Υπόγεια Ρεύματα: «Οι συναυλίες μας είναι γεμάτες με παιδιά από 16 έως 22 ετών που τραγουδάνε τον κάθε στίχο»

 Στο κεφάλαιο που λέγεται ελληνόφωνο rock, είναι πραγματικά ελάχιστα τα ονόματα που μπορούν να συγκριθούν με τα Υπόγεια Ρεύματα. Από την αρχή της καριέρας τους, πριν 30 χρόνια, και την εκτίναξη τους σε ένα από τα πιο δημοφιλή νεανικά σχήματα της εποχής, μέχρι σήμερα που συνεχίζουν να αποτελούν μία από τις πιο συνεπείς φωνές της εποχής μας, τα Υπόγεια Ρεύματα δεν σταμάτησαν να βρίσκουν τρόπους να εξελίσσονται και να πειραματίζονται.  

Με αφορμή λοιπόν τη μεγάλη συναυλία για τα 30 χρόνια πορείας τους που θα πραγματοποιηθεί στην Τεχνόπολη στις 5 Ιουνίου και στην οποία θα συμμετέχουν επίσης οι Αλέξης Καλοφωλιάς, Μαρία Παπαγεωργίου, Δημήτρης Μητσοτάκης, Ελένη & Σουζάνα Βουγιουκλή, Φρανκ Panx, Βαγγέλης Καζαντζής, Τσοπάνα Rave, Magic De Spell, Μάριος Νταβέλης (Fundracar) και άλλοι, ο Γρηγόρης Κλιούμης μας μίλησε για αυτή την σπουδαία εγχώρια ροκ ιστορία που ξεκίνησε το 1994 και κρατάει μέχρι σήμερα.

Καλησπέρα κι ευχαριστούμε πολύ για αυτή τη συνέντευξη. Πες μας λίγο, πώς ήταν η εγχώρια rock σκηνή όταν ξεκινούσατε με τα Υπόγεια Ρεύματα;

Γύρω στο 1994, κάποιοι απ’ έξω άνοιξαν ένα φεγγίτη στο υπόγειο, να περάσουμε μερικοί πιτσιρικάδες, ένας απονενοημένος, επιθανάτιος ρόγχος της δισκογραφίας να βρει κάτι καινούργιο να πουλήσει. Tο αποτέλεσμα ήταν κάποιοι απο εμάς να βρεθούμε ξαφνικά σε ένα εντελώς ξένο περιβάλλον, απο τα υπόγεια στο φως, σε ένα εντελώς απαίδευτο κοινό με προηγουμένη εμπειρία το σκυλάδικο ή στην καλύτερη το "έντεχνο". Γενικά πάντως ήμασταν λιγότεροι, με λιγότερα εφόδια (υλικά και μη) αλλα ήμασταν νέοι και ξεροκέφαλοι.

Ποιες ήταν οι βασικές σας επιρροές; Ακούγατε κυρίως ξένη ή ελληνική μουσική;

Κάθε μέλος προσπάθησε να βάλει τις δικές του επιρροές, όπως Deep purple, Black Sabbath, Pink Floyd, Eloy κλπ. Κυρίως ξένη μουσική αλλά δεν μπορούσες να μην ακούσεις και Πουλικάκο, Σιδηρόπουλο, Σπυριδούλα και βέβαια, τους θρυλικούς Socrates.

Πώς προέκυψε το συμβόλαιο με την Έβδομη Διάσταση;

Σαν πρόβατα στη σφαγή, και δεν έφταιγε ο βοσκός.

Τι θυμάσαι από την εποχή των ηχογραφήσεων του "O Μάγος Κοιτάζει την Πόλη";

Πέντε ασχέτους τύπους σε ένα χάος απο μηχανήματα που οι περισσότεροι δεν είχαν ξαναδεί μάλλον ποτέ, να προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα και να μην είναι ποτέ ευχαριστημένοι.

Το τι ακολούθησε δεν ήταν κάτι που σχεδιάζαμε

Περίμενες την επιτυχία του δίσκου;

Όχι, κανείς μας δεν την περίμενε ούτε είχε στο μυαλό του την λέξη επιτυχία. Πάνω απο όλα ήμασταν μια παρέα, πολύ καλοί φίλοι που είχαμε την τύχη να θέλουμε να παίξουμε μουσική και να τα βρίσκουμε μεταξύ μας. Το τι ακολούθησε δεν ήταν κάτι που σχεδιάζαμε.

