Rage Against The Machine: A farewell to arms

Θα ήμουν στην εφηβεία όταν σε μια εκδρομή του σχολείου, εκεί στη γαλαρία του λεωφορείου κάποιος έφερε ένα CD, που στο εξώφυλλο ήταν ένας καιόμενος βουδιστής μοναχός και απλά έλεγε "rage against the machine". To "Killing In The Name" με τα 17 «fuck you» να παθαίνει «υπερκόπωση» από το παίξιμο με την παρέα μας να βρίσκεται σε εφηβικό, επαναστατικό παροξυσμό, αφού σε ένα υποσυνείδητο επίπεδο αυτό που ακούγαμε ήταν ταυτόχρονα συγκλονιστικά ηχητικά και άκρως πορωτικό, αλλά και στιχουργικά προκαλούσε αυτό τον επαναστάτη που όλοι οι έφηβοι κρύβουν μέσα τους να εκφραστεί. Μια ηχητική πλατφόρμα-δυναμίτης που θα βάλει φωτιά και θα τα κάψει όλα, κι εμείς που θα αλλάξουμε το κόσμο υπό τους ήχους του "Take The Power Back". Θυμάμαι να διαβάζω το disclaimer στο εσώφυλλο του CD: «no samples, keyboards or synthesizers used in the making of this record», κάτι που έβαζε έξτρα πόντους στο θρύλο που γεννιόταν στο όνομα του Tom Morello. αφού δεν γινόταν αυτά που άκουγες να ήταν απλά ήχοι από κιθάρα!

Some of those that work forces, are the same that burn crosses

Fast forward στο 2000 όταν σε μία από τις τελευταίες τους συναυλίες πριν την πρώτη διάλυση τους ήρθαν στο Θέατρο Πέτρας (14/6) σε μια επεισοδιακή συναυλία όπου μπήκαν απίστευτα πολλοί τζαμπατζήδες και το σύννεφο σκόνης έκρυβε τα πάντα, αλλά δεν μείωσε το πόσο είχαμε όλοι εκστασιαστεί βλέποντας τους RATM επί σκηνής. Ο χαμός της συναυλίας εκείνης τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά με τα επεισόδια και τις συμπλοκές με τα ΜΑΤ δεν πρόκειται να ξεχαστεί ποτέ, ίσως και από τους ίδιους που άρον άρον έφυγαν για να γλιτώσουν τα δακρυγόνα.

Μπορεί οι Prophets Of Rage να ήταν σχεδόν «the real thing» το 2019, αλλά κακά τα ψέματα όταν τότε ανακοίνωσαν ξανά συναυλίες όλοι μας περιμέναμε πως και πως όχι μόνο να τους ξαναδούμε live αλλά και επιτέλους καινούργιο υλικό μετά το 2000 και το "Renegades". Και ήρθε ο Brad Wilk πριν λίγο να μας διαψεύσει και μάλλον να βάλει οριστικό τέλος στους RATM.

Για όσους εκεί έξω πιστεύουν πως οι RATM ήταν μόνο ένα "Killing In The Name Of" και για όσους απλά νοσταλγούν εκείνες τις εποχές της δεκαετίας του ‘90 που δονούντουσαν από τους ήχους τους και τους ήχους των μυριάδων συγκροτημάτων που επηρεάστηκαν από το αμάλγαμα rap και metal και γεννήθηκαν εξαιτίας των RATM, αυτό το mini throwback είναι για εσάς.

