Ανασκόπηση 2015: Ατμοσφαιρικό Rock / Metal

Η αλήθεια είναι πως μας δυσκόλεψε αρκετά αυτή η ανασκόπηση. Φαίνεται πως η πραγματικότητα ενός άλλοτε κραταιού χώρου είναι αρκετά πιο θλιβερή απ' ό,τι ελπίζαμε. Πέρα από κάποιες σταθερές αξίες, μπάντες που σχεδόν μεγαλώσαμε μαζί τους, πλέον οι ενδιαφέρουσες κυκλοφορίες είναι μετρημένα κουκιά. Αυτό βέβαια ισχύει για τον «παραδοσιακό» ατμοσφαιρικό ήχο, καθώς ανοίγοντας λίγο τους ορίζοντές μας και, ξεπερνώντας τους περιορισμούς, μπορούμε ακόμη να βρούμε αυτά τα συναισθήματα που χαρακτήριζαν πάντα αυτή την ευρεία έννοια της ατμοσφαιρικής μουσικής. Μετά από αρκετό προβληματισμό λοιπόν, σας παρουσιάζουμε τις καλές (και σάπιες) κυκλοφορίες που ξεχωρίσαμε, και σας αφήνουμε να αναρωτηθείτε μαζί μας για το αν πλέον μπορεί να δικαιολογεί την ύπαρξή της αυτή η λίστα.

♦ Τα καλύτερα άλμπουμ του 2015 ♦

1. Draconian - "Sovran"

Με φρεσκάδα και ορμητικότητα μετά την προσθήκη της Heike Langhans στα φωνητικά, οι Draconian καταφέρνουν με το "Sovran" να συνδυάσουν το doom-death με μια πιο gothic αισθητική, δίνοντάς μας μερικά από τα καλύτερα κομμάτια τους. Αργόσυρτες μελωδίες, αέρινα φωνητικά και μια γοητευτική μελαγχολία διακρίνουν το δίσκο, βάζοντας και πάλι τη μπάντα εκεί που δικαιωματικά ανήκει, στην ελίτ του ατμοσφαιρικού ήχου. 

Listen: "Dishearten"

2. Paradise Lost - "The Plague Within"

Οι Paradise Lost συνεχίζουν την πορεία τους προς το παρελθόν, ο Nick Holmes επαναφέρει ακόμα και τα brutal φωνητικά και το αγαπημένο στο ελληνικό κοινό συγκρότημα κάνει αυτό που γνωρίζει καλύτερα. Το "The Plague Within" μοιάζει με την φυσική συνέχεια του "Gothic" και κανείς δεν δείχνει να ενοχλείται. Οι Paradise Lost επέστρεψαν στις ρίζες τους και αυτόματα επανήλθαν στην θέση που δικαιωματικά τους ανήκει, στο θρόνο του ατμοσφαιρικού metal, τονίζοντας ταυτόχρονα και το «ατμοσφαιρικός» και το «metal».

Listen: "Beneath Broken Earth"

3. Moonspell - "Extinct"

Διατηρώντας τις κλασικές βλακώδεις πλέον εμμονές με τους λυκάνθρωπους και τα φεγγάρια στη γέμιση τους, ένα από τα συγκροτήματα του σκληρού πυρήνα του λεγόμενου ατμοσφαιρικού gothic metal των '90s αν και αρχίζει «δεινοσαυρίζει» κρατάει με νύχια και με δόντια το υψηλό συνθετικό επίπεδο και την απόδοση. Γιατί βρίσκεται εδώ στην λίστα μας; Γιατί έχουν συνοχή, συνέπεια αλλά ταυτόχρονα δεν επαναπαύονται στα ίδια και ίδια και πιέζουν τα όρια αν όχι προς το καλύτερο προς το διαφορετικό. Για αυτό οι Moonspell είναι από τα καλύτερα ενεργά ατμοσφαιρικά συγκροτήματα.

Listen: "Breathe (Until We Are No More)"

4. Amorphis - "Under The Red Cloud"

Μετά από μια μακρόχρονη καριέρα και μια πλούσια δισκογραφία με ελάχιστα «σκαμπανεβάσματα» οι Amophis εν έτει 2015 καταφέρνουν να κυκλοφορήσουν έναν δίσκο που στέκει περήφανα δίπλα στα αριστουργήματα του παρελθόντος. Το "Under The Red Cloud" θυμίζει τους Amorphis τις δεκαετίας του '90 και κυρίως της "Elegy" εποχής και αυτό φυσικά μόνο ως ενθαρρυντικά μπορεί να το λάβει κανείς. Όλα τα στοιχεία που μας έκαναν κάποτε να τους αγαπήσουμε βρίσκονται εδώ και μάλιστα σε απόλυτη αρμονία. Συγκροτήματα σαν τους Amorphis παίζουν με μοναδικό αντίπαλο τον κακό τους εαυτό και αυτό αποδεικνύεται φέτος για άλλη μια φορά.

