Emperor: «Στην αρχή μας θεωρούσαν το κατακάθι του metal»

 You can find the english version of the interview here.

Υπάρχουν μερικά συγκροτήματα που στο άκουσμα του ονόματός τους, καταλαβαίνεις πολλά περισσότερα από όσα μπορούν να ειπωθούν. Οι Emperor είναι ένα από αυτά. Οι Νορβηγοί black metallers θα επιστρέψουν στην Ελλάδα έπειτα από 27 χρόνια, για μια, πιθανώς ανεπανάληπτη, συναυλία, φέρνοντας μαζί τους τις αναμνήσεις και την αίγλη ενός θρυλικού παρελθόντος. Με τις πρόσφατες περιστασιακές επανασυνδέσεις της μπάντας να είναι ιδιαίτερα εκλεκτικές, η 6^η Απριλίου σηματοδοτεί αυτόματα μια ιστορική ημερομηνία. Δεν θα μπορούσαμε λοιπόν να μην αδράξουμε την ευκαιρία για να επικοινωνήσουμε εκ νέου με τον Ihsahn ώστε να μας απαντήσει σε όλα όσα θα θέλαμε να ρωτήσουμε.       

Ο πολυπράγμων καλλιτέχνης βέβαια, σκοπεύει τον επόμενο μήνα να κυκλοφορήσει και ένα φιλόδοξο διπλό ομότιτλο άλμπουμ. Συνεπώς, έχοντας ακούσει ήδη το νέο του εγχείρημα, η αφορμή (και η χαρά μας) ήταν διπλή. Στην τέταρτη συνέντευξη που μας παραχωρει ο Ihsahn τα τελευταία χρόνια (έπειτα από το 2016, 2018 και 2019), επιστρέφει στις πρώιμες ημέρες των Emperor και ειδικά στα "In The Nightside Eclipse" και "Anthems To The Welkin At Dusk", μας αναλύει γιατί δεν θα υπάρξει νέα μουσική αλλά και πως αντιλαμβάνεται το black metal σήμερα, σχολιάζει τις προκλήσεις της επανένωσης, μας εισάγει και στον αισθητικό και δημιουργικό πυρήνα που κατατρέχει όλη του τη δισκογραφία, σχολιάζοντας και τη σημερινή κατάσταση του metal. Και όλα αυτά με έντονη αυτοκριτική και ειλικρινή διάθεση.

Γεια σου Ihsahn!

Πώς είσαι;

Είμαι πολύ καλά, εσύ πώς είσαι;

Καλά και εγώ, σε ευχαριστώ.

Σε ευχαριστώ για την πραγματοποίηση αυτής της συνέντευξης. Έχεις ξαναμιλήσει στο παρελθόν με άλλα μέλη της συντακτικής μας ομάδας αλλά είμαστε πάντα χαρούμενοι να σε έχουμε μαζί μας επειδή αγαπάμε τη δουλειά σου τόσο ως σόλο καλλιτέχνη όσο και φυσικά με τους Emperor!

Σε ευχαριστώ! Σε ευχαριστώ πάρα πολύ!

Φυσικά είναι επίσης σπουδαίο να έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε, πόσο μάλλον τώρα που υπάρχουν δύο εξαιρετικοί λόγοι να το κάνουμε. Ο πρώτος είναι η επιστροφή σας στην Ελλάδα με τους Emperor 27 χρόνια από την προηγούμενη…

Είναι τόσα πολλά; (γέλια)

Ο άλλος είναι ο επερχόμενος, ομότιτλος δίσκος σου. Οπότε, θα μιλήσουμε και για τα δύο αν έχουμε χρόνο...

Φυσικά!

Υπάρχουν πολύ ισχυρές metal και black metal ρίζες στην Ελλάδα

Οπότε, μπορούμε να ξεκινήσουμε με τους Emperor, μια και, σε διαβεβαιώ, ανυπομονούμε όλοι μας, πάρα πολύ για τη συναυλία!

Ναι, και εμείς επίσης! Εννοώ, δίνουμε όλες αυτές τις συναυλίες και για κάποιο λόγο σε μερικές χώρες δεν έχουμε καταφέρει να έρθουμε ακόμα… Δεν έχω καλή επίγνωση πάνω σε αυτό…πέρασαν 27 χρόνια; Αυτό είναι τρελό! Κυρίως γιατί έχω ξαναέρθει στην Ελλάδα για σόλο συναυλίες και αρκετές φορές για διακοπές. Αλλά είναι απλώς ένα από αυτά τα περίεργα πράγματα. Τελευταία φορά που έπαιξα στην Αθήνα ήταν φανταστικά. Πέρασα υπέροχα. Είμαι σίγουρος πως θα είναι επίσης φανταστικά να έρθουμε με τους Emperor ξανά. Υπάρχουν πολύ ισχυρές metal και black metal ρίζες στην Ελλάδα. Οπότε ναι, υπάρχει μια έντονη σύνδεση εκεί που πάει πολύ πίσω στο χρόνο θεωρώ...

Ανέκαθεν μας φαινόταν ευκολότερο να πιάσουμε τη σωστή ατμόσφαιρα σε μεγάλα κλαμπ σόου, παρά σε φεστιβάλ

Ναι υπάρχει… Και για να είμαι ειλικρινής, είστε περιοδικά ενεργοί τα τελευταία χρόνια με επιλεγμένα σόου σε φεστιβάλ κατά βάση. Τι σας ώθησε όμως στο να θέλετε τελευταια να παίξετε και σε χώρες όπως η Ελλάδα όπου δεν θεωρούνται και δημοφιλείς προορισμοί για τέτοιες ειδικές περιστάσεις;

Είχαμε το προνόμιο του να θέλει ο κόσμος από εμάς ακόμα να παίξουμε αυτά τα παλιά τραγούδια. Στην αρχή, όπως είπες και εσύ, αφορούσε μόνο αποκλειστικές εμφανίσεις σε φεστιβάλ και πάει λέγοντας. Αλλά σταδιακά επεκταθήκαμε από αυτό. Δεν πήγαμε στην Αυστραλία, αλλά επισκεφθήκαμε μερικές φορές την Ιαπωνία, πέρσυ είχαμε την πρώτη μας ευκαιρία να παίξουμε στη Νότια Αμερική καθώς και μερικά διαλεχτά σόου στις Η.Π.Α. σε διαφορετικές πόλεις. Μας τιμάει το γεγονός πως ο κόσμος θέλει ακόμα να μας δει.

