The Rocking '10s: Οι ταινίες της δεκαετίας

Τριάντα ταινίες που σημάδεψαν την περασμένη δεκαετία

Σε πρώτη ανάγνωση, ο κινηματογράφος τη δεκαετία που έφυγε ήταν γεμάτος υπερήρωες και remakes και υπερπαραγωγές που από τη στιγμή της σύλληψής τους είχαν το βλέμμα καρφωμένο σε χρυσά αγαλματίδια. Κοιτώντας λίγο πιο προσεκτικά, ολόκληρος ο χάρτης του χώρου άλλαξε. Ναι, τα cinematic universes κατέκλυσαν τον τόπο. Την ίδια στιγμή όμως, ο ανεξάρτητος χώρος συνέχισε να ωριμάζει και να μεγαλώνει. Νέοι δημιουργοί κατάφεραν να κινηθούν χωρίς περιορισμούς από μεγάλα στούντιο. Το streaming, ακριβώς όπως και στην τηλεόραση, έθεσε νέους όρους. Τα δεδομένα στο κομμάτι της προσβασιμότητας άλλαξαν ριζικά. Αυτό που δεν θα αλλάξει ποτέ είναι η μαγεία της σκοτεινής αίθουσας και της μεγάλης οθόνης.

Ξεκινώντας αυτό το αφιέρωμα δεν θέσαμε κανέναν κανόνα που να αποκλείει οποιαδήποτε πρόταση. Οι τριάντα ταινίες που ακολουθούν είναι γεμάτες ψυχή και ιδέες. Άψογες απαντήσεις σε εκείνους που φωνάζουν για τον ξεπεσμό της έβδομης τέχνης. Η πλήρης απουσία blockbusters πιθανότατα λέει τόσα για την σύνθεση της ομάδας όσα και για τις επιλογές που έμειναν εκτός. Κάτι αντίστοιχο ισχύει για τα sequels και τις ταινίες με μασκοφόρους πρωταγωνιστές. Στην εποχή των εύκολων εμπορικών λύσεων, όχι ότι ίσχυε κάτι διαφορετικό στο παρελθόν, ένας σκηνοθέτης της παλιάς φρουράς και μία ομάδα που προτίμησε να ακολουθήσει διαφορετική προσέγγιση από την χιλιοφορεμένη, έδειξαν ότι υπάρχουν εναλλακτικές.

Η συνέχεια είναι κατά κανόνα spoiler-free. Η σειρά παρουσίασης είναι χρονολογική ως προς το έτος κυκλοφορίας, και αλφαβητική για τις περιπτώσεις που παίχθηκαν την ίδια χρονιά. Χωρίς άλλες καθυστερήσεις, witness this!

1
"Black Swan", του Darren Aronofsky
(2010)
Black Swan
Ήταν κάτι παραπάνω από ενδιαφέρον το να βλέπεις το ποιητικό αλλά και «ενοχλητικό» σινεμά του Aronofsky, να καταπιάνεται με την ίδια την ιδέα της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Στην πέμπτη του ταινία, διεισδύει βαθιά στον ιδιαίτερο ψυχισμό του καλλιτέχνη που πρέπει να υπερβεί τον εαυτό του, στις θυσίες που απαιτεί η ολοκληρωτική αφιέρωση στον στόχο και τις παγίδες της διαδικασίας. Η συγκλονιστική ερμηνεία της Natalie Portman, ως μπαλαρίνα που πρέπει να αντέξει την πίεση του πρωταγωνιστικού ρόλου στην «Λίμνη των Κύκνων», της απέφερε το Oscar Α' Γυναικείου και, μαζί με την επιβλητική, επιθετική σκηνοθεσία του Aronofsky, οικοδομήθηκε μια ταινία - σπουδή για τα δίπολα της ψυχής και για το άνευ όρων σπάσιμο των συμβιβασμών. Το μεγάλο φινάλε της ταινίας είναι αντάξιο αρχαίας τραγωδίας και οι συμβολισμοί του "Black Swan" πολύ ευρύτεροι από ένα απλό ψυχολογικό thriller.
 
[Αντώνης Καλαμούτσος]
2
"I Saw The Devil", του Jee-woon Kim
(2010)​
I Saw The Devil
Ένας αδίστακτος και κυνικός κατά συρροή δολοφόνος. Ένας μυστικός πράκτορας που μέσω της αυτοδικίας προσπαθεί να αποδώσει δικαιοσύνη. Οι ιστορίες εκδίκησης του κορεάτικου κινηματογράφου είναι μοναδικές και «άρρωστες». Το "I Saw The Devil" ανήκει στην κατηγορία αυτή και φορά το παράσημο της πιο αιματοβαμμένης εξ αυτών. Με δυο χαρακτήρες που ο ένας προσπαθεί να πληγώσει τον άλλο. Ψυχολογικά ο μεν, σωματικά ο δε. Τα ηθικά διλήμματα του ντουέτου πίσω από το σενάριο, προσδίδουν την απαιτούμενη δραματική διάσταση σε μια ταινία που έχει ψήγματα αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Το φινάλε της οποίας, γιγαντώνει τα ψήγματα αυτά κι εκτοξεύει το συνολικό αποτέλεσμα. Το all star cast αποδίδει εξαιρετικά στους ρόλους που αναστρέφονται συχνά πυκνά. Ποιος είναι το θύμα και ποιος ο θύτης τελικά; Και ποιος από τους δύο αντίκρισε τον διάβολο;
 
[Γιώργος Ζαρκαδούλας]
3
"Inception", του Christopher Nolan
(2010)​
Inception
Ο Christopher Nolan είναι μία από τις πραγματικά μεγάλες προσωπικότητες στον σύγχρονο κινηματογράφο. Είτε σου αρέσει είτε όχι. Από το αριστουργηματικά στριφνό "Memento" και το μαγευτικά πανέξυπνο "The Prestige", μέχρι την τριλογία που επαναπροσδιόρισε ένα ολόκληρο παρακλάδι του χώρου και τις υπερπαραγωγές που ακολούθησαν, οι ταινίες του Βρετανού έχουν ένα προσωπικό στίγμα που σπάνια συναντάται στις μη ανεξάρτητες δουλειές των τελευταίων πολλών χρόνων. Στην μετά-Dark Knight εποχή, τα διαπιστευτήρια ήρθαν με το "Inception". Η κεντρική ιδέα είναι απλοϊκά τρομερή. Η χημεία του ensemble λάμπει από το πρώτο ως το τελευταίο δευτερόλεπτο. Τα θέματα του Hans Zimmer είναι κλασικά. Η σκηνή στον διάδρομο παρομοίως. Τα πλάνα παρακαλάνε για μεγάλη οθόνη. Το τελευταίο καρέ ήταν σημείο αναφοράς ήδη δέκα χρόνια πίσω. You mustn't be afraid to dream a little bigger, darling.
 
