Underground Express #39 - Οι Άλλοι

"All the world’s a stage". Ο μεσαιωνικός στίχος του Shakespeare γίνεται όλο και πιο επίκαιρος σε κάθε περαστικό αιώνα, πάντα όμως πέρα από τα λαμπερά φώτα και τις μεγάλες σκηνές, σε κακοφωτισμένα προβάδικα, σε μικρά υπόγεια και γκαράζ, σε κάθε γωνιά αυτής της τρελής σφαίρας, η μουσικη του αύριο παίζεται ήδη σήμερα.

Το τρένο της φαντασίας μας που βαφτίσαμε Underground Express θα κάνει ένα ταξίδι κάθε μήνα προς κάθε πιθανό και απίθανο προορισμό με μόνο σκοπό να ανακαλύψει μουσικές χωρίς σύνορα και συμβάσεις, ρίχνοντας φευγαλέες ματιές στον πολιτισμό των πόλεων που επισκέπτεται.

Ταξίδι #39 - Μάιος 2023: Στον απόηχο των πρόσφατων ελληνικών εκλογών, σκέφτομαι όλο και περισσότερο ότι το δυτικό ανθρώπινο μοντέλο διαλέγει την ασφάλεια και την προοπτική της ατομικής ευημερίας έναντι πιο κοινωνικών, συνολικών ιδεών. Από την άλλη, οι μουσικές και σε αυτό το ταξίδι μας τραβάνε σε μακρινά μέρη, εκεί όπου κρύβονται οι άλλοι άνθρωποι, οι άλλοι πολιτισμοί, και κοσμοθεωρίες που μας είναι ολοκληρωτικά άγνωστες. Αυτό το ταξίδι είναι αφιερωμένο στους άλλους, στους μυστικούς και μακρινούς.

Μαγεμένοι, χτενίζουμε με την φαντασία μας τις ερήμους της νότιας Σιβηρίας και τα υψίπεδα της λατινικής Αμερικής, ακούγοντας από lofi hip-hop ως ιαπωνικό death metal, κι από πρωτόγονο hard rock ως prog φασαρίες. Μαζεύουμε ότι καλό ακούσαμε πρόσφατα από το γαλλικό underground, χορεύουμε gypsy punk, μαθαίνουμε για obscure βιβλία αρχαιολογίας και ανακαλύπτουμε ένα γκρουπ που ηχογραφεί μουσική σε μια βάρκα. Με κάθε κόστος, αντιστεκόμαστε στην αυταπάτη της ασφάλειας, προτιμώντας σταθερά την αυταπάτη της τέχνης.

Στάση 1η: Osaka, Ιαπωνία
Καλλιτέχνης: Parasitario
Άλμπουμ: Everything Belongs To Death
Είδος: Death metal
Εταιρεία: FDA Records
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 17-02-2023
Bandcamp

Νομίζω πως το πράγμα γίνεται φανερό από το εξώφυλλο ακόμα: εδώ έχουμε να κάνουμε με καλό, παλαιάς κοπής και διαχρονικής κόψης, death metal. Πρόκειται για το ντεμπούτο full-length αυτού του trio από την Ιαπωνία, που από το 2018 που ξεκίνησαν έχουν υπάρξει ιδιαίτερα ενεργοί και παραγωγικοί σε επίπεδο demo κυκλοφοριών. Ζεστός οργανικός ήχος σαν να έχουμε 1990, κιθάρες που ανταλλάζουν συνεχώς riffs και κοψίματα, μελωδικά lead, υψηλές ταχύτητες αλλά και συχνότατες γκρούβες που θερίζουν, και βραχνά, αλήτικα φωνητικά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του ήχου τους. Τα τραγούδια είναι όλα φωτιά και το "Everything Belongs To Death" κυλάει νεράκι, παρά τα κλισέ και τον αρχαίο του ήχο. Όσοι γουστάρετε μπάντες σαν τους Skeletal Remains ή παλιούς Death, σπεύσατε.

• Να και μια φορά που ερχόμαστε στην Osaka αντί στην συνηθισμένη πρωτεύουσα!

