Tangerine Dream @ Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, 11/03/24

Είναι πολύ ξεχωριστές αυτές οι φορές που δίνεται η ευκαιρία για να έρθεις σε επαφή με ένα μουσικό σχήμα που ταυτόχρονα είναι η μουσική ιστορία αλλά και την υπερβαίνει, ειδικά όταν δεν συνηθίζουν κιόλας τις ζωντανές εμφανίσεις. Οι Tangerine Dream αποτελούν πρωτοπόρους της ηλεκτρονικής μουσικής και όχι μόνο, ενώ παράλληλα είναι ίσως η πιο αυθεντική μορφή κολεκτίβας χωρίς ωστόσο οι ίδιοι να αυτοχαρακτηρίζονται ως τέτοιοι. Μπορεί το συγκρότημα να ξεκίνησε πίσω στο 1967, η ύπαρξη του στο χρόνο όμως έχει υπάρξει διηνεκής και στις τάξεις του έχουν συμμετάσχει δεκάδες μουσικοί ως σταθερά μέλη αλλά και ως καλεσμένοι. Με πάνω από εκατό δίσκους που διεύρυναν τα όρια του krautrock, ambient και progressive ηλεκτρονικού ήχου, οι Tangerine Dream στο σήμερα αποτελούνται από την Hoshiko Yamane, τον Paul Frick αλλά και κυρίως, τον Thorsten Quaeschning, τον άνθρωπο δηλαδή που ανέλαβε τα ηνία των Tangerine Dream αφότου έφυγε από τη ζωή το μακροβιότερο και ιδρυτικό τους μέλος, Edgar Froese.

Η τελευταία φορά που είδαμε τους Tangerine Dream στη χώρα μας ήταν πριν από σαράντα ολόκληρα χρόνια, γεγονός που αγγίζει τα όρια του ασύλληπτου. Με τη σύγχρονη τους σύνθεση, οι Tangerine Dream επισκέφθηκαν το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στα πλαίσια της παράστασής τους, Cosmos, όπου παρουσιάζουν την τελευταία τους δισκογραφική δουλειά, "Raum", μα και φυσικά πολυάριθμες άλλες συνθέσεις από τη μακροσκελή δισκογραφία τους. Ο χώρος έμελλε να κολακεύσει δεόντως την παράσταση των Tangerine Dream όπως θα δούμε στη συνέχεια και η προσέλευση του κόσμου υπήρξε ιδιαίτερα ενθαρρυντική. Ενδιαφέρον είχε το ιδιαίτερα πολυποίκιλο κοινό, μιας που άνθρωποι όλων των μουσικών γούστων, background αλλά και ηλικιών φάνηκε να προσέρχονται στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, περίτρανη απόδειξη του πόσο καθολική επιρροή έχει ασκήσει η μουσική των Tangerine Dream ανά τα χρόνια.

Αυτό που μας περίμενε εντός της αίθουσας ήταν το λιγότερο εντυπωσιακό. Ελάχιστα λεπτά μετά την ανακοινωθείσα ώρα έναρξης και αφότου όλοι έχουν τοποθετηθεί στις θέσεις τους, οι Tangerine Dream βγαίνουν στη σκηνή. Σαν παλιοί μας φίλοι και όχι σαν ένα κοσμοϊστορικό σχήμα, στην αρχή οι τρεις τους τοποθετούνται, ο καθένας σε μια μεγάλη πλατφόρμα με τα δικά του εργαλεία στα οποία θα σταθούμε στη συνέχεια και ο Quaeschning παίρνει το λόγο. Ταπεινά, φιλικά, μας εισάγει στην παράσταση Cosmos και το τι θα ακούσουμε για τις επόμενες σχεδόν δυόμιση ώρες. Επιπλέον μας ενημέρωσε ότι, στα πλαίσια των τελευταίων τους εμφανίσεων, οι Tangerine Dream επιλέγουν να εκτελέσουν την εικοσάλεπτη, improvisational σύνθεσή τους "Session" σε διαφορετικό κούρδισμα ανάλογα με την ηχητική του χώρου η οποία αυτή τη βραδιά θα ήταν σε C minor. Προτού σβήσουν τα φώτα, μια γλυκιά λεπτομέρεια με έκανε να χαμογελάσω – πάνω στο τραπέζι με τα synthesizers της Hoshiko, βρισκόντουσαν κατά σειρά μεγέθους τρία μανταρίνια όπου, θαρρώ καθόλου συμπτωματικά, αντιπροσώπευαν τους τρεις τους μιας που έχουν και εκείνοι μεταξύ τους ανάλογη διαφορά αναστήματος.

