Ανασκόπηση 2017: Ελληνόστιχο Τραγούδι

«Όσα ξέρω είναι αυτά για τα οποία έχω λέξεις» - Ludwig Wittgenstein

Από τους Κέρη Καραλή, Κατερίνα Μυτιληναίου, 18/01/2018 @ 14:09

Άλλη μια χρονιά το 2017 που σημαδεύτηκε από τα δυσάρεστα νέα θανάτου αγαπημένων καλλιτεχνών - και της ελληνόφωνης σκηνής...

Στις αρχές του Φλεβάρη, απεβίωσε σε ηλικία 74 ετών ο αγαπημένος Λουκιανός Κηλαηδόνης. Ο δημοφιλής τραγουδοποιός νοσηλευόταν για μέρες με λοίμωξη του αναπνευστικού.

Τον Απρίλη, μας αποχαιρετά και ο σπουδαίος Αλέκος Καρακαντάς, ο κορυφαίος, για πολλούς, Έλληνας κιθαρίστας, σε ηλικία 70 ετών.

Ένας μουσικός για τους πιο «διαβασμένους» Έλληνες μουσικόφιλους των '60s -'70s ή αλλιώς ο λιγότερο «δοξασμένος» Έλληνας βιρτουόζος κιθαρίστας, ήταν πιθανότατα ο πιο πρώιμος guitar hero που ανέδειξε η Ελλάδα. Το όνομά του έχει συνδεθεί σε έναν βαθμό με έναν άλλον πρώτο guitar hero, τον Eric Clapton, και το πέρασμά του από την Ελλάδα γίνεται σχεδόν συμβολικό.

Αρχές του Μαΐου, η ηθοποιός και τραγουδίστρια Μαίρη Τσώνη πεθαίνει στα 30 της χρόνια. Το 2005 σχημάτισε τους Mary & The Boy, μαζί με τον The Boy, μια μπάντα μοναδική σε αυτό που θέλησε να κάνει. Έγινε ευρύτερα γνωστή από τη συμμετοχή της στην ταινία "Κυνόδοντας" του Γιώργου Λάνθιμου.

Στις 8/8, φεύγει από τη ζωή και η αγαπημένη Αρλέτα, στα 72 της χρόνια, μετά από σοβαρά προβλήματα υγείας. Η τραγουδοποιός νοσηλευόταν τους τελευταίους μήνες της, έχοντας υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο παράλληλα με έμφραγμα. Η κατά κόσμον Αργυρώ Νικολέτα Τσάπρα γεννήθηκε στα Εξάρχεια, που τα αποκαλούσε «πατρίδα» της, και σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Ξεκίνησε τη δισκογραφική της καριέρα την δεκαετία του ‘60 συμμετέχοντας στο λεγόμενο Νέο Κύμα.

Αρλέτα

Τον Οκτώβρη, ο Πασχάλης Αρβανιτίδης με ανακοίνωσή του, αποχαιρέτησε τον Βαγγέλη Κριτσικόπουλο, ο οποίος έχασε τη ζωή του σε δυστύχημα. Ο μουσικός και εργολάβος στο επάγγελμα υπήρξε βασικό μέλος, κιθαρίστας και τραγουδιστής των Olympians. Ήταν 62 χρονών.

Την τελευταία του πνοή αφήνει τον Νοέμβριο ο Τάκης Ανδρούτσος σε ηλικία 66 ετών. Ο κιθαρίστας ήταν ιδρυτικό μέλος του ιστορικού συγκροτήματος Μπουρμπούλια του Διονύση Σαββόπουλου ενώ διατέλεσε και μέλος των Πελόμα Μποκιού. Γεννημένος στην Αθήνα, ο Ανδρούτσος ήταν στενός φίλος του Βλάσση Μπονάτσου, από τον οποίο δέχτηκε τηλεφώνημα, εν μέσω ευρωπαϊκής περιοδείας με τον Μίκη Θεοδωράκη στις αρχές της δεκαετίας του '70, για να αντικαταστήσει τον Λάκη Ζώη. Μαζί ηχογράφησαν το μοναδικό και εμβληματικό δίσκο του συγκροτήματος, με τον κιθαρίστα να συνθέτει κιόλας το τραγούδι "Κάποιος Πεθαίνει". Με τα Μπουρμπούλια ηχογράφησε "Το Περιβόλι Του Τρελού", ένα από τα κορυφαία άλμπουμ της ελληνικής δισκογραφίας.

