Heilung @ Θέατρο Λυκαβηττού, 12/10/24

Υπάρχουν μερικοί καλλιτέχνες που μεταχειρίζονται την μουσική με ένα ασυνήθιστο τρόπο, ο οποίος όμως, μόλις τον κοινωνήσεις ξετυλίγει το διαυγές του νόημα. Η περίπτωση των Heilung, είναι μια από αυτές. Η είδηση της παρθενικής τους εμφάνισης στα μέρη μας, μας τράνταξε. Πόσο μάλλον δε, συνυπολογίζοντας το γεγονός πως θα διαδραματιζόταν στο θέατρο Λυκαβηττού. Σε υψόμετρο στην καρδιά της πόλης, υπό τον έναστρο ουρανό, με το λόφο να μας περικλείει. Η «Ενισχυμένη Ιστορία», όπως χαρακτηρίζει η κορυφαία Nordic-folk κολεκτίβα την ολιστική αισθητική της προσέγγιση, όσο μαγευτικά και εμβυθιστικά ηχεί στους δίσκους, στις ζωντανές εμφανίσεις της μπάντας, αποκτά σάρκα και οστά υπό τελετουργική μορφή.

Ανηφορήσαμε λοιπόν, στο θέατρο, γνωρίζοντας πως ανεξαρτήτως της σχέσης μας με την μουσική της μπάντας, δεν είχαμε προετοιμαστεί κατάλληλα για όσα θα διαδραματίζονταν επί σκηνής, όσες παρόμοιες εμπειρίες και αν είχαμε ζήσει. Είχαμε όμως ψυλλιαστεί, τόσο από την ανταπόκριση της μεγαλειώδους εμφάνισής τους στα πλαίσια του Roadburn Festival 2019, όσο και από το φετινό live άλμπουμ "Lifa Iotungard (Live At Red Rocks 2021)", όσο και από φυσικά, video και δια ζώσης μαρτυρίες. Όσο γέμιζε το θέατρο, μέχρι να φτάσει η ώρα 21:10 για να ξεκινήσει η συναυλία, οι Heilung είχαν φροντίσει να απεικονίζουν πάνω στους βράχους του Λυκαβηττού με προβολείς σφραγίδες ρούνων, με σύνδεση μάλιστα με την περιοχή, αλλά και να αφήνουν να παίζει από τα ηχεία σε λούπα ήχοι όπως κελαηδίσματα πουλιών, παφλασμοί κυμάτων, θρόισμα φύλλων. Η ώρα έφτασε, και η παγανιστική εμπειρία ξεκίνησε, με μια εισαγωγική, ανιμιστική τελετή.

Το σετ της περιοδείας των Heilung δεν επιφέρει εκπλήξεις, αλλά η ζωντανή απόδοσή του διαλύει κάθε απουσία ηχητικής έκπληξης προς τέρψη μιας βαθύτερης κατανόησης της μουσικής τους. Πράγματι, ο τρόπος που προσεγγίζουν τη μουσική τους οι Heilung, δεν αποτελεί απλώς μια ρομαντική αναμετάδοση όσων συνέβαιναν κάπου στα βόρεια, κάποτε στο παρελθόν. Ο τρόπος που δομούν τους κορμούς των κομματιών τους, η προσέγγιση αυτού του αρχέγονου beat, αλλά και οι επιλογές των ήχων και οργάνων που θα ντύσουν τις καθημερινές ιστορίες που μεταδίδουν, λειτουργεί αισθαντικά. Κάτι που βιώσαμε σύντομα στο "Alfadhirhaiti", όταν και αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε πως τα πάντα λειτουργούσαν υπό έναν τρομερό συντονισμό.

Ζωντανά, η τριάδα των Heilung πλαισιώνεται από εντυπωσιακούς μουσικούς, και φυσικά, το χορό. Η κινησιολογία, αλλά και τα μοτίβα με τα οποία εναλλάσσονταν οι φωνές, τόσο το throat singing που, αναμενόμενα κατείχε τη μερίδα του λέοντος φωνητικά, όσο και οι πιο καθαρές folk φωνητικές γραμμές σε υψηλές συχνότητες, ενισχύουν τον πυρήνα των συνθέσεων οι οποίες, και αυτός είναι ο λόγος που οι Heilung αποτελούν από τα σημαντικότερα σχήματα της σύγχρονης folk και όχι απλώς ένα ατμοσφαιρικό/θεατρικό cosplay που δημιουργεί φεστιβιστικές συνθήκες «παροδικής απόδρασης από την βαρετή πραγματικότητα». Φυσικά, όπως κάθε καλλιτέχνης που σέβεται την σημασία των ζωντανών εμφανίσεων, οι Heilung ξέρουν πώς να ξεσηκώσουν το κοινό.

