επιτυχία αν το κάναμε. Σκέψου το λίγο. Ή βασικά σκέψου λίγο τους 2 Cellos. Αλλά εμείς τους είπαμε ότι το είχαμε κάνει ήδη αυτό, είχαμε παίξει ήδη διασκευές, και θέλαμε να δοκιμάσουμε να πετάξουμε με τα δικά μας φτερά. Έπρεπε να κάνουμε κάτι δικό μας. Με κάποιον μαγικό τρόπο γλιτώσαμε από εκείνη τη εταιρία, υπογράψαμε κάπου αλλού, και κάναμε τα πάντα μόνοι μας.

Εκείνη ήταν η στιγμή, τότε που είπαμε ότι θα γράφαμε τη δική μας μουσική. Ίσως να ήταν μια ηλίθια επιλογή από οικονομική σκοπιά, όμως πιστεύω ότι είναι ένας από τους βασικότερους λόγους που είμαστε ακόμα εδώ. Χωρίς το δικό μας υλικό δεν θα υπήρχαμε. Τώρα, είκοσι τρία χρόνια μετά, συνεχίζουμε ακόμα και το οφείλουμε σε εκείνη την επιλογή μας.

Μια και ανέφερες τις δισκογραφικές, έχετε αλλάξει αρκετές τα τελευταία χρόνια, και αλλάξατε και τώρα.

Ω, τώρα είναι απλά οι μοντέρνοι καιροί. Αν δεν κάνω λάθος οι τελευταίοι τρεις ή τέσσερις δίσκοι μας κυκλοφόρησαν από τρεις ή τέσσερις διαφορετικές δισκογραφικές. Ίσως και περισσότερες, γιατί πλέον έχει να κάνει και με τις χώρες, είναι ένα μεγάλο μπέρδεμα. Είχαμε συμβόλαιο με μία εταιρία στην Ευρώπη και με κάποια άλλη στην Αμερική. Αυτή τη φορά έχουμε την ίδια εταιρία παντού, αλλά η διανομή μπορεί να είναι διαφορετική, είναι ένα χάος. Αλλά, ξέρεις, για τον δίσκο πληρώσαμε μόνοι μας. Πλέον οι δισκογραφικές λειτουργούν σαν καταστήματα λιανικής και σαν μηχανές marketing και σαν τράπεζες. Για καλή μας τύχη, εμείς δεν χρειαζόμασταν την τράπεζα. Είχαμε αυτή την ανεξαρτησία, αυτή την ελευθερία αν προτιμάς, και ήταν κάτι πολύ καλό.

Αν θέλεις πραγματικά να γίνεις όνομα το ραδιόφωνο είναι απαραίτητο

 Ξέρεις, οφείλω να παραδεχθώ ότι αρχικά ήμουν κάπως σκεπτικός για το νέο άλμπουμ. Μου άρεσε πολύ το "Shadowmaker" και μου άρεσε που πειραματιστήκατε με φωνητικά, και όταν ανακοινώσατε ότι γυρίζετε σε fully-instrumental μου φάνηκε κάπως παράξενο.

Πιστεύω ότι η κριτική σε εκείνο το άλμπουμ ήταν πολύ σκληρή. Είχαμε γράψει πολλά τραγούδια με φωνητικά, σίγουρα, αλλά πραγματικά μας άρεσαν και θέλαμε να τα κυκλοφορήσουμε. Από την άλλη ίσως να έμοιαζε ότι αφήσαμε το οργανικό κομμάτι κάπως στην άκρη για χάρη των φωνητικών. Το αρχικό πλάνο ήταν να το κάνουμε μισό-μισό, και νομίζω ότι σε γενικές γραμμές έτσι είναι...

Έτσι είναι, πράγματι.

Από άποψη χρόνου είναι, όντως. Αν κάποιος μετρήσει τον αριθμό των κομματιών, όμως, θα νομίζει ότι τα οργανικά είναι λιγότερα. Κάτι που δεν ισχύει.