Είναι αρκετά θέμα συμπτώσεων, βέβαια, το να μπορούμε να πάμε σε μέρη που δεν είχαμε παίξει ξανά στο παρελθόν ή που είχαμε πολύ καιρό να τα επισκεφθούμε. Από τις διάφορες σκηνές που παίξαμε, νιώθουμε πως μερικές φορές τα φεστιβάλ…βασικά ξέρεις, είναι πάντα σπουδαίο να παίζεις σε φεστιβάλ αλλά κάποιες φορές είναι διαφορετική αίσθηση. Όσον αφορά το δικό μας είδος μουσικής, ανέκαθεν μας φαινόταν ευκολότερο να πιάσουμε τη σωστή ατμόσφαιρα σε μεγάλα κλαμπ σόου. Δεν είναι το είδος μουσικής που θα ταίριαζε σε μια παμπ ή ένα μικρό venue επειδή τότε παραγίνεται άμεση (σ.σ.: intimate), αλλά σε μεγαλύτερα σχετικά κλαμπ και παρόμοιους χώρους, αυτό λειτουργεί πολύ καλά.

OK, το πιάνω. Τώρα, φυσικά ανάμεσα στην επανένωση των Emperor και τις επετειακές συναυλίες, καλλιτεχνικά παραμένεις ενεργός με το προσωπικό σου σχήμα. Οπότε, πώς είναι η αίσθηση όταν ανεβαίνεις στη σκηνή και επισκέπτεσαι εκ νέου τα έργα της νιότης σου;

Στη σκηνή είναι λίγο πολύ το ίδιο. Μου κάνουν αυτή την ερώτηση αρκετά συχνά, το εάν είναι διαφορετικό να παίζω ζωντανά με τους Emperor ή το προσωπικό μου σχήμα. Όμως, συνήθως, όταν τα πράγματα δουλεύουν όπως θα έπρεπε, για μένα προσωπικά μοιάζει το ίδιο πράγμα. Επειδή δεν έχει σημασία. Όταν είσαι στη σκηνή, μεταδίδεις τη μουσική και το σετλιστ που επέλεξες. Και αυτό που κάνω έχει πολλές ομοιότητες και στις δύο μπάντες. Όλα έχουν να κάνουν με το να μπεις στη σωστή αντίληψη και να αφήσεις τον εγωισμό σου στην άκρη της σκηνής, ώστε να μιλήσει η μουσική υπό μια έννοια. Συνεπώς, προσωπικά μιλώντας, μοιάζει σαν να βρίσκομαι σε μια πολύ ξεχωριστή φούσκα πάνω στη σκηνή. Και για μένα, είναι το ίδιο είτε παίζω με τους Emperor είτε σόλο.

Είναι πολύ βαρετό να προβάρεις το "I Am The Black Wizards", αλλά δεν είναι ποτέ βαρετό το να παίξεις το "I Am The Black Wizards" ζωντανά

OK, αλλά όντας ένας ειλικρινής καλλιτέχνης που αντιμετωπίζεις και ειλικρινά τη μουσική σου, συναντήσατε καθόλου δυσκολίες ή προκλήσεις με το να φέρετε τη μουσική των Emperor στη σκηνή, δεδομένου του ποιοι είστε σήμερα; Ή δεν έχει και ιδιαίτερη σημασία στο τέλος;

Αυτό ήταν η έγνοιά μας στην αρχή. Σκεφτόμουν το «πώς θα μπορούσαμε να γυρίσουμε σε αυτά τα τραγούδια και να τα παίξουμε με την ειλικρίνεια και την αλήθεια που πιστεύαμε πως τους αξίζουν; Εάν δεν ήμασταν άνετοι μαζί τους ή αν ντρεπόμασταν για αυτά, πώς θα νιώθαμε για αυτό; Εννοώ, τόσο εγώ όσο και ο Samoth έχουμε μεγάλη επίγνωση του γεγονότος ότι ένας από τους λόγους που έχουμε αυτό το προνόμιο σήμερα είναι το ότι οι Emperor δεν συμβιβάστηκαν ποτέ. Δεν προχωρήσαμε ποτέ σε κανένα συμβιβασμό.

Και όταν ξεκινήσαμε να προβάρουμε πριν τις πρώτες συναυλίες της επανένωσης, είχαμε παίξει αυτά τα τραγούδια τόσες φορές που είναι λες και είναι μέρος του DNA μας. Είναι στο μεδούλι μας. Δεν χρειάστηκε καν να προσπαθήσουμε να ξαναμάθουμε κάτι. Ήταν μυική μνήμη. Απλώς βγαίνουν από μέσα σου. Και είναι επίσης κάτι ξεχωριστό όταν τα παίζεις λάιβ επειδή έχουμε τη δική μας σχέση με αυτά τα τραγούδια που παίζαμε ενώ μεγαλώναμε…

Όταν ήμασταν μια νεαρή black metal μπάντα στις αρχές '90, δεν ήταν κάτι που το κάναμε παράλληλα με άλλα πράγματα. Αναζητούσαμε αυτή την ατμόσφαιρα 24/7. Πηγαίναμε στο προβάδικο και παίζαμε αυτή τη μουσική και μετά θα μαζευόμασταν στο δωμάτιο κάποιου και θα ακούγαμε αυτή τη μουσική. Δεν υπήρχε κάτι άλλο στο ενδιάμεσο.

Και όταν βγαίνουμε έξω και παίζουμε αυτά τα τραγούδια, ειδικά σε μέρη που δεν είχαμε παίξει για πολύ καιρό ή και καθόλου, αντιλαμβανόμαστε πως πολύς κόσμος έχει συνδέσει εμπειρίες και αναμνήσεις μαζί τους. Είναι ξεχωριστά για αυτούς, όπως είναι για εσένα και για μένα οι αγαπημένες μας μπάντες και μουσικές με τις οποίες μεγαλώσαμε. Και το να το βιώνεις όταν η ενέργεια του κοινού ενώνεται με αυτό που κάνουμε…Για να το θέσω πολύ πολύ απλά, τις περισσότερες φορές είναι πολύ βαρετό να προβάρεις το "I Am The Black Wizards", αλλά δεν είναι ποτέ βαρετό το να παίξεις το "I Am The Black Wizards" ζωντανά. Αν αυτό βγάζει νόημα…

Δεν υπήρχε απολύτως κανένα κίνητρο για να γίνουμε «επιτυχημένοι»

