Steven Wilson

Το δεύτερο άλμπουμ του Steven Wilson που κυκλοφορεί υπό το όνομά του εγείρει αρχικά τα ίδια ερωτήματα που προέκυπταν κατά την ακρόαση του "Insurgentes". Ποιός ο λόγος, ποιό το κίνητρο για έναν προσωπικό δίσκο από έναν άνθρωπο που ασχολείται με τόσα project (Porcupine Tree, Blackfield, No Man, κ.ά.), έχοντας μάλιστα ηγετική θέση σε κάθε ένα από αυτά; Τι θέλει να εκφράσει που δε μπορούσε στις υπόλοιπες δουλειές του; Τα ίδια ερωτήματα, αλλά με διαφορετική απάντηση. Εκεί που στον πρώτο του δίσκο φαίνεται να ήθελε να συγκεντρώσει όλες τις μέχρι τότε φανερές πτυχές της προσωπικότητάς του σε μία δουλειά (για να αποφύγει τη σχιζοφρένεια πιθανότατα), στο "Grace For Drowning" εκφράζει κάποιες από τις ιδέες που μόνο ως επιρροές είχε επιτρέψει να φανερωθούν μέχρι τώρα. Για το λόγο αυτό, και ανεξαρτήτως ποιοτικού αποτελέσματος, το φετινό του πόνημα είναι τελικά σημαντικότερο από αυτό του 2008.

Θυμάμαι την εποχή που ο Wilson είχε έντονες ενστάσεις στο να θεωρηθεί η μουσική του (με τους Porcupine Tree τότε) ως progressive rock. Αναρωτιέμαι αν θα είχε την ίδια άποψη και τώρα. Γιατί το "Grace For Drowning" είναι, σε αρκετές στιγμές του, συγγενικό στο είδος, όπως αυτό αναπτύχθηκε στα '70s. Ο ίδιος ομολόγησε ότι κατά τη δημιουργία του εμπνεύστηκε από τη διαδικασία του remastering που είχε αναλάβει στη δισκογραφία των King Crimson. Όντως (μαζί με τους Van Der Graaf Generator ίσως) θα πρέπει οι τελευταίοι να αναγνωρισθούν ως το πνεύμα πίσω από τις συνθέσεις, πολλώ δε μάλλω όταν αρκετά νυν και πρώην στελέχη τους κάνουν μία βόλτα από τις ηχογραφήσεις. Αυτό ισχύει τουλάχιστον για τις δύο πιο εμβληματικές, πιο ξεχωριστές και εν τέλει καλύτερες συνθέσεις του άλμπουμ.

Τόσο το "Sectarian" και ακόμα περισσότερο το 23-λεπτο "Raider II" αντλούν από την ίδια κοφτερή μίξη της rock με τον jazz αυτοσχεδιασμό, την ίδια γενεσιουργό αιτία που ξεκίνησε το progressive rock στο τέλος της δεκαετίας του '60. Θορυβώδη και περιπετειώδη στην ανάπτυξή τους αμφότερα, οφείλουν πάρα πολλά στα διάφορα πνευστά του γνωστού και μη εξαιρεταίου Theo Travis αλλά και τα λογής πλήκτρα που διανθίζουν ή κυριαρχούν πάνω στον ήχο τους. Ενδιαφέρουσα παρατήρηση ότι είναι και τα δύο ουσιαστικά instrumental. Ή, καλύτερα, αυτή την εντύπωση αφήνουν.

Γενικότερα το άλμπουμ δίνει την αίσθηση ότι η φωνή είναι απούσα. Δεν είναι στην πραγματικότητα, αλλά δρα τόσο διακριτικά, χωρίς ουσιαστικές φωνητικές μελωδίες, που παραμένει ο λιγότερο επιδραστικός παράγοντας στο τελικό αποτέλεσμα. Κι αν στα δύο προαναφερθέντα κομμάτια αυτό είναι από αναμενόμενο μέχρι ευκταίο, στα υπόλοιπα υπάρχει συχνά πρόβλημα. Η πλειονότητα των τραγουδιών ακολουθεί το ίδιο μοτίβο. Ξεκινούν με τη μελαγχολία - trademark του συνθέτη, που σκιαγραφείται, συνήθως, από ένα ράθυμο πιάνο και θα μπορούσε κάλλιστα να βρίσκεται σε ένα δίσκο των Blackfield. Στις καλύτερες περιπτώσεις αυτό περιορίζεται σε μία συμπαθέστατη και σύντομη μελωδία ("Grace For Drowning") ή αποτελεί μία κάπως τραβηγμένη εκκίνηση για ένα ακόμα art rock κρεσέντο ("No Part Of Me", "Remainder The Black Dog"). Στις υπόλοιπες όμως καταφέρνει να πλατιάζει χωρίς λόγο για αρκετά λεπτά, μέχρι κάποιο μαγικό χέρι να προσφέρει ένα καταπληκτικό solo ("Track One"), και σε κάποιες περιπτώσεις να χαθεί ξανά στην ίδια επίπεδη μουσική του ("Like Dust I Have Cleared From My Eye"). Μοναδική εξαίρεση και πραγματικά δουλεμένο στη φωνητική μελωδία δείχνει να είναι το "Deform To Form A Star" και για αυτό καταφέρνει να κρατάει το ενδιαφέρον και στα οκτώ λεπτά της διάρκειάς του.

Είναι πολύτιμο αυτό το άλμπουμ του Steven Wilson, το δίχως άλλο. Έχει καταρχήν δύο εμπνεύσεις που αξίζουν από μόνες τους τον κόπο της κυκλοφορίας αυτής. Και έχει και αρκετές ακόμα στιγμές που λες «κάτι μεγάλο συμβαίνει εδώ». Αυτό που δεν αποτελεί είναι μία συμπαγή κυκλοφορία. Στα συνολικά 83 λεπτά της διάρκειάς του, που εκτείνεται σε δύο cd, δύσκολα δε θα νιώσεις τον ενθουσιασμό σου να μετατρέπεται σε αναμονή ίσως και δυσφορία ορισμένες (ελάχιστες πάντως) φορές. Η καινούργια του καλλιτεχνική πρόταση έχει πολύ βάθος για εξερεύνηση, αν το αποφασίσει, και με λίγη περισσότερη αυτοσυγράτηση θα μπορούσε αυτή να αποφέρει το νέο του μεγάλο αριστούργημα... αλλά στο μέλλον.