• Η Osaka είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, έχει πληθυσμό κάτι λιγότερο από τρία εκατομμύρια και η λέξη Osaka σημαίνει Μεγάλος λόφος.

• Εδώ έχουν την έδρα τους οι κολοσσοί Sharp και Panasonic.

• Στην περίοδο Edo (από το 17ο ως τον 19ο αιώνα) όπου η Ιαπωνία έζησε μεγάλη ανάπτυξη, ευδοκίμησε ιδιαίτερα το καλλιτεχνικό είδος ζωγραφικής Ukiyo-e. Συνδέθηκε ιδιαίτερα με τις απεικονίσεις της καθημερινής ζωής στην Osaka και με την σειρά του επηρέασε ιδιαίτερα τους ιμπρεσιονιστές της Γαλλίας του 19ου.

Στάση 2η: Lille, Γαλλία
Καλλιτέχνης: Bärlin
Άλμπουμ: State Of Fear
Είδος: Jazzy post noir rock
Εταιρεία: L'Autre Distribution
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 03-03-2023
Bandcamp

Τέταρτο άλμπουμ από ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σχήματα που άκουσα τελευταία, μια μπάντα που καταφέρνει πραγματικά να υπερβεί genres και τεχνοτροπίες. Κάποιες στιγμές νομίζεις πως ξεπετάχτηκαν από το cabaret σύμπαν του Tom Waits, άλλες θα ορκιζόσουν ότι ακολουθούν nowave ή post-punk νοοτροπίες, κάθε φορά όμως ένα κλαρινέτο έρχεται να στείλει την μουσική σε απρόβλεπτους noir δρόμους. Την ίδια στιγμή, ο τραγουδιστής παίρνει τον τίτλο του πιο δραματικού crooner της χρονιάς και, voila, ιδού ένα από τα πιο απρόβλεπτα trio που κυκλοφορούν εκεί έξω. Η μουσική είναι μυστηριώδης, ατμοσφαιρική μα και ξεκάθαρα αστική. Λέει ιστορίες παρακμής, προδοσίας, μοναξιάς, σαγηνεύει σαν χάδι από βελούδο ή σε ανατριχιάζει σαν παγωμένο ξυράφι. Τρομερό άλμπουμ, ενδοσκοπικό μα και sexy.

• Δεν έκρυψα ποτέ ότι η γαλλική σκηνή είναι από τις αγαπημένες μου. Φτάνοντας λοιπόν στην όμορφη Lille, ας πάρουμε την ευκαιρία για ένα σύντομο roundup από γαλλικές μπάντες που τράβηξαν πρόσφατα την προσοχή μας.

• Στον κραταιό και παραγωγικό (στην Γαλλία) χώρο του progressive/experimental rock, ας σταθούμε σε δύο μπάντες. Οι Rien Faire μας χαρίζουν με το "Peuple" ένα παλαβό άλμπουμ που ενώνει το art rock με την γαλλική pop και κάτι από την παράδοση των chansons. Ακόμα πιο φευγάτοι είναι οι Unquiet Music Ltd και το "Meme Music". Στο τσουκάλι έχει πέσει το prog των σύγχρονων King Crimson, ηλεκτρονική και ambient μουσική, εντελώς αλλοπρόσαλλες δομές και μερικοί ηχηροί καλεσμένοι. Τολμήστε τους.

• Σπάνια γράφω για συγκροτήματα που έρχονται από τον psych/stoner χώρο, οι Pelegrin όμως και το "Ways Of Avicenna" με είχαν κερδίσει από το εξώφυλλο. Το άλμπουμ βασικά θερίζει, λάτρεψα ιδιαιτέρως τα eastern στοιχεία αλλά και το γεγονός ότι τα τραγούδια διατηρούν την μελωδικότητα τους, no matter what.