Αφήνοντας όμως στην άκρη τις απώλειες, οφείλουμε να σταθούμε για λίγο και σε μερικές σημαντικές κυκλοφορίες του 2017:

Αυτή τη χρονιά επανακυκλοφόρησε σε 500 κόπιες βινυλίου το εξαντλημένο, ντεμπούτο των ΟΔΟΣ 55 από την Ειρκτῆ. Κυκλοφόρησε επίσης το live του Παύλου Σιδηρόπουλου με τους Απροσάρμοστους στο An Club, ύστερα από την εξεύρεση της μπομπίνας στην οποία είχε ηχογραφηθεί από τον τότε ηχολήπτη του ΑΝ, Μπάμπη Χαλάτση «τα διήμερα 16 & 17/3/1990 καθώς και 23 & 24/3/1990, (και το οποίο) μας προσφέρει σε πολύ καλή ηχητική ποιότητα μια εικόνα του Παύλου Σιδηρόπουλου λίγο πριν τον αδόκητο θάνατό του», όπως διαβάζουμε στο δελτίο τύπου της B-Otherside Records. Και το boxset του Νικόλα Άσιμου που περιλαμβάνει τις τέσσερις αυτόνομες κασέτες σε βινύλιο μαζί με το βιβλίο του "Αναζητώντας Κροκανθρώπους".


5 Δίσκοι που ξεχώρισαν τη χρονιά που μας πέρασε

1. The Boy - "Έτοιμοι Δύο"

Ο Βούλγαρης μοιράζεται μαζί μας την στιγμή της δημιουργίας, ως αποτέλεσμα μιας ιερής διεργασίας. Με το πιάνο του, ο ίδιος μοιάζει αυτάρκης, καθώς αποτυπώνει ετούτη την διεργασία σ’ ένα άλμπουμ δύσκολο στο άκουσμα, όπου ζητεί και αξίζει πολλαπλές ακροάσεις. Αυτή η δυσκολία είναι, εξ άλλου, που το ξεχωρίζει από τον σωρό του «εύκολου ακούσματος» στο οποίο έχει συνηθίσει το αφτί μας.

2. Ω-Ray - "Ω-Ray"

Η παγίδα να εντάξουμε σε κάποιο στυλ τους Ω-Ray θα μας οδηγήσει στο να χάσουμε το βασικό στοιχείο τους που είναι τελικά πολύ πιο γήινο, αρχέγονο και θρησκευτικό. Με μία λέξη, παγανιστικό. Η ακρόαση του δίσκου είναι μία καθαρά βιωματική διαδικασία που αξίζει να την περάσει οποιοσδήποτε βρίσκει τον εαυτό του σε κάποια από τα παραπάνω, η εμπειρία θα τον δικαιώσει.

3. M3ΜΦΙΣ - "Ο Ιχνηλάτης Που Κυνηγούσε Το Θάνατο"

Οι M3MΦΙΣ έχουν κερδίσει εδώ και καιρό το στοίχημα και συνεχίζουν τη σταθερά ανοδική τους πορεία. "Ο Ιχνηλάτης Που Κυνηγούσε Το Θάνατο" είναι απλά ένας από τους καλύτερους δίσκους της φετινής χρονιάς, ανεξαρτήτως γλώσσας και χώρας προέλευσης. Πέρασαν τη δοκιμασία της Λυδίας λίθου και το αποτέλεσμα αποδείχτηκε... χρυσός!

4. Selofan - "Ciné Romance"

Οι Selofan συνθέτουν μια πολυφωνική, επίπονη άσκηση συναισθημάτων σε τρεις γλώσσες στα δώδεκα track του άλμπουμ, συγκεράζοντας το dark wave με τα industrial beat εν μέσω μιας synth-punk αισθητικής. To "Ciné Romance", τόσο υποβλητικά ενδόμυχο, κροτεί σαν τους χτύπους της καρδιάς, καθώς αντιδρά σ’ αυτό που της ασκεί πίεση από «έξω» προς τα «μέσα», στην ίδια την πραγματικότητα. Και καθώς αναπτύσσεται σ’ ένα ψυχρό και απομονωμένο ηχητικό περιβάλλον, οδηγεί στην ανακούφιση του να διαβαίνεις το πυκνό σκοτάδι χωρίς φόβο. Το αποτέλεσμα είναι καθηλωτικό.