Οι "Παραλογές" κυκλοφόρησαν μόλις ένα χρόνο μετά. Ήταν πρόκληση για το συγκρότημα να κάνετε το επόμενο βήμα τόσο σύντομα;

Η πρόκληση ήταν να κάνουμε μόνο ένα δίσκο το χρόνο. Το σύστημα της δισκογραφίας χρειαζόταν ένα χρόνο για να «πουλήσει» το δίσκο. Εμείς όχι, εμείς είχαμε τραγούδια που έπρεπε να βγουν και δεν μας άφηναν.

Από εκεί μέχρι την κυκλοφορία του "Τσαλακωμένες μέρες", μεσολάβησαν διάφορα δυσάρεστα γεγονότα. Φτάσατε ποτέ κοντά στη διάλυση ή δεν σας πέρασε ποτέ από το μυαλό αυτό το σενάριο;

Όλα τα εμπόδια μπορείς να τα ξεπεράσεις και να βρεις λύσεις, όμως μια απώλεια δεν υπάρχει τρόπος να την ξεπεράσεις, και βέβαια πέρασε απο το μυαλό μας πάρα πολλές φορές, όμως πάνω απο όλα ήμασταν φίλοι και εκεί φαίνεται πώς ο ένας στηρίζει τον άλλο, σταματάς να είσαι συγκρότημα και μια παρέα φίλων και γίνεσαι οικογένεια.

Με τα χρόνια είναι πολύ δύσκολο να παραμείνει ενωμένο ένα συγκρότημα

Η σύνθεση του συγκροτήματος έχει αλλάξει αρκετές φορές στην πορεία σας. Πόσο δύσκολο είναι να μείνει ενωμένο ένα συγκρότημα στην Ελλάδα;

Εδώ δεν είναι εύκολο να μείνει ενωμένο ένα κράτος, το συγκρότημα θα τα καταφέρει; Με τα χρόνια είναι πολύ δύσκολο να παραμείνει ενωμένο ένα συγκρότημα καθώς υπάρχουν συνθήκες, υποχρεώσεις και πολλοί παράγοντες επηρεάζουν μια μπάντα.

Το 2009, λίγο πριν την κρίση, κυκλοφορήσατε με τον Θάνο Μικρούτσικο το "Τους έχω βαρεθεί". Πως είχε προκύψει αυτή η συνεργασία;

Κάτι μυριζόμασταν στον αέρα και θέλαμε να κάνουμε κάτι καθαρά πολιτικό. Για προφανείς λόγους, το έργο του Θάνου κυριάρχησε. Πήγαμε σπίτι του να του ζητήσουμε την άδεια και καμία συμβουλή και φύγαμε με άλλο ένα μέλος στο συγκρότημα.

Και πώς ήταν σαν εμπειρία να δουλεύετε μαζί του;

Κάτι ανεπανάληπτο, κάτι ονειρικό. Ήταν απίστευτα δημιουργικός, δοτικός, εξαιρετικός επαγγελματίας, και με απίστευτο χιούμορ. Όταν συνυπάρχουν αυτά απλά απολαμβάνεις το κάθε μέτρο που έχεις παίξει με αυτό τον άνθρωπο.

Κι από εκεί μέχρι το "Η Γη Που Αφήνω";

Το 2014 κυκλοφορήσαμε 2 βινύλια με τον τίτλο "20" με 20 διασκευές μας που πραγματικά αποδημήσαμε παλαιότερα μας κομμάτια και ένα ολοκαίνουργιο άλμπουμ με τον τίτλο "14" που συνυπήρξε μέσα στο διπλό CD "20 14". Επίσης το 2018 κυκλοφορήσαμε το 7" maxi single "01/02" και το live βινύλιο "Vinyl is Back Live Sessions vol.1". Το "Η Γη που Αφήνω" γράφτηκε την εποχή της πρώτης καραντίνας οπότε είχαμε πολύ καιρό για να πειραματιστούμε και να γράψουμε πραγματικά όπως θέλαμε αυτό το άλμπουμ.