Φυσικά και βγάζει. Τώρα, ο κόσμος μέχρι και σήμερα θεωρεί τους Emperor σαν κάτι περισσότερο από μια θρυλική μπάντα, αλλά μάλλον το απόγειο του νορβηγικού black metal. 30 χρόνια μετά την εκκίνησή σας, πως βλέπεις την κληρονομιά της μπάντας;

Με τιμά τόσο τόσο πολύ το γεγονός πως ο κόσμος μου δίνει αυτή την δυνατότητα, αρχικά. Επειδή, προφανώς, ακόμα και όταν ηχογραφήσαμε το "Anthems To The Welkin At Dusk", το δεύτερο δίσκο μας, δεν υπήρχε απολύτως κανένα κίνητρο για να γίνουμε «επιτυχημένοι». Απλώς, είχαμε μια δισκογραφική που θα μας έδινε το κεφάλαιο για να μπορέσουμε να ηχογραφήσουμε τα κομμάτια μας κανονικά. Το κίνητρό μας ήταν καθαρά καλλιτεχνικό, καθώς και το να μπορούσαμε κάποια στιγμή να το κυκλοφορήσουμε σε βινύλιο όπως οι υπόλοιπες μπάντες που ξέραμε κ.ο.κ.

Επειδή, πρέπει να θυμηθείς πως στο ξεκίνημα, ο κόσμος μισούσε εντελώς αυτό που κάναμε. Οπότε πρώτα από όλα ήταν κάτι underground. Κι υστερούσαμε αρκετά σε εμπειρία. Προφανώς, ήμουν 16 χρονών όταν ξεκινήσαμε τους Emperor, 17 όταν ηχογραφήσαμε το "In The Nightside Eclipse". Φυσικά και δεν θα έχεις πολλή εμπειρία. Αλλά όσα υπολειπόμασταν σε εμπειρία, τα αναπληρώναμε με την αφοσίωσή μας σε αυτό που θέλαμε να δημιουργήσουμε. Συνεπώς, υποθέτω πως από αυτή τη σκοπιά τα άλμπουμ εκείνα διαθέτουν μια συγκεκριμένη νεανική ενέργεια. Είναι όπως σε όλα τα είδη μουσικής. Επικοινωνούμε κάτι καθολικό για κάθε ανθρώπινο όν.

Ακόμη και αν μεγαλώνεις στο σήμερα, θα μπορούσες ακόμη πιθανότατα, αν είσαι επαναστάτης ή πολιτικοποιημένος νέος, να βρεις ακόμη μια σύνδεση με τους Sex Pistols ή με το punk των ‘70s, ακόμη και αν δεν είναι της εποχής σου. Αυτό πρακτικά υποστηρίζω και για τα άλμπουμ των Emperor…Βλέπω πολλούς νέους οπαδούς στις συναυλίες μας που δεν είχαν καν γεννηθεί τότε. Επειδή όμως βρίσκονται σε αυτό το στάδιο της ζωής τους τώρα, αυτού του είδους η έκφραση συντονίζεται μαζί τους σε κάποιο βαθμό.

Δεν με απασχολεί τόσο όταν μιλάμε για την κληρονομιά και όλα τα σχετικά. Ποτέ δεν με ενδιέφερε ιδιαίτερα το πώς εκλαμβάνεται ο κόσμος το status μας ή όλες αυτές οι ταμπέλες που βάζουν, λες και πρόκειται για κάποιου είδους ανταγωνισμό με άλλα συγκροτήματα ή οτιδήποτε.Κάναμε ότι μπορούσαμε βάση των δυνατοτήτων μας. Κι είχα το τεράστιο προνόμιο να συνεχίσω τη ζωή μου και το πάθος μου για τη μουσική. Είμαι ακόμη στο ίδιο σημείο βασικά, όπου κάθε φορά που γράφω ένα νέο δίσκο, απλώς προσπαθώ να τον κάνω όσο καλύτερο γίνεται. Και προσπαθώ να βάλω και τον εαυτό μου στη θέση του να είμαι τόσο ενθουσιασμένος με το να γράφω νέα μουσική όσο ήμουν στα 16 μου…

Βρήκαμε την πλατφόρμα μας με το "In The Nightside Eclipse" και με περίσσειο θάρρος συνθέσαμε ένα άλμπουμ πάνω σε αυτή, το οποίο είναι το"Anthems"

Ανέφερες πως ήσουν 16 ή 17 όταν ηχογραφήσατε το "In The Nightside Eclipse" και σκεφτόμουν πως πέρασαν 30 χρόνια από αυτό το δίσκο, ένα σημείο αναφοράς για εσάς και το ιδίωμα. Οπότε, κοιτώντας πίσω σε αυτό, υπάρχει κάποια ανέκδοτη ιστορία από τη δημιουργία του που θα ήθελες να μοιραστεις με εμάς; Επίσης, τι σημαίνει αυτός ο δίσκος για σένα σήμερα;

Κοίτα, δεν είμαι βέβαιος πως έχω ανέκδοτες ιστορίες να διηγηθώ. Εννοώ, υπάρχει τόσο πολύ υλικό που έχει ήδη καταγραφεί, πόσα πράγματα που δεν μπορώ καν να θυμηθώ, αλλά σκέφτομαι, κοιτώντας στο παρελθόν και αναλύοντάς το, πως η ενεργή περίοδος των Emperor, δημιουργικά, μοιάζει να είναι μια πολύ πολύ μακρινή εποχή για μένα. Ήμουν 16 όταν ηχογραφήσαμε το πρώτο μας demo και σκέψου πως εγώ και ο Samoth παίζαμε μαζί σε άλλες μπάντες από όταν ήμουν 13. Όταν όμως ξεκινήσαμε τους Emperor ήμουν 16 και όταν το διαλύσαμε ήμουν 25!

Οπότε – χωρίς σύγκριση – είναι όπως με τους Beatles. Κράτησε λιγότερο από 10 χρόνια. Κάτι που στην ηλικία μου δεν είναι τιποτα, από αυτή την άποψη. Αλλά κοιτώντας πίσω στο "In The Nightside Eclipse", ακόμη και εάν είναι ντεμπούτο για μένα, έχει την αίσθηση μιας συλλογής από παλαιότερα κομμάτια και κάποια νέα. Δεν ήταν ακριβώς ένα πείραμα, αλλά μια φάση όπου μια νεαρή μπάντα επιχειρούσε να καθιερώσει την αισθητική της πλατφόρμα. Έτσι νιώθω πως το "Anthems" είναι πιθανώς το πρώτο πραγματικό άλμπουμ που γράψαμε ενιαία, βασισμένοι στην εμπειρία που αποκομίσαμε. Θεωρώ πως βρήκαμε την πλατφόρμα μας με το "In The Nightside Eclipse" και με περίσσειο θάρρος συνθέσαμε ένα άλμπουμ πάνω σε αυτή, το οποίο είναι το"Anthems".

