«A Buyer's Guide»: Chick Corea
Οδηγός δισκογραφίας ενός φευγάτου μουσικού!
Όταν λέμε ότι ο Miles Davis «γέννησε» το fusion, δεν το προσεγγίζουμε μόνο βάσει των καινοτομιών και του νέου ήχου που δημιούργησε αλλά και, κυρίως, για τους μουσικούς που άφησε πίσω του να συνεχίσουν το έργο του και να το επεκτείνουν σε πολλές κατευθύνσεις. Πολλοί ήταν αυτοί που το έκαναν είτε μέσα από νέα σχήματα είτε με την προσωπική τους δισκογραφία. Όμως, από όποια σκοπιά και να το δούμε, στους κορυφαίους αυτών, αν όχι ο κορυφαίος, θα βρίσκεται ο Chick Corea. Ο ιταλικής καταγωγής Αμερικανός πιανίστας δεν άφησε πίσω του απλά σπουδαίους δίσκους αλλά και αρκετές δικές του συνθέσεις που θεωρούνται πλέον jazz standards και είναι πιθανόν αναγνωρίσιμες ακόμα και από περαστικούς από την jazz. Υπό αυτή την οπτική μπορεί ίσως να συγκριθεί μόνο με το έτερο «παιδί» του Miles, τον Herbie Hancock.
Αντίθετα με τον τελευταίο όμως, η καριέρα του Corea είναι πιθανότατα πολύ πιο δύσκολη να χωριστεί σε «φάσεις», «εποχές», «τάσεις» ή όπως αλλιώς θέλετε να ονομάσετε τις περιόδους που ο κάθε καλλιτέχνης επιμένει να εξερευνεί συγκεκριμένη πτυχή του χαρακτήρα του. Στην πορεία του Corea όλες του οι πλευρές φαίνονται να συνυπάρχουν ταυτόχρονα και είτε πιο πειραματικός είτε επιτστρέφοντας σε γνώριμους ήχους, είτε σε απολύτως solo δίσκους, είτε με τα fusion συγκροτήματα που ηγήθηκε, είτε ηλεκτρικός, είτε ακουστικός, παρέμεινε πάντοτε ενδιαφέρων.
Σίγουρα πάντως ξεχωριστή αναφορά αξίζουν κάποιες από τις επιλογές του στις οποίες επέστρεψε πολλές φορές, σε άτακτα χρονικά διαστήματα. Οι Return To Forever, το σχήμα που ξεπήδησε μέσα από έναν solo δίσκο του και διατήρησε παρέα με τον Stanley Clarke, είναι φυσικά μία από αυτές και το ένα από τα τρία σημαντικότερα jazz fusion συγκροτήματα που έχουν υπάρξει (Weather Report και Mahavishnu Orchestra τα άλλα δύο). Οι δύο μπάντες τις οποίες ενεργοποιούσε και απέσυρε κατά το δοκούν, η Elektric Band και η Akoustic Band, επίσης αξίζουν ξεχωριστής αναφοράς. Τέλος, εξαιρετικής σημασίας και η συνεισφορά του στην πορεία της ECM, της jazz εταιρείας με την ξεχωριστή ηχητική προσέγγιση που αποτελεί σφραγίδα ποιότητας και στην οποία ο Corea ηχογράφησε ορισμένες από τις σημαντικότερες solo δουλειές του.
Στον οδηγό αυτό προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε όλες τις πτυχές του αλλά ακόμα κι έτσι έμειναν έξω δίσκοι που αξίζουν ακροάσεων είτε γιατί παρουσιάζουν τις απαρχές του ("Tones For Joan’s Bones") είτε την latin πλευρά του ("My Spanish Heart") είτε γιατί απλά είναι σχεδόν τόσο καλοί όσο άλλοι που βρέθηκαν στην παρακάτω λίστα ("Hymn Of The Seventh Galaxy"). Σε κάθε περίπτωση ο οδηγός αυτός έχει το νόημα να είναι κυρίως η αφετηρία και σίγουρα όχι το τέλος της ανακάλυψης ενός σπουδαίου της jazz.
Μπορείτε να διαβάσετε και τους οδηγούς μας στους John Coltrane, Miles Davis, Charles Mingus, Herbie Hancock, Thelonious Monk, Sonny Rollins, Ornette Coleman, Archie Shepp, Wayne Shorter και Art Blakey.
