Ad Nauseam

Ακριβώς τέτοια εποχή πέρσι, έχανα τα λόγια μου με τους Ιταλούς Nero Di Marte, κι εκείνοι με τη σειρά τους αποθέωναν - ανάμεσα σ' άλλους - τους συμπατριώτες τους Ad Nauseam. Το 2020 πέρασε με τους Ulcerate και τους Imperial Triumphant να αφήνουν πίσω τους δύο ακόμα μνημεία δυσαρμονίας, ενώ το όνομα Ad Nauseam προφανώς ξεχνιόταν μέσα στον κυκεώνα της μουσικής παραγωγής. Τώρα γυρνάμε πίσω και ξανακοιτάμε τα σημάδια: τις υποσχέσεις του ντεμπούτου τους "Nihil Quam Vacuitas Ordinatum Est" πίσω στο 2015, τις εξελίξεις στη μουσική, τα σκόρπια λόγια.

Αλήθεια, γιατί επιμένουμε να διαχωρίζουμε και να επαινούμε τη δυσαρμονία, ή αλλιώς το παράφωνο (dissonant) στοιχείο; Λοιπόν, ένα σημαντικό μερίδιο του ακροατηρίου έχει αντιληφθεί ότι στην παραφωνία βρίσκει καταφύγιο το παρόν και το μέλλον της metal μουσικής. Αντιλαμβάνομαι φυσικά ότι για πολλούς, για εκείνους δηλαδή που προτιμούν τις «αρχαϊκές» μουσικές δομές των '80s και των '90s, το όλο dissonant σκηνικό είναι κακοτράχαλο, αντι-μελωδικό, υπερβολικά στριφνό. Το να το αμφισβητείς όμως σημαίνει ότι το αγνοείς. Αγνοείς ότι ανεβαίνοντας εκείνο το απότομο μονοπάτι, στο τέλος του θα αγναντέψεις το πιο όμορφο τοπίο.

Για να μπουν και οι Ad Nauseam στην κουβέντα, ας δούμε λίγο ποια είναι η διπλή κίνηση που κάνει η δυσαρμονική μουσική: αφενός, δεν διαστρεβλώνει τη μελωδία αλλά παράγει μια πολύ πιο σύνθετη/πολύπλοκη μορφή της, κατά την οποία οι πολλές συγκρουόμενες μελωδίες διαμορφώνουν μια καινούρια που δεν γίνεται αντιληπτή εξαρχής, αφήνοντας χώρο παράλληλα στην ανάπτυξη της φαντασίας. Αφετέρου, το metal καταφέρνει τελικά να συναντηθεί - πολλές δεκαετίες μετά - με τα κεκτημένα της σύγχρονης μουσικής, όπως θριάμβευσε μέσα από τα έργα δημιουργών όπως ο Stravinsky, ο Scelsi, ο Penderecki. Η δουλειά των Ad Nauseam εκφράζει άριστα την παράλληλη αυτή κίνηση προς τη φαντασία και τον καλώς εννοούμενο ακαδημαϊσμό.

Με μια πρώτη ματιά, το "Imperative Imperceptible Impulse" είναι ένα άλμπουμ που, ενώ διατηρεί μια σχετικά τυπική technical death αίσθηση, πατάει γερά πάνω στις εξελίξεις του μεταλλικού avant garde της τελευταίας εικοσαετίας. Οι Gorguts (κατά κύριο λόγο), οι Ulcerate και οι Deathspell Omega ρίχνουν την παχιά τους σκιά σε διάφορα σημεία και, από αυτήν την άποψη, οι Ad Nauseam δεν προσφέρουν μια 100% αυτόνομη μουσική άποψη. Αυτή εδώ η δουλειά όμως, σε καλεί να σκύψεις στις μικρές της λεπτομέρειες. Αν το κάνεις, θα ανακαλύψεις ότι το προσωπικό τους φίλτρο δεν είναι άφαντο, ασήμαντο ή αμελητέο. Το αντίθετο!

Η δουλειά που έχει κάνει το κουαρτέτο είναι τόσο εξωφρενικά λεπτομερής, που μέσα στις έξι συνθέσεις και για περίπου μία ώρα, κάθε όργανο παραμένει σχεδόν ολοκληρωτικά αυτόνομο. Μέσα σε μια θάλασσα από αναρίθμητα μέρη, οι δύο κιθάρες σε αριστερό και δεξί ηχείο συναντιούνται πολύ σπάνια - είναι σχεδόν σαν δύο διαφορετικά τραγούδια να εκτυλίσσονται παράλληλα. Τα τύμπανα εξερευνούν κάθε απίθανη πολυρυθμική ακρότητα ενώ ένα «σακατεμένο» μπάσο δίνει μια απάνθρωπη, μηχανική αίσθηση, την ώρα που οι χορδές του μοιάζουν να γδέρνουν την ταστιέρα. Τα φωνητικά, βαθιά και μετέωρα, απομένουν μόνα να σκιαγραφούν τα υπαρξιακά τους διλήμματα.