Είναι πολύ περίεργο πως πολλές black metal μπάντες εμμένουν απλώς στην ίδια φόρμουλα

Μένοντας στο 1994, μοιάζει σαν να είναι ένα ιστορικό έτος για το ‘90s νορβηγικό black metal, με τόσες πολλές και σημαντικές κυκλοφορίες. Θεωρείς πως από εκείνο το σημείο και έπειτα άλλαξαν τα πράγματα; Βλέπεις, η πλειοψηφία των μπαντων της σκηνής, συμπεριλαμβανομένων και των Emperor, προσπάθησαν να πειραματιστούν με τον ήχο τους και να ξεχωρύσουν από τη μάζα. Γιατί θεωρείς πως συνέβη αυτό;

Νομίζω πως ήταν απλώς η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων. Επειδή, πρέπει να έχεις στο μυαλό σου πως όλοι μας όταν αφιερώσαμε τους εαυτούς μας στο black metal, είχαμε απλώς μερικές μπάντες όπως οι Bathory και οι Celtic Frost για να βασιστούμε, οι οποίες ήταν επικίνδυνες. Και όλες οι Νορβηγικές μπάντες της σκηνής, σε αυτή την μικρή κοινότητα, προχωρούσαμε στις δικές μας ερμηνείες αυτής της αισθητικής. Και όμως, τα πρώτα άλμπουμ ήταν φυσικά πολύ πειραματικά επειδή δεν υπήρχε εγχειρίδιο του πώς θα έπρεπε να ήταν ή πως θα έπρεπε να ακουγόταν.

Νομίζω πως αυτό το βλέπεις σε πολλά υπο-ιδιώματα. Αν πάρεις το ‘80s metal από το Sunset Strip στο Los Angeles, είναι εύκολο να ακούσεις τη διαφορά ανάμεσα σε WASP και Mötley Crüe. Είναι εύκολο. Επίσης, το δεύτερο κύμα του βρετανικού metal με τους Judas Priest και τους Iron Maiden, προέρχονται μουσικά από το ίδιο μέρος. Είναι ακόμη metal, αλλά αδιαμφισβήτητα διαφορετικά. Νομίζω υπό ένα παρόμοιο πρίσμα, είτε είναι οι Emperor, είτε οι Mayhem είτε οι Darkthrone ή οι Immortal, είναι εύκολο να ξεχωρίσεις αυτές τις μπάντες από άλλες κυκλοφορίες, επειδή όλοι μας απλώς πειραματιζόμασταν και προσπαθούσαμε να ωθήσουμε τη μουσική όσο πιο μακριά γίνεται από το σημείο εκκίνησης.

Και επίσης, νομίζω πως είναι φυσιολογικό πως συνεχίσαμε αυτή την πορεία και επιμείναμε να πειραματιζόμαστε. Για μένα, είναι πολύ περίεργο πως πολλές black metal μπάντες εμμένουν απλώς στην ίδια φόρμουλα. Όταν έχεις μια ευκαιρία – στα 16 ή 17 σου, που ήμασταν οι περισσότεροι – να εξελίξεις (σ.σ. "push the envelope") τη μουσική σου έκφραση, γιατί να το κάνεις αυτό; Στα μέσα της νιότης σου, γιατί να σταματήσεις αυτή τη διαδικασία; (γέλια) Αν αυτό βγάζει νόημα…

Ναι, εννοείται.

Εάν είσαι μια παραδοσιακή blues μπάντα ή οι AC/DC είναι κάτι εντελώς το διαφορετικό βέβαια. Κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν να ακολουθήσουν αυτό το μονοπάτι. Εγώ είχα ανέκαθεν περισσότερο ενδιαφέρον για την εξέλιξη των πραγμάτων. Για αυτό μπήκα στο black metal εξαρχής. Δεν ήμουν ικανοποιημένος με το heavy metal ή το thrash metal, το death metal. Ήθελα κάτι περισσότερο... (γέλια).

Εγώ και ο Samoth νιώθαμε ότι δημιουργούσαμε κάτι που οι άλλες μπάντες δεν μπορούσαν

Θέλατε κάτι νέο, κάτι διαφορετικό, κάτι που ενθουσίαζε εσάς πρώτα και κύρια. Και έπειτα κυκλοφορείται το κλασικό "Anthems To The Welkin At Dusk" το 1997 όπου βάζετε στο οπισθόφυλλο τη διάσημη ατάκα "Emperor performs Sophisticated Black Metal Art exclusively". Θα ήθελες να εξηγήσεις το σκοπό μιας τέτοιας δήλωσης; Το υποστηρίζετε σήμερα;

Νομίζω πως ήταν πολύ συνηθισμένο εκείνη την εποχή να γίνονται τέτοιες δηλώσεις από μουσικούς. Επειδή δεν είχαμε τίποτα να χάσουμε. Όλοι μας μισούσαν εξάλλου. Όταν βιώνεις αυτού του είδους την εναντίωση…αυτά τα άλμπουμ είχαν κατακρεουργηθεί (σ.σ. "were slaughtered") από τα μεγάλα metal περιοδικά…

Αλήθεια;

Ναι, ναι…ήμασταν τα κατακάθια της metal βιομηχανίας με βεβαιότητα. Οπότε είτε μπορείς να το πάρεις κατάκαρδα ή να γίνει το καύσιμο για όσα δουλεύεις. Και το metal γενικότερα, είναι εναντίωση, σωστά; Είναι επανάσταση. Οπότε γιατί να μην υψώσουμε το μεσαίο μας δάκτυλο και να διεκδικήσουμε το χώρο μας; Είναι η ύβρις εκείνης της εποχής και της νεότητάς μας. Νομίζω πως είναι κάτι cool. Θα είχε προκύψει επειδή στο "Anthems" ήμουν πιο σοβαρός όσον αφορά το πώς διεύθυνα και έβαζα τα στρώματα από πλήκτρα καθώς και πως συνέθετα όλα αυτά τα ορχηστρικά μέρη, όλα αυτά τα στοιχεία soundtrack σε αυτό. Δούλεψα περισσότερο σε αυτό το δίσκο.