[Αντώνης Μαρίνης]
4
"Drive", του Nicolas Winding Refn
(2011)​
Drive
Στην αγγλική ο όρος aesthetic εκτός από επίθετο υπάρχει και ως ουσιαστικό. Στα λεξικά, δίπλα του θα μπορούσε κάλλιστα να υπάρχει η αφίσα της όγδοης σκηνοθετικής δουλειάς του Δανού κινηματογραφιστή. Ή σκηνές, αυτούσιες. Ή ολόκληρη η ταινία, διάολε. Θέλετε κάδρα; Θέλετε χρώματα; Θέλετε κινήσεις; Θέλετε ρυθμό; Θέλετε μουσική; Τα πάντα εδώ είναι τόσο προσεκτικά τοποθετημένα, που μοιάζει πρακτικά αδύνατο να μην νιώσεις έστω και στιγμιαία να χάνεσαι σε λεωφόρους γεμάτες νέον. Ο τρόπος που χτίζεται η ένταση είναι μαστερικός. Όταν έρχονται οι εκρήξεις παίρνουν μαζί τους τα πάντα. Ο ανώνυμος Οδηγός του Ryan Gosling είναι απλά εμβληματικός. Δεν χρειάζεται να ανοίξει το στόμα του για να σε κάνει να καταλάβεις τι σκέφτεται. Δεν έχει ανάγκη από κάποια φανταχτερή στολή. Το άσπρο τζάκετ και τα μαύρα γάντια είναι αρκετά.
 
[Αντώνης Μαρίνης]
5
"Midnight In Paris", του Woody Allen
(2011)​
Midnight In Paris
Ο Woody Allen είναι ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες στην ιστορία του κινηματογράφου και είμαστε πραγματικά τυχεροί που συνεχίζει να σκηνοθετεί με τέτοια θέρμη, παρά την ηλικία του. Ανάμεσα σε δύο, ομολογουμένως μέτριες, ταινίες, ο κύριος Allen μας χάρισε το "Midnight In Paris" το οποίο, ασχέτως τι λέτε εσείς που λατρεύετε το "Blue Jasmine", αποτελεί την κορυφαία στιγμή του για τα '10s. Διερευνώντας ξανά το ζήτημα της νοσταλγίας, ο σκηνοθέτης επέστρεψε μετά από καιρό στο σινεμά του φανταστικού, παραδίδοντάς μας μια από τις κορυφαίες ταινίες της πλούσιας φιλμογραφίας του, αλλά και, γενικότερα, της προηγούμενης δεκαετίας. Πόσοι άραγε μπορούν να καυχηθούν πως πέτυχαν κάτι ανάλογο στα 75 τους με την 41η ταινίας τους;
 
[Αντώνης Αντωνιάδης]
6
"Sidewalls", του Gustavo Taretto
(2011)​
Sidewalls
Ένα ρομαντικό δράμα χωρίς ιδιαίτερο ρομάντζο. Το "Medianeras", όπως είναι η αργεντίνικη ονομασία του, πραγματεύεται τις ζωές δυο καθημερινών ανθρώπων, με τους ψυχαναγκασμούς και τις φοβίες τους, να ακολουθούν δύο (σχεδόν) παράλληλες πορείες που οδεύουν με βεβαιότητα προς την τομή τους. Η κατάθλιψη που απεικονίζεται μέσα από τους στενούς τοίχους των στοιβαγμένων διαμερισμάτων σε πανύψηλες πολυκατοικίες, οι επιφανειακές σχέσεις αλλά και η επίδραση της σύγχρονης τεχνολογίας και του διαδικτύου στην ανάγκη για επικοινωνία διαγράφονται με αρκετή δόση ρεαλισμού και χιούμορ. Όλα αυτά διαδραματίζονται σε μια μεγαλούπολη, το Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, χωρίς, ωστόσο, να ωραιοποιείται η εικόνα της χαοτικής πόλης. H έξυπνη αναφορά με χρήση animation στο "Where’s Wally?" ξυπνάει όμορφες αναμνήσεις σε όσους γεννήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του '80.
 
[Άλκης Κοροβέσης]
7
"Turin Horse", του Béla Tarr
(2011)​
Turin Horse
1889. Ο Φρίντριχ Νίτσε μόλις είχε γίνει μάρτυρας του δημόσιου μαστιγώματος ενός γέρικου αλόγου. Η συνέχεια για αυτόν, λίγο πολύ γνωστή. Το άλογο όμως, έπρεπε να σταθεί στα πόδια του, να επιτελέσει το καθήκον του. Το άλογο, δεν είχε υψωμένο το κεφάλι να συλλογιστεί, αγναντεύοντας τον ορίζοντα, πώς θα ξεπεράσει την αβάσταχτη επανάληψη της ζωής του. Ο ιδιοκτήτης και η κόρη του όμως, ξέρανε πως ο χειμώνας και η ζωή ήταν σκληρά, το είχαν βιώσει στο πετσί τους. Η αναγκαιότητα της εξάρτησης τους από το άλογο, ωθούσε όμως τον ιδιοκτήτη να μεταβιβάζει την αιχμαλωτισμένη ύπαρξή του στο ίδιο το ζώο. Άλογο αυτό, καμήλα αυτός. Κάθε κόψιμο πατάτας, κάθε φορά που τα πόδια του γέρικου ζώου βαστούσαν γερά απέναντι σε όλη την πλάση, κάθε αχτίδα φωτός, κάθε σκηνή του, πιθανολογούμενου αυτού κύκνειου άσματος του Tarr, είναι μια σπουδή. Είναι μια υπαρξιακή διαλεκτική, εναντίον του πνευματικού θανάτου που προϋπήρχε του αναπόφευκτου σωματικού.
 
