Neptunian Maximalism

Ανοίγοντας αυτό το κείμενο σε έναν προσωπικό τόνο, ξέρω πως ενώ αγάπησα με δύναμη το "Éons" του 2020 από την πρώτη στιγμή, δεν αντιλήφθηκα αμέσως ότι δεν αποτελούσε απλώς ένα από τα καλύτερα άλμπουμ εκείνης της χρονιάς αλλά κι ένα έργο-ορόσημο για το σύνολο του ψυχεδελικού metal της τρέχουσας δεκαετίας. Κι ενώ τα live "Solar Drone Ceremony" και "Finis Gloriae Mundi" αποθεώθηκαν όπως τους έπρεπε, ο διάδοχος του "Éons" αναμενόταν με ιδιαίτερη ανυπομονησία. Το "Le Sacre Du Soleil Invaincu" είναι επιτέλους εδώ, έτοιμο να μετρηθεί δίπλα στον μυθικό (για τα standards του underground) προκάτοχό του.

Για όσους δεν γνωρίζουν την βελγική κολεκτίβα των Neptunian Maximalism (ή αλλιώς NNMM), μια μουσική περιγραφή είναι απαραίτητη: πρόκειται για μια ευρεία avant-garde metal ορχήστρα, συχνά με εναλλασσόμενα μέλη, που περιστρέφεται γύρω από τους Guillaume Cazalet και Jean-Jacques Duerinckx - ιδιοφυείς ανθρώπους και δημιουργούς που είχαμε την τύχη να συνομιλήσουμε στο παρελθόν. Η μουσική τους αντλεί στοιχεία από το drone metal, την free jazz, την ψυχεδέλεια, το doom και το kraut, αποδίδοντας το υβρίδιο της σε κολοσσιαίους ζωντανούς αυτοσχεδιασμούς - κάποιοι τυχεροί έχουν και τα δια ζώσης βιώματα. Σύμφωνα με τους ίδιους, αποτελούν την μεσαία οδό ανάμεσα στους Sunn O))) και τον Sun Ra, πέραν όμως των περιγραφών, οι NNMM συγκροτούν ένα είδος ηχητικής μύησης. Έχοντας μάλιστα την λέξη μαξιμαλισμό μέσα στο ίδιο τους το όνομα, πρέπει κανείς να περιμένει μια τεράστια έκταση σε ό,τι κάνουν - και δεν αναφέρομαι μόνο στα 102 λεπτά που διαρκεί αυτό το άλμπουμ (σε συνέχεια των 128 λεπτών του "Éons"). Δεν είναι τεράστιοι μόνο σε χρόνο αλλά, ακόμα περισσότερο, σε χώρο. Με λίγα λόγια, δεν μπορούν να βιωθούν ως ένα «νορμάλ» συγκρότημα αλλά να προσεγγιστούν με μια διαφορετική, εντελώς διαλογιστική διάθεση, έξω από τις έννοιες της δομής, του χρόνου και κάθε άλλο κουτί.

Σε σχέση με τις προηγούμενες τους ηχογραφήσεις, το "Le Sacre Du Soleil Invaincu" εκτελείται μόνο από έξι μέλη· ίσως γι αυτόν τον λόγο τα jazz ηχοχρώματα μένουν σε δεύτερο ρόλο - για την ώρα αυτά κυριαρχούν στο side project των ZAÄAR - με το άλμπουμ να καταδύεται σε ένα χωρίς όρια ταξίδι στον κόσμο της ινδικής κλασικής μουσικής και στο πάντρεμα της με το metal. Ηχογραφημένο σε ένα τετραήμερο residency της κολεκτίβας στο ναό St. John at Bethnal Green στο Λονδίνο, το παρόν άλμπουμ αποτελεί την σπουδή των NNMM πάνω σε τρεις σημαντικές ragas της indian classical music: την Raga Marwa, την Raga Todi και την Raga Bairagi. (Για όσους δεν γνωρίζουν, η κάθε raga αποτελεί έναν συγκεκριμένο μελωδικό/αρμονικό σκελετό πάνω στον οποίο οι μουσικοί αυτοσχεδιάζουν. Κάθε raga έχει τους δικούς της νόμους, τονικές νότες, μελωδικές φράσεις, συναισθηματικές και διαλογιστικές ιδιότητες. Υπάρχουν μερικές εκατοντάδες ragas στην Ινδουιστική μουσική).

Raag Marwa: το άλμπουμ ξεκινάει με την Marwa, raga που πρέπει να εκτελείται σε απογευματινές ώρες. Οι NNMM την χωρίζουν σε τέσσερα μέρη συνολικής διάρκειας 34 λεπτών. Το πρώτο μέρος "Alaap" είναι ουσιαστικά μια αργή επιβλητική τελετουργία-εισαγωγή ενώ το 12λεπτο "Vilambit Alaya Alaap" φέρνει ένα γιγάντιο drone metal riff σε ένα μυσταγωγικό ρυθμικό πλαίσιο, μοιάζει δε με κάποιο πνευματικό κάλεσμα. Το "Unisson Composition" διαθέτει ένα Sabbath-ικό riff αλλά κι έναν «κρυφό» jazz χαρακτήρα και το "Dream Chord" ηχεί αφαιρετικό, σχεδόν ambient. Πρόκειται για ένα επικό και θετικό μέρος του άλμπουμ.