5. Δεσποινίς Τρίχρωμη - "Όνομα, Ζώο, Πράγμα"

Το "Όνομα, Ζώο, Πράγμα" υπάρχει άρτιο, μέσα στην απλότητά του. Λιτό και απέριττο, δίχως την φλυαρία των ποικίλων οργάνων, παραμένει ένας ήσυχος δίσκος που θα επιλέξουμε να ακούσουμε κάποιο πρωινό, έχοντας ξυπνήσει μ’ έναν πόνο στο στομάχι από μια βραδινή στενοχώρια. Εκείνος ο δίσκος που θα θέλουμε ν’ ακούσουμε όταν προσπαθούμε να θυμηθούμε μια στιγμή, μια φυσιογνωμία μια αδέξια κίνηση που κάναμε και μας προκαλεί μελαγχολία.


5 Στίχοι που θα θυμόμαστε και μετά το 2017...

1. «Οι μουσικοί παίζουν ντελίβερι στην ψησταριά του Χρήστου. 
Σ’ ακολουθάω στο παγοδρόμιο. Σου αρέσουν οι λεπίδες. 
Χαμούρεμα στο ρέμα. Τα δάχτυλα μου μπαίνουν μόνο σε ‘σένα. 
Πτώμα στο ρέμα που μας θυμίζει ότι στη γούβα κυλάει 
ό,τι θέλουν οι απ’εξω να κρύψουν.»

The Boy - "Πολύδροσο"

Από τον δίσκο "Έτοιμοι Δύο"

2. «Νά 'μαστε πάλι εδώ ξανά, στην ίδια διαδρομή
πως διάολο την πατήσαμε κανένας μας δε ξέρει.
Με γέλια και πειράγματα με γλέντια και χορό
έκλεισε η πόρτα πίσω μας μια μέρα μεσημέρι.»

Στίχοι: Άρης Κεραμάρης  - "Με Το Κρασί Στο Αίμα", Σωκράτης Μάλαμας

Από τον δίσκο ″Κάτοπτρα″

3. «Κάπου εκεί έξω στον πλανήτη Γη  
Σέρνονται άνθρωποι από εδώ και από εκεί  
Έχουν κεφάλια σκυμμένα χαμηλά  
Μέσα απ’ το στόμα τους γαυγίζουνε σκυλιά.»

Bazooka - "Ζούγκλα"

Από το ομώνυμο EP 

4. «Γιατί η μέρα μας είναι φορτωμένη με οδύνη, αντί να είναι μια περιπέτεια, μια σύγκρουση με τα όρια της ελευθερίας μας. 
Την καταντήσαμε ένα καθημερινό, χωρίς καμία ελπίδα ανάστασης, θάνατο, 
διότι αυτός είναι ο θάνατος.»

Στίχοι του συγγραφέα Χρόνη Μίσσιου  - "Μετάβαση", Αστρογόνο

Από τον ομώνυμο δίσκο

5. «Περνάω πόλεις, περνάω και χωριά,
ποιος θα ωφεληθεί;
Και μου μιλάν λες και ήμουν φίλος τους από καιρό, 
ποιος θα ωφεληθεί απ’ όλο αυτό;
Στέλνουν αυτοκίνητα να σέρνουνε ξωπίσω τα κομμάτια μου.
Οι κόρες τους μου δίνουν το κορμί τους και οι γονείς τους τα λεφτά.»

Στάθης Ντόβας - "Τουρνέ"

Από το άλμπουμ "Νέα Γενιά"


5 Τραγούδια να τα σιγοτραγουδάς...