Listen: "Sacrifice"

5. Swallow The Sun - "Songs From The North"

Ένα μεγαλεπήβολο έργο, χωρισμένο σε τρείς θεματικές ενότητες. Από το παραδοσιακό μελωδικό doom / death, στο folk-ίζον ακουστικό και φθινοπωρινό δεύτερο μέρος, και τέλος στο ισοπεδωτικό funeral doom κλείσιμο. Και μόνον η φιλοδοξία του εγχειρήματος είναι εντυπωσιακή. Το ότι και το αποτέλεσμα είναι ποιοτικότατο είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό, όταν μιλάμε για δυόμιση και βάλε ώρες μουσικής. Αν και είναι μια δύσκολη δουλειά για να ακούσει κανείς στην ολότητά της, είναι τόσες οι μαγευτικές στιγμές που ανακαλύπτει στα «τραγούδια του βορά» που αξίζει τον κόπο.

Listen: "Pray For The Winds To Come"

♦ Οι μεγαλύτερες φόλες της χρονιάς ♦

1. Sirenia - "The Seventh Life Path"

Το ότι το όλο gothic-symphonic metal έχει δυστυχώς καταντήσει πιο γερασμένο και από τον Ζάχο Χατζηφωτίου, επιβεβαιώνεται από κάτι τέτοιες κυκλοφορίες. Μηδαμινή πρωτοτυπία, μια διάχυτη αίσθηση ξαναζεσταμένου φαγητού (για να μην πω σάπιας κονσέρβας) και όλα τα κλισέ του ήχου συγκεντρωμένα σε ένα πακέτο. Η φωνή της Ailyn χειροτερεύει τα πράγματα, αφού είναι ανέκφραστη και αδιάφορη, συμπληρώνοντας έτσι το γενικότερο κακό. Δεν είναι ότι περιμένουμε πρόοδο από τέτοιες μπάντες, αλλά το να περιμένουμε καλογραμμένα και ενδιαφέροντα κομμάτια δεν φαντάζει υπερβολική απαίτηση. 

2. Imperia - "Tears Of Silence"

Τα πολλά λόγια είναι περιττά για αυτό το υπερφίαλο και φλύαρο άλμπουμ, που στην πιο νηφάλια κριτική του θα θεωρηθεί το κατώτερης ποιότητας κακέκτυπο ατμοσφαιρικού και συμφωνικού metal. Αυτός ο δίσκος αλλά και όλα τα παρόμοια σχήματα ανά τον κόσμο που πρεσβεύουν αυτήν την παρωχημένη πλευρά του metal είναι σαν την υπόθεση στις τσόντες. Απλά δεν χρειάζονται.

3. Entwine - "Chaotic Nation"

Μετά από έξι χρόνια δισκογραφικής απουσίας, οι Entwine ήλπιζαν ότι με το "Chaotic Nation" θα καταφέρουν να απασχολήσουν όσους (λίγους) ασχολούνταν μαζί τους, και ίσως να τραβήξουν και νέο κοινό. Δυστυχώς το άλμπουμ είναι τόσο κοινότοπο και βαρετό που περνάει απαρατήρητο. Μερικά ηλεκτρονικά στοιχεία και μια διαφαινόμενη διάθεση πειραματισμού δεν ήταν αρκετά για να λύσουν το βασικό πρόβλημα του δίσκου, που είναι η σαφής έλλειψη έμπνευσης.

4. To Die For - "Cult"

Πώς μπορεί να ακούγεται μια φωνή να τραγουδάει όταν κάθεται στη λεκάνη και σφίγγεται; Πώς θα ήταν οι Backstreet Boys αν αποφάσιζαν να το γυρίσουν στο metal; Πώς μπορεί να ακουστεί ένα συγκρότημα τρίτης εθνικής σε μια κακή μέρα; Μπορείτε να βρείτε τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα ακούγοντας 30 δευτερόλεπτα από το "Cult". Πραγματικά γιατί να μην δώσουν τα λεφτά της ηχογράφησης αυτής της πατάτας σε κάποιο έρανο; Κρίμα τη σπατάλη. 