[Αποστόλης Ζαμπάρας]
8
"Holy Motors", του Leos Carax
(2012)​
Holy Motors
Ο Leos Carax αγαπάει το σινεμά και το υπηρετεί με πάθος, κάτι που αποδεικνύει περίτρανα και στο “Holy Motors”. Με πρωταγωνιστή μια φιγούρα που περιπλανάται στο Παρίσι αλλάζοντας συνεχώς μορφές και ζωές, η ταινία αποτελεί ένα σουρεαλιστικό, γεμάτο φιλμικές αναφορές, παραμύθι. Ο Denis Lavant, στον πρωταγωνιστικό ρόλο, παραδίδει μια υπέροχη ερμηνεία που, σε συνδυασμό με τις εικόνες που ξετυλίγει μπροστά μας ο σκηνοθέτης, δημιουργούν στο θεατή την αίσθηση πως παρακολουθεί έναν κόσμο όπου ισχύουν αποκλειστικά και μόνο οι νόμοι του σινεμά. Καμιά άλλη ταινία δεν υπηρέτησε με τέτοια προσήλωση, φαντασία κι ευρηματικότητα την τέχνη του κινηματογράφου την προηγούμενη δεκαετία όσο το “Holy Motors”. Ένα γνήσιο, από κάθε άποψη, αριστούργημα που αξίζει πολλές θεάσεις.
 
[Αντώνης Αντωνιάδης]
9
"The Master", του Paul Thomas Anderson
(2012)​
The Master
Philip Seymour Hoffman και Joaquin Phoenix μαζί. Ο άρχοντας των υπόγειων ερμηνειών με τον άνθρωπο που κατάφερε να κάνει το overacting Τέχνη. Οι (πολλές) σκηνές στην ταινία που βρίσκονται μαζί αποτελούν στιγμές ανθολογίας. Δεν είναι παράξενο που ο Anderson τελικά το μόνο που έχει να κάνει είναι να αφήσει την μεταξύ τους ένταση να αποτυπωθεί στο φιλμ. Η υπόθεση, χαλαρά βασισμένη στη δημιουργία και τις χειραγωγικές μεθόδους της Σαϊεντολογίας, αποτελεί μόνο την πρόφαση για να παρακολουθήσουμε τη σχέση δύο ανθρώπων που έχουν βαθύτατα την ανάγκη ο ένας του άλλου και ταυτόχρονα αυτό ακριβώς απεχθάνονται.
 
[Κώστας Σακκαλής]
10
"Only Lovers Left Alive", του Jim Jarmusch
(2013)​​
Only Lovers Left Alive
Σε πρώτη ανάγνωση, πρόκειται για μια ταινία πάνω στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένα ζευγάρι βαμπίρ στο σύγχρονο Detroit και βρίθει από δραματικές αλλά και κωμικές στιγμές, ένας μάστορας όμως σαν τον Jarmusch δεν θα προσέγγιζε ένα τέτοιο θέμα με ρηχότητα: πέραν της προφανούς αποδόμησης του ίδιου του vampire αρχέτυπου, η ταινία σχολιάζει με κυνισμό την σύγχρονη κοινωνία αλλά και το σύνολο της ανθρώπινης ιστορίας, ενώ ταυτόχρονα βυθίζεται σε έναν ασυγκράτητο ρομαντισμό προς όλα όσα μετράνε, και κυρίως την μουσική, την λογοτεχνία και τις επιστήμες. Το "Only Lovers Left Alive" είναι ένας μοντέρνο δείγμα κινηματογράφου που προάγει ένα ήπιο food for thought, αγνή διασκέδαση και πολλαπλές πολιτισμικές αναφορές, την στιγμή που ο θεατής αναπόφευκτα θα προβάλλει τον εαυτό του στους Swinton/Hiddleston. Το να είσαι εραστής εξάλλου σημαίνει να είσαι ζωντανός.
 
[Αντώνης Καλαμούτσος]
11
"Prisoners", του Denis Villeneuve
(2013)​
Prisoners
Το αστυνομικό/ψυχολογικό θρίλερ του Aaron Guzikowski σε σκηνοθεσία του Denis Villeneuve έχει την ικανότητα να σε μαγνητίσει και να διατηρήσει την αγωνία καθ’ όλη τη διάρκεια του. Σε προάστιο της Pennsylvania, κατά τη διάρκεια του εορτασμού της Ημέρας των Ευχαριστιών, δύο κοριτσάκια εξαφανίζονται. Ο Hugh Jackman υποδύεται εξαιρετικά τον πατέρα / αυτόκλητο τιμωρό, με τον Jake Gyllenhaal να κρατάει τις ισορροπίες ως ο απόμακρος αστυνομικός υπεύθυνος της υπόθεση, ενώ η ερμηνεία του Paul Dano, από τη μια δικαιολογεί την έκρηξη του Jackman και από την άλλη προκαλεί μια συμπάθεια προς τον ταλαιπωρημένο χαρακτήρα. Από τις πιο σκοτεινές ταινίες της περασμένης δεκαετίας, όπου ο έντονος και ωμός ρεαλισμός, αυτόματα, σε οδηγούν να ταυτιστείς με τον ήρωα και τις ψυχολογικές μεταπτώσεις του, καθώς η ιστορία οδηγείται στην επίλυσή της.
 