Στην κριτική μας τότε γι’ αυτό είχαμε γράψει πως: "Είναι ταυτόχρονα μία επάνοδος στις πρώτες τους ημέρες αλλά κι ένα συγκρότημα που έχει μεγαλώσει και προχωρήσει". Θα συμφωνούσες πως σηματοδότησε μια κάποια "επιστροφή στις ρίζες";

Το συγκρότημα από το 2012 και μετά είχε ήδη αρχίσει την εσωτερική του αναζήτηση. Όχι πως είχε ποτέ σταματήσει βέβαια. Κάθε δίσκος ήταν και μια αναγέννηση. Αλλά ήταν σαν να ήξερε ότι τα μέλη από κει και πέρα είναι για να μένουν για χρόνια και να επενδύουν σε μεγαλύτερα όνειρα. Στην "Η Γη που Αφήνω" ήμασταν ήδη κατασταλαγμένοι μετά από πολλά live με το τρίο. Γνωρίζαμε τι θέλουμε και ήμασταν έτοιμοι να το δώσουμε.

Για να φτάσουμε λοιπόν και στο σήμερα, πώς προέκυψε η ιδέα της νέας σας δουλειάς "30 Χρόνια Στην Υπόγα";

Χρόνια πριν, είχαμε την όρεξη για διασκευές ελληνικών παραδοσιακών και ρεμπέτικων. Δύο τρία από αυτά τα είχαμε δοκιμάσει πρωτόλεια και σε ζωντανές μας εμφανίσεις μετά την καραντίνα. Με το που βρήκαμε την ευκαιρία να ηχογραφηθούν στο πλαίσιο ενός concept άλμπουμ, για τα γενέθλια των 30 ετών του σχήματος, παραδοθήκαμε στην ιδέα…. Και κάναμε την χάρη και στον Γρηγόρη. LoL!

Πώς δουλέψατε; Ξεκινήσατε λέγοντας πως θα κάνετε διασκευές σε ρεμπέτικα και παραδοσιακά και μετά βρήκατε τα κομμάτια ή ο δίσκος πήρε μορφή με βάση κομμάτια που είχατε εξαρχής επιλέξει;

Τα είχαμε επιλέξει.

Πώς έγινε η επιλογή των κομματιών;

Κυρίως από τον Γρηγόρη. Προσπαθούσε να βρει κομμάτια που θα ερεθίσουν τον Νίκο και τον Τάσο για να τα πιάσουμε όλοι μαζί και να τους αλλάξουμε τα πετρέλαια.

Και το "Σκόνη, Πέτρες, Λάσπη" που κλείνει τον δίσκο; Πως συνδέεται ο Πουλικάκος με όλα αυτά;

Έχουμε μεγάλο σεβασμό και αγάπη στον Πουλικάκο. Δυο τρία χρόνια το παίζαμε αυτό το κομμάτι. Όπως λέει και ο Νίκος στις συναυλίες το "Σκόνη Πέτρες Λάσπη" είναι το παραδοσιακό κομμάτι της ροκ για εμάς.

Πιστεύεις πως αυτή η ιστορία που λέγεται ελληνόφωνο rock και μετράει πάνω από 50 χρόνια ζωής έχει πράγματα να πει σήμερα;

Μα και το ρωτάς; Αν έρθεις στις συναυλίες μας θα το δεις και μόνος σου. Είναι γεμάτο παιδιά από 16 έως 22 ετών. Είναι η πλειοψηφία. Τραγουδάνε τον κάθε στίχο. Αυτό τα λέει όλα.

Έχουμε παρά πολλά συγκροτήματα και με καλούς στίχους

Πώς βλέπεις την ελληνική σκηνή σήμερα σε σχέση με όταν ξεκινούσατε;

Πολύ δυνατή. Είναι σα να έχει την παρακαταθήκη του χθες και να ξέρει τι να την κάνει. Έχουμε παρά πολλά συγκροτήματα και με καλούς στίχους. Επίσης, οι μουσικές τους φόρμες είναι πολύ δουλεμένες με διαφορά στοιχεία και από την σημερινή εποχή αλλά αναδύεται παρά πολύ το oldschool μέσα στα κομμάτια τους.