Raag Todi: αυτή είναι η νυχτερινή raga, χωρισμένη σε τρία μέρη συνολικής διάρκειας 32 λεπτών. Το "Alaap On Surbahar" αποτελεί έναν επικό 17λεπτο αυτοσχεδιασμό πάνω στο όργανο surbahar (πρόκειται για ένα είδος μπάσου sitar), ακολουθείται από τον psychedelic black metal (!) παροξυσμό του "Drut Laya" και κλείνει με το υπνωτικό και παραισθησιογόνο "Madhyalaya Yama DCCLXXII". Πρόκειται για το πιο προοδευτικό, ανορίοτο και «πολεμικό» μέρος του άλμπουμ.

Raag Bairagi: ή αλλιώς η raga της αυγής, την οποία οι NNMM χωρίζουν σε τέσσερα μέρη συνολικής διάρκειας 33 λεπτών. Τα τρία πρώτα μέρη ακούγονται σχεδόν σαν ένα ενιαίο αδιάσπαστο jam που βασίζεται σε μια πυκνή oriental doom ψυχεδέλεια που θα φανεί οργασμική σε όποιον αγάπησε κάποτε τους OM και το "Advaitic Songs". Το "Layakari In Offer To The Cosmic Circle" κλείνει το ταξίδι με τον ίδιο τελετουργικό ύφος όπως ξεκίνησε, με τον ζουρνά να χαιρετάει τον καθαγιασμένο ήλιο και την μπάντα να αυτοσχεδιάζει σε χαμηλές δυναμικές.

Το άλμπουμ λειτουργεί το ίδιο καλά, είτε κάποιος επενδύσει 100 συνεχόμενα λεπτά, είτε σπάσει την ακρόαση ακούγοντας μεμονωμένα τις τρεις ragas - προσωπικά δοκίμασα αρκετά την δεύτερη τακτική και μάλιστα στις ώρες που υποδεικνύει η κάθε μία. Με αυτόν τον τρόπο, γίνεται ευκολότερα αισθητό το ολοκληρωμένο ταξίδι που επιφυλάσσουν οι Neptunian Maximalism, το ταξίδι που ξεκινάει από το μεθυστικό μεσημέρι, που περνάει μέσα από τις εσχατιές της νύχτας και τις σώμα με σώμα μάχες με κακόβουλα πνεύματα και κορυφώνεται στην δόξα της ανατολής και στην αναγέννηση του πνεύματος.

Καθαρά μουσικά, η τριλογία της Raga Todi στα μέσα του άλμπουμ είναι συγκλονιστική μέσα στις εναλλαγές των στυλ και των ηχοχρωμάτων της. Αντίθετα, η Raga Bairagi είναι ίσως η πιο γραμμική, αυτή που συμβαίνουν τα λιγότερα πράγματα. Συνολικά όμως το "Le Sacre Du Soleil Invaincu" είναι ένα έργο που βασίζεται πολύ λιγότερο στις εναλλαγές (όπως έκανε το "Éons") και πολύ περισσότερο στην ομοιογένεια του drone, στην metal βαρύτητα και τα μεθυστικά ανατολικά στοιχεία που οικοδομούν την ατμόσφαιρα του μυστικισμού που το διέπει. Οι βαριές κιθάρες, τα βλοσυρά τύμπανα και το τρομερό μπάσο της Reshma Goolamy, τα ντέφια, το gong, το surbahar, το σάζι και τα σποραδικά, παράξενα τενόρο φωνητικά του Cazalet, μπλέκονται σε ένα κουβάρι που, στο τέλος, μοιάζει αδιαχώριστο κι ανίκητο. Οι OM, οι Earth, οι παλιοί Grails, ο Ravi Shankar, οι Hawkwind, ο Coltrane, οι Acid Mothers Temple, έχουν όλοι επηρεάσει το σύμπαν των Neptunian Maximalism. Είναι όμως ένα σύμπαν αυτόφωτο και η εμπειρία που επιφυλάσσουν στον ακροατή είναι ολότελα δική τους.

Αν και θεωρώ ακόμα το "Éons" ως το αριστούργημα τους, το "Le Sacre Du Soleil Invaincu" είναι ένα διαφορετικό αλλά κι εξίσου αξιοσέβαστο κτήνος, με διαφορετικές εμπνεύσεις και διαφορετικούς προορισμούς. Οι Neptunian Maximalism δεν επιχειρούν απλώς να φέρουν το ψυχεδελικό metal σε περιοχές που δεν βρέθηκε ποτέ άλλοτε αλλά να σπρώξουν τον ίδιο τον ακροατή σε μια άλλη διάσταση, σε μια νέα αντίληψη. Οι συμβατικοί ακροατές κι οι συμβατικές ακροάσεις εδώ είναι πράγματα άχρηστα. Όποιος έρθει κοντά, ας έρθει με πνεύμα εξερεύνησης. Η μουσική των Neptunian Maximalism είναι μια πόρτα: κάποιοι θα την ανοίξουν και θα βρουν πίσω τσιμέντο, κάποιοι άλλοι όμως θα οδηγηθούν σε έναν άλλο κόσμο αφάνταστο, πρωτόγνωρο, μεγαλοπρεπή και αλλόκοτο.

Bandcamp