[Άλκης Κοροβέσης]
12
"Under The Skin", του Jonathan Glazer
(2013)​
Under The Skin
Σε περίπτωση που δεν έχει γίνει προφανές μέχρι το παρόν σημείο, σε τούτο το αφιέρωμα θα βρείτε εξαιρετικές προτάσεις, που δεν είναι απαραίτητα εύκολες. Στην προκειμένη περίπτωση ο χαρακτηρισμός «όχι εύκολο» δεν είναι αρκετός. Αν υπήρχε ένας μετρητής για «όχι εύκολο», στην τρίτη μεγάλου μήκους δουλειά του Jonathan Glazer θα έπαιρνε φωτιά. Αν είχες καταφέρει να την πετύχεις σε κάποιον κινηματογράφο όταν κυκλοφόρησε και βγαίνοντας από τη σκοτεινή αίθουσα δεν ένιωθες απίστευτα μπερδεμένος, κάτι δεν είχε πάει σωστά. Αν μετά από την δεύτερη ή την τρίτη προβολή πίστεψες ότι την κατάλαβες, μάλλον είσαι απελπιστικά αισιόδοξος. Η μεταφορά από το βιβλίο του Michel Faber είναι γεμάτη ερωτήματα κι αντιθέσεις. Ακριβώς όπως ο αινιγματικός χαρακτήρας, που ενσαρκώνει άψογα η Scarlett Johansson, και της οποίας το όνομα δεν μαθαίνουμε ποτέ. Ακριβώς όπως αξίζει σε ένα έργο τέχνης.
[Αντώνης Μαρίνης]
13
"Birdman Or (The Unexpected Virtue Of Ignorance)", του Alejandro G. Iñárritu
(2014)
Birdman Or (The Unexpected Virtue Of Ignorance)
Ο Riggan Thomson (Michael Keaton) είναι ένας ηθοποιός που έχει ταυτιστεί με έναν παλιό ρόλο του σαν σούπερ ήρωας και προσπαθεί να πείσει την βιομηχανία ότι είναι ποιοτικός ηθοποιός, επενδύοντας τα πάντα σε μια νέα θεατρική παράσταση. Η παραπάνω ιστορία είναι μία που έχουμε δει αρκετές φορές στην πραγματική ζωή, χωρίς να έχουμε την τύχη όμως να την παρακολουθήσουμε με τα εξαιρετικά μονοκάμερα και τον υπερβατικό ρεαλισμό που εισήγαγε η δουλειά του Iñárritu. Η ταινία δεν λειτουργεί μόνο ως ψυχολογική μελέτη της ταύτισης (και της απόκλισης) του ηθοποιού με τον ρόλο του, αλλά και ως άμεση κριτική προς την βιομηχανία του θεάτρου και την ίδια την ιδέα της θεωρητικής κριτικής. Το "Birdman" έχει μια φρέσκια οπτική σε κάτι που μπορεί να θεωρηθεί - σε αντιστοιχία με την εποχή του, φυσικά - ως μια επανεξέταση του "8 ½" του Fellini ή του "Mulholland Drive" του Lynch. Τα τέσσερα Oscar λένε μόνο την μισή αλήθεια για μια πραγματικά ευρηματική κι ανοιχτή σε ερμηνείες ταινία.
 
[Αντώνης Καλαμούτσος]
14
"Ex Machina", του Alex Garland
(2014)​
Ex Machina
Η συντριπτική πλειοψηφία των ταινιών περί AI, προσεγγίζουν το θέμα τους είτε με επιφανειακές αμπελοφιλοσοφίες, είτε με cheesy προθέσεις, κι εδώ είναι που το "Ex Machina" ξεχωρίζει. Η κλειστοφοβία του και η ύπαρξη μόνο τριών χαρακτήρων (ο προγραμματιστής, ο CEO και το συνθετικό ρομπότ) συνθέτουν μια θεατρική και δυναμική δομή, με απρόβλεπτες ανατροπές και αλληγορικές προεκτάσεις. Η μαεστρική σκηνοθεσία και το αριστοτεχνικό σενάριο, μας μεταφέρουν με φυσικότητα σε ένα πολυεπίπεδα κλινικό περιβάλλον, όπου τα mind games δεν αποτελούν την ουσία του: αυτήν θα την βρεις στην αίσθηση ότι ναι, αυτό ίσως και να συμβαίνει, στην πιθανότητα μιας δυστοπίας που δεν είναι φαντεζί αλλά απόλυτα οικεία και προσβάσιμη. Ειδική μνεία στα εξαιρετικά visual effects που, με τον τρόπο τους, συμπρωταγωνιστούν μέχρι την κορύφωση - σε ένα φινάλε που ίσως σε κάνει να αναθεωρήσεις τα πρότυπα των κινηματογραφικών συσχετισμών ανάμεσα σε Άνθρωπο και Μηχανή.
 
[Αντώνης Καλαμούτσος]
15
"The Grand Budapest Hotel", του Wes Anderson
(2014)​
The Grand Budapest Hotel
Η ιστορία του Gustave H., θυρωρού του Grand Budapest Hotel εξιστορείται σε αυτό το μαγευτικό παραμύθι του Wes Anderson που διαδραματίζεται στην φανταστική περιοχή Zubrowka - εξαιρετική vodka για τους γνώστες. Ένας φόνος στο ξενοδοχείο, αλλά και το κυνηγητό για την κτήση ενός περίφημου πίνακα, μέσα από την εξαιρετική φωτογραφία του Anderson αποκτούν μια εξωπραγματική υπόσταση. To score του Alexandre Desplat είναι από τα πιο αξιομνημόνευτα έργα του συνθέτη και ταιριάζει ιδανικά με το έργο του Anderson. Αλλά πέρα από τον μαεστρικό τρόπο που ξεδιπλώνεται η ιστορία, το δυνατό χαρτί της ταινίας είναι το μοναδικό cast του. Από τον Ralph Fiennes μέχρι τον Bill Murray και από τη Saoirse Ronan μέχρι την Tilda Swinton, ο καθένας τους δίνει, με μικρότερη ή μεγαλύτερη συμμετοχή, το δικό του στίγμα σε αυτό το έργο τέχνης.
 
