Pat Metheny Trio @ Παλλάς, 04/12/11

Από τον Σταύρο Μελένιο, 08/12/2011 @ 15:20
Κυριακή, 4 Δεκεμβρίου λοιπόν και ώρα 21:00, με τις καιρικές συνθήκες να είναι ιδανικές και σε τίποτα να μη θυμίζουν μια χειμωνιάτικη νύχτα. Το κομμάτι του πεζόδρομου της Βουκουρεστίου μπροστά από το Παλλάς ήταν κατάμεστο από κόσμο, παρά τις «τσουχτερές» τιμές των εισιτηρίων, και ανάμεσά τους βρίσκονταν αρκετοί γνωστοί και καταξιωμένοι Έλληνες jazzάνθρωποι. Οι συζητήσεις κατά την αναμονή διάφορες, και σε αυτές που συμμετείχαμε κι εμείς το κυρίως θέμα είχε να κάνει τόσο με το παρόν και το μέλλον της σύγχρονης jazz, όσο και με την εξέλιξη της ταυτότητάς της στη σύγχρονη εποχή.

Οι συζητήσεις είχαν βέβαια ως αφορμή το τρίτο και προτελευταίο μέρος της σειράς των συναυλιών με τίτλο «Jazz Masters» της Ελληνικής Θεαμάτων. Έτσι, μετά από περίπου 19 χρόνια, ο θρύλος της jazz κιθάρας Pat Metheny θα μας έκανε την τιμή να τον ακούσουμε να παίζει παρέα με το τρίο του, το οποίο αποτελείται από τον Larry Grenadier στο κοντραμπάσο, τον Bill Stewart στα ντραμς, και φυσικά τον ίδιο στις κιθάρες. Το όνομα της τωρινής του περιοδείας είναι "00>11", κάπως παραπλανητικό, μιας και σε αυτήν παρουσιάζονται κομμάτια από το σύνολο της δισκογραφίας του. Η μορφή του Metheny είναι άμεσα αναγνωρίσιμη, χάρις την '80s φουντωτή λεοντή που διατηρεί, όμως, παρά τα 36 χρόνια της παρουσίας του στις επάλξεις και στην πρώτη γραμμή της μουσικής, για εμένα, και για πολλούς άλλους φαντάζομαι, θα ήταν η πρώτη φορά που θα τον παρακολουθούσα ζωντανά.



Οι διαδικασίες, ως γνωστόν, όσον αφορά το χρόνο στο Παλλάς είναι αρκετά τυπικές και αυστηρές, όπως πρέπει, οπότε λίγο μετά τις 21:00 ο κόσμος ξεκίνησε να εισέρχεται στο θέατρο, το οποίο μερικά λεπτά πριν αρχίσει η παράσταση είχε πληρότητα που άγγιζε το 100%, τόσο στην πλατεία, όσο και στα θεωρεία. Έτσι, στις 21:13 ακριβώς, ο Pat Metheny κάνει πρώτος την εμφάνισή του στη σκηνή, με τον Larry Grenadier να ακολουθεί και το χειροκρότημα ήταν κάτι παραπάνω από ζωηρό.