Οπότε πιστεύω πως εγώ και ο Samoth νιώθαμε ότι δημιουργούσαμε κάτι που οι άλλες μπάντες δεν μπορούσαν. Δεν ήταν ζήτημα ανταγωνισμού, αλλά ξανά όπως είπα, βασισμένοι στην πλατφόρμα του "Eclipse" θέλαμε να δηλώσουμε κάτι αναφορικά με το ποιοι ήμασταν. Είμαστε αυτή η extreme metal, black metal μπάντα, με ένα μεγάλο πάθος (σ.σ. "pathos") για ορχηστρικά στοιχεία.

Τι είδους άλμπουμ θα μπορούσαμε να κυκλοφορήσουμε ως Emperor που θα ικανοποιούσε την ανάγκη του κοινού;

Τώρα, είστε ανά τα χρόνια πρακτικά ξεκάθαροι πως δεν θα υπάρξει άλλη κυκλοφορία των Emperor με καινούρια μουσική. Ισχύει ακόμα αυτό ή άλλαξε τίποτα;

Τίποτα δεν έχει αλλάξει.

OK. Υποθέτω πως εφόσον δεν μπορεί να υπάρξει νέα μουσική…

Μου κάνουν αυτή την ερώτηση πολύ. Προφανώς, σε κάθε συνέντευξη που δίνω με ρωτάνε αν θα υπάρξει νέος δίσκος Emperor. Υπάρχει ένα κοπλιμέντο σε αυτό. Ο κόσμος έχει καλή σχέση με τους Emperor και αναζητά περισσότερο από αυτή την εμπειρία. Κάτι που είναι κατανοητό. Νιώθω το ίδιο πράγμα για τη μουσική με την οποία είμαι δεμένος. Στον αντίποδα όμως, τι είδους άλμπουμ θα μπορούσαμε να κυκλοφορήσουμε ως Emperor που θα ικανοποιούσε αυτή την ανάγκη; Εάν ήταν να συνεχίσουμε στο μονοπάτι από εκεί που το σταματήσαμε, κατέληξα να γράφω όλη τη μουσική. Για πρακτικούς λόγους, το "Prometheus" ήταν ο πρώτος προσωπικός μου δίσκος από πολλές απόψεις. Και θα μπορούσες έπειτα να ισχυριστείς πως όσα κάνω προσωπικά είναι μια συνέχεια αυτού.

Δεν νομίζω πως αυτό εννοεί ο κόσμος. Αυτό που εννοούν είναι πως θέλουν από εμάς είναι να επιστρέψουμε στο να σκεφτόμαστε όπως στο παρελθόν και να έχουμε την εμπειρία που είχαμε ως έφηβοι και να δημιουργήσουμε υπό αυτές τις συνθήκες. Και μπορείς να δεις πως όλο αυτό, κάθε μια από αυτές τις κατευθύνσεις, θα μας οδηγούσε σε ένα τεράστιο συμβιβασμό και στη δημιουργία ενός δίσκου για όλους τους λάθος λόγους.

Πιστεύω πως η εντιμότητα των Emperor, ακόμη και τώρα, είναι σε μεγάλο βαθμό ριζωμένη σε αυτή την ασυμβίβαστη νοοτροπία. Και προσωπικά σέβομαι τους ανθρώπους που έχουν αυτή τη σχέση με τους Emperor και είμαι πολύ ευγνώμων για αυτό, αλλά δημιουργικά και ακολουθώντας την οπτική μου να είμαι αληθής, ειλικρινής και ενθουσιώδης με την διαδρομή μου στη μουσική, αυτό που κάνω τώρα είναι για μένα το σωστό. Εάν άκουσες το νέο μου δίσκο, είτε σου αρέσει αυτό το ύφος είτε όχι, πιστεύω πως θα μπορούσες να παραδεχθείς πως είναι προϊόν αγάπης.

Ποια είναι η επικίνδυνη μουσική των 2020s; Τι έρχεται μετά από αυτά;

Νομίζω πως είναι εξαιρετικό και θα επιστρέψουμε σε αυτό. Πριν όμως το κάνουμε, θα ήθελα να σε ρωτήσω το εξής. Το black metal ακόμη βρίσκει σύνδεση με πολύ κόσμο και είναι ένα μουσικό ιδίωμα που συνεχίζει να εξελίσσεται, να πειραματίζεται, να απλώνεται και να εμβαθύνει. Πιστεύεις πως μπορεί να είναι το ιδίωμα σχετικό στη σημερινή εποχή; Με άλλα λόγια, τι θα σε ενδιέφερε σε μια black metal μπάντα του σήμερα και τι σημαίνει για σένα προσωπικά η ταμπέλα πλέον;

Λοιπόν, το black metal για μένα είναι σήμερα ακριβώς ό,τι ήταν και παλαιότερα. Για μένα πρόκειται πάντα για μια συγκεκριμένη ατμόσφαιρα, ένα συγκεκριμένο συναίσθημα, και για αυτό έχω υποστηρίξει τόσες φορές πως η Diamanda Galas θα μπορούσε να είναι όσο black metal είναι και οι Bathory. Επειδή επικαλείται το ίδιο αίσθημα. Και υποθέτω το ίδιο θα μπορούσα να πω για το soundtrack του Jerry Goldsmith για το "The Omen". Με βάζει επίσης σε αυτό το κλίμα. Οπότε για μένα δεν έχει να κάνει με παραμορφωμένες κιθάρες και blast beats. Το black metal για μένα είναι, αν προτιμάς, μια αισθητική κατεύθυνση. Υπάρχουν πολλές μπάντες που αποτίουν φόρο τιμής στο πώς συνήθιζε να ήταν, και είμαι βέβαιος πως υπάρχουν και συγκροτήματα που εξελίσσουν περαιτέρω τον ήχο, αλλά για μένα, δεν είναι αυτό που έχει σημασία. Είμαι απλώς περίεργος για τα περιγράμματα των πάντων, και απλώς περιμένω για να δω «ποιο είναι το επόμενο επικίνδυνο πράγμα»; Τι θα σκαρφιστούν οι νέοι τώρα; Ποια είναι η επικίνδυνη μουσική των 2020s; Τι έρχεται μετά από αυτά; Όχι πως ελπίζω να συμβεί κάτι κακό (γέλια)… Αλλά, ποιο είναι το επόμενο επίπεδο;