• Σου έχω ένα ακόμα διαμαντάκι από το Παρίσι, το "Eternal Life Now" από τους φασαριόζους Bad Pelicans. Κάτι ανάμεσα σε post-punk και noise rock, με αρκετά καλλιτεχνικές ανησυχίες όμως, η δουλειά αυτή έχει μια ένταση και μία αυθάδεια που τραβάει την προσοχή. Ωραιότατο. (βλ.main image)

• Οι An Eagle In Your Mind θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ένα dark folk γκρουπ, έχουν όμως και αρκετές ηλεκτρικές, συχνά 70s, πινελιές. Το "Intersection" είναι ένα πολύ ενδιαφέρον άλμπουμ που αξιοποιεί εντελώς δικά του ψυχεδελικά χαρακτηριστικά.

Κλείνουμε με δυο γκρουπ που αγαπώ που επέστρεψαν με single. Οι Mobius επέστρεψαν με το "Stentorian" και το djent/world metal τους παραμένει σε τρελά κέφια. Οι δε Ingrina μάλλον ετοιμάζονται να διαδεχτούν το εντυπωσιακό "Siste Lys". Το 10λεπτο "Ice Flares" τους δείχνει να έχουν καθαρίσει λίγο τον ήχο τους, παραμένουν όμως ένα αρκετά χαοτικό σε ατμόσφαιρα post-hardcore γκρουπ. Δεν πείστηκα εντελώς, να πω την αλήθεια, και πάλι όμως περιμένω με κομμένη την ανάσα.

Στάση 3η: Σε κάποιο άγνωστο σκάφος, Ηνωμένο Βασίλειο
Καλλιτέχνης: Milkweed
Άλμπουμ: The Mound People
Είδος: Folk/Hip-hop
Εταιρεία: Self-released
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 05-03-2023
Bandcamp

Εκεί που λες ότι τα έχεις ακούσει όλα, σκάει κάτι πρωτόγνωρο.. Οι Milkweed είναι (αν έχω καταλάβει καλά) ένα ζευγάρι που ζει κάπου σε ένα μικρό σκάφος, και το ότι παίζουν lofi μουσική δεν είναι από άποψη αλλά επειδή έχουν πολύ πενιχρά μέσα. Παίζουν ένα είδος folky hip-hop, οι πεντατονίες όμως της τραγουδίστριας - σε συνδυασμό με τον vintage ήχο - φέρνει την μουσική των Milkweed στα σύνορα των proto-blues. Προσέθεσε τώρα και το γεγονός πως (και) σε αυτό το άλμπουμ πιάνουν ένα ανθρωπολογικό-ιστορικό θέμα (Ο Δανός Άνθρωπος) και έχεις έναν αλλόκοτο συγκερασμό ήχων και ιδεών που, κάπως, κολλάει και μαγνητίζει. Το "The Mound People" είναι ένα άλμπουμ-σφηνάκι 15 λεπτών, χρόνος που είναι αρκετός για μια πλήρως αινιγματική εμπειρία.

• Πραγματικά, το μόνο που έχουν πει οι Milkweed για τους εαυτούς τους είναι ότι ζουν σε ένα σκάφος, κάπου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ας τους αφήσουμε λοιπόν να πλατσουρίζουν, κι ας δούμε το έργο το οποίο τους ενέπνευσε.

• Οι στίχοι και οι εικόνες του άλμπουμ είναι λοιπόν παρμένες από το βιβλίο "The Mound People: Danish Bronze Age Man Preserved" του Δανού αρχαιολόγου P.V Glob. Το βιβλίο εκδόθηκε το 1974.

• Ο Glob είχε μεγάλη εμπειρία στα λεγόμενα bog bodies, τα λείψανα που βρέθηκαν σε βάλτους της Δανίας (όπως και σε πολλά άλλα μέρη της Ευρώπης) και μας δίνουν πολλές πληροφορίες για την παλαιολιθική εποχή. Στο μικροσκόπιο του Glob σε αυτό το έργο είναι οι ταφικές αλλά και οι πολεμικές συνήθειες του Δανού Ανθρώπου που βρέθηκε με άθικτα πολλά σημαντικά αντικείμενα.