Now He Sings, Now He Sobs
(Solid State Records, 1968)
Αρμονική και ρυθμική πολυπλοκότητα σε ένα τρίο πιάνου. Αποτελείται από μόλις πέντε συνθέσεις αλλά χωράει μέσα μελωδίες που έμειναν στην ιστορία. Είναι ο πιο εμπορικός και ο πιο γνωστός του δίσκος, αλλά πιθανότατα είναι και ο καλύτερος. Από κάθε έννοια. Δημιουργίας, συνοχής, σύνθεσης, ιδέας και εκτέλεσης. Αν και όλοι θυμόμαστε τον Corea για τις fusion στιγμές του, αυτός ο δίσκος είναι hard bop και χρησιμοποιεί μουσικούς ιδιωματισμούς ως αρμονικό πλαίσιο πάνω από παραδοσιακές συγχορδίες. Είναι ουσιαστικά το δικό του ντεμπούτο στην δισκογραφία. Μπάσο, πιάνο και τύμπανα έχουν κεντρικό ρόλο. Δεν είναι υποβιβασμένα (ως συνήθως). Δεν υπάρχει τρομπέτα ή σαξόφωνο να λάβουν ρόλο πρωταγωνιστή, αλλά έτσι καταλαβαίνεις πόσο καλός πιανίστας είναι. Είναι πραγματικά η καλύτερη βιτρίνα για το ταλέντο αυτού του μουσικού πάνω στα πλήκτρα.
Light As A Feather
(Polydor 1973)
O πρώτος δίσκος που οι Return To Forever εννοούνται ως συγκρότημα και όχι τίτλος άλμπουμ, είναι μάλλον και ο καλύτερός τους. Η μουσική δε διαφέρει τόσο σε σχέση με το άλμπουμ που βάφτισε το συγκρότημα ενώ συνεχίζεται και εδώ η (υπέροχη) παραδοξότητα, σε σχέση με την επόμενη δισκογραφία τους, των φωνητικών. Η Βραζιλιάνα Flora Purim ενισχύει το latin στοιχείο των συνθέσεων και ειδικά στο ομότιτλο τραγούδι και το "500 Miles High" δίνει μία απίστευτα δυνατή και ταυτόχρονα ευαίσθητη ερμηνεία. Αυτός ο συνδυασμός δύναμης και ευαισθησίας χαρακτηρίζει συνολικά το παίξιμο των μουσικών σε μία σπάνια επίδειξη του πόσο ουσιαστικό μπορεί να γίνει το fusion αποβάλλοντας τον φλύαρο ορισμένες φορές χαρακτήρα του. Φυσικά το μεγαλύτερο κομμάτι του δίσκου, το σημαντικότερο στην καριέρα του Corea και το διαχρονικό encore στις συναυλίες του δεν είναι άλλο από το μεγαλοπρεπές "Spain". Αυτοστιγμεί κλασικό, είναι κατά πάσα πιθανότητα μία από τις μία χούφτα jazz συνθέσεις που απαντούν στο ερώτημα «από που να ξεκινήσω να ακούω jazz;».
Return To Forever
(ECM Records, 1972)
Αριστούργημα. H φωνή της Flora Purim ταιριάζει πολύ με τον τόνο του δίσκου και δένει υπέροχα με το παιχνίδι των Joe Farell (φλάουτο, σαξώφονο) και Airto Moreira (κρουστά). Το να παίζει μπάσο ο Stanley Clarke εδώ είναι ότι καλύτερο μπορούσε να συμβεί. Το παίξιμο του Chick τέλος ειναι απλά αριστοτεχνικό. Μελαγχολικές εισαγωγές στην αρχή και απίθανοι ρυθμοί στην συνέχεια. Μιλαμε για παιχνιδιάρικη μουσική fusion με εντυπωσιακά υποδειγματικό συνθετικό προσανατολισμό. Το "Return to Forever" είναι η τελεια αρχή. Ο Corea κάνει εξαιρετική δουλειά στο ηλεκτρικό πιάνο και οι Moreira και Purim βγάζουν τρελή δουλειά στα κρουστά. Στο "Crystal Silence", ο Joe Farrell και το σοπράνο του αντεπιτίθενται με εκδίκηση. Το "What Game Shall We Play" είναι πολύ πιο αισιόδοξο και τροπικό. Ομορφα φωνητικά της Flora. Στο "Sometime Ago - La fiesta" επιτέλους κυριαρχεί ο Stan Clarke με την ήπια πειραματική και πολύ όμορφα αυτοσχεδιαστική δουλειά του στο μπάσο. Λαμπερό φλάουτο και ενα φανταστικό σόλο πιάνου κάπου στη μέση.