Ή το ομώνυμο κομμάτι, αν και είχε φωνητικά, ως σύνθεση περιείχε όσα είχατε κάνει κι ακόμα περισσότερα.

Αν το κοιτάξεις καθαρά μουσικά, είναι progressive. Το λατρεύω αυτό το τραγούδι, το "Shadowmaker", είναι πολύ ωραίο και πολύ διασκεδαστικό να το παίζεις ζωντανά. Σίγουρα θα συνεχίσουμε να το παίζουμε. Υπάρχουν όμως κάποιοι κανόνες σε αυτόν τον κόσμο· αν θέλεις να σε παίξουν στο ραδιόφωνο, πρέπει να έχεις ένα ραδιοφωνικό τραγούδι που πρέπει να έχει εκείνη την αυστηρά καθορισμένη, ηλίθια δομή. Και αυτός είναι ο λόγος που αναγκαστικά κάποια τραγούδια σε εκείνον τον δίσκο έμοιαζαν τόσο απλά.

Από την άλλη, έχετε γράψει μερικά εξαιρετικά ραδιοφωνικά τραγούδια. Το "I'm Not Jesus" ας πούμε είναι ένα από τα πιο cool alt-radio-metal τραγούδια για τα γούστα μου.

Είναι φανταστικό τραγούδι, πράγματι. Ή το "I Don't Care", που είναι ένα πραγματικά Apocalyptica κομμάτι και ήταν το τραγούδι που παίχθηκε περισσότερο στα ροκ ραδιόφωνα της Αμερικής όταν κυκλοφόρησε. Παίχθηκε περισσότερο. Σε ραδιόφωνα. Στην Αμερική. Από μια μπάντα με τσέλα. [Γέλια] Προφανώς δεν είμαστε rock stars. Μπορείς να είσαι #1 και σε δύο χρόνια κανείς να μη σε θυμάται. Αλλά, ξέρεις, έχω κρατήσει εκείνη την εικόνα και την έχω τυπώσει για mouse pad, τα charts από τότε· πρώτη θέση το "I Don't Care", δεύτερη AC/DC, τρίτη Metallica, τέταρτη Slipknot, όλα αυτά τα τεράστια ονόματα. Σε αυτό και στο "I'm Not Jesus" οφείλουμε την επιτυχία μας στην Αμερική.

Βέβαια είχατε ήδη ένα κάποιο όνομα· θέλω να πω, είχατε συνεργαστεί με τον Dave Lombardo (σσ: βλέπε Slayer) πίσω στο '03.

Ναι, αλλά ξέρεις, αυτό που λες είναι metal. Το metal είναι κάτι διαφορετικό, είναι περιθωριακή μουσική. Το metal ποτέ δεν θα είναι για τους πολλούς. Αν θέλεις πραγματικά να γίνεις όνομα το ραδιόφωνο είναι απαραίτητο.

Και παρόλα αυτά πήγατε και ηχογραφήσατε έναν δίσκο χωρίς φωνητικά, χωρίς singles, στην εποχή του Spotify!

Αχ, το Spotify. [Ξεφυσάει] Δεν υπάρχουν άλμπουμ στην πραγματικότητα σήμερα. Τα πάντα είναι μέρος μίας λίστας, δεν μου αρέσει πολύ αυτό. Αλλά εμείς θέλαμε να φτιάξουμε ένα όμορφο LP, τόσο μουσικά όσο και οπτικά. Θέλαμε να έχουμε ένα όμορφο εξώφυλλο και ένα όμορφο οπισθόφυλλο, ένα όμορφο πακέτο. Ο κόσμος ακόμα χρειάζεται κάτι να αγγίζει και κάτι να βλέπει. Δεν είναι πολλοί εκείνοι που θα εκτιμήσουν αυτές τις λεπτομέρειες, αλλά υπάρχουν. Και για εμάς, όλο αυτό είναι ένα πραγματικό έργο τέχνης.