Στάση 4η: Βλ. "Ο εξωτικός προορισμός του μήνα"
Καλλιτέχνης: Altai-Sayan
Άλμπουμ: Sängke-Turem Najt Mut-Moräh
Είδος: Atmospheric black metal
Εταιρεία: Self-released
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 15-03-2023
Bandcamp

Η φωτογραφία του εξωφύλλου αποτυπώνει μια γυναίκα της φυλής Khanty ενώ τρώει ωμό ελάφι μαζί με το παιδί της, κοσμώντας όμως ένα black metal άλμπουμ μετατρέπεται αμέσως σε κάτι πιο αρχέγονο και άγριο, τουλάχιστον στην δική μου φαντασία. Το γκρουπ με το όνομα Altai-Sayan παίζει εμφανώς με την ίδια την ατμόσφαιρα του λαογραφικού του context. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα δείγματα λαογραφικού black metal που έχω ακούσει, η ατμόσφαιρα και η επικότητα του οποίου ποτίζει το μυαλό με εικόνες από τα άγνωστα, ανεξερεύνητα τοπία εκείνου του τόσο μακρινού τόπου πάνω στην γη, εκεί που ζουν οι Khanty, καλά κρυμμένοι ανάμεσα στις μεγάλες οροσειρές της κεντρικής Ασίας. Lo-fi ως το μεδούλι, riffs πολέμου και φυσικής απομόνωσης, παράξενα synths κι ένα drum and bass τραγούδι για σβήσιμο. Ένα από τα πιο αινιγματικά άλμπουμ της χρονιάς αξίζει να είναι το Άλμπουμ του μήνα για το Express.

• Δεν έχουμε καμία απολύτως πληροφορία για αυτό το project. Συνεπώς, ας δούμε κάποιες πληροφορίες για τις οροσειρές Altai και Sayan στον Εξωτικό προορισμό του μήνα.

Στάση 5η: Bogotá, Κολομβία
Καλλιτέχνης: Mula
Άλμπουμ: Duermevela
Είδος: Prog noise
Εταιρεία: Self-released
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 31-03-2023
Bandcamp

Πρόσφατα έγραφα για τους jazz/punk Don Bolo - ναι, αυτούς που φέτος έβγαλαν έναν hardcore δίσκο! - από την ίδια πόλη και οι Mula επιχειρούν ένα αντίστοιχο πάντρεμα ανάμεσα σε prog και punk. Χαμός δηλαδή! Σαξόφωνα ουρλιάζουν και φαλτσάρουν πάνω από math ρυθμούς και παραμορφωμένα μπάσα, φωνακλάδικα φωνητικά στα ισπανικά αναμιγνύονται με έντεχνα riffs, και μια γενική αίσθηση παράνοιας και σύρραξης πλανάται στον αέρα. Κάτω από τον σαματά, η free jazz προφανώς παίζει παιχνίδι εδώ, οι Mula όμως δεν φαίνεται να θέλουν να το κάνουν εύκολο για τον ακροατή. Τέσσερις δυναμίτες αποτελούν αυτό το EP και οι Mula είναι άλλο ένα γκρουπ από ψαγμένους αλητάμπουρες λατινοαμερικανικής προέλευσης. Περιμένουμε full length!

• Μαζί με τις πρωτεύουσες του Εκουαδόρ και της Βολιβίας, η Bogotá συγκαταλέγεται σε πρωτεύουσες που βρίσκονται σε υψηλότερο υψόμετρο. Είναι χτισμένη στα 2.700 μέτρα.

• Εκτός από αυτό, αποτελεί επίσης μία από τις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου. Η μητροπολιτική περιοχή έχει 12 εκατομμύρια πληθυσμό.

• Μερικά παρατσούκλια της Bogotá: "η Αθήνα της Νότιας Αμερικής", "η πόλη για όλους", "η θεατρική πρωτεύουσα του κόσμου", "η ευγενέστερη και πιο πιστή πόλη". Όχι κι άσχημα, ε;

• Και για να ξεφεύγουμε λίγο από τα στερεότυπα, η πόλη έχει κάνει τεράστια βήματα στην αντιμετώπιση της εγκληματικότητας. Η κακή φήμη έχει μείνει από τα 90s αλλά τα πράγματα έχουν βελτιωθεί πάρα πολύ.