Three Quartets
(Warner Bros. Records, 1981)
Ένας υπέροχος δίσκος ακουστικής jazz με ένα φοβερό συγκρότημα και πάρα πολύ καλά κομμάτια. Είναι υπέροχο όταν οι μουσικοί αυτοσχεδιάζουν και επικοινωνούν τόσο καλά μαζί. Οι 4 αυτές συνθέσεις, μιας και το δεύτερο κουαρτέτο χωρίζεται σε ένα αφιέρωμα στον Duke Ellington και σε ενα στον John Coltrane, είναι ο πραγματικός λόγος για να απολαύσεις αυτή την δισκάρα. Το ότι η όποια post-bop γίνεται να μην ακούγεται και να παίζεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, δείχνει πως ο Chick Corea ξέφυγε από τα στεγανά και δημιούργησε χωρίς συνταγή και επιτηδευμένες επιρροές. Είναι μάλλον η δική του απάντηση στο fusion των ‘70s και στον ίδιο του τον εαυτό. Είναι άγριο, ωμό και αρκετά σκοτεινό. Έχει πιθανότατα την καλύτερη ηχογραφημένη ερμηνεία του Michael Brecker ποτέ! Δημιουργικό, υπέρκομψο και ποιοτικότατο. Ο δίσκος έχει πάθος και έμπνευση.
Crystal Silence
(ECM Records, 1973)
Οι συνεργασίες με το βιμπράφωνο του Gary Burton ήταν εκπληκτικές. Αυτός είναι ο καλύτερος δίσκος, αλλά μην παραλείψετε και τα "Duet", "Lyric Suite For Sextet", "Native Sense" και "Hot House". Η ουσία είναι στην διασκέδαση. Ο πραγματικός στόχος της δημιουργίας είναι η ευχαρίστηση του ακροατή. Δεν είναι ποτέ βαρετό. Δεν έχει τίποτα τεχνικά ανεπαρκές. Η ποιότητα του είναι υψηλή. Ίσως χάνει λίγο στις ιδέες. Αλλά ελάχιστοι θα το παρατηρήσουν. Περισσότερο γιατί η μία σύνθεση ακολουθεί την άλλη με τρόπο που δεν αντιλαμβάνεσαι που τελειώνει η μία και αρχίζει η επόμενη. Εκπληκτική συνοχή. Υπέροχη σύνδεση. Μια εξαιρετική και παιχνιδιάρικη συναλλαγή μεταξύ δύο δασκάλων. Η αλληλεπίδρασή τους είναι εκπληκτική και η μουσικότητα τους εμφανίζεται σε μια απίστευτα ποικιλόμορφη γκάμα μουσικής και στυλ, που εκτελούνται με εξίσου απίστευτο πάθος και ευκολία. Ακούς από blues και παραδοσιακά bebop έως ισπανικά, folk και modal μέχρι νεοκλασικά!
Romantic Warrior
(Columbia Records, 1976)
Εντάξει, ενστάσεις δεκτές. Εδώ είμαστε βαθιά μέσα στο fusion. Εδώ μιλάμε και για τεχνική και για ταχύτητα και για επίδειξη και για μεγαλοπρέπεια και για αυτοαναφορικότητα αν θέλετε. Ναι, αλλά... Όλα αυτά με έναν από τους καλύτερους τρόπους που συνδυάστηκαν ποτέ. Αν το αυτό το είδος της jazz σας ενοχλεί, αυτός ο δίσκος δεν είναι για σας. Αν σας αρέσει, εδώ κρύβεται ένας μικρός Παράδεισος. Αν δεν ξέρετε πού ανήκετε, εδώ μπορείτε να το τεστάρετε. Αυτό που είναι αντικειμενικό πάντως είναι πως η συγκεκριμένη σύνθεση των Return To Forever, αυτή που αναντίρρητα είχε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση ταλέντου από οποιαδήποτε άλλη μετά την προσθήκη των τεράστιων Lenny White και Al Di Meola σε ντραμς και κιθάρα αντίστοιχα, εδώ φτάνει στο απόλυτο ζενίθ της. Ο γνωστός κριτικός Robert Christgau το χαρακτήρισε ως την απάντηση της fusion στους Emerson, Lake & Palmer. Το εννοούσε ως αρνητικό. Δεν έχω πεισθεί ότι είναι.
Eye Of The Beholder
(GRP Records, 1988)
Η Elektric Band ήταν υπό μία έννοια το απόσταγμα της εμπειρίας του Chick Corea με το fusion υπερόπλο που λεγόταν Return To Forever. Ένα σύνολο εκπληκτικών μουσικών, αν και πιο υποταγμένων προσωπικοτήτων, που έβρισκε εκ νέου την ισορροπία της jazz με το rock. Ειδικά στο συγκεκριμένο δίσκο ζαλίζεσαι με τα ονόματα που συμμετέχουν και έγιναν αργότερα τεράστιοι εκπρόσωποι της δεύτερης γενιάς του fusion. Η ακραία επίδειξη της εποχής "Romantic Warrior" έχει συμμαζευτεί, αλλά το rock στοιχείο είναι έντονο. Ταυτόχρονα η δεκαετία του 80 έχει αφήσει ξεκάθαρα σημάδια στην παραγωγή και τον ήχο, όμως περιέργως αυτό όχι μόνο δεν αποβαίνει μοιραίο για το άλμπουμ αλλά αντίθετα αποδεικνύει πως (και το πώς) μπορεί να ηχεί η καλή jazz ακόμα και σε αυτή την αποφράδα για το είδος δεκαετία.