Your anger is a gift

Γεννημένοι το 1991 από τις στάχτες της πρώτης μπάντας του Morello, Lock Up, για την οποία μάλιστα είχε κάνει ανεπιτυχή audition και ο Brad Wilk, ο Morello εντυπωσιάστηκε από το στυλ και το freestyle rap του Zack De La Rocha και μαζί και με τον Tim Commerforld άρχισαν να τζαμάρουν στο Harvard όπου σπούδαζε ο Morello και σε διάφορα clubs. Το πρώτο άλμπουμ δεν άργησε να έρθει και να προσεγγίσει το ενδιαφέρον της Epic (Sony). Πολλοί θα τους κατηγορούν φαντάζομαι σαν «δήθεν κομμουνιστές» ή «επαναστάτες μαϊμού» και «πως γίνεται να μου μοστράρεις τον Τσε Γκεβάρα και να μιλάς κατά του καπιταλισμού όταν υπογράφεις στη Sony και αμείβεσαι πλουσιοπάροχα τόσα χρόνια από πωλήσεις δίσκων και μπλουζάκια και συναυλίες κτλ;». Μακριά από εμάς πολιτικές αναλύσεις, όμως να αναφέρουμε ότι παρά του ότι η μουσική τους διανέμεται από πολυεθνική εταιρία, οι ίδιοι ποτέ δεν άλλαξαν το στυλ τους, τη μουσική, το αντικαπιταλιστικό και αναρχικό attitude και μέσω της δραστηριότητας τους έχουν προβάλει πάμπολα κινήματα και ιδέες για ισότητα, κατά του ρατσισμού, έχουν φιλανθρωπικό έργο και πάντα μιλάνε για θέματα που τους αφορούν με συνέπεια (βλ Mumia Abu-Jamal).

Αναμφίβολα το "Killing In The Name" είναι αυτό που τους εκτόξευσε στη στρατόσφαιρα της δημοσιότητας. Ένα riff που ήρθε στον Morello στην διάρκεια ενός μαθήματος κιθάρας που έκανε και ένα κομμάτι που το 2009 έγινε το νούμερο ένα Χριστουγεννιάτικο τραγούδι στο BBC μετά από μια πρωτοβουλία ενός ζευγαριού από την Αγγλία, κάτι που οδήγησε στην ιστορική δωρεάν συναυλία στο Finsbury Park.

It has to start somewhere - It has to start sometime - What better place than here?
What better time than now?

Το 1996, κι ενώ όλοι τους είχαν για διαλυμένους λόγω του hiatus από συναυλίες, σκάει το "Evil Empire" με το "Bulls On Parade" να ακούγεται παντού και τους RATM να προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ των καλλιτεχνικών διαφορών των μελών τους. Περισσότερο funk και hip-hop από το ντεμπούτο τους, τριπλά πλατινένιο και με Grammy "Best Metal Performance" για το "Tire Me".

To 1999 όσοι τους είχαν ξεχάσει τους ξαναθυμούνται, αφού το Matrix έχει στο φινάλε το "Wake Up" και κυκλοφορούν και το τρίτο album τους "The Battle Of Los Angeles". Με το "Sleep Now In The Fire" κατάφεραν να κλείσουν τη Wall Street, κερδίζουν δεύτερο Grammy για το "Guerilla Radio", ενώ στα MTV Awards το 2000 ο Commerford ενοχλημένος που έχασαν το βραβείο για το Best Rock Video από τους Limp Bizkit ανεβαίνει στη σκηνή σε μια σκαλωσιά και μετά συλλαμβάνεται. Κάτι που ενόχλησε τα υπόλοιπα μέλη της μπάντας. Σίγουρα, όμως, δεν ήταν αυτή η αιτία για την -μετά από ένα μήνα- αποχώρηση του De La Rocha, ο οποίος αναφέρθηκε σε αγεφύρωτες καλλιτεχνικές διαφορές με τα υπόλοιπα μέλη της μπάντας. Το "Renegades" με τις διασκευές τους ήταν ο επίσημος αποχαιρετισμός και φινάλε των RATM ή έτσι νομίζαμε τότε.

Οι Morello, Wilk, Commerford συνέχισαν με τον Cornell και τους Audioslave και μετά με τους Prophet Of Rage, ενώ ο De La Rocha έκανε τις δικές τους συνεργασίες. Το 2007 ήρθε το πρώτο reunion με κάποιες συναυλίες που ίσως και να τις πούμε αρπαχτές αφού ένα νέο άλμπουμ δεν ήρθε ποτέ. Το 2011 -όπως και τώρα- ο Brad Wilk δήλωνε ότι παίξανε το τελευταίο τους show. Ποτέ μην λες ποτέ όμως, αφού το 2019 ξαναενώθηκαν για νέες συναυλίες, οι οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ, αρχικά λόγω του covid και εν συνεχεία λόγω του τραυματισμού του De La Rocha το 2022.