Στάση 6η: Sprimont, Βέλγιο
Καλλιτέχνης: KermesZ a l'Est
Άλμπουμ: Octophilia
Είδος: Balkan punk
Εταιρεία: Self-released
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 28-04-2023
Bandcamp

Έλα τώρα, Βαλκάνιοι είμαστε κι εμείς και ξέρουμε από καλό fusion. Λοιπόν, αυτό εδώ το παλαβό σχήμα είναι ότι πιο διασκεδαστικό άκουσες τελευταία - ναι, σε εσένα που σου αρέσουν οι Gogol Bordello, οι VIC, το prog και τα κλαρίνα, μιλάω! Μυρωδιά δρόμου αλλά και μυρωδιά από πανηγύρι ορεινού χωριού, punk attitude και γύφτικες καρδιές, επιρροές από μουσικές του Αζερμπαϊτζάν, της Ελλάδας, της Ρουμανίας και κλεφτές ματιές στην επιθετικότητα των Igorrr, είναι στοιχεία αρκετά για ένα πραγματικά εκρηκτικό και πολύχρωμο ηχητικό cocktail. Είναι απορίας άξιο πως αυτό το γκρουπ έρχεται από το Βέλγιο. Κι ενώ θα ήθελα να μάθω την ιστορία κάθε μέλους ξεχωριστά, αρκούμαι στις ιστορίες που αφηγείται η υπέροχη μουσική τους. Είναι ιστορίες που αξίζει να ερωτευτείς και να χορέψεις!

• Η περιοχή Sprimont βρίσκεται στην επαρχία της Lieges, κάπου προς τα κεντρικά-ανατολικά της χώρας. Έχει πληθυσμό μόλις 12.000 χιλιάδων ανθρώπων, αποτελώντας μια από τις μικρότερες πόλεις που πέρασε ποτέ το τρένο μας!

• Αν βρεθείς εκεί, υπάρχει ένα ωραίο πάρκο για ορειβασία κι ένα θαλάσσιο πάρκο ιδανικό για τους λάτρεις του scuba diving.

• Δεν χρειάζεται να την αποθεώσω, όλοι πια έχουμε καταλάβει τί χαμός γίνεται στην βελγική underground σκηνή. Τελευταία μου ανακάλυψη; Υπέροχα πειραματικό post metal από τους Myaelin στο "Untrinadeah".

Στάση 7η: Sydney, Αυστραλία
Καλλιτέχνης: The Vampires
Άλμπουμ: Nightjar
Είδος: Jazz
Εταιρεία: Earshift Music<
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 12-05-2023
Bandcamp

Μετά από τόσες ισχυρές ενέργειες, ας ακούσουμε κάτι πιο μελωδικό και γενναιόδωρο. Οι The Vampires παίζουν την ατμοσφαιρική και παιχνιδιάρικη τους jazz εδώ και περίπου 20 χρόνια, όντας πια ένα πολύ δεμένο σχήμα, μουσικά και πνευματικά. Δύο είναι τα στοιχεία που ξεχωρίζουν στο πανέμορφο "Nightjar": η παρουσία του Chris Abrahams των σπουδαίων The Necks στο πιάνο και το γεγονός ότι η μπάντα πετάει στην μουσική διάφορα στυλ από όλο τον κόσμο. Θα ακούσεις περάσματα από μουσικές της Καραϊβικής, της Αφρικής και της Ασίας, πάντα όμως πλήρως ενταγμένα στις συνθέσεις τους, με τρόπο ήπιο και διακριτικό. Όλο το άλμπουμ διατηρεί ένα χαλαρό στυλ, δεν γίνεται επιθετικό ούτε στις αυτοσχεδιαστικές στιγμές του, σφύζει από μελωδική, ταξιδιάρικη αυτογνωσία.