Η αυτονομία των οργάνων δίνει την αίσθηση της εξερεύνησης ενός εξελιγμένου και πολύπλοκου δυσαρμονικού μοντέλου, ενώ οι συνθέσεις ξεχύνονται σε ταχύτατα και υπέρ-τεχνικά μονοπάτια. Σύντομα όμως, γίνεται αντιληπτό ότι το άλμπουμ περιέχει πολλά περισσότερα στοιχεία, πέραν μιας πολυπρισματικής ακρότητας. Ήδη από τα μέσα του εναρκτήριου "Sub Specie Aeternitatis", ένα παράξενο ρυθμικό pattern οδηγεί τη σύνθεση σε ένα ατονικό κρεσέντο με βιολιά. Ή στο αμέσως επόμενο "Inexorably Ousted Sente", άρρωστες μελωδίες παίρνουν τα ηνία από το τρίτο λεπτό κι έπειτα, πριν σβήσουν σε ένα ανόθευτο ambient. Έχει ήδη γίνει ξεκάθαρο πως αυτή εδώ είναι μια διαφορετική άβυσσος.

Το δωδεκάλεπτο "Coincidentia Oppositorum" και το ομώνυμο δείχνουν να αποτελούν τον σκελετό του άλμπουμ, σε ότι αφορά τα, ας τα πούμε, μελωδικά του όρια. Δύο πυκνότατες, καλειδοσκοπικές συνθέσεις όπου η προσοχή του ακροατή δεν μπορεί να απομακρυνθεί ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Είναι όμως στο "Horror Vacui" όπου γίνεται αντιληπτός ο τρόπος (από τα βιολιά της εισαγωγής ακόμα) που το κλασικό στοιχείο έχει μεταφερθεί σε avant death περιβάλλον. Ο δίσκος θα φτάσει σε ένα εντυπωσιακό φινάλε με το "Human Interface To No God", εκεί όπου το διεστραμμένο swing στη μέση φέρνει ακόμα και την jazz στην άβυσσο, εκεί που ανοιχτά ατονικά ακόρντα χτίζουν μαύρες τρύπες, πριν όλα σβήσουν σε μια σιωπή - γνήσιο απόγονο της κληρονομιάς του John Cage.

Η εμπειρία του "Imperative Imperceptible Impulse" ξεπερνάει κατά πολύ την εμπειρία ενός τυπικού metal άλμπουμ, είναι όμως εντυπωσιακό πως όλες αυτές οι avant αναφορές μοιάζουν να ενισχύονται από την DIY ηχητική προσέγγιση της μπάντας. Πέραν των αλλοπρόσαλλων κουρδισμάτων, οι τύποι κατασκευάζουν σχεδόν τα πάντα (όργανα, μαγνήτες, καμπίνες, πετάλια) κι επιβλέπουν κάθε στάδιο ηχητικής επεξεργασίας. Το αποτέλεσμα δεν είναι απλώς ότι ο ήχος τους είναι custom: η φυσική, αέρινη παραγωγή του άλμπουμ είναι πραγματικά εκπληκτική, τολμώ να πω ότι είναι από τις καλύτερες που άκουσα ποτέ σε extreme metal δίσκο, και, ναι, θεωρώ ότι παίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική αισθητική εμπειρία.

Το "Imperative Imperceptible Impulse" είναι ένα αληθινά κατάμαυρο και προοδευτικό διαμάντι. Θα έφτανα να το θεωρήσω ως και αριστούργημα, αν οι Ad Nauseam ενίσχυαν ακόμα περισσότερο τα φίλτρα ποιότητας και αφαιρούσαν γύρω στα δέκα λεπτά υλικού. Ως αποτέλεσμα, το άλμπουμ δεν θα σταθεί στην κορυφή του ιδιώματος του αλλά θα θεωρηθεί ένα έξοχο δείγμα του. Κρατώντας όμως στο μυαλό μας τον δρόμο που διένυσαν οι Ad Nauseam από το ντεμπούτο τους ως εδώ, δικαιωματικά θα τους θεωρήσουμε ικανούς και για μελλοντικές απόλυτες κορυφές. Ο δρόμος είναι δικός τους.

Η χρονιά έχει ακόμα πολύ δρόμο και γνωρίζουμε πως θα έρθουν εξαιρετικά extreme άλμπουμ - και μάλιστα σύντομα. Οι Ad Nauseam παίζουν τον ρόλο τους, με ένα φοβερό άλμπουμ που δεν μπορεί εύκολα να αγνοηθεί. Το να του γυρίσεις την πλάτη είναι πάντα μια επιλογή, το metal όμως έχει κάνει ένα μεγάλο ταξίδι για να φτάσει εδώ και αρκετός κόσμος το έχει καταλάβει καλά. Αυτός ο κόσμος θα αγκαλιάσει (και) το "Imperative Imperceptible Impulse", όντας έτοιμος να ανέβει το δύσκολο μονοπάτι και να αγναντέψει ένα τοπίο που κόβει την ανάσα.

Bandcamp