Heilung

Πώς εξηγείται το δεύτερο άλμπουμ ενός Nordic folk/viking γκρουπ ηλικίας τριών ετών να θεωρείται ένας από τους πιο πολυαναμενόμενους δίσκους του 2019; Η καριέρα των Heilung κυλάει σαν χιονοστιβάδα και αιτία γι αυτό είναι η φήμη που εξαπλώνεται από στόμα σε στόμα περί ενός σχήματος που συγκροτεί μάλλον ένα πολιτιστικό φαινόμενο παρά ένα τυπικό μουσικό όχημα. Η δύναμη αυτής της φήμης οφείλεται κυρίως στα live τους: ένα θεατρικό υπερθέαμα που μαζεύοντας ένα εκατομμύριο views για το live τους "Lifa" μέσα σε λίγους μήνες έκανε την Season of Mist να τους αρπάξει με συνοπτικές διαδικασίες και να συμβάλλει στην εξάπλωση της φήμης. Επιβεβαιώνουμε ότι η φήμη είναι δικαιολογημένη αφού η εμπειρία ενός Heilung performance είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα που μπορεί κανείς να βιώσει.

Πρέπει να γίνει εξαρχής κατανοητό ότι ο κόσμος που δημιουργούν - ή μάλλον αναπαράγουν - οι Heilung  μπορεί να εκτιμηθεί μεν ως αυτόνομο μουσικό έργο, θα ανταμείψει όμως πολύ περισσότερο τον ακροατή που θα ασχοληθεί και με το ακαδημαϊκό πλαίσιο του "Futha". Πρόκειται ουσιαστικά για μια δημιουργική αναπαράσταση και ανασύσταση αυθεντικών Nordic τελετουργιών κι επικλήσεων, βασισμένη πάνω σε αυθεντικά μεσαιωνικά κείμενα (σε old Norse, γερμανικές και ισλανδικές διαλέκτους) και η μουσική χρησιμοποιεί αντίστοιχα μεσαιωνικά κρουστά όργανα, κυρίως frame drums, δαχτυλίδια και κόκαλα. Για το έργο τους οι Heilung δεν διαλέγουν έναν μουσικό όρο αλλά την φράση "Amplified History". Σκοπός του όλου εγχειρήματος είναι η τελετουργική θεραπεία (= Heilung). Αν τα παραπάνω ακούγονται πολύ «παγανιστικά», μπορώ να επισημάνω ότι το συνολικό concept είναι πολύ κοντά στις θεωρίες του Carl Jung.

Η Ενισχυμένη Ιστορία θα μπορούσε να μας αφορά πολύ λιγότερο ή απλώς θεωρητικά αν δεν περιείχε και, σε στιγμές, καταπληκτική μουσική. Το πρώτο άλμπουμ της μπάντας "Ofnir" είχε ως κύρια έμπνευση τις αρσενικές θεραπευτικές τελετουργίες και κυρίως τις πρακτικές του πολέμου. Το "Futha" αντίθετα εστιάζει και αναζητά την θηλυκή πλευρά, βάζει στην εμπροσθοφυλακή την συγκλονιστική super φωνάρα της Maria Franz και συγκροτεί τελικά ένα αισθητικά πολύ πιο ισορροπημένο και ευρύ μουσικό περιβάλλον. Το χορωδιακά μέρη, αν και απλά σε μελωδικές γραμμές, ακούγονται μεγαλειώδη και μυσταγωγικά πάνω από την βαθιά υποβλητικότητα που χτίζουν τα κρουστά και τα στρώματα από field recordings - όλοι οι ήχοι που θα ακούσεις στο "Futha", κεραυνοί, θάλασσες και καταρράκτες, είναι όλοι φυσικά ηχογραφημένοι. Ειδικά η τριάδα των "Norupo", "Othan" και "Traust" ακούγεται τόσο ανεπιτήδευτα μεγαλειώδης που είναι αδύνατον να μην μαγευτείς και να μην νοιώσεις ότι οι Heilung είναι πλασμένοι για τις απόλυτες κορυφές του είδους τους.

Υπάρχουν όμως και πολλές συνθέσεις που επιμένουν «αρσενικά» στηριζόμενες σε tribal-ισμούς που κυμαίνονται από αργοί ως οργιώδεις και σε μια αυστηρά viking σκοτεινή/πολεμική αισθητική, η οποία ακούγεται ελαφρώς πιο περιορισμένη συναισθηματικά από τα μέρη όπου βγαίνει μπροστά η Maria, αν και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν επιτυγχάνουν το απαιτούμενο «εφφέ». Αν αγκαλιάσεις ισόποσα και τους δυο αυτούς διαφορετικούς κόσμους που υφαίνουν οι Heilung, το άλμπουμ αυτό είναι ικανό να σε συγκλονίσει. Με εννιά συνθέσεις συνολικής διάρκειας 73 λεπτών, ο καλύτερος τρόπος να ακούσεις το "Futha" είναι βιώνοντας το κάθε track σαν ένα αυτόνομο μουσικό και πνευματικό ταξίδι.

Από την στιγμή που νοιώθεις έλξη για ένα τέτοιο ταξίδι, δεν έχει μεγάλη σημασία ποια πλευρά του σε πείθει περισσότερο. Αυτό που έχει σημασία - και νομίζω ότι κάθε ακροατής θα συμφωνήσει - είναι ότι η μουσική των Heilung αναδύει μια αίγλη που σπάνια έχουμε ακούσει από viking folk δίσκο, αν έχουμε ακούσει ποτέ. Η αύρα του "Futha" είναι τόσο μεγάλη που σε κάνει να αισθάνεσαι ότι είναι περισσότερο μια συλλογική προσπάθεια στην οποία εμπλέκονται ιστορικοί, γλωσσολόγοι, κορυφαίοι μηχανικοί ήχου και γενικώς γενναίες ποσότητες έρευνας και χρημάτων, παρά μια δουλειά μόνο των τριών μελών του γκρουπ. Αυτή εξάλλου πρέπει να είναι και η αλήθεια του όλου εγχειρήματος.

Αν και έχω τις προσωπικές μου προτιμήσεις στις διαφορετικές αισθητικές συνιστώσες του άλμπουμ, το "Futha" συνολικά είναι ίσως ο πιο δυνατός και χαρισματικός, σίγουρα ο πιο χολιγουντιανός, δίσκος που βγήκε ποτέ από το συγκεκριμένο ιδίωμα. Είναι ταυτόχρονα βαθύ, εμπορικό και άριστα μελετημένο. Οφείλει να ακουστεί από κάθε φίλο της Βόρειας αλλά και της world κουλτούρας, αυτό το θεωρώ δεδομένο. Από εκεί κι έπειτα οι Heilung θα σταθούν σε ένα μεγάλο σταυροδρόμι: ή θα παραμείνουν ακλόνητοι στην viking κληρονομιά τους και θα παράγουν όμορφα έργα με συγκεκριμένο ταβάνι ή θα παγκοσμιοποιήσουν λίγο την ήχο τους και θα αγκαλιάσουν ακόμα πιο πανανθρώπινα μηνύματα. Αν επιλέξουν τον δεύτερο δρόμο, έχουν την στόφα να αποτελέσουν τους διαδόχους των Dead Can Dance. Για την ώρα, ας χαρούμε το φαινόμενο.