Στο προσιτό "Asja", μέσα από το τρομερό "Drif", η ερωτική ερμηνεία της συγκλονιστικής Maria Franz, της πρωταγωνίστριας όλων όσων βιώσαμε, καθήλωσε. Πλέον, είχαμε εγκληματιστεί. Οι ανατριχίλες, ο συντονισμός, τα βλέμματα δεξιά και αριστερά που αντηχούσαν λαμπρά τις επιδράσεις της μουσικοθεραπείας της μπάντας, όλα εμπλούτιζαν την ατμόσφαιρα. Η μερίδα του λέωντος του σετ έπεσε στο "Futha", τον δίσκο που εκτόξευσε τη μπάντα. Δικαίως. Το ανατριχιαστικό "Traust", με το shield wall των πολεμιστών, το βηματισμό, το χορό, την κατανυκτική τελετή, ήχησε απόκοσμο στην καρδιά της πόλης. Αργότερα στη βραδιά, το "Galgadr" δόνησε το θέατρο, ωθώντας το κοινό να συντονίσει κραυγές και βηματισμό. Τα πνευστά και οι σαμανικές trance επαναλήψεις απογείωσαν το επί σκηνής δρώμενο, το ποδοβολητό και οι ελεγειακές κραυγές ζωντάνεψαν τον μύθο της δημιουργίας του κόσμου από το χάος.

Νωρίτερα, είχε έρθει η ώρα για μια από τις μεγάλες στιγμές της βραδιάς. Το ξόρκι του ανατριχιαστικού "Anoana" μέσα από το "Drif", επανέφερε στο προσκήνιο το φωνητικό χάρισμα της Franz, η οποία κέρδισε, εκ νέου το χειροκρότημα ενός εκστασιασμένου κοινού. Το εντυπωσιακό, ψυχεδελικό "Tenet", με την σπονδυλωτή σύνθεση να έχει χαρακτήρα παλίνδρομου, κατάφερε να ξορκίσει την κούραση πάνω στην συμπλήρωση μιας ώρας του σόου, με τον μανδύα που ανέγραφε φωτεινά το καρκινικό όνομα να προσδίδει μια αίσθηση θριάμβου. Οι Heilung, στο απόγειο της τέχνης τους, φάνταζαν στη σκηνή ως ένα όραμα ενός κόσμου όχι φανταστικού, αλλά αναδιαμορφωμένου από ημιξεχασμένα ψήγματα του συλλογικού υποσυνείδητου. Με την δίωρη παράσταση να οδεύει προς το τέλος, οι Heilung είχαν κρατήσει την πιο έντονη και μεταφυσική τους πλευρά για ένα μεγάλο φινάλε.

Η τριάδα των "Galgadr", "Elddansurin" και ιδίως το μεγάλο κλείσιμο με το "Hamrer Hippyer", έφεραν μαζί τους την πιο μεταφυσική αύρα. Οι χορευτές της φωτιάς, τα ξόρκια του Merserburg, όλα τα βαθύτερα ανθρωπιστικά και οικολογικά μυνήματα που κρύβονται σε αυτά τα κομμάτια, ένα επί σκηνής ντελίριο που μεταδόθηκε και στο κοινό. Ειλικρινά, δεν γινόταν να μην ακολουθήσουμε, με κόσμο να κατεβαίνει από τις κερκίδες του αμφιθεάτρου και να μετέχει στο χορό, στην αρένα. Οι Heilung, έπειτα από ένα υπερβατικό δεκαπεντάλεπτο πολύχρωμο και έντονο ηχητικά κρεσέντο στο φινάλε, μας είπαν ευχαριστώ, και σχημάτισαν εκ νέου ένα κύκλο. Η τελετή λήξης, ο εξαγνισμός, η κυκλική υπόκλιση, η αποχώρηση από τη σκηνή.

Μερικές φορές, είναι αλλιώς να το ακούς, αλλίως να το συζητάς, αλλιώς να το επικοινωνείς γραπτά ή προφορικά. Μερικές φορές, το ανείπωτο και το βαθιά βιωματικό ξεκλειδώνονται όταν αφεθείς στην αγκαλιά όλων όσων σε περικλείουν. Οι Heilung σε μια μεγαλειώδη βραδιά μας επέτρεψαν να κοινωνήσουμε συλλογικά σε μια έντονη εμπειρία. Να επιστρέψουμε στο παγανιστικό μας πνευματικό κόσμο, στα αρχέτυπά μας, μια ακόμα, φορτισμένη συναισθηματικά βραδιά. Μας ενδυνάμωσαν να συνεχίσουμε τον αγώνα ενάντια στη λήθη ενός κόσμου που εξωθείται στο περιθώριο της ιστορίας εξαιτίας της διαρκούς «ανάπτυξης» και του ακρωτηριασμού της αίσθησης. Μας προσέφεραν μια εμπειρία για την οποία θα μιλάμε καιρό. Και τους ευχαριστούμε.

Φωτογραφίες: Μιχάλης Κουρής