[Άλκης Κοροβέσης]
16
"Leviathan", του Andrey Zvyagintsev
(2014)
Leviathan
Μπορείς άραγε να πιάσεις τον Λεβιάθαν από ένα απλό αγκίστρι; Μπορείς να θεωρήσεις οποιαδήποτε στιγμή πως έχεις το πάνω χέρι έναντι ενός αδίστακτου γραφειοκρατικού μηχανισμού; Έχει κάποιο όφελος να επιτρέψεις στους εξουσιαστικούς μηχανισμούς να αλλοτριώσουν κάθε πτυχή της ζωής σου, απλά και μόνο για να νιώθεις «ήσυχος» και στην ηρεμία σου; Ο "Leviathan" του Zvyagintsev, μπορεί στις λεπτομέρειες να χάνει την θέση του magnum opus του από το "Loveless" που ακολούθησε. Καταφέρνει όμως, με αυτήν την απολύτως ανθρώπινη και διδακτική σπουδή πάνω στον ψυχισμό καθημερινών ανθρώπων, να αναδείξει χωρίς περιττές υπερβολές μια δική του αλήθεια. Είτε μιλάμε για τον Leviathan του Iωβ, είτε για αυτόν του Thomas Hobbes, δεν πρέπει να ξεχνάμε την εσωτερική τους διαλεκτική και αντιπαραβολή. Μια ρεαλιστική όσο και αλληγορική ταινία, μια κρίσιμη απόπειρα να κρατήσει το βλέμμα ορθάνοιχτο, σε μια εποχή που ο κοινωνικός σχολιασμός είναι θλιβερά επίπεδος και δίχως ποιητική μαγιά.
 
[Αποστόλης Ζαμπάρας]
17
"What We Do In The Shadows", του Taika Waititi
(2014)​
What We Do In The Shadows
Η βαμπιρική μυθολογία, έχει εμπνεύσει μια μυριάδα συγγραφέων και σκηνοθετών. Μάλιστα, έχει δημιουργήσει το κινηματογραφικό horror ιδίωμα, με την πρώτη ταινία του είδους, το θρυλικό "Nosferatu". Έκτοτε, έχουν επιχειρηθεί πολλές ενδιαφέρουσες επαναπροσεγγίσεις, με το "What We Do In The Shadows" να αποτελεί, πιθανώς μια από τις πιο εξεζητημένες, σίγουρα όμως μια από τις ποιοτικότερες. Όλα τα γνωστά κλισέ, μετατρέπονται στα χέρια των Clement και Waititi, που σκηνοθετούν, σεναριογραφούν και πρωταγωνιστούν, σε μια κωμική αποδόμηση του ιδιώματος. Η φρέσκια πνοή που έδωσαν σε αυτό, το ελαφρώς παρανοϊκό δήθεν documentary της σύγχρονης διαβίωσης τριών βαμπίρ, είναι ιδιοφυής. Μεταφερόμενο ταχύτατα από δήθεν ιστορικές αντιξοότητες σε ζητήματα καθημερινής πρακτικότητας, το "What We Do In The Shadows" είναι μια από τις ποιοτικότερες κωμωδίες της εποχής μας. Έκτοτε, ο Waititi γνώρισε την επιτυχία που του άρμοζε, ενώ το πνεύμα της ταινίας συνεχίζεται σε μια εξίσου υπέροχη ομώνυμη σειρά η οποία διανύει την δεύτερη σεζόν της.
 
[Αποστόλης Ζαμπάρας]
18
"Whiplash", του Damien Chazelle
(2014)​
Whiplash
Ακούστε βερεσέ τις ενστάσεις που κυκλοφόρησαν σχετικά με την αληθοφάνεια των καταστάσεων που περιγράφει η ταινία. Αντίθετα θα έπρεπε να λαμβάνονται ως δείγμα του αντίκτυπου που είχε και του πόσο αληθινοί ήταν οι χαρακτήρες που δημιούργησε. Από τη μία η ψύχωση για την επιτυχία και την πρωτιά, η διαρκής προσπάθεια αυτοβελτίωσης, προσωποποιημένες σε έναν μαθητευόμενο drummer. Από την άλλη η (αντι-)παιδαγωγική μέθοδος του να σπρώχνεις κάποιον στα ψυχολογικά του όρια, να προκαλείς, να χρησιμοποιείς ακόμα και βία (ψυχολογική κυρίως) για να πάρεις το μέγιστο από ένα ταλέντο θυσιάζοντας τον χαρακτήρα του, προσωποποιημένη σε έναν καθηγητή. Η ίδια ταινία θα μπορούσε να είχε γυριστεί με βάση τον αθλητισμό, τον εργασιακό ή ακαδημαικό χώρο. Miles Teller και J.K. Simmons σε ερμηνείες καριέρας.
 
[Κώστας Σακκαλής]
19
"Bone Tomahawk", του S. Craig Zahler
(2015)​
Bone Tomahawk
Είναι από τις ταινίες εκείνες που θυμίζει καταστάσεις πρώτης ακρόασης δίσκου: Από τα πρώτα πλάνα εμπιστεύεσαι το ένστικτό σου και χαμηλόφωνα λες, ωπ κάτι έχουμε εδώ. Εκ των υστέρων μαθαίνεις και το βιογραφικό του σκηνοθέτη και το γλυκό δένει μια χαρά. Δεν βλέπεις κάθε μέρα φυλή Ινδιάνων κανίβαλων να απαγάγει μια κοπέλα και να δημιουργείται μια ετερόκλητη ομάδα πιστολάδων προκειμένου να την επιστρέψει στην πόλη της. Και τι πόλη...Bright Hope. Το "Bone Tomahawk" δεν είναι απλώς μια horror ταινία. Οι κοινωνικές, φυλετικές και ιστορικές του αναφορές είναι έκδηλες και δεν κρύβονται πίσω από σκηνοθετικά ημίμετρα. Αντίθετα, η βίαιη και ακραία φύση του με το μαύρο χιούμορ των εξαιρετικών πρωταγωνιστών του, δίνουν έναν κινηματογραφικό αέρα που ξεπερνά με ευκολία τα περιοριστικά σύνορα του cult.
 