Το πρόγραμμα, λοιπόν, ξεκινά με αυτούς τους δύο επί σκηνής, για την εκτέλεση των τριών πρώτων κομματιών. Το σχήμα αυτό, ως ντουέτο, είχε δώσει μια σειρά συναυλιών στην Αμερική πριν από αυτή την περιοδεία, όπως δήλωσε αργότερα ο Metheny. Κι ενώ θα περίμενε κανείς αυτό το set των τριών συνθέσεων να είναι κάπως μονοδιάστατο ως προς την εκτέλεση, χωρίς την παρουσία των κρουστών, στην πραγματικότητα ήταν μια αποκάλυψη. Στις πρώτες δύο αποδόσεις ο ρυθμός ήταν αρκετά γρήγορος, με τους δύο μουσικούς να επικοινωνούν αρθρώνοντας λόγο μέσω των οργάνων τους. Προσωπικά, εστίασα στις ικανότητες, την τεχνική και τη δεξιοτεχνία του Larry Grenadier. Για αυτόν, το κοντραμπάσο είχε αποκτήσει τάστα, ή τουλάχιστον αυτό φανέρωνε ο κατηγορηματικά αλάνθαστος και γεμάτος αυτοπεποίθηση τρόπος παιξίματός του. Για να μην αναφέρω και την απόδοση μουσικών φράσεων με μόνο το δεξί του χέρι, το άκρο που κεντούσε τις χορδές, με το όρθιο μπάσο να πάλλεται νωχελικά στις δυσαρμονίες του εκάστοτε κομματιού. Και για να μην αναφέρω, ακόμη, την ικανότητά του να παράγει ήχο με ασφάλεια στις πρακτικά άηχες περιοχές των χορδών, δηλαδή σε αυτές κάτω από τον καβαλάρη. Απλά extravaganza... Όσο για τον Metheny, αυτός χάραζε πορεία για ανεξερεύνητους ηχότοπους με το σκάφος της ηλεκτρακουστικής του κιθάρας.

Στο τρίτο κομμάτι της σειράς, το "Change Of Heart", τα πράγματα γίνονται πιο mainstream, με τον ήχο να παραπέμπει στην κέλτικη παράδοση, θυμίζοντας τους The Chieftains και τους πιο καινούριους Trembling Bells, και η έκδηλη ευφορία στο φιλοθεάμον κοινό καλά κρατεί.

Βεβαίως, μέχρι εκείνη τη στιγμή, φανερή ήταν και η ανυπομονησία σχετικά με το πότε θα εμφανιστεί ντράμερ. Ο κύριος Bill Stewart, λοιπόν, εμφανίζεται παρθενικά για την εκτέλεση της τέταρτης κατά σειρά σύνθεσης, για το κομμάτι "Soul Cowboy". O άνθρωπος, πραγματικά, έδωσε ρεσιτάλ ερμηνείας, τόσο σε αυτό, όσο και στο κομμάτι "James" που ακολούθησε. Πρόκειται για ένα γνήσιο καλλιτέχνη της σχολής του Buddy Rich, άψογης τεχνικής ελέγχου της δύναμης και ιλιγγιώδους ταχύτητας, ο οποίος, οιστρηλατημένος από το πάθος, αφορμή έψαχνε για να πεταχτεί από το σκαμνί του. Αφήστε δε εκείνο το hi-hat, το οποίο ανοιγόκλεινε τις πιο απρόσμενες στιγμές, κόβοντας τις ανάσες και προκαλώντας αρρυθμίες στις καρδιές των θεατών. Κάπου εδώ, για να μην ξεχαστώ και υποπέσω σε παράπτωμα, θα ήθελα να αναφερθώ στον καταπληκτικό ήχο της παράστασης γενικότερα, αλλά και ειδικότερα των κρουστών. Ο Stewart και τα drums του ήταν περικυκλωμένοι από περικοκλάδες μικροφώνων, τα οποία λάμβαναν σήμα από πολλά και πολύ ενδιαφέροντα σημεία, από πλευράς ακουστικής. Με αυτά και με το χαμόγελο στα χείλη και μέχρι τα αυτιά, φτάνουμε πλήρεις ευχαρίστησης στο άκουσμα του "Always And Forever" από το δίσκο "Secret Story". Ο Stewart επιστρατεύει τις βούρτσες του για να ερμηνεύσει αστικούς ήχους, ενώ τα φώτα της πόλης προβάλλονται στο φόντο της σκηνής, σαν από κάποιο καρέ του comic "Sin City". Κι εγώ υποπτεύομαι πως κάπου εδώ θα πέσουν οι τίτλοι τέλους αυτής της Κυριακής, ιδανικά συνοδευμένοι από τις κινηματογραφικές και κελαρυστές κιθαρωδίες του Pat Metheny. Εξίσου ιδανικά, όμως, κάνω λάθος γιατί, όπως προέκυψε τελικά, μετά από μία και κάτι ώρες συναυλίας, η παράσταση βρίσκεται περίπου στο μέσον της.