• Έχουμε έρθει τόσες φορές στο Sydney που προτιμώ να ανοιχτούμε λίγο περισσότερο στην αυστραλιανή ήπειρο.

• Δεν ξέρω αν έχεις συνειδητοποιήσει πόσο μεγάλο κομμάτι της Αυστραλίας είναι ακατοίκητο. Μιλάμε για μια γιγάντια έρημο-αφιλόξενο τόπο που μόνο κοντά στην θάλασσα γίνεται φιλική και κατοικήσιμη. Κι εκεί όχι πάντα.

• Γίνεται μεγάλη κουβέντα για το ποια είναι η πιο απομακρυσμένη της πόλη. Από τις μεγάλες, σίγουρα το Perth είναι ίσως η πιο απομονωμένη στον κόσμο. Ένας Αυστραλός φίλος μου όμως μου είπε τις μαγικές λέξεις: Alice Springs. Ακριβώς στο κέντρο της ηπείρου, η μικρή αυτή πόλη-πέρασμα ταξιδιωτών απέχει άπειρα από κάθε πολιτισμένο μέρος της Αυστραλίας. Κυριολεκτικά, στην μέση του πουθενά.

Ο εξωτικός προορισμός του μήνα
Altai-Sayan

Αναφερόμαστε σε δύο πελώριες οροσειρές (τις Altai και Sayan) που καλύπτουν έναν τεράστιο χώρο και οριοθετούν τα φυσικά σύνορα τεσσάρων μεγάλων κρατών, της Ρωσίας, της Κίνας, της Μογγολίας και του Καζακστάν. Μιλάμε για μια σχεδόν ανεξερεύνητη περιοχή του πλανήτη με τεράστιο πλούτο χλωρίδας, πανίδας αλλά και με μεγάλο ανθρωπολογικό ενδιαφέρον. Στην περιοχή υπάρχουν δεκάδες διαφορετικές φυλές - και δεκάδες γλώσσες - οι οποίες, πρακτικά δεν ανήκουν σε κανένα έθνος. Ανθρωπολόγοι μάλιστα, έχουν συνδέσει ανθρώπους από αυτή την περιοχή με τους ιθαγενείς της Αμερικής! Πιο γνωστή από όλους είναι η φυλή των Khanty, μια μειονότητα που διοικητικά ανήκει στην Ρωσία. Οι Ρώσοι έκαναν μεγάλες προσπάθειες να τους υποτάξουν (ή να τους αφανίσουν) την δεκαετία του 1930, χωρίς όμως επιτυχία. Τις τελευταίες δεκαετίες αντίθετα, υπάρχει μια ιδιαίτερη κοινοποίηση, σε κρατικό αλλά και επιστημονικό επίπεδο, για την διατήρηση της κληρονομιάς, της γλώσσας και της αυτονομίας αυτού του πολύ μακρινού από την δική μας αντίληψη πολιτισμού.

Pure Underground Love

Barley Harvest - Demo 2023
(Digital only)

Κανονικά δεν το τρένο δεν σταματάει για τέτοιες βινταζιές, νομίζω όμως πως οι Barley Harvest μπορουν να σε ενθουσιάσουν. Κατευθείαν από το Vasteras της Σουηδίας, το ξεροκέφαλο αυτό ντουέτο φέρνει κλασικά progressive, proto-metal και proto-doom αρώματα, μέσα σε τέσσερις υπέροχες συνθέσεις. Κιθάρες στα όρια του επικού, ζεστά φωνητικά και αγριεμένα τύμπανα συνθέτουν την παραδοσιακή, μα πάντα πετυχημένη συνταγή, η οποία κάπως αγγίζει σχεδόν τους πάντες. Ο ήχος τους είναι πραγματικά αρχαίος, τα τραγούδια είναι όμως τόσο καλογραμμένα που προσπερνάς κάθε στιλιστική λεπτομέρεια. Ελπίζω να βγάλουν full length σύντομα κι όλοι εσείς οι γνωστοί-άγνωστοι να βρείτε ένα νέο vintage κολληματάκι.

Πίνακας του Κωνσταντίνου Τάτση