[Γιώργος Ζαρκαδούλας]
20
"The Lobster", του Γιώργου Λάνθιμου
(2015)​
The Lobster
Είναι κρίμα που ο «Κυνόδοντας» προβλήθηκε πρώτη φορά το 2009 και έτσι χάνει την ευκαιρία να βρίσκεται στη λίστα αυτή όταν ξεκάθαρα ο αντίκτυπός του φάνηκε σε αυτή τη δεκαετία. Ακόμα και έτσι όμως, η πρώτη δουλειά του Λάνθιμου στο Χόλιγουντ αρκεί για να εκτιμήσουμε τον άνθρωπο που έκανε το Greek weird wave να συζητιέται στο εξωτερικό. Καταφέρνει να περάσει τις trademark παγωμένες ερμηνείες των πρωταγωνιστών του με ευκολία και σε «φτασμένους» ηθοποιούς-σταρ και με βάση ένα εμπνευσμένο σενάριο από τον Ευθύμη Φιλίππου δημιουργεί μία εξαιρετικά διεισδυτική όσο και δυσοίωνη ματιά στις σύγχρονες ερωτικές σχέσεις.
 
[Κώστας Σακκαλής]
21
"Mad Max: Fury Road", του George Miller
(2015)​
Mad Max: Fury Road
Το γεγονός ότι, πέντε χρόνια μετά την κυκλοφορία της, κάποιοι ακόμη δεν έχουν αποδεχθεί το μεγαλείο της, κανονικά, θα έπρεπε να προβληματίσει τους κοινωνικούς επιστήμονες για το μέλλον της κοινωνίας μας. Εικοσιπέντε χρόνια μετά το "Beyond Thunderdome", ο George Miller επέστρεψε με μια από τις κορυφαίες ταινίες της δεκαετίας και, σίγουρα, την κορυφαία του franchise. Χωρίς τα χαοτικά και αποπροσανατολιστικά εφέ των σύγχρονων blockbusters, ο σκηνοθέτης έριξε βάρος στην αφήγηση, έβγαλε από το επίκεντρο τον Max, και μας χάρισε ένα απολαυστικό έπος που σε πιάνει από τα μούτρα από το πρώτο δευτερόλεπτο και σε προσγειώνει δύο ώρες αργότερα, έχοντας σου χαρίσει μια σπάνια κινηματογραφική εμπειρία. George Miller, αν το sequel που μας έχει υποσχεθεί μπορεί να είναι αντίστοιχης ποιότητας, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να περιμένουμε άλλα 25 χρόνια.
 
[Αντώνης Αντωνιάδης]
22
"The Witch", του Robert Eggers
(2015)​
The Witch
Άπλετος, ειλικρινής, συγκαλυμμένος τρόμος. Το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Robert Eggers ανήκει στην ελίτ των ταινιών τρόμου, τουλάχιστον της τελευταίας δεκαετίας και είναι η ταινία που μας έβαλε απότομα στον κόσμο του Eggers. Θεοσεβούμενη οικογένεια, η οποία εξορίστηκε από την κοινότητα των Πουριτανών της Νέας Αγγλίας, εκεί γύρω στο 1620, μετακομίζει σε μια καλύβα δίπλα στο δάσος, όπου ταλαιπωρείται από μια υπερφυσική οντότητα. Οι υποψίες, μετά και την εξαφάνιση του νεότερου μέλους της οικογένειας, αρχίζουν να βαραίνουν τα εναπομείναντα μέλη, ενώ το υπερφυσικό στοιχείο πρωταγωνιστεί σε κάθε σκηνή. Άξιες αναφοράς οι εξαιρετικές εσωτερικές σκηνές, με μοναδικό φωτισμό αυτό τον κεριών να δημιουργεί μια απόκοσμη ατμόσφαιρα, όπου ο τρόμος κρύβεται σε κάθε σκιά.
 
[Άλκης Κοροβέσης]
23
"Arrival", του Denis Villeneuve
(2016)​
Arrival
Ο Denis ο αγαπητός, πρέπει να λογίζεται ως κάποιου είδους Μεσσία για τους λάτρεις του εκλαϊκευμένου sci-fi. Αν και η πρώτη του μεγάλη στιγμή ήταν το "Prisoners" όπως θα διαβάσατε προηγουμένως, ήταν αυτή η ταινία και στην συνέχεια το αριστουργηματικό "Blade Runner 2049" που του χαρίσανε την αναγνώριση στον συγκεκριμένο χώρο. Πλέον, κρεμόμαστε από τα χέρια του για μια άξια μεταφορά του "Dune". Η κινηματογραφική μεταφορά του έργου του Ted Chiang, για να επανέλθουμε, είναι μια ιδανική εισαγωγή στο λεγόμενο hard sci-fi. Ο λόγος, είναι, πέραν των ερμηνειών του cast και του βάθους που δόθηκε από την παραγωγή στην δημιουργία μιας «εξωγήινης γλώσσας», η σκηνοθετική ματιά του Villeneuve. Δημιουργώντας ένα παντελώς οικείο συναίσθημα, διαποτισμένο από μια εύπεπτη αμερικανική δραματουργική, επέτρεψε σε μια ιστορία βγαλμένη από τις χρυσές μέρες του ιδιώματος, να μην είναι μια στείρα επιστημονικίστικη αφήγηση. Ο τρόπος δε, που συνέπλεξε ουσιωδώς θεωρητικές και θετικές επιστήμες, είναι εκπληκτικός.
 