1. Διάφανα Κρίνα - "Δεν Θα Πω Πού Πηγαίνω"

2. Υπόγεια Ρεύματα - "Ξανά"

3. Trio Tekke & Dave De Rose - "Οι Λούληδες"

4. Σωκράτης Μάλαμας - "Με Το Κρασί Στο Αίμα"

5. Ορφέας Περίδης - "Παλιοπαγκράτι"


5 Ζωντανές εμφανίσεις που αν τις χάσατε... Χάσατε

1. Τζίμης Πανούσης - "Όλοι Οι Χαζοί Μπορούμε" @ Κύτταρο, 04/11/17

Ο Τζιμάκος της καρδιάς μας κατέβηκε θριαμβευτής από τις ραχούλες κουβαλώντας επ’ ώμου τα δύο sold-out που δικαίως έπιασε στις ξώβεργες της Επιδαύρου και επέστρεψε στα παλιά του λημέρια, Ηπείρου και Αχαρνών γωνία, για μια τελευταία φορά.

Λυπάμαι που δεν πήγα Κύτταρο κάθε Παρασκευή του Νοέμβρη... Αξέχαστος!

2. Λευκή Συμφωνία @ Piraeus 117 Academy, 09/12/2017

Μ’ ένα set υψηλών προσδοκιών, που ξεπερνούσε τις δύο ώρες και με δύο encore, οι Λευκή Συμφωνία έπαιξαν μπροστά σ’ ένα κοινό που, παρ’ ότι δεν ήταν σίγουρο ότι αυτό το live γινόταν πραγματικότητα, είχε γεμίσει ασφυκτικά το χώρο. Μετά από τόσα χρόνια απουσίας, οι ίδιοι προσπέρασαν τον κενό χρόνο, μένοντας σε φόρμα και γέμισαν το ακροατήριο με νοσταλγία, ανυπομονησία, συναισθηματική υπερδιέγερση. Η σκηνή του Piraeus Academy διαμορφώθηκε «σ' ένα μέρος που μπορούσαν όλοι να κρυφτούν», τραγουδώντας εκείνους τους στίχους, που για χρόνια σιγοψιθυρίζουν με τον κρυφό πόθο μιας επανένωσης. Και να που ο πόθος έγινε πραγματικότητα!

Εκείνο το βράδυ του Σαββάτου αυτή η μελωδική συνάθροιση «έδιωξε μακριά τη θλίψη», γέμισε με ευχαρίστηση όσους είχαν την τύχη να συμμετέχουν, δημιούργησε νέες επιθυμίες για την συνέχεια. Σίγουρα η εμφάνιση τους θα παραμένει ζωντανή ανάμνηση ανάμεσα σ’ αυτές που χαράσσονται στην μνήμη σαν επέτειος, σαν γιορτή μύησης των καινούργιων στην μουσική τους και των παλαιών στη σημασία τους στο χρόνο.

3. Γιάννης Αγγελάκας & 100°C, Διάφανα Κρίνα@ Πλατεία Νερού, 10/06/17

«Κάθε τι που ανασαίνει τρυφερά νοσταλγεί, μες τους πάγους της γης, ένα γέλιο ζεστό σαν φωτιά αναμμένη». Η πρώτη φορά που είδαμε τα Διάφανα Κρίνα, σε ανοιχτό χώρο, μετά από εκείνη τη διήμερη γιορτή για τον Θάνο, τον Σεπτέμβρη του 2015. Οι μουσικοί είχαν πάρει θέση περιμετρικά της σκηνής, αφήνοντας τη θέση του Ανεστόπουλου αδειανή, σε μια ένδειξη σεβασμού στη μνήμη του...

«Μόνο από την λύπη σου, μονάχα από την λύπη σου, με τίποτα απ' τη λύπη σου δεν θα 'θελα να πιω». Ο Γιάννης Αγγελάκας δημιούργησε με τους 100°C μία εξελισσόμενη εξίσωση άρτιας μουσικής και μεγάλου όγκου ακροατών, σε μια εμφάνιση-σπουδή μουσικής ανάφλεξης.

Η βραδιά έκλεισε με τη "Γιορτή", όπως άλλωστε ήταν και η νύχτα του Σαββάτου. Η γιορτή της εγχώριας rock σκηνής!

