Gösta Berlings Saga

Το progressive rock με την πλούσια ιστορία και την πολύπλευρη εξέλιξή του, συνεχίζει να αποτελεί πεδίο δημιουργικής αναζήτησης για μπάντες που αψηφούν τις συμβάσεις και αναζητούν διαρκώς νέους δρόμους έκφρασης. Μέσα σ’ αυτό το πολυσύνθετο πλαίσιο, η διατήρηση της ισορροπίας ανάμεσα στην παράδοση και την καινοτομία παραμένει πρόκληση και αναγκαία συνθήκη για όσους τολμούν να κινούνται στα όρια του είδους. Μετρώντας ήδη ένα τέταρτο του αιώνα, οι Σουηδοί Gösta Berlings Saga επιστρέφουν με το Forever Now, έναν δίσκο που επιβεβαιώνει τη συνεχή εξερεύνησή τους στη μεθόριο της προόδου και της ελευθερίας.

Tο έβδομο, λοιπόν, στούντιο άλμπουμ τους, δε λειτουργεί ως ανακεφαλαίωση ούτε ως αναπαραγωγή των παλαιότερων τους στιγμών: Αντιθέτως, είναι η πιο αυτοπροσδιοριστική και συμπαγής τους δουλειά μέχρι σήμερα, και μάλιστα η πρώτη που έχει γραφτεί, ηχογραφηθεί, παραχθεί και μιξαριστεί εξ ολοκλήρου από την ίδια τη μπάντα. Ένα ηχητικό οικοδόμημα που χτίστηκε επί πέντε χρόνια, πάνω στην αδιαπραγμάτευτη εμπιστοσύνη μεταξύ των μελών και στη διαρκή ανάγκη για εξέλιξη. Ένα masterful collision, ένα μείγμα σύνθετης γραφής και αυθόρμητου rock πνεύματος, όπου με συνέπεια αρνείται να χωρέσει σε οποιαδήποτε ετικέτα ή κατηγορία. Το σχήμα, που εδώ και χρόνια κινείται με ευελίξία ανάμεσα στο avant-prog, την electronic, το krautrock και το post-rock, παραδίδει ένα έργο που αποτελεί ταυτόχρονα συμπύκνωση και υπέρβαση της μέχρι τώρα πορείας του.

Ο ήχος του δίσκου αναδύεται μέσα από ένα σύμπλεγμα επιρροών που εκτείνονται από το οργανωμένο χάος και τις παλλόμενες εντάσεις έως την ελευθερία και την πειραματική τολμηρότητα, αντλώντας από την υποβλητική και μυστηριακή δύναμη των Magma, τη δεξιοτεχνική και ρυθμική αυστηρότητα των King Crimson, καθώς και το μινιμαλισμό και τις αρμονικές υφές σχημάτων όπως οι Neu! και οι Harmonia. Και όμως, παρά την εμφανή αισθητική συγγένεια, το έργο αποφεύγει κάθε παθητική μίμηση· η προσέγγιση είναι μια δημιουργική άντληση αισθητικής και όχι τυπολογικής φόρμας. Επικεντρωμένο περισσότερο στο ρυθμό, την εμμονή της επανάληψης και τις ηλεκτρονικές υφές, ο δίσκος παρουσιάζει ίσως την πιο άμεση και προσβάσιμη πλευρά του ύφους και του ήχου τους, χωρίς ωστόσο να θυσιάζουν την πολυπλοκότητα και το βάθος τους, καθώς και την πειραματική τους ταυτότητα, μόνο που εδώ ο πειραματισμός δεν εκλαμβάνεται ως αυτοσκοπός ή ρηξικέλευθη καινοτομία, αλλά ως συνειδητή αισθητική επιλογή, βαθιά ενσωματωμένη στο ηχητικό τους λεξιλόγιο.