[Αποστόλης Ζαμπάρας]
24
"I, Daniel Blake", των Ken Loach & Laura Obiols
(2016)​
I, Daniel Blake
Με το χέρι στην καρδιά, έχει κανείς κάποια σοβαρή πρόταση για το ποιοι θα πάρουν την σκυτάλη, όταν και οι τελευταίοι μεγάλοι πολιτικοποιημένοι σκηνοθέτες της εποχής μας, σταματήσουν να φιλμογραφούν; O Ken Loach ανήκει σε αυτό το σπάνιο πλέον είδος δημιουργών που παράγουν αριστουργήματα, χωρίς να ρίχνουν νερό στο κρασί τους αλλά, και χωρίς να καταλήγουν φτηνοί προπαγανδιστές, αφού ξέρει να παραδίδει το μήνυμά του, χωρίς να μειώνει, ούτε στο ελάχιστο, την ποιότητα του έργου του. Το "I, Daniel Blake" είναι μια συγκλονιστική, από κάθε άποψη, ταινία που περιγράφει την εποχή μας χωρίς αχρείαστες δραματουργίες αλλά και χωρίς ωραιοποιήσεις. Με σπουδαίες ερμηνείες, εξαιρετική σκηνοθεσία κι ένα πολύ δυνατό σενάριο, η 24η ταινία του Βρετανού δημιουργού δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να λείπει από το αφιέρωμά μας.
 
[Αντώνης Αντωνιάδης]
25
"Nocturnal Animals", του Tom Ford
(2016)​​
Nocturnal Animals
Δύο ιστορίες σε μια ταινία ή δύο παράλληλες ταινίες σε μια ιστορία; Η κινηματογραφική απόδοση του Tom Ford στο μυθιστόρημα "Tony & Susan" είναι πρωτίστως αναπάντεχη, χωρίς να έχεις διαβάσει καν το βιβλίο. Δευτερευόντως είναι εκπληκτική. Παρόλο που είχε καταθέσει τα διαπιστευτήριά του στον χώρο με το "A Single Man", δεν του είχα και την τεράστια εμπιστοσύνη μέχρι που είδα τα «Νυκτόβια Πλάσματα»: Μια πετυχημένη μα και μοναχική γυναίκα, ξεκινά να διαβάζει το χειρόγραφο μυθιστόρημα του πρώην της. Μια ιστορία που συνδέει την μυθοπλασία με την πραγματικότητα. Δύο βίαιοι κόσμοι έρχονται σε επικοινωνία. Ο ένας με την σωματική βία κι ο άλλος με την ψυχολογική. Το ταίριασμά τους είναι συναρπαστικό. Η εύθραυστη Amy Adams κι ο, λίγος μέχρι αποδείξεως του εναντίου για εκείνη, Jake Gyllenhaal είναι σε πλήρη αρμονία μεταξύ τους και με τα δύο σύμπαντα. Το δε φινάλε της ταινίας, είναι για αντρικό standing ovation.
 
[Γιώργος Ζαρκαδούλας]
26
"Three Billboard Outside Ebbing, Missouri", του Martin McDonagh
(2017)​
Three Billboard Outside Ebbing, Missouri
Δεν είναι μόνο η παρουσία της Frances McDormand που θυμίζει αδελφούς Cohen. Είναι από τη μία το θέμα της που πραγματεύεται τη βία και πώς αυτή αυτοτροφοδοτείται, αλλά και από την άλλη οι πρωταγωνιστές που είναι καθημερινοί πολίτες της Αμερικανικής υπαίθρου, απλοί, αυτό που λέμε της διπλανής πόρτας. Για να συμπληρώσει το Cohen-ικό μοτίβο, δε λείπει και το χιούμορ, οι αστείες στιγμές της ζωής. Με αφορμή μία δολοφονία που έχει γίνει πριν την αρχή της ταινίας και μία μητέρα που δεν μπορεί να συνεχίσει τη ζωή της πριν βρεθούν οι δολοφόνοι της κόρης της, η υπόθεση περιστρέφεται συνέχεια γύρω από χαρακτήρες που δεν είναι ποτέ ούτε απλώς καλοί, ούτε απλώς κακοί, αλλά πάντα κάπου στη μέση.
 
[Κώστας Σακκαλής]
27
"You Were Never Really Here", της Lynne Ramsay
(2017)​
You Were Never Really Here
Δεύτερη εμφάνιση του Joaquin Phoenix στο αφιέρωμα, κι αν ρωτάτε εμένα θα μπορούσε να χωρέσει μία ακόμα, ίσως και δύο. Στο "You Were Never Really Here" δεν θα βρείτε ούτε την γλυκιά science fiction ομορφιά του "Her", ούτε την υστερική ζαλάδα του "Inherent Vice". Εδώ το θεμέλιο είναι μία απλή ιστορία εκδίκησης. Αν περιμένετε να συναντήσετε κλισέ του ύφους, ψάξτε ελεύθερα· δεν θα βρείτε. Η ματιά της Lynne Ramsay φέρνει έναν αέρα διαφορετικό από τον προφανή, αλλά κουμπώνει με τρομακτική ευκολία. Η παλέτα των χρωμάτων, οι υπνωτιστικοί ρυθμοί, η ιδιότροπη ατμόσφαιρα, οι αναδρομές, η φιγούρα του Joe, τα συναισθήματα που χτυπάνε χωρίς να βγαίνουν στο προσκήνιο. Φόβος, οργή, προσήλωση, αγάπη. Η επένδυση του Jonny Greenwood δεν είναι η γαρνιτούρα, αλλά η φωτιά που ρουφάει το τελευταίο οξυγόνο. Ένα βίαιο, ανθρώπινο αριστούργημα.
[Αντώνης Μαρίνης]
28
"Spider-Man: Into The Spider-Verse", των Bob Persichetti/Peter Ramsey/Rodney Rothman
(2018)
Spider-Man: Into The Spider-Verse
Εμμένω στην άποψη πως η καλύτερη υπερηρωική στιγμή της Marvel είναι ο τηλεοπτικός Daredevil. Θα διατυπώσω όμως και την άποψη πως η αρτιότερη comic book ταινία της δεκαετίας είναι αυτό εδώ το animation. Ίσως φταίει ο κοινός εχθρός στο πρόσωπο του Fisk. Δεν είναι απλά η πηγαία αίσθηση πως βλέποντας το νιώθεις τον πιο οικείο friendly neighbourhood Spider-Man που έχεις δει ποτέ. Δεν είναι οι προοπτικές που άνοιξε το πρωτοποριακό και σεμιναριακό animation. Δεν είναι ο τρόπος που κατάφερε μια τέτοια ταινία να αναδείξει τόσους χαρακτήρες, κερδίζοντας με τις κρυμμένες αναφορές θεατές κάθε ηλικίας. Είναι πως, (ξανά)βλέποντας την, μας δημιουργούνται διαρκώς αυταπάτες αλλά και όνειρα θερινής νυκτός σχετικά με το τι θα μπορούσε να είναι η κινηματογραφική βιομηχανία. Ακόμη και το Oscar που κέρδισε με την αξία του, δεν απεικονίζει πλήρως το μεγαλείου του "Into The Spiderverse". Από τις ελάχιστες φορές που υπήρξε πραγματική κινηματογραφική καινοτομία στην δεκαετία που πέρασε.
 