Change
(Stretch Records, 1999)
Φρέσκια και ενδιαφέρουσα μουσική. Είναι η πρώτη στούντιο ηχογράφηση του sextet του με όνομα Origin. Αν ακούς και ψάχνεις αυτόν τον καλλιτέχνη, οφείλεις να ακούσεις και αυτή του την μπάντα. Αυτός ο δίσκος είναι η καλύτερη επιλογή. Για άλλη μια φορά το παρατραβάει και το όνομα της δισκογραφικής (του) εξηγείται. Νέοι και ανερχόμενοι μουσικοί που αργότερα θα φανούν και ξεχωριστά. Φέρνει έναν post-bop ήχο σε μια περισσότερο κλασσική, folk ή/και chamber λογική. Ήταν η εποχή που άνθιζε το CD σαν μέσο. Οπότε δεν υπάρχει περίπτωση να βρείτε αυτό τον δίσκο σε άλλη μορφή. Ο ήχος είναι εκπληκτικός και οι ιδέες εύκολες αλλά αυθεντικές. Σε φέρνει σε ένα πολύ ζεστό μέρος. Έχει καλή αξία επανάληψης και είναι αρκετά ενδιαφέρον σε όλη τη διάρκεια του. Αν και έχει ηχογραφηθεί στο σαλόνι του η μπάντα επιτυγχάνει μια τέλεια ισορροπία μεταξύ του αυθορμητισμού και της προβαρισμένης συνοχής.
Again And Again
(Elektra/Musician/Warner, 1983)
Δεν είναι παράξενο στους μουσικούς αυτής της γενιάς να κοιτάμε προς τη δεκαετία του 80 για να βρούμε τις πιο αδύναμες στιγμές τους. Ο Chick Corea ομολογουμένως κατάφερε γενικά να φύγει αλώβητος από τη δύσκολη αυτή περίοδο. Δεν υπάρχει δίσκος του που να «φωνάζει» απογοήτευση, αν και δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο και για πολλά από τα εξώφυλλά του. Το "Again And Again" αποκαλύπτει πάντως έναν δημιουργό που ναι μεν δεν έχει χάσει το δρόμο του αλλά αλλού πορεύεται χωρίς ρίσκα και αλλού με ρίσκα που ηχητικά δεν του βγαίνουν. Κάτι που δεν είναι εμφανές από το πρώτο και καλύτερο κομμάτι του δίσκου όπου το φλάουτο του Steve Kujala ταιριάζει ομορφα με το ηλεκτρικό πιάνο του Corea. Η συνέχεια δεν είναι απογοητευτική, απλώς ξεχνιέται εύκολα και γλιστράει από τον ακροατή σαν υπερβολικά ελαφριά και ακίνδυνη. Αν το βρείτε μπροστά σας πάρτε το, αλλά μόνο σε έκπτωση.
Five Peace Band Live (with John McLaughlin)
(Concord 2009)
Άλλη μία συνάντηση γιγάντων. Εδώ ο Corea μοιράζεται την «μαρκίζα» με τον τεράστιο McLaughlin σε μία συνάντηση που παραπέμπει στις πρώτες τους κοινές ημέρες στο γκρουπ του Miles Davis, δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι πάιζουν εδώ το "In a Silent Way"/"It's About That Time". Όμως και οι υπόλοιποι μουσικοί δεν πάνε πίσω σε αξία. Kenny Garrett, Christian McBride και Vinnie Colaiuta είναι από μόνοι τους λόγοι για να ακούσεις οποιαδήποτε ηχογράφηση, πόσο μάλλον μία με το άθροισμά τους. Και αν η ποιότητα των μουσικών και της μουσικής δεν είναι αρκετός λόγος, έρχεται η ποσότητα να σε αποτελειώσει με περίπου δύο ώρες μουσικής. Κέρδισε και ένα Grammy εκεί στο 2010 και αυτή είναι μία από τις περιπτώσεις που αυτό όντως κάτι λέει.
1. Steps-What Was
2. Spain
3. Crystal Silence
4. Quartet No.1
5. What Game Shall We Play Today
6. Sorceress
7. Armando’s Tango
8. Armando’s Rhumba
9. Fingerprints
10. Reflections
11. Litha
12. No Mystery
13. Falling Alice
14. Lenore
15. Song Of The Wind
