Patti Smith & Soundwalk Collective @ Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 14/03/24

Η σπηλαιώδης φωνή του αρχισυντάκτη μας ήχησε γνώριμα μέσα στο ακουστικό του τηλεφώνου μου. «Θα πας να καλύψεις Patti Smith; Βλέπω ότι παίζει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.» Μετά από μια μικρή παύση, κατά τη διάρκεια της οποίας πέρασαν από μυαλό μου αστραπιαία σκέψεις που έλεγαν «μα δε θα είναι συναυλία, θα απαγγείλει ποίηση, τι ακριβώς ετοιμάζεσαι να κάνεις, σκέψου το λίγο καλύτερα», απάντησα καταφατικά.

Η κεντρική σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι μια πολυτελής αίθουσα με πολλά κομφόρ. Αναπαυτικές πολυθρόνες, ψηλή σκηνή, δυνατότητα προβολών, ηχεία γύρω-γύρω στον χώρο. Κάθισα στο κέντρο περίπου της πλατείας του χώρου, με τέλεια οπτική ολόκληρης της σκηνής. Τα φώτα σβήσανε, οι φωνές σίγησαν και το σκοτεινό σκηνικό υποδέχτηκε τους καλλιτέχνες. Η περιέργειά μας σύντομα θα τελείωνε και θα έπαιρνε τις απαντήσεις που ζητούσε.

Η παράσταση που περιφέρουν εδώ και περισσότερο από δέκα χρόνια οι Soundwalk Collective με την Patti Smith λέγεται “Correspondences” και είναι διαρκώς εξελισσόμενη. Οι εικόνες και οι ήχοι από διάφορες ιστορίες του κόσμου όπως έχουν καταγραφεί από τον Stephan Crasneanscki, ιδρυτή της κολλεκτίβας, συνδυάζονται με τα visuals του Pedro Maia και συντονίζονται με τα φορτισμένα λόγια που απαγγέλει η Patti Smith με την ποιητική της ιδιότητα. Σκοπός τους είναι ο προβληματισμός, η αφύπνιση, η επαγρύπνηση για τη ζωή, τη φύση, το περιβάλλον.

Ο διαχρονικός φόβος μιας πυρηνικής καταστροφής οπτικοποιήθηκε μέσω εικόνων στο “Chornobyl”. Κοντεύει σχεδόν ένας αιώνας από τότε που εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εξαϋλώθηκαν σε δευτερόλεπτα, κι όμως ως γένος δεν είμαι σίγουρος ότι έχουμε μάθει το μάθημά μας. Οι εκρήξεις στα βάθη των ωκεανών και οι συνέπειές τους στην κλιματική αλλαγή αποτυπώθηκαν παραπάνω από ρεαλιστικά στο “Cry For The Lost”, με πνιγηρές εικόνες και απελπισμένες απαγγελίες.

Ένα από τα κομμάτια ήταν αφιερωμένο στον Ρώσο ζωγράφο Andrei Rublev, με μεσαιωνικές αγιογραφίες και ψαλμωδίες να κατακλύζουν τη σκηνή. Το σημείο στο οποίο η ανατριχίλα χτύπησε κόκκινο, ήταν στις περιγραφές της Μήδειας προς τον σύζυγό της σχετικά με το πώς αφαίρεσε τη ζωή των ίδιων τους των παιδιών. Ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς μύθους της Αρχαίας Ελλάδας μας ανακάτεψε με την ψυχρότητα του, χιλιετίες μετά τη σύλληψή του.

Η κορύφωση ήρθε με την περιγραφή των τελευταίων ημερών του σκηνοθέτη Pier Paolo Pasolini στη Γη (δολοφονήθηκε με πρωτοφανή αγριότητα), οι οποίες περικλείστηκαν σπαρακτικά στο “Italy (The Round)”. Η Patti Smith, πάνω σε ένα χαλί στροβιλιζόμενης μουσικής έφτυνε τις περιγραφές της και προκαλούσε αθυρόστομα, σαν πυγμάχος στο ρινγκ. Η γυναίκα ζούσε στην κυριολεξία αυτό που έκανε στη σκηνή και μπορούσε να μας μεταδώσει συναισθήματα, πράγμα που ήταν και το ζητούμενο κατ’ εμέ σε μια τέτοια παράσταση.

Κάπου εκεί το βασικό μέρος τελείωσε και η σκηνή άδειασε. Ύστερα από λίγο, η Patti επανήλθε για μια acapella εκτέλεση του “Wing” από τον πρώτο δίσκο της δεύτερης καριέρας της, το “Gone Again”. Είναι ευρέως γνωστό ότι η Patti Smith διέλυσε το group της στο τέλος των ‘70ς για να αφοσιωθεί στην οικογένεια που έκανε με τον Fred “Sonic” Smith των MC5. Ο Fred πέθανε το 1994 και η Patti επανεκκίνησε μουσικά λίγα χρόνια αργότερα. Ήταν τόσο κομβικός γι’ αυτήν, που του αφιέρωσε και το “Because The Night”, καλώντας μας να το τραγουδήσουμε μαζί της. Η αυθόρμητη συμμετοχή το έκανε μια από τις στιγμές που ξεχώρισαν.

Επειδή τα αγγλικά δεν είναι η μητρική μας γλώσσα, θα βοηθούσε να υπήρχαν υπέρτιτλοι – πάντως, είχε ανακοινωθεί ότι δε θα υπήρχαν. Κατά τα λοιπά όμως, μη ξέροντας τι ακριβώς να περιμένω, εντυπωσιάστηκα θετικά από την παράσταση “Correspondences”. Τα διαχρονικά θέματα με τα οποία ασχολείται το concept, η αρτιότητα της παραγωγής, η αμεσότητα και η θεατρικότητα της Patti Smith, έφτιαξαν ένα αξιομνημόνευτο αποτέλεσμα. Πήγα επιφυλακτικός, έφυγα «γεμάτος».

Φωτογραφίες: Πηνελόπη Γερασίμου