[Αποστόλης Ζαμπάρας]
29
"Roma", του Alfonso Cuarón
(2018)​
Roma
Όπως πάντα σε ταινίες με αισθητική σαν του "Roma", η κουβέντα ανάβει για το αν πρόκειται για βαθυστόχαστο αριστούργημα ή για κάποιο αργό και βαρετό film. Αυτό ο θεατής θα το αποφασίσει για τον εαυτό του. Αν σε κάτι συμφωνούν όλοι, αυτό είναι η αριστουργηματική σκηνοθεσία και φωτογραφία, στοιχεία που σταθερά ανάγουν την κινηματογραφική τέχνη σε κάτι παραπάνω από δικαιολογία για να φάμε pop corn, στοιχεία που το "Roma" χαρίζει γενναιόδωρα. Πέραν αυτού, η ταινία θα μας ταξιδέψει στο Mexico των 70s και θα μας διηγηθεί μια ιστορία που πραγματεύεται τις ταξικές πραγματικότητες και, κυρίως, τις συνέπειες των ανθρώπινων πραγμάτων, μέσα από έναν ασπρόμαυρο συνδυασμό ποίησης και ρεαλισμού. Κι όπως πάντα σε ταινίες με αισθητική σαν του "Roma", υπάρχει περίπτωση όταν τελειώσει να αισθάνεσαι καλύτερος ή και χειρότερος σαν άνθρωπος. Ακατανόητο πως, αλίμονο, κάποιοι μένουν οι ίδιοι.
 
[Αντώνης Καλαμούτσος]
30
"Parasite", του Bong Joon Ho
(2019)​
Parasite
Είναι από τις λίγες εκείνες φορές που βλέπεις μια ταινία και λες θα γίνει κλασσική. Τα «Παράσιτα» σε αρπάζουν και σε καθηλώνουν από την αρχή. Η φτωχή και πανούργα κορεάτικη φαμίλια, που θα καταφέρει να διεισδύσει στο σπίτι και στις ανέσεις μιας πλούσιας κι άσχετης με τον έξω κόσμο οικογένειας. Δύο κόσμοι που θα έρθουν σε ευθεία αντιπαράθεση με έντονες στιγμές μαύρου χιούμορ, με ξεκάθαρα κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που ο Bong Joon Ho σκηνοθετεί μαεστρικά την σύγκρουση δύο άκρων. Η απλοϊκότητα των μυθοπλαστικών συμβάντων και η ευκολία αυτών, αναδεικνύουν τα μαύρα μεσάνυχτα της άρχουσας τάξης για τα κακώς κείμενα που λαμβάνουν χώρα στις ζωές των υπολοίπων. Τα διλήμματα, ηθικά και μη, είναι η επαναφορά στην πραγματικότητα μιας διασκεδαστικής ιστορίας. Το αιματοβαμμένο φινάλε της ταινίας είναι απολαυστικό, όχι όμως τόσο όσο η στιγμή της συνάντησης του underground υπηρέτη με τον αφέντη του. Ακόμα γελάω.
 
[Γιώργος Ζαρκαδούλας]

ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ

Ποιες είναι για εσάς οι καλύτερες ταινίες της δεκαετίας των '10s;
"Inception", του Christopher Nolan
15.54%
"Parasite", του Bong Joon Ho
9.27%
"Mad Max: Fury Road", του George Miller
9.02%
"Black Swan", του Darren Aronofsky
7.02%
"Whiplash", του Damien Chazelle
7.02%
"Prisoners", του Denis Villeneuve
6.02%
"Three Billboard Outside Ebbing, Missouri", του Martin McDonagh
4.51%
"Drive", του Nicolas Winding Refn
4.26%
"Arrival", του Denis Villeneuve
4.26%
"Ex Machina", του Alex Garland
3.76%
"Birdman Or (The Unexpected Virtue Of Ignorance)", του Alejandro G. Iñárritu
3.26%
"Midnight In Paris", του Woody Allen
3.26%
"The Grand Budapest Hotel", του Wes Anderson
2.51%
"Roma", του Alfonso Cuarón
2.51%
"The Witch", του Robert Eggers
2.01%
"I Saw The Devil", του Jee-woon Kim
2.01%
"Spider-Man: Into The Spider-Verse", των Bob Persichetti/Peter Ramsey/Rodney Rothman
1.5%
"Leviathan", του Andrey Zvyagintsev
1.5%
"Nocturnal Animals", του Tom Ford
1.5%
"I, Daniel Blake", των Ken Loach & Laura Obiols
1.25%
"Bone Tomahawk", του S. Craig Zahler
1.25%
"Under The Skin", του Jonathan Glazer
1%
"Turin Horse", του Béla Tarr
1%
"The Master", του Paul Thomas Anderson
1%
"Holy Motors", του Leos Carax
1%
"The Lobster", του Γιώργου Λάνθιμου
1%
"Only Lovers Left Alive", του Jim Jarmusch
0.5%
"What We Do In The Shadows", του Taika Waititi
0.5%
"Sidewalls", του Gustavo Taretto
0.5%
"You Were Never Really Here", της Lynne Ramsay
0.25%
  • SHARE
  • TWEET