Η μεγαλύτερη εικόνα εντυπωσιακή – κάθετα φώτα που άλλαζαν χρώμα ανάλογα τη σύνθεση, και ένα τεράστιο video wall με μελετημένα visuals, videos και visual effects, όλα συμμετέχοντες σε μια άρτια προβαρισμένη χορογραφία. Οι τρεις τους, ανεβασμένοι σε πλατφόρμες φορτωμένες με κάθε λογής synthesizers, υπολογιστικά συστήματα, transistors, κονσόλες και φυσικά το βιολί της Hoshiko, ορίζουν ένα αποτέλεσμα ήχου φαντασμαγορικό. Δυνατότερο παρ' όλα αυτά στοιχείο της εμφάνισης των Tangerine Dream, η μεταξύ τους επικοινωνία. Οι στιγμές όπου κάθονται αντικρυστά και χαμογελούν ο ένας στον άλλον καθώς ετεροσυγχρονίζουν τους ήχους τους, είναι ανεκτίμητες και περνούν αυτή την οικογενειακή διάθεση στο κοινό.

Θα είχε κανείς την ψευδαίσθηση ότι το συγκρότημα είναι μόνο οι τρεις τους. Στην πραγματικότητα οι Tangerine Dream είναι μια διευρυμένη οικογένεια που συμπεριλαμβάνει τους τεχνικούς τους, ηχολήπτες, φωτιστές, videographers, όπου και αυτοί από τη θέση τους εντός της αίθουσας συμβάλλουν στο τελικό αποτέλεσμα. Είδαμε μαγευτικές εικόνες να προβάλλονται πίσω από το συγκρότημα. Άλλοτε αφαιρετικά σχήματα, άλλοτε μακρινούς γαλαξίες, ακολουθίες φιμπονάτσι, δυστοπικά ερείπια, τους ίδιους τους Tangerine Dream να ηχογραφούν musique concrete στοιχεία σε εξοχικές περιοχές, πολυσύχναστα μέρη σε επιτάχυνση, πρόσωπα, όλα εναρμονισμένα στην εκάστοτε χρωματική παλέτα των φώτων. Τα φώτα με τη σειρά τους σε κοινή πλεύση με τους μουσικούς ρυθμούς, υπερτονίζουν τις ηχητικές εναλλαγές.

Οι επιλογές των Tangerine Dream επίσης, εξυμνούν την σχεδόν αέναη μουσική τους πορεία, δίνουν έμφαση στη δισκογραφική τους δουλειά με την τωρινή τους σύνθεση, "Raum", μα παράλληλα επισκέπτονται κλασσικά όπως τα "Phaedra", "Tangram", "Choronzon" ή και "Ricochet". Η μουσική τους τελεί κοσμογονία σε κάθε της έκφανση. Μπροστά σε ένα τέτοιο έργο, δύσκολα συνειδητοποιεί κανείς πως έχει περάσει η ώρα, έτσι ως δια μαγείας το set τους μοιάζει να έχει ολοκληρωθεί και οι Tangerine Dream καταχειροκροτούνται, για πρώτη φορά. Είναι αξιοζήλευτη η προσγειωμένη, χαριτωμένη σχεδόν απόκρισή τους προς εμάς όταν μας συστήνουν τυπικά ο ένας τον άλλον και μας ευχαριστούν με μια υπόκλιση. Επιστρέφουν όμως για την εκτέλεση του προαναφερθέντος "Session in C minor" προσθέτοντας άλλα είκοσι λεπτά σε αυτό το υπερθέαμα μουσικής και πολυμέσων που παρακολουθούμε αχόρταγα. Το χειροκρότημα, ηχεί μεγαλύτερο τη δεύτερη φορά.

Είναι πραγματικά ευχής έργον να έχουμε την ευκαιρία να βιώνουμε τόσο μεγαλοπρεπείς εμφανίσεις από καλλιτέχνες σαν και τους Tangerine Dream, μα και συγκλονιστική ευτυχία που έχουμε την τύχη οι μικρότερες γενιές να τους απολαμβάνουμε στο σήμερα, με τον τρόπο που επέλεξαν να συνεχίσουν την πορεία και ύπαρξή τους. Λίγοι καλλιτέχνες καταφέρνουν να επηρεάζουν για εφτά δεκαετίες, ενώ ενσωματώνουν στις παραστάσεις τους όλα τα καλλιτεχνικά μέσα που η τεχνολογία έχει εφεύρει όσο αυτοί διαρκούν να υπάρχουν. Για αρκετές μέρες ακόμη, οι παρευρισκόμενοι θα ονειρευόμαστε στα πορτοκαλί.

Φωτογραφίες: Πηνελόπη Γερασίμου