Κάθε δεκαετία έχει τη στιγμή της, οπότε είναι σε φάση «α, αυτό είναι το πιο ακραίο». Και έπειτα, άλλη μια δεκαετία, είναι ακόμη περισσότερο. Οπότε απλά περιμένω για αυτό. Φαίνεται πως το metal εν γένει είναι περισσότερο πλέον ένα χωνευτήρι (σ.σ. "melting pot"). Το έχω παρατηρήσει αρκετά πρόσφατα… Δεν θυμάμαι το όνομα της μπάντας, αλλά μου πρότειναν ένα πολύ νέο σχήμα και μπορούσες πολύ καθαρά να ακούσεις το πώς ήταν επηρεασμένοι από το πρώιμο black metal, αλλά και επίσης από το djent, το death metal και τον Marilyn Manson. Για αυτούς όμως, που ήταν πολύ νέοι, αυτό ήταν το metal των ‘90s και των πρώιμων ‘00s. Για αυτούς ήταν λες και όλα αυτά ήταν το ίδιο πράγμα.

Για εμάς όμως, που ζήσαμε εκείνες τις εποχές το metal, το Florida death metal, το νορβηγικό black metal και ο Marilyn Manson ή οτιδήποτε, ήταν εντελώς διαφορετικά πράγματα. Αλλά από την οπτική τους, είναι μια πηγή έμπνευσης, η οποία είναι λίγο πολύ η ίδια. Και τα συνδυάζουν και τα ανακατεύουν μαζί για να φτιάξουν κάτι νέο. Είμαι, φυσικά παθιασμένος με το metal και ο γιός μου ακούει και αυτός πολύ. Μου έχει μάθει κάποια πράγματα αλλά επίσης τείνει να ακούει και πολύ Gojira, Opeth και όλες τις καλές μπάντες από το παρελθόν. Αρκεί απλώς να είναι κάτι νέο που είναι φρέσκο και επικίνδυνο και να συνεισφέρει κάτι καινούριο. Επειδή τώρα φαίνεται πως υπάρχει πολλή ζύμωση των πραγμάτων στον ήχο.

Σκεφτόμενος το modern metal θυμήθηκα πως συνεισέφερες στο Ibaraki project του Matt Heaffy των Trivium. Το "Rashomon" ήταν ένα πραγματικά ενδιαφέρον άλμπουμ. Βασικά, το αγάπησα. Οπότε, πως ήταν η εμπειρία σου με αυτό; Ήταν κατά μια έννοια ένας σύνδεσμος ανάμεσα στο χθες και το σήμερα του metal με τον τρόπο που συνεργαστήκατε.

Ναι, αυτό ήταν πολύ καλό. Είμαστε φίλοι με τον Matt για πάνω από μια δεκαετία. Από την πρώτη φορά που συναντηθήκαμε μου είχε πει «φίλε, κάποια μέρα θα ήθελα να κάνεις την παραγωγή ενός προσωπικού δίσκου για μένα». Ήταν ανέκαθεν οπαδός του ήχου και ήθελε να γράψει ένα άλμπουμ σε black metal ύφος. Φυσικά, εγώ και αυτός, ήμασταν τόσο απασχολημένοι και οι δύο, που ευτυχώς στην πανδημία είχαμε και οι δύο χρόνο. Οπότε ήταν μια καλή ευκαιρία να εμβαθύνουμε σε αυτό. Νομίζω πως αυτό το πρότζεκτ άλλαξε αρκετά επειδή η διαδικασία ήταν επί της ουσίας το να συζητάμε οι δυό μας για οπτική και νομίζω πως η αρχική του ιδέα ήταν να δημιουργήσει κάτι στο πνεύμα του Νορβηγικού black metal.

Και είπα τότε, επειδή έχει καταγωγή κατά το ήμισυ από Ιαπωνία, «γιατί, αντί να μιλήσεις για τους Βόρειους Θεούς, δεν προσπαθείς να βρεις παρόμοια αρχέτυπα στην ιαπωνική σου κληρονομιά»; Επειδή τότε προέρχεται από ένα μέρος που είναι αληθινό. Και όλες αυτές οι παλιές μυθικές ιστορίες και τα αρχέτυπα είναι σε μεγάλο βαθμό όμοια σε διαφορετικές κουλτούρες. Οπότε το έκανα πιο προσωπικό για αυτόν. Και αυτό πραγματικά άνοιξε τις οπτικές του τι θα μπορούσε να ήταν. Νομίζω πως ήταν πολύ ενδιαφέρον. Και είμαι πολύ περήφανος για αυτό που καταφέραμε να φτιάξουμε.

…και είπα «ΟΚ, θα κάνω ένα metal άλμπουμ, αλλά θα παίξω επίσης και με τις αρμονίες και τις τονικότητες του κόσμου των soundtracks»

Λοιπόν, τώρα ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για το νέο σου εξαιρετικό άλμπουμ. Για ακόμη μια φορά συγχαρητήρια για αυτό, το θεωρώ πολύ καλό. Πέρασαν έξι χρόνια από το "Amr" και θα ισχυριζόμουν πως είναι ένα έργο που αποτυπώνει τον Ihsahn το 2024. Συνεπώς, πού στοχεύεις με τη διπλή κυκλοφορία; Επειδή θα το δημοσιεύσεις ταυτόχρονα ως progressive και ως ορχηστρικό άλμπουμ. Πώς θα επιθυμούσες το κοινό να προσεγγίσει τους δίσκους;

Λοιπόν, πειραματιζόμουν και στο παρελθόν. Ανάμεσα σε αυτό και τον τελευταίο full length δίσκο μου, κυκλοφόρησα αυτό το EP ονόματι "Telemark", όπου τραγουδούσα στα νορβηγικά και ήταν πραγματικά μια πολύ παλαιομοδίτικη εμπειρία. Και έπειτα έβγαλα αυτό το EP που ήταν το εντελώς αντίθετο, το "Pharos", όπου ήταν κάτι σαν progressive pop, indie-rock το ύφος. Οπότε λίγο από τη μια πλευρά, λίγο από την άλλη. Και πιστεύω πως ήθελα να ανανεώσω τον εαυτό μου. Φυσικά δεν ήθελα να κάνω το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά όπως σου είπα νωρίτερα. Ήθελα να βάλω τον εαυτό μου σε μια θέση όπου ήμουν απλώς όσο ενθουσιασμένος με το να φτιάχνω κάτι όσο ήμουν όταν ξεκινούσα.