Ποιό είναι το legacy των RATM, αν όντως τώρα ήρθε το οριστικό τέλος; Ένα τέλος που ήρθε βασικά το 2000, αλλά εδώ και 23 χρόνια απλά μας τιζάρουν με συναυλίες;

Η είσοδος τους στο Rock And Roll Hall of Fame το 2023 ήταν σίγουρα δικαιολογημένη αν κρίνουμε το αντίκτυπο που είχαν συνολική στην μουσική και όχι μόνο. Αντιδραστικοί, ειλικρινείς με το κοινό τους και πάντα πιστοί στις αξίες τους. O Morello δήλωσε σε μια συνέντευξη όταν τους κατηγόρησαν για υποκρισία ότι είναι καλό να παίζεις σε αναρχικές συγκεντρώσεις, αλλά το μήνυμα της επανάστασης περνάει πιο μαζικά μέσα από καπιταλιστικά κανάλια. Πόλεμος κατά της μηχανής εκ των έσω, λοιπόν, κι είτε διαφωνείς, είτε συμφωνείς σίγουρα το πέτυχαν. Δεν πέτυχαν την επανάσταση, αλλά τουλάχιστον να περάσουν όποιο μήνυμα θέλανε παντού, αν κι έχω την εντύπωση πως ο κόσμος περισσότερο επικεντρώνεται στη μουσική και στην επιφανειακή αντίδραση του «Fuck you I won’t do what you tell me».

The land of the free? Whoever told you that is your enemy

Μουσικά αυτό που κατάφεραν ήταν μοναδικό και κανένας δεν το έκανε καλύτερα. Το fusion rap, rock, metal, hip-hop κατάφερε να επαναπροσδιορίσει τον ήχο των 90s. Linkin Park, System Of A Down, Fever 333, Run The Jewels, Slipknot, Limp Bizkit, Deftones, Enter Shikari, Korn είναι μερικές μόνο από τις μπάντες που έχουν επηρεαστεί από τους RATM, είτε μουσικά ή στο πώς συνδυάζουν τη μουσική με το πολιτικό ακτιβισμό. Επηρεασμένοι οι ίδιοι από Clash, Public Enemy και τη ποίηση του Gil Scott-Heron μας έδωσαν έναν ήχο που δεν είχαμε φανταστεί μέχρι τότε. Ο Morello με τη κιθάρα του έβγαζε ήχους που όντως χρειαζόταν το disclaimer για να μην πιστέψουμε ότι ήταν από κάποιο turntable, ο De La Rocha έφτυνε ποίηση του δρόμο με σκληράδα και πειστικότητα και όλα αυτά πάνω στη funk πλατφόρμα που έστηνε ο Wilk με τον Commerford. To legacy τους παραμένει ζωντανό και το μήνυμα τους για επανάσταση, για αλλαγή, για το να μάχεσαι για τις αξίες σου ίσως υποκριτικό για κάποιους αλλά σίγουρα κάτι που δεν μπορεί να αγνοηθεί.

Μέχρι λοιπόν να αποδειχτεί ξανά (;) ότι δεν τα παρατάνε και ότι θα τους ξαναδούμε σε κάποια σκηνή live, θα συνεχίσουμε να ακούμε τα κομμάτια τους, να προβληματιζόμαστε, να εμπνεόμαστε ή έστω απλά να χτυπιόμαστε αγνοώντας τις ρίμες για ισότητα, για δικαιοσύνη και ειρήνη. Μια ενδεικτική λίστα για να τους θυμηθείτε ή να τους γνωρίσετε καλύτερα θα μπορούσε να είναι και η παρακάτω:

•​ Freedom
•​ Take The Power Back
•​ Know Your Enemy
•​ Revolver
•​ Tire Me
•​ Down Rodeo
•​ Mic Check
•​ New Millenium Homes
•​ Voice Of The Voiceless
•​ No Shelter
•​ Renegades Of Funk
•​ Maggie’s Farm