5. Thy Catafalque - "Sgurr"

Μουσικός αχταρμάς άνευ έμπνευσης και συνοχής που θυμίζει από τις Casio μέρες των Burzum μέχρι τις πιο folky ασυναρτησίες των Solefald. Πρόχειρος, κατώτερος των προκατόχων του, γεμάτος φλύαρα και αδιάφορα σημεία που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις επαρκώς σε κανένα επίπεδο. Ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να βάζουμε την ταμπέλα του avant-garde στην ψωνάρα και την ασυνάρτητη μπούρδα του καθενός. Γενικά το λέω. Και ειδικά όμως.

♦ Τα καλύτερα ατμοσφαιρικά άλμπουμ ανεξαρτήτως είδους ♦

1. So Hideous - "Laurestine"

Με βασικό πυλώνα τη συμφωνική ορχήστρα, με μια μαυρομεταλλική, πομπώδη αισθητική, οι So Hideous με το σαρκαστικό τους όνομα, ορίζουν εξαρχής το symphonic black metal. Η συναισθηματική φόρτιση του δίσκου αποτελεί και το βασικό χαρακτηριστικό του, ενώ οι σοφά σκηνοθετημένες κλιμακώσεις σε συνδυασμό με την εξαιρετικά δυναμική ενορχήστρωση συνθέτουν ένα παζλ απόκοσμης αλλά και σαγηνευτικής ομορφιάς και καλλιτεχνικής πρωτοτυπίας.

Listen: "Relinquish"

2. Arcturus - "Arcturian"

Οι Arcturus χρειάστηκαν περίπου είκοσι χρόνια για να κυκλοφορήσουν πέντε full length άλμπουμ και μια δεκαετια για να φτάσουν από το "Sideshow Symphonies" στο "Arcturian". Αυτό όμως τους βοήθησε να συντηρήσουν τον μύθο τους κάνοντας εμάς τους μουσικογραφιάδες να δίνουμε μάχη στην προσπάθεια μας να τους τοποθετήσουμε με το «έτσι θέλω» στην κατηγορία αρμοδιότητάς μας. Ατμοσφαιρικοί, black, πειραματικοί, avant-garde, εναλλακτικοί, ακραίοι, prog. Ναι, οι Arcturus ήταν και είναι όλα τα παραπάνω και άλλα τόσα που ακόμα ψάχνουμε να χαρακτηρίσουμε. Όσο για το "Arcturian", συνεχίζει απλά την παράδοση των Νορβηγών που τους θέλει να κυκλοφορούν δίσκους μυστήριους και ιδιαίτερους.

Listen: "Game Over"

3. God Is An Astronaut - "Helios/Erebus"

Μπορεί να ποστίζουν αρκετά για να είναι εδώ, αλλά σαν γνήσια ποστάκια έχουν μοναδική ατμόσφαιρα που δεν θα μπορούσαν να μην βρίσκονται σε αυτή τη λίστα. Η ελεγειακή διάθεση του δίσκου έχει αρκετή μελαγχολία που θα ζήλευαν τα άπειρα αυτο-αποκαλούμενα ατμοσφαιρικά συγκροτήματα της πιάτσας με τα γυναικεία φωνητικά και τις καλτσοδέτες τους. Ίσως να μην ήταν ο post δίσκος της χρονιάς, αλλά μπορεί να είναι στους καλύτερους ατμοσφαιρικούς που έπαιξαν μπάλα φέτος.

Listen: "Vetus Memoria"

4. Chelsea Wolfe - "Abyss"
    
Από τους καλύτερους δίσκους της χρονιάς. Εύκολα. Όταν όλη η χρονιά παράγει προβλέψιμες φόλες και δήθεν καλλιτέχνες με ευαισθησίες, η Chelsea Wolfe κυκλοφορεί τέχνη χωρίς δαντέλες, κλάψα και eyeliner. Χωρίς να είναι αμιγώς metal, είναι πιο metal από πολλά. Συναισθηματική φόρτιση, μελωδία, οδύνη, γνησιότητα, ένταση και βάθος που είχα να ακούσω από το "Perdition City" των Ulver. Σαν να σταμάτησε η Bjork να είναι εκνευριστική και έβγαλε κάτι πολύ σκοτεινό και αρχέγονο για τους μεταλλάδες.

