Kaelan Mikla

Undir Köldum Norðurljósum

Artoffact Records (2021)
Από τον Αποστόλη Ζαμπάρα, 18/10/2021
Darkwave μυσταγωγία που φέρνει την παγανιστική εικονοπλασία σε ένα ρομαντικό προσκήνιο
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;

Είναι ελάχιστες οι συναυλίες που μετάνιωσα που έχασα τα τελευταία χρόνια. Μια από αυτές, ήταν, η απρόσμενη εμφάνιση των, τότε ανερχόμενων, Ισλανδών Kælan Mikla το 2017 στην Αθήνα ως support των Selofan. Ας τα πάρω όμως με τη σειρά. Το 2013, οι Laufey Soffía, Margrét Rósa και Sólveig Matthildur, κέρδισαν ένα διαγωνισμό ποίησης στο Reykjavík. Αυτή η σύμπραξη, τις ώθησε στο να δημιουργήσουν ένα synthwave σχήμα, με σκοπό τη μουσική μεταφορά των στιχουργικών τους έργων. Έκτοτε, με κάθε δίσκο βυθίζονταν όλο και εντονότερα προς τη σκοτεινή και μουντή πλευρά του ιδιώματος, οι ζωντανές τους εμφανίσεις ήταν καθηλωτικές και αυτός ο συνδυασμός εξπρεσσιονισμού με ρομαντισμό και Ισλανδικό παγανισμό δημιούργησε ένα ιδιότυπο σύμπαν.

Το darkwave είναι σε υπόγεια ανάκαμψη εδώ και μια περίπου δεκαετία. Οι όροι δεν έχουν αλλάξει από τα ‘80s, ο παλαιομοδίτικος χαρακτήρας και η ελαφριά νοσταλγία/ρομαντισμός εξακολουθούν να κυριαρχούν, αλλά η ζωτική σύνδεση με την ψυχολογική υπεκφυγή παραμένει αναλλοίωτη. Το ιδίωμα, είτε ειδωθεί από την οπτική των σπουδαίων Actors, είτε των doomers Molchat Doma, των Lebanon Hanover, είτε οποιασδήποτε μπάντας συγκίνησε με τους ρυθμούς και την αιθέρια αύρα της, εξακολουθεί να αγγίζει. Revivals υπάρχουν σχεδόν σε κάθε καλλιτεχνικό ρεύμα, και δίχως να είναι νομοτέλεια, ανατροφοδοτούνται από κοινωνικές και βιωματικές «εκκρεμότητες» καθώς και άχθη. Το σκοτάδι είναι ως γνωστόν εθιστικό, γιατί εκεί λάμπουν οι αυτόφωτοι.

Οι Kælan Mikla συγκέντρωναν σταδιακά τα φώτα της δημοσιότητας πάνω τους με κάθε βήμα στην εξελικτική τους πορεία. Το "Nótt Εftir Νótt" του 2018 περιείχε μεταξύ άλλων το hit "Draumadís" και αυτέ οι νύμφες έδειξαν να συσπειρώνουν ένα κοινό που είτε αρέσκεται σε καταραμένους νυκτόβιους χορούς, είτε ψάχνει τον εξωτικό πειραματισμό, φάνηκε να βρήκε το νέο του αγαπημένο όνομα. Το μεγάλο ηχητικό όπλο των Ισλανδών είναι η κινηματογραφική εξιστόρηση ως γλώσσα μουσικής επικοινωνίας. Ένα synth και ένα μπάσο αρκούν για να πλαισιώσουν πολυσχιδείς φωνητικές ερμηνείες οι οποίες προσδίδουν προσωπικότητα. Κραυγές, ψίθυροι, απαγγελίες, αρμονίες, ελεγείες και κατάρες, όνειρα και εφιάλτες, με τα λευκά κενά να μαυρίζουν από εύστοχες μπασογραμμές καθώς και τα ηχητικά τερτίπια της Matthildur, η οποία συνθετικά ορίζει τον κορμό της τριάδας. Αν ασχοληθεί κανένα με τις προσωπικές της κυκλοφορίες, θα διαπιστώσει πως ο τρόπος που φιλτράρει ετερόκλητες επιρροές, δημιουργεί μια λεπτεπίλεπτη καλλιτεχνική οπτική που επιτρέπει στο συγκρότημα να αποφύγει την πεπατημένη.

Βέβαια, ο πειραματισμός των Kælan Mikla δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα έκδηλος, αλλά διαρκώς ενσωματωνόταν στις κυκλοφορίες τους. Ο τέταρτος δίσκος τους, σε λιγότερο από μια δεκαετία, και ένα από τα προσωπικά μου στοιχήματα για την τρέχουσα χρονιά, κατέφθασε και επιτέλους φώτισε τις πραγματικές τους δυνατότητες. Η dark pop πτυχή ξεχύνεται, οι βρετανικές δεσμεύσεις περνούν στο προσκήνιο, η folk μυσταγωγία συνθέτει ένα στοιχειωτικό περιβάλλον και μέσα από τους καπνούς και την αστερόσκονη διαφαίνεται ένα μουσικό Βόρειο Σέλας που συνοψίζει μια απόκοσμη εμπειρία. Το "Undir Köldum Norðurljósum" (σ.σ. «κάτω από το παγωμένο Βόρειο Σέλας») είναι μια αισθαντική ξενάγηση σε ένα διαφορετικό σύμπαν. Με όχημα μια σεμιναριακή παραγωγή δια χειρός Barði Jóhannsson, ποιητικοί και άκρως εικονοπλαστικοί στίχοι εδράζονται σε ένα μεταφυσικό σύμπαν, βαθιά ανιμιστικό, όπου συναισθηματικές καταστάσεις ριζώνουν στην παράδοση και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ξεδιπλώνονται.