4. Panx Romana, Xenofon Razis @ Κύτταρο, 21/01/17

Κάθε φορά που περιμένεις οι Panx Romana να ανέβουν στο πάλκο, η αγωνία και η προσμονή είναι ίδια κι απαράλλαχτη, όπως την πρώτη φορά. Οι ζωντανές τους εμφανίσεις εξελίσσονται μέσα σ’ ένα πλαίσιο πνευματικής και πρακτικής ελευθερίας, καταλήγοντας σε ηχητικές ζυμώσεις αφύπνισης.

Η εμφάνιση αυτή των Panx απετέλεσε ένα διαδραστικό έργο μιας σύγχρονης art brut. Από τα χάρτινα κουτιά της τηλεόρασης στα κεφάλια τους και τη Δικαιοσύνη που εμφανίστηκε στην σκηνή στο "Αγάπη Σαν Φοράς", μέχρι το μαχητικό αεροσκάφος που κρεμόταν από πάνω μας, περιμένοντας να χτυπήσει τον στόχο. Επιτυχώς το κοινό το κατέρριψε εν μέσω μουσικής! 

Εκείνο, όμως, που συγκράτησα ήταν ένα παιδικό σχέδιο: «Στο σχολείο σας έχετε πρόσφυγες; Όχι, στο σχολείο μας έχουμε μόνο παιδιά»!

5. Ζωρζ Πιλαλί & Soufra Band @ An Groundfloor Live Stage, 10/03/17

Με ωδές στον «θεήλατο όχλο» ξεκίνησε μια ακόμη εμφάνιση του Ζωρζ Πιλαλί στην παλιά αθηναϊκή νύχτα αλλά σε ολοκαίνουργιο ναό αυτής [...]

Ο λαϊκός bluesman πήρε πάνω του το πρώτο -Απολλώνιο- μισό της ιανόμορφης παράστασης, ενώ ο blues σκυλάς βγήκε στη σκηνή μετά τον rock ρεμπέτη, που μας εισήγαγε στο δεύτερο μέρος μετά το διάλειμμα, και τα έκανε όλα ώπα με τα "Love Boat", "Μπετονιέρα", "Τσακάλι" και άλλα διονυσιακά. Το κοινό έπαψε να κάθεται αρντάν και μπήκε σε κίνηση με το τριπλό encore λίγο πριν τη δευτέρα πρωινή να γίνεται αναπόφευκτο και αποθεωτικό.

Ε, άμα το λέει η σούφρα σου...

* «Στο Φαλιμέντο Του Κόσμου» @ Σταυρός Του Νότου, 09/02/17

Μέσω του Λεωνίδα Κακούρη και του Βαγγέλη του Καζαντζή, μιλήσαμε με τον Άσιμο για το αγαπημένο του κροκ, τον τετραγωνισμό του κύκλου, την τιμή μιας καρακάξας, το βαρέλι με την κοινωνική σκορδαλιά, την συνήθεια, το θείο δράμα, τον έρωτα και τον άνθρωπο.

Το πιο κατευναστικό, όμως, απ' όλα ήταν ότι είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε πολλά από τα υπέροχα τραγούδια του Νικόλα, όχι μόνο όσα μπλέκονται - είτε εθιμοτυπικά, είτε εν είδει ψευτομαγκιάς ή ό,τι άλλο- σε ξένα setlist, όλα σε ευφυείς και σεμνές εκτελέσεις. Χωρίς διάθεση να παρέμβουν δραστικά στο κυρίως σώμα, οι μουσικοί στάθηκαν με συναίσθηση, σεβασμό και αγάπη απέναντι στο υλικό που πήραν στα χέρια τους, αλλά και το μήνυμά του.

Εσείς, ακούτε κροκ;


5 Συνεντεύξεις που τα είπαμε στα ελληνικά...