Listen: "Carrion Flowers"

5. We Lost The Sea - "Departure Songs"

Τι δουλειά έχει ένας post-rock δίσκος σε τούτη την ανασκόπηση θα αναρωτιέστε… Κι όμως είναι ο καταλληλότερος για να βρίσκεται εδώ, καθώς καταφέρνει να ξυπνήσει μνήμες, φόβους και συναισθήματα που τόσο αποζητούμε σε ένα χώρο που βρίσκεται στα τελευταία του. Μια δουλειά αφιερωμένη στην αυτοθυσία, soundtrack μελαγχολίας και απώλειας. Από τις λίγες φορές που τα λόγια (γραπτά και τραγουδιστά) είναι περιττά, αρκεί μόνον η μουσική για να σε ταξιδέψει.

Listen: "Bogatyri"

♦ Μια από τα ίδια αλλά και πάλι μας αρέσουν ♦

1. Nightwish - "Endless Forms Most Beautiful"

Τους μισώ πλέον. Αν και είχα αγοράσει απευθείας από τον Tuomas το πρώτο τους δίσκο άρχισα να τους βαριέμαι και απεχθάνομαι όταν μετά τα πρώτα εξώφυλλα στα περιοδικά η ματαιοδοξία και η πεπατημένη και ο φανφαρονισμός αντικατέστησαν τον ενθουσιασμό και την γνησιότητα. Αλλά αυτός ο δίσκος όσο και να τρώγομαι έχει υψηλό επίπεδο ενορχηστρώσεων και συνθέσεων και σε καμία περίπτωση όσο και προβλέψιμο να είναι δεν παύει να είναι στην αφρόκρεμα τους είδους. Είναι τόσο καλό που δεν θέλω να το παραδεχτώ.

Listen: "Shudder Before The Beautiful"

2. Apocalyptica - "Shadowmaker"

Για να είμαστε ειλικρινείς, οι Apocalyptica ποτέ δεν ανήκαν στον χώρο του ατμοσφαιρικού metal. Λίγο τα τσέλο, λίγο η καταγωγή τους και ακόμα περισσότερο η δυσκολία κατηγοριοποίησης τους σε ένα από τα γνωστά υποείδη τους έφερε στα «λημέρια» μας. Αν και μερικές μεταβολές στον ήχο τους τις έχουν από δίσκο σε δίσκο, το ύφος τους ήταν και παραμένει λίγο πολύ γνωστό. Ακόμα και στο φετινό "Shadowmaker" φλερτάρουν όσο ποτέ με την αμερικάνικο rock σκηνή, γεγονός που οφείλεται αρκετά στον παραγωγό Nick Raskulinecz (Foo Fighters, Deftones, Mastodon και άπειροι άλλοι). Ίσως το «προβλέψιμος» να είναι ένας χαρακτηρισμός υπερβολικός αλλά το «ποιοτικός» τους αξίζει εδώ και χρόνια.

Listen: "Shadowmaker"

3. My Dying Bride - "Feel The Misery"

H μοναδική μάλλον μπάντα του "Unholy Trinity" που έχει παραμείνει πλήρως προσηλωμένη στον ήχο της, συνεχίζει στα γνωστά κι αγαπημένα μονοπάτια της, καλώντας μας να νιώσουμε τη μιζέρια, και το καταφέρνουν καλά γι' ακόμη μια φορά. Όσο και να θυμίζουν το παρελθόν, να επαναλαμβάνονται, πάλι καταφέρνουν να συγκινήσουν. Αυτά τα σπαρακτικά κιθαριστικά μέρη, οι ερμηνείες του Aaron και το βιολί είναι συνδυασμός που δύσκολα αποτυγχάνει.

Listen: "Feel The Misery"

4. Cradle Of Filth - "Hammer Of The Witches"

Συνθετικά ανεβασμένοι με ανανεωμένο εργατικό δυναμικό στις διαταγές του περιέργου τυπάκου, κυκλοφόρησαν ένα δίσκο με ποιοτικά  τραγούδια, γεμάτα έμπνευση που ανανέωσαν τους Cradle Of Filth στο βάθρο τους και συνεπώς κρατούν γερά και το καλάμι που πάει βόλτα ο Dani. Εξαιρετικοί ατμοσφαιρικοί, εμπορικοί Cradle Of Filth από τα παλιά. Ένα δίσκος που μπορείς να ακούσεις μετά το "Dusk..." και να μην τσαντίζεσαι.