Αλλά με αυτό εδώ σκέφτηκα, πως αν χαράξεις μια ευθεία γραμμή από το ξεκίνημά μου μέχρι σήμερα, φυσικά και υπάρχουν παραλληλισμοί μεταξύ των κυκλοφοριών, αλλά στο επίκεντρο βρίσκονται μια metal μπάντα με ουρλιαχτά για φωνητικά, καθώς και τα ορχηστρικά στοιχεία που με ακολουθούν από την αρχή. Κάποιες φορές σε μεγαλύτερο βαθμό, κάποιες σε μικρότερο. Και ο λόγος που βάλαμε πλήκτρα στους Emperor εξαρχής ήταν πως ακούγαμε πολλά από εκείνα τα παλιά soundtrack ταινιών τρόμου, ή soundtrack γενικότερα. Ξέρεις, John Williams, Jerry Goldsmith, Bernard Herman, John Carpenter με το synthesizer του και λοιπά, και είχαν αυτή την ατμόσφαιρα. Και ήθελα να εξερευνήσω αυτά τα πυρηνικά στοιχεία και να τα έχω…Οπότε, υποκειμενικά, από την εμπειρία μου και μιας και είμαι αυτοδίδακτος και όλα τα σχετικά, προσπάθησα απλώς να το αναβαθμίσω σε ένα νέο επίπεδο για μένα.

Εν τέλει, είναι το δυσκολότερο άλμπουμ που έγραψα ποτέ. Ήταν πραγματικά μεγάλη πρόκληση για μένα

Και για αυτό και είπα «ΟΚ, θα κάνω ένα metal άλμπουμ, αλλά θα παίξω επίσης και με τις αρμονίες και τις τονικότητες του κόσμου των soundtracks». Και πριν ξεκινήσω να γράψω το οτιδήποτε, αποφάσισα πως θέλω να γράψω μουσική με τέτοιο τρόπο που τα ορχηστρικά μέρη θα συμπληρώνουν την metal παραγωγή αλλά επίσης να τα γράψω και να τα πλαισιώσω με τέτοιο τρόπο που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν αυτόνομα. Αυτή ήταν η μεγάλη πρόκληση, όχι απλώς να εισάγω ορχηστρικά σημεία στο metal, κάτι που έχω κάνει αρκετά στο παρελθόν. Αλλά να κάνω το παζλ λειτουργικό, έτσι ώστε όταν παρουσιάζεται χωρίς τις metal εκδοχές, να είναι επί της ουσίας η ίδια μουσική. Τότε όμως μπορείς να βιώσεις υποβόσκουσες πτυχές της ίδιας δυναμικής. Και πιθανώς σε θέμα δυναμικής να είναι πολύ διαφορετικά. Χρησιμοποίησα το παράδειγμα του πρώτου single "Pilgrimage To Oblivion", το οποίο πιθανώς είναι το πιο βαρύ κομμάτι του δίσκου και ξεκινά αμέσως. Έχει κραυγές, blast beats, οργισμένες κιθάρες, αλλά αν ακούσεις το παράλληλο ορχηστρικό κμμάτι, θα εντοπίσεις μόνο την ψιθυριστή δόνηση των τσέλο. Είναι το ίδιο riff και η ίδια μουσική, αλλά δίνει μια παρόμοια αλλά παρ' όλα αυτά και διαφορετική έκφραση της ίδιας ενορχήστρωσης.

Εν τέλει, είναι το δυσκολότερο άλμπουμ που έγραψα ποτέ. Ήταν πραγματικά μεγάλη πρόκληση για μένα. Την ίδια στιγμή όμως ήταν και η πιο ανταποδοτική. Και τα λέω όλα αυτά υποκειμενικά επειδή όπως είπα, βασισμένος στην εμπειρία μου, βάζω το στόχο που θέλω να πιάσω πολύ πολύ ψηλά και από τεχνική πλευρά. Είμαι ακραία υπερήφανος για το αποτέλεσμα. Κι απολαμβάνω το ότι πλησιάζω τα 50 και μπορώ ακόμη να είμαι σε μια θέση όπου μαθαίνω τόσα πολλά, και έχω όλο αυτό τον ενθουσιασμό και την έμπνευση να εργαστώ πάνω στη μουσική μου. Η σκληρή δουλειά που απαιτούσε αυτός ο δίσκος με κατέστησε ακόμη πιο ενθουσιασμένο για να κάνω τον επόμενο. Ξανά, όπως είπαμε και προηγουμένως, όλα έχουν να κάνουν με το να μαθαίνεις νέα πράγματα και να εξερευνάς. Είναι σαν μια αναζήτηση, αλλά στον μουσικό κόσμο.

Είναι κάποιου είδους δήλωση το γεγονός πως επέλεξες να είναι ομώνυμο το άλμπουμ;

Όχι, όχι ιδιαίτερα. Συνειδητοποιώ πως αυτό είναι ο τρόπος που το αντιλαμβάνεται ο κόσμος. Προσωπικά το θεωρώ παράδοση για ένα καλλιτέχνη ή ένα συγκρότημα να κυκλοφορεί ένα ομώνυμο άλμπουμ. Είτε είναι το πρώτο, όπως έκαναν οι Iron Maiden, ή κάπου στην πορεία.

Στην πραγματικότητα, συνέβη για δύο λόγους αυτό. Πρώτον, επειδή ήταν πολύ δύσκολο να βρω τίτλο, μιας και υπάρχουν δύο παράλληλες αφηγήσεις, καθώς υπάρχει κι η δυαδικότητα που διέπει τα πάντα σε αυτό το δίσκο, όπως επίσης υπάρχουν πολλά στοιχεία που οδηγούν σε αυτή. Οπότε, ήταν δύσκολο για μένα να βρω ένα τίτλο που θα μπορούσε να τα συμπυκνώσει όλα αυτά σε ένα πράγμα και να ατο αποτυπώσει. Ο άλλος λόγος ήταν πως η διαδικασία που βρήκα να υφίσταται στην καρδιά του εγχειρήματος, κάτω στο κέντρο του, μουσικά και αισθητικά του τι έκανα, δεν ήταν παρά ο πυρήνας του τι δημιουργώ. Οπότε σκέφτηκα «λοιπόν, είναι καλή όσο ποτέ η συγκυρία να βγάλω ένα ομώνυμο άλμπουμ». Δεν σκόπευα να αποτελέσει κάποιου είδους δήλωση, αλλά αντιλαμβάνομαι πως από μια δημοφιλή πολιτισμική οπτική, πως αυτό είναι κάτι που κάνει ο κόσμος όταν θέλει να δηλώσει κάτι. Μπορεί στην πορεία να προκύψει ως κάτι τέτοιο, ποιος ξέρει… (γέλια).