1. Ν. Σπυρόπουλος (Σπυριδούλα): «Να γράφεις τραγούδια στη γλώσσα που ψωνίζεις»

Ο Νίκος Σπυρόπουλος, ιδρυτής και ψυχή των Σπυριδούλα - μαζί φυσικά με τον αδερφό του - μας έκανε την τιμή για μία αναλυτική συζήτηση. Μία συζήτηση που η ραχοκοκαλιά της είναι η πορεία των Σπυριδούλα στα ελληνικά μουσικά δρώμενα - όχι μόνο η συνεργασία τους με τον Παύλο Σιδηρόπουλο, αλλά και τα πολλά καλά που μας προσέφεραν μετά. Με αυτή τη βάση, μας δόθηκε η αφορμή να ξεφύγουμε επίτηδες και προς άλλα πεδία που αποκαλύπτουν ιστορικά γεγονότα και απόψεις, ρίχνοντας και μία διεισδυτική ματιά στον «άρρωστο» κόσμο της ελληνική δισκογραφίας.

2. Γιώργος Καρανικόλας: «Η εκφορά των στίχων έχει πάτημα στην αρχαία τραγωδία»

Από τους Last Drive στους Ω-Ray δεν υπάρχει εμφανής συσχέτιση, αλλά οι δημιουργικές εκφάνσεις του Γιώργου Καρανικόλα εξηγούνται και αποκτούν συνοχή όπως αναλύει τον τρόπο σύλληψης αλλά και αναπαραγωγής τους. Κύριο θέμα της παρούσας συζήτησης, ο νέος δίσκος "Ω-Ray", που είναι πολύ καλός με απρόσμενο τρόπο. Συνίσταται η ακρόαση του δίσκου πριν την ανάγνωση της συνέντευξης, αλλά, ακόμη κι αν κάποιος αισθανθεί «ανατρεπτικός» και θελήσει να ακολουθήσει τον αντίθετο δρόμο, μέχρι το τέλος της συζήτησης θα θέλει οπωσδήποτε να τον ακούσει.

3. Παύλος Παυλίδης: «Η κίνηση των νέων κομματιών θα είναι περισσότερο αυτοσχεδιαστική»

Ο Παύλος Παυλίδης - με την απλότητα που αποτελεί ίδιον γνώρισμά του - μας αποκαλύπτει τον τρόπο που δουλεύει με τους B-Movies τον καινούριο τους δίσκο, μιλάει για τις ζωντανές εμφανίσεις τους, για την τέχνη της καθημερινότητας και μας εξηγεί γιατί τα αληθινά ποιήματα δεν γράφονται με λέξεις, αλλά με πράξεις...

4. Θραξ Πανκc: «Όταν μια σκηνή είναι στα peak της, πάντα θα βρεθεί κόσμος να κράζει»

Έρχονται από τη Θράκη και γυρνάνε την Ελλάδα στήνοντας πανηγύρια. Οι Θραξ Πανκc μας συστήθηκαν με το "Πανκοπανηγυροψυχεδέλεια" αλλά αυτό ήταν μόνο η αρχή. Συνδυάζοντας παραδοσιακή μουσική και όργανα της Βορείου Ελλάδος με πιο rock ακούσματα, είναι βέβαιο ότι θα μας απασχολήσουν στο άμεσο μέλλον. Με αφορμή το ελληνικό tour αλλά και το πρώτο τους EP, μιλήσαμε μαζί τους για τα σχέδιά τους, τις αντιδράσεις του κόσμου στον ήχο τους, τις δυσκολίες μιας μπάντας στην Ελλάδα, αλλά και το γκάτζο, τη μασκότ τους...

5. Melentini: «Θέλω να δημιουργώ μια θρησκευτική ένωση την ώρα της μουσικής»

Τη Μελεντίνη τη γνωρίσαμε πριν μερικά χρόνια με τους Sequence Theory Project, ένα ηλεκτρονικό, trip hop σχήμα και η ιδιαίτερη φωνή της έκανε αμέσως εντύπωση. Η συμμετοχή της στους Universe217 την έβαλε στο προσκήνιο της εγχώριας metal σκηνής, ενώ το 2013 με το εξαιρετικό "Explosions Around, The Desert Inside" μας συστήθηκε με τον πρώτο προσωπικό της δίσκο. Από τότε έχει κάνει αρκετές συνεργασίες και εμφανίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Την ψάξαμε στην πιο δημιουργική της φάση κι αυτή βρήκε τον χρόνο και απάντησε με διάθεση στα ερωτήματα που της θέσαμε.

Και του χρόνου, νά ’μαστε όλοι καλά!

  • SHARE
  • TWEET