Listen: "Blackest Magick In Practice"

5. Antimatter - "The Judas Table"

O Mick Moss χρησιμοποιεί ξανά το όχημα των Antimatter για να εκφράσει τα συναισθήματα, τις απογοητεύσεις και τις προδοσίες που έχει υποστεί. Μέσα από τα περίτεχνα δομημένα κομμάτια του, με τη Floyd-ική επιρροή διάχυτη σε όλο το δίσκο, χωρίς να ξεφεύγει ιδιαίτερα από την συνηθισμένη συνταγή του, συνεπής όπως πάντα παρουσιάζει ένα συμπαγές έργο που βουτάει στην εσωτερική αναζήτηση και τη μελαγχολία, αντλώντας από τις προσωπικές του εμπειρίες.

Listen: "Black Eyed Man"

♦ Οι σημαντικότερες συναυλίες επί ελληνικού εδάφους ♦

1. Paradise Lost

Δύο από τις καλύτερες εμφανίσεις τους στην χώρα μας παρουσίασαν οι Paradise Lost. Φυσικά το setlist ήταν για άλλη μια φορά μικρό σε διάρκεια και κατά συνέπεια οι ελλείψεις κλασικών συνθέσεων ήταν πολλές. Ήρθαν όμως με έναν δίσκο «φωτιά» στις αποσκευές τους, τον υποστήριξαν στο μέγιστο και αποζημιώθηκαν. 

2. Εpica

Με έναν από τους καλύτερους δίσκους της καριέρας τους, οι Epica με τις εμφανίσεις τους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη απέδειξαν ότι δικαίως βρίσκονται στην ελίτ τόσο του συμφωνικού χώρου, όσο και της σύγχρονης metal σκηνής γενικότερα. Δεμένοι, στιβαροί και ορμητικοί συνεπήραν το ελληνικό κοινό που έχει αποδείξει πόσο τους αγαπάει, και μας άφησαν να περιμένουμε με ανυπομονησία το επόμενο δισκογραφικό τους βήμα. 

3. Primordial

Αν και ανήκουν σε πιο ακραία μονοπάτια, ωστόσο δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τούτη τη λίστα. Οι Primordial σε μια ισοπεδωτική εμφάνιση, μια μυσταγωγία γεμάτη παγωμένες ατμόσφαιρες τα σάρωσαν όλα, με κύριο πρωταγωνιστή τον A.A. Nemtheanga και την ηγετική του παρουσία να γεμίζει τη σκηνή. Εξάλλου το «ατμοσφαιρικό» στοιχείο είναι σχετικό, και σίγουρα οι Primordial το διαθέτουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από κατεξοχήν γνωστά ονόματα του χώρου, κάτι που απέδειξαν γι' ακόμη μια φορά.

4. Anneke Van Giersbergen (acoustic)

H συμπαθέστατη Anneke Van Giersbergen επισκέφτηκε την χώρα μας ολομόναχη, έκανε ένα πέρασμα από αρκετές πόλεις και άφησε το στίγμα της για άλλη μια φορά. Συγκλονιστικές ερμηνείες, γλυκύτατη συμπεριφορά, μπόλικες διασκευές και μερικά (όχι αρκετά φυσικά) κομμάτια από την καριέρα της με τους Gathering. Φυσικά απέχει χιλιόμετρα από αυτό που χαρακτηρίζουμε «ατμοσφαιρικό metal» και δεν αγγίζει πλέον ούτε κάτα διάνοια το σκέτο «metal». Το παρελθόν της όμως την έχει κατατάξει ως μια από τις σημαντικότερες φωνές του χώρου.

5. Solstafir

Στις μετρημένες συναυλίες που θα μπορούσαν να μπουν σε αυτή τη κατηγορία δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε αυτή τη βραδιά στο Κύτταρο. Χωρίς να είναι η καλύτερη εμφάνιση της περιοδείας τους μιας και υπήρχαν προβλήματα αφού ανά μήνα άλλαζαν ντράμερ, κανείς δεν έφυγε μετανιωμένος ή  ξενερωμένος. Όπως και να έχει είδαμε ένα από τα καλύτερα συγκροτήματα της εποχής μας, στο απόγειο του hype τους, να προωθούν το μέχρι στιγμής καλύτερο δίσκο τους. Και αυτό δεν συμβαίνει συχνά στην Ελλάδα.