Οι Kælan Mikla με όπλο τα σκοτεινά και μεθυστικά ηχοχρώματα και τις αγγελικές ερμηνείες σε τραβούν από το χέρι για ένα χορό. Αυτός όμως, λειτουργεί με τη δραματική έννοιά του, συνδιαλέγεται, εκφράζει θυμικά και παρεμβαίνει. Το σκοτάδι έχει απλωθεί και κάθε βήμα λειτουργεί ανακλαστικά προς το εσωτερικό του ατόμου όσο και προς το εξωτερικό και φανταστικό. Η Γιούνγκια οπτική των κυριών αυτών ανοίγει τα μαύρα μάτια της και με ψιθύρους και μοχθηρές διαθέσεις ανασύρει ένα βλοσυρό, μα σαγηνευτικό γκρίζο. Η χώρα της Φωτιάς και του Πάγου θα αποτελέσει το ιδανικό μαύρο χώμα για να πατήσεις τα πόδια σου και να χαθείς σε μια άχρονη στιγμή διάρκειας 46 λεπτών. To "Sólstöður" στη συνέχεια θα βρει στόχο. Οι μάγισσες χορεύουν, το χειμερινό ηλιοστάσιο τις κυριεύει, η υπόσταση της οντότητας αυτής μέσα από ξίφη και αλησμόνητα ουρλιαχτά θα αναδυθεί και θα παρουσιάσει μια εντελώς ιδότυπη προσωπικότητα. Αυτό το άλμπουμ δεν είναι σαν τα άλλα darkwave που έχεις ακούσει.

Το παρελθόν όμως δεν ξεχνιέται, και συχνά καθορίζει μοιρολατρικά το μέλλον. Ο δίσκος περιέχει γνώριμες ευθείες και άκρως αποτελεσματικές συνθέσεις που μονομιάς εισχωρούν ως ηλιαχτίδες σε ένα πυκνό δάσος. Τα "Örlögin" και "Ósýnileg" είναι οι δούρειοι ίπποι του άλμπουμ. Το πρώτο παρέχει νωρίς στον δίσκο ηχητική διαστρωμάτωση, ενώ το δεύτερο, θαρραλέο, πάλλει ευαίσθητες συναισθηματικές χορδές. Δεν είναι όμως έως τα μέσα του άλμπουμ όπου ο πειραματισμός των Kælan Mikla τίθεται στην εμπροσθοφυλακή. Το επτάλεπτο "Sírenur" αντικαθιστά την ενδοχώρα με τον παγωμένο ωκεανό. Ένα μπάσο περιφέρεται ως πλοίο, η γαλήνη και οι σειρήνες επιχειρούν να το υποτάξουν. Μια καθηλωτική ερμηνεία και ένα αφηγηματικό βάθος αλλοιώνουν το πλαίσιο. Η καταιγίδα όμως έφτασε και o βυθός επιθυμεί να σε υποτάξει. Το μήνυμα όμως παραμένει το ίδιο. Είτε πνίγεσαι είτε έχεις χαθεί, σημασία έχει το μέλλον. Ο χορός δεν πτοείται, θεριεύει όπως η καταιγίδα, παραμένει ζωτικός.

To flirt με το folk θα συνεχιστεί με μια λειτουργική διασκευή στο "Óskasteinar", παραδοσιακό τραγούδι, με πολλά προσωπεία, του Βορρά. Ο δίσκος θα κλείσει σε πλήρη αντίθεση με την έναρξή του, με το υπαρξιακό "Saman". Έγχορδα δημιουργούν μια υποβλητική, αλλά και υποτονική, σύνθεση που ρίχνει αυλαία απαλύνει το κλίμα. Είναι γεγονός πως αυτές οι Ισλανδές, από την αρχή της πορείας τους κινούνται πάνω σε ένα άστρο. Το συγκρότημα που o ίδιος ο Robert Smith είχε προσκαλέσει, προς έκπληξή τους, να εμφανιστεί στο Meltdown Festival για το οποίο έδρασε ως curator, πλέον επιχειρεί να σπάσει τα δεσμά του «ανερχόμενου». Άκου τα leads του Neige στη σύμπραξή τους με τους Alcest. Το ηφαίστειο εξερράγη. Λευκή άμμος καλύπτει τα πάντα. Οι Kælan Mikla με το νέο τους δίσκο δραπετεύουν και εφορμούν προς νέα εδάφη. Η αισθητική τις καθοδηγεί ενώ η άποψή τους εξάπτει το ενδιαφέρον. Κάτω από τα βόρεια φώτα εδράζει ένα παραμύθι, μια αλληγορία και μια ανακούφιση. Η μεγάλη νύχτα θα περάσει και θα πούμε και ένα τραγούδι. Λάθος, δέκα. Οι μάγισσες χορεύουν περήφανα και το νόημα γίνεται αντίλαλος.

Bandcamp
Youtube

  • SHARE
  • TWEET