Ευτυχώς δηλαδή, διότι ακολουθεί το αποκορύφωμα της βιωματικής εμπειρίας του "Question And Answer" από το ομώνυμο άλμπουμ. Το κιθαριστικό μοτίβο γίνεται πιο μυστηριώδες και πιο παιχνιδιάρικο, με τον κόσμο να αλαλάζει επιδοκιμαστικά ήδη από το άκουσμα των πρώτων φθόγγων της μελωδίας. Στα κρουστά ο Stewart εκτελεί κατά ριπάς, με το πλευστό πάτωμα της βάσης των drums να τρέμει συθέμελα. Αντίστοιχα, στο κοντραμπάσο ο Grenadier δίνει τη δική του παράσταση, παράγοντας ήχους ακόμη και από το stand του οργάνου του, που λέει ο λόγος... Όμως, η μαγεία κορυφώνεται όταν ο Metheny αλλάζει το σκάφος με μια αμιγώς ηλεκτρική κιθάρα. Η μουσική έκφραση εξαντλεί τα όρια του μυστηρίου και της ψυχεδέλειας και μπαίνει πλέον στα χωράφια του avant-garde και της free jazz. Μέσω των πεταλιών, και αν έκλεινες τα μάτια, θα πίστευες πως άκουγες όλων των ειδών τα πνευστά. Από εκκλησιαστικό όργανο, σαξόφωνα, τρομπέτες και τρομπόνια έως και τη βραχνάδα κάποιου γαλλικού κόρνου, καθώς κάπου στη σκηνή θα βρισκόταν και ο Coltrane... Από οπτικής άποψης, στη σκηνή έπεφτε μια μοβ ομίχλη, σταδιακά όλο και πιο βαριά, φέρνοντας στο μυαλό τους στίχους του "Purple Haze": «Purple haze all in my brain... 'Xcuse me while I kiss thee sky». Τελικά, ο Metheny, με τη συγκεκριμένη ερμηνεία, απλά ξεπέρασε την τέχνη του και από μουσικός έγινε ζωγράφος αντάξιος του Picasso. Κατά τη διαδικασία της κλιμάκωσης, όμως, έσκισε τον καμβά του με βία και μοίρασε τα κομμάτια του στα αυτιά των θεατών. Άχρηστα μεν κατά μόνας, τμήματα δε ενός αριστουργήματος στο σύνολό τους.