Synthesizers και αρπιζαριστές κιθάρες ελίσσονται με νευρωτική ακρίβεια γύρω από παλμικά patterns, καθώς κρουστά και drums λειτουργούν ως ένα σύμπαν στο οποίο η αυστηρή δομή και η δημιουργική ελευθερία συνυπάρχουν σε τέλεια ισορροπία, ένας ενδογενής κρατήρας διαρκούς ροής και μετάλλαξης που αρνείται σταθερά να κατασταλάξει σε κάποιο είδος. Από το εναρκτήριο "Through The Arches", με τα παλλόμενα synths και το αυστηρό drumming, γίνεται σαφές πως το ζητούμενο εδώ δεν είναι απλώς η σύνθεση, αλλά η δημιουργία ενός ελεγχόμενου ηχητικού χάους που λειτουργεί σαν ζωντανός οργανισμός. Το ομώνυμο "Forever Now", πιθανότατα το χαρακτηριστικότερο κομμάτι του δίσκου, διαστέλλεται σε οκτώ λεπτά ηχητικής εξερεύνησης, με ρυθμικά μοτίβα, διακριτικές μελωδίες και στρώματα που χτίζονται και αποδομούνται υπομονετικά.

Το "Dog Years" στέκεται ως μία από τις πιο ξεκάθαρες krautrock στιγμές του δίσκου, θυμίζοντας Neu! μέσα από ένα πιο βιομηχανικό και σύγχρονο φίλτρο, ενώ το σκοτεινό "Ascension" επιτείνει την ένταση με βαριά synths και εξαίρετα κιθαριστικά μοτίβα. Συνθέσεις όπως το "Make Of Your Heart A Stone" και το "Ceremonial" κινούνται σε πιο ambient και τελετουργικές κατευθύνσεις, προσφέροντας ανάσες αλλά και εσωτερική κορύφωση, με το τελευταίο να ολοκληρώνει το άλμπουμ με έναν σχεδόν υπνωτιστικό επίλογο.

Η παραγωγή είναι εξαιρετική: καθαρή, κρυστάλλινη, αλλά με ζεστή αναλογική αίσθηση. Όλα τα όργανα έχουν χώρο να αναπνεύσουν και να συνυπάρξουν, ενώ η δυναμική και η λεπτομέρεια ενισχύουν την εμπειρία ακρόασης.

Το Forever Now αρνείται κάθε επανάπαυση και νοσταλγική ανασκόπηση· αποτελεί μια αέναη διαδικασία αυτοανακάλυψης και ανασύνθεσης. Οι Gösta Berlings Saga, για μια ακόμη φορά, υπογραμμίζουν πως η καλλιτεχνική τους ταυτότητα δεν υπήρξε ποτέ δεσμευτικός φραγμός, αλλά μάλλον ένα δυναμικό εργαστήριο συνεχούς αλληλεπίδρασης, όπου η εξέλιξη δεν είναι απλώς στόχος, αλλά η ίδια η ουσία της δημιουργίας.

Εν κατακλείδι, παρά τη φρεσκάδα και την ανανέωση που φέρνει ο εν θέματι δίσκος, δε πρέπει να παραγνωρίζουμε πως το prog rock, ως ιδίωμα, παραμένει μια κατευθυντήρια οδός, όχι μόνο ριζικών ανατροπών ή εκ βάθρων μεταμορφώσεων· η μαγεία βρίσκεται στην αέναη εξερεύνηση και τη λεπτομερή επεξεργασία εντός αυτής της πορείας. Έτσι, οι Gösta Berlings Saga, με το νέο τους έργο, επιβεβαιώνουν πως το prog δεν είναι απλώς μια μουσική φόρμα - ουδέποτε ήταν - αλλά μια διαρκής διαδικασία αυτοανακάλυψης, όπου το καινούργιο γεννιέται μέσα από το γνώριμο, ένα ταξίδι που, αν και δύναται φαινομενικά να μοιάζει με επανάληψη, είναι πάντα γεμάτο από φρέσκες προοπτικές και δημιουργικότητα.

Bandcamp

Θωμάς Σαρακίντσης