Βάλε με στη σκηνή και θα δώσω τον καλύτερο εαυτό μου. Θα κάνω το δικό μου. Δεν με ενδιαφέρει

Από εκεί που λογιζόσουν ως ένας extreme metal καλλιτέχνης, πλέον θεωρείσαι ένας progressive μουσικός. Νιώθεις άνετα με το να μπαίνεις κάτω από την ταμπέλα του prog;

Ναι! Απλά έτσι έχει με το progressive. Υποθέτω το prog υποδηλώνει ανάπτυξη και την πρόοδο και τη διάθεση να μην σταματάς σε κανένα προορισμό. Υπό αυτή την έννοια, ναι. Αλλά, για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, στην καριέρα μου εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες, μπορώ να σε διαβεβαιώσω πως έχω ταμπελωθεί και με έχουν αποκαλέσει οτιδήποτε μπορείς να φανταστείς. Οπότε, αναφροικά με τις ταμπέλες ή το τι πιστεύει ο κόσμος για μένα, έχω παραιτηθεί από το να έχω γνώμη για αυτό, ειλικρινά…

Όμως, θεωρώ πως είναι περίεργο ότι ο κόσμος το βρίσκει τόσο δύσκολο. Το λέω διότι δέχομαι αυτή την ερώτηση συχνά, μιας και μερικές φορές παίζω σε μέρη όπως το Maryland Death Fest στις Η.Π.Α., που είναι ένα τυπικό old school death metal φεστιβάλ, αλλά έχω παίξει και στο Prog/Power festival στην Ατλάντα. Μερικές φορές θα παίξω σε progressive φεστιβάλ και άλλες σε extreme metal. Και κάποιες άλλες, θα παίξω σε μεγάλα φεστιβάλ όπου έχει τα πάντα από Whitesnake μέχρι Emperor (γελά). Προσωπικά, μου είναι αδιάφορο. Βάλε με στη σκηνή και θα δώσω τον καλύτερο εαυτό μου. Θα κάνω το δικό μου. Δεν με ενδιαφέρει.

Δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει κανέναν το ότι οι Sleep Token είναι τόσο επιτυχημένοι

Τελευταία ερώτηση. Διάβαζα τη συνέντευξή μας το 2019 και μιλούσαμε για νέα μουσική που άκουγες εκείνη την περίοδο και είχες αναφέρει τους Sleep Token. Το 2024 πλέον οι Sleep Token θεωρούνται ένα φαινόμενο αλλά μιλούσαμε για αυτούς πέντε χρόνια πριν, οπότε πως εκλαμβάνεις την άνοδό τους; Τι πιστεύεις για αυτούς σήμερα και, αντηχούν ακόμα μέσα σου;

Ναι, φυσικά! Ξέρω πως το είπα, επειδή είχα μυηθεί στους Sleep Token πριν ακόμη κυκλοφορήσουν το ντεμπούτο τους. Ήταν επειδή τότε ήταν στην Spinefarm που είναι οι ίδιοι άνθρωποι με την Candlelight, οπότε μου είχαν στείλει το δίσκο πριν κυκλοφορήσει. Ξέρεις, με τις μάσκες και όλα, απλά βγάζει εντελώς νόημα. Το περίμενα αυτό. Ήμουν σε φάση «ΟΚ, πότε θα εμφανιστεί αυτή η μπάντα, που τρόπον τινά μπλέκουν τις σκοτεινές πτυχές του metal με τις σκοτεινότερες του R&B, όπως ο Weeknd και του hip-hop και όλων αυτών»; Και ναι, φυσικά και περίμενα να γίνει αυτό που έγινε και να εκτοξευθούν. Και το έκαναν.

Νομίζω πως είναι πολύ ενδιαφέρον. Βλέπεις αυτό που γίνεται με πολλές μπάντες που είναι και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης… Ίσως αυτή είναι απλά η δική μου παρατήρηση ή οπτική στα πράγματα, αλλά ζούμε σε ένα κόσμο αυτή τη στιγμή όπου πολλά ιδιωτικά πράγματα δημοσιεύονται. Μπορείς να δεις τι έφαγαν οι αγαπημένοι καλλιτέχνες σου για βραδινό ή πρωινό. Δεν μοιάζει σε τίποτα με το πως ήταν παλιά. Τότε, μας έλκυε το metal εξαιτίας του σκοταδιού και της τελετουργίας που το χαρακτήριζε, με τις μάσκες και όλα. Έβλεπες τους Kiss ή τον King Diamond και ήταν μεγαλύτεροι από την ίδια τη ζωή.

Και σήμερα παρατηρείς πως σημειώνουν μεγάλη επιτυχία οι Rammstein ή ακόμη περισσότερο μπάντες σαν τους Ghost, αλλά και οι Sleep Token. Παρόλο που ο Tobias Forge αποκαλύφθηκε ως ο άνθρωπος πίσω από τη μάσκα του Papa, το κοινό επιμένει να παίζει με αυτή την ψευδαίσθηση, επειδή αυτό έχει σημασία. Θέλουν να βιώσουν κάτι, σε μια διαφορετική διάσταση. Δεν βρίσκουν ενδιαφέρει οι μουσικοί να είναι σαν τους φίλους ή τους γονείς τους και να φοράνε τζιν…Νομίζω πως είναι πολύ ενδιαφέρον το ότι υπάρχουν μπάντες όπως οι Sleep Token. Δεν μου προκαλεί καμία αίσθηση, αφού είναι πολύ καλοί σε ό,τι κάνουν και δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει κανέναν το ότι είναι τόσο επιτυχημένοι.

Οφείλω να σε ευχαριστήσω για αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη, μιας και ξεμένουμε από χρόνο! Σε ευχαριστώ πολύ.

Σε ευχαριστώ πολύ για τη στήριξή σου και ελπίζω να σε δω στην Αθήνα στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον.