Ό,τι κι αν τραγουδάνε οι αυτόχειρες...

Πώς αντιλαμβανόμαστε την είδηση της αυτοκτονίας των προ του τέλους μακαρισθέντων;

Από τον Μανώλη Γεωργακάκη, 21/07/2017 @ 10:59

Βρίσκομαι νυχτιάτικα στο διαδικτυακό σπίτι του κρεμασμένου να μιλάω για σχοινί. Απέναντι στο πιο φρικτό κουράγιο ή απέναντι στην ύστατη ήττα, απέναντι στην αυτοκτονία είμαστε όλοι άναυδοι. Η πράξη αυτή είναι απολύτως ακατανόητη. Δεν χωράει στο κρανίο μας. Εμείς, ζώο που αντιλαμβάνεται την ίδια του τη θνητότητα και υποψιαζόμαστε κάθε στιγμή τις συνέπειές της, είμαστε το μόνο για το οποίο επιστήμονες επιβεβαιώνουν χωρίς αμφιβολία ότι πράγματι συνειδητά αυτοκτονεί. Παρηγορούμαστε αναμεταξύ μας ότι άλλοι κουβαλάνε μέσα τους τέτοια αυτοκαταστροφή και άλλοι όχι. Και σε χώρες σαν τη δική μας, η πράξη αυτή είναι σκληρό ταμπού, κοινωνικά ανομολόγητη, κρυμμένο στίγμα στο οποίο κλείνουμε τα μάτια, μπας κι εξαφανιστεί. Τέτοια τραγωδία που κόβει τη μιλιά, εδώ, γίνεται ακόμη και ελεεινό επιχείρημα στην πιο χυδαία πολιτική καταμέτρηση. Ακόμα και οικτρή προσταγή του νταή πίσω από το πληκτρολόγιο.

Και στη βαριά σιωπή, όταν ο αυτόχειρας είναι διάσημος κι αγαπημένος αστέρας, ψάχνει ο νους μας λογική στο πιο παράλογο. Αναζητούμε κάποιο «σημείωμα αυτοκτονίας» στα λόγια που μάθαμε να τραγουδάμε χρόνια. Ήτανε μήπως απαίσιες ομολογίες ή και μακάβριες προφητείες τα αγαπημένα μας ρεφρέν; Ανατριχιάζω όταν σκέφτομαι ότι το τραγούδι του Chris Cornell που λατρεύω λέγεται «όμορφη θηλιά» -κι ας είμαι σχεδόν σίγουρος ότι αναφέρεται σε αρρωστημένα γκομενικά. Πώς ακούγεται, ειδικά σήμερα, το πρώτο χιτ των Linkin Park που λέει «ένα βήμα πιο κοντά στα άκρα και κοντεύω να λυγίσω», όταν για χρόνια σκουντιόμασταν που έμοιαζε με κοινότυπο ημιεφηβικό ξέσπασμα; Στους στίχους του σκοτεινού Ian Curtis σέρνεται τέτοια παραίτηση, «δεν νοιάζομαι πια, έχω χάσει τη βούληση να θέλω περισσότερα». Ο φωτεινός Νικόλας Άσιμος μάς βουρκώνει με τον στίχο που χάθηκε στις μετέπειτα διασκευές των τραγουδιών της κασσέτας, «δύσκολο να πεθάνουμε, καρδιά μου, φοβάμαι τη ζωή». Την όποια ερμηνεία - να το λαμβάνουμε υπ' όψιν αυτό - την κάνουμε εκ των υστέρων και έχω βαθιά πεποίθηση ότι δεν έχουν τίποτα το απρεπές τέτοιοι στίχοι. Εξορκίζουν τα ανείπωτα, πρέπει να ειπωθούν.

Από την άλλη, το πραγματικό αποχαιρετιστήριο σημείωμα του Kurt Cobain τελείωνε με μια παράκληση στη σύντροφό του να αντέξει για χάρη της κόρης τους, της οποίας η ζωή, λέει, «θα είναι τόσο πιο ευτυχισμένη χωρίς [αυτόν]». Ο άνθρωπος έφτασε στο σημείο να πιστέψει τόσο έντονα σε μια γιγάντια πλάνη - και αυτό μάλλον δεν απέχει από την ψυχική κατάσταση του ανώνυμου αυτόχειρα. Είναι τόσο κρίμα. Είναι αμαρτία, ακόμη κι έξω από τις θρησκείες. Τους καλλιτέχνες, εξ ορισμού ευάλωτους, το ξέρουμε πως τους τυραννάνε το μυαλό πολλά, η φήμη, η δόξα, η αποτυχία, η απόρριψη, τα πλήθη, τα φλας, οι ρυθμοί, οι βαλίτσες, η ψάθα, η υστεροφημία. Είναι μουσικοί και ακούνε εκκωφαντικό θόρυβο παντού. Κι εμείς τους βλέπουμε από απέναντι, σαν πίσω από πανί κινηματογράφου. Και ήτανε πάντα φοβερός ο πειρασμός να βλέπουμε πιο ρομαντικά το γεγονός, ήδη από τις εποχές των καταραμένων ποιητών, είτε για να πάρουμε δήθεν ασφαλείς αποστάσεις, είτε για να ταυτιστούμε επικίνδυνα με τον τραγικό ήρωα. Είναι εξωφρενικά λάθη. Ακόμη και το παχύ χιούμορ του αμυνόμενου νταή φερετζές είναι. Η αυτοκτονία είναι πραγματικότητα και ο μόνος τρόπος να προληφθεί είναι να της φερόμαστε ως τέτοια. Δεν είναι να την κρύβουμε, είναι συχνότερη απ' ό,τι νομίζουμε. Να μιλάμε γι' αυτήν, να αναζητούμε βοήθεια, σε φίλους που θα σταθούν, σε ειδικούς που θα μεριμνήσουν, αμέσως σε μια γραμμή βοήθειας.

Δεν θα καταλάβουμε ποτέ γιατί ακριβώς ο τάδε, τόσο πετυχημένος, τα παράτησε για πάντα. Δεν έχουμε την τεχνολογία - πώς να το πω! Δεν υπάρχει ασφαλής αιτιολόγηση, για να κοιμόμαστε ήσυχοι. Όμως, οι τύψεις όσων μένουν πίσω, η τρομερή απώλεια, ο ασήκωτος πόνος του υποψήφιου αυτόχειρα χρειάζονται ώμο, όχι απομόνωση και ψίθυρους της γειτονιάς. Δεν χρειάζονται κυβερνήσεις για να αλλάξεις τέτοια πράγματα. Και δεν είναι μελό το "Everybody Hurts" των R.E.M., στα γλυκά του ματζόρε κρύβεται το μυστικό. Είμαστε εδώ για τους άλλους μισούς, να μοιραστούμε το βάρος.

  • SHARE
  • TWEET