Στην συνέχεια, μια παύση ήταν απαραίτητη για να αποφορτιστεί η ατμόσφαιρα, κατά την οποία ο Metheny απευθύνθηκε στο κοινό και, μεταξύ άλλων, ανακοίνωσε και το μέχρι εκείνη τη στιγμή παρουσιασμένο setlist. Έπειτα, παρέμεινε μόνος επί σκηνής για να παρουσιάσει με μια κλασική κιθάρα το "Find Me In Your Dreams". Ακολούθως, επανήλθαν και οι υπόλοιποι δύο αυτής της μουσικής τριπλέτας, για την ερμηνεία του "Farmer's Trust". Σύνθεση με την οποία το συγκρότημα φανέρωσε και τις μελωδικές, ερμηνευτικές του δυνατότητες, με το κοντραμπάσο και τα drums να πρωτοστατούν και να εκπλήσσουν ανά βάρδιες. Άλλη αξιοσημείωτη στιγμή υπήρξε η εκτέλεση του "The Sound Of Water" που συνέχισε το πρόγραμμα, με τη χρήση μιας κιθαρόμορφης ιδιοκατασκευής, όπου στο ίδιο όργανο συμπεριλαμβάνονταν δύο κιθάρες και άρπα. Μάγος ο Metheny και μας μετέφερε σε παραμυθένια μέρη. Στην ίδια ατμόσφαιρα κινήθηκε και το επόμενο κομμάτι, αλλά με περισσότερες εκπλήξεις αυτή τη φορά, καθώς ξεσκεπάστηκαν τα μουσικά ρομπότ που βρίσκονταν επί σκηνής. Μουσικά ρομπότ τα οποία ακούνε και στο όνομα "Orchestrion", όπως και ο ομώνυμος δίσκος του Metheny το έτος 2010. Πρόκειται πάλι για προγραμματιζόμενες ιδιοκατασκευές της εταιρείας Peterson, οι οποίες περιλαμβάνουν από μουσικά όργανα ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Πιάνο, μαρίμπες, πλήθος «κουρδισμένων» μπουκαλιών, κρουστά, κύμβαλα, καμπάνες, βιμπράφωνο, synths και άλλα πολλά. Σε αυτόν τον αυτοσχεδιαστικό οργασμό, ο Metheny ξεκίνησε να εκφράζεται μόνος του αρχικά, χρησιμοποιώντας ηλεκτρική κιθάρα, λούπες και προ-προγραμματισμένο υλικό, ενώ σταδιακά εισήλθαν και οι Grenadier, Stewart, συνεισφέροντας τα μέγιστα στο οργιαστικό της κατάστασης. Το αποτέλεσμα ήταν να νιώθουμε λες και βρισκόμασταν μέσα σε κάποιο μουσικό κουτί με μια γεύση από γλειφιτζούρι στο στόμα ή σε κάποιο εργοστάσιο σοκολάτας, και να αναρωτιόμαστε για το που μπορεί να φτάσει το επίπεδο της καλλιτεχνικής δημιουργίας τέτοιων μουσικών.

Το διαρκές χειροκρότημα με το κοινό όρθιο ήταν αναμενόμενο, όχι όμως και τα τέσσερα κομμάτια στο encore που ακολούθησε. Μεταξύ αυτών ήταν οι διασκευές στα "The Good Life" και "And I Love Her" των Ornette Coleman και Lennon/McCartney, αντίστοιχα, το "Are You Going With Me" και ένας ακόμα αυτοσχεδιασμός με τη χρήση του Orchestrion.



Κάπως έτσι έλαβε τέλος αυτή η χορταστικότατη παράσταση, διάρκειας δυόμιση ωρών, με τους θεατές σε παραλήρημα, να χειροκροτούν στις μύτες των ποδιών, να ζητωκραυγάζουν και να φεύγουν από το Παλλάς εκστασιασμένοι και με ένα πλατύ χαμόγελο στο πρόσωπό τους. Αναφορικά με το εισιτήριο, αυτό θα μπορούσε να ήταν οικονομικά πιο προσιτό, όμως, ακόμα κι έτσι, κάθε euro προέκυψε τίμια αξιολογημένο.

Τέλος, όσον αφορά εμένα, συνέβη το εξής: Πήγα στη συναυλία Κυριακή βράδυ και βγήκα από εκεί το βράδυ της περασμένης Παρασκευής. Κι άντε τώρα αυτό να το τεκμηριώσεις με λογικά επιχειρήματα...

Setlist:

Unrequited
Bright Size Life
Change Of Heart
Soul Cowboy
James
Always And Forever
Question And Answer
Find Me In Your Dreams
Farmer's Trust
The Sound Of Water
Spirit Of The Air
-------------------------------
The Good Life
And I Love Her
Are You Going With Me
Orchestrion improvisation

Υ.Γ.: Παρακαλώ συγχωρέστε μου κάποιο λάθος όσον αφορά το setlist.

Σταύρος Μελένιος
Φωτογραφίες: Χρήστος Κισατζεκιάν

  • SHARE
  • TWEET