Υπάρχουν νέα σχήματα που ξεχωρίζεις; Και αν ναι, ποια;

Μας αρέσουν πολλά συγκροτήματα και πολλοί μεμονωμένοι καλλιτέχνες. Κυρίως της underground σκηνής, αν και αυτός ο όρος είναι ολίγον ξεπερασμένος πλέον. Θα πούμε πλέον, no label ή personal label artists. Δεν ονομάζουμε εσκεμμένα κάποιους γιατί είναι πολλά ονόματα και δεν θέλουμε να αδικήσουμε όποιους ξεχαστούν σε μια απλή αναφορά.

Δεν νομίζουμε πως αν είχαμε συμβιβαστεί με πράγματα και αποφάσεις που μας στεναχωρούσαν να μπορούσαμε να προχωρήσουμε και να κοιταχτούμε στα μάτια

Είστε ένα συγκρότημα που πάντα έπαιρνε θέση σε κοινωνικοπολιτικά ζητήματα. Πιστεύεις σας στοίχησε αυτό;

Μπορεί… σίγουρα. Όπως όταν παίρνεις οποιαδήποτε ξεκάθαρη θέση σε αυτή την χώρα του Χατζή-Άβατου που ζούμε. Αλλά είναι και αυτό που μας πεισμώνει να υπάρχουμε και να δημιουργούμε ακόμα. Δεν νομίζουμε πως αν είχαμε συμβιβαστεί με πράγματα και αποφάσεις που μας στεναχωρούσαν να μπορούσαμε να προχωρήσουμε και να κοιταχτούμε στα μάτια. Έχουμε και οι τρεις πολλές ανησυχίες που ορίζουν τους χαρακτήρες και τις κινήσεις μας.

Τελικά το κοινό θέλει από τους αγαπημένους του καλλιτέχνες να εκφράζουν πολιτικό λόγο ή είναι κάτι που του ξενίζει;

Υπάρχουν οι μεν και οι δε. "Which side are you on" που λέει και ο ποιητής. Σίγουρα ξινίζει κάποιους, γι’ αυτό και δεν παίζονται τέτοιοι καλλιτέχνες στα ραδιόφωνα και στην τηλεόραση, με σπάνιες εξαιρέσεις που σπάνε τον κανόνα.

Τι είναι αυτό που κρατάς περισσότερα από αυτά τα 30 χρόνια με τα Υπόγεια Ρεύματα;

Την όρεξη για συνέχεια, για δημιουργία και για μια ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση χωρίς ταμπού.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;

Γι’ αυτή την επετειακή χρονιά είναι η μεγάλη συναυλία μας στην Τεχνόπολη, στις 5 Ιουνίου παρέα με πολλούς φίλους και φίλες και η περιοδεία μας σε όλη την Ελλάδα. Επίσης, αυτό το διάστημα κυκλοφορούν κάποια τραγούδια μας όπως τα διασκεύασαν και τα ερμήνευσαν αγαπημένοι καλλιτέχνες & μουσικοί συνοδοιπόροι και τα ηχογραφήσαμε στο στούντιο όλοι μαζί. Ήδη, έχει κυκλοφορήσει το "Θα Μ’ Αγαπάω" με τον Γιάννη Αγγελάκα, το "Σε Περιμένω" με τη Μαρία Παπαγεωργίου, το "Σαν Έρημα Καράβια" με την Ελένη και τη Σουζάνα Βουγιουκλή, το "Ανέμη" με τον Φώτη Σιώτα, το "Η Γη που Αφήνω" με τον Αλέξη Καλοφωλιά και το "Αγέρας Δραπέτης" με τον Δημήτρη Υφαντή.

Από εκεί και πέρα, στα σχέδια μας είναι ο επόμενος δίσκος που θέλουμε να μην μοιάζει, κλασικά, με κανέναν άλλο και να μας δώσει ζωή και εξέλιξη καθώς και να βρούμε χρόνο να προχωρήσουμε το παιδικό μας κανάλι, Υπόγεια Ρεύματα Kids.

Άρα θα ακούσουμε και νέα κομμάτια το επόμενο διάστημα;

Ναι. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να γλιτώσετε τόσο εύκολα από εμάς.

Φωτογραφία: Φανή Μαρία Χατζή