Συνέντευξη Pain Of Salvation (Daniel Gildenlow)

Έχουν περάσει 40 λεπτά σαν μια στιγμή. Έχεις περάσει καλά, έχεις γελάσει πολύ και νιώθεις ότι έχεις μάθει πράγματα από τον συνομιλητή σου. Τότε θυμάσαι ότι είναι ένας από τους αγαπημένους σου μουσικούς, υπεύθυνος σε μεγάλο βαθμό για το soundtrack της ζωής σου, καθώς μεγαλώνεις. Καμία συζήτηση ποτέ με τον Daniel Gildenlow δεν είναι σαν καμία άλλη, με οποιοδήποτε μουσικό για μένα. Απολαύστε κι εσείς τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τα πράγματα και διαβάστε κάποια νέα που αφήνουν πολλές υποσχέσεις για το μέλλον των Pain Of Salvation.

Καταρχάς, ελπίζω να είσαι υγιής. Μας τρόμαξες όλους φίλε... Όλα τα υπόλοιπα είναι δευτερεύοντα.
Επανήλθα, ευτυχώς. Αλλά ναι, πέρασα μερικούς δύσκολους μήνες.

Ελπίζω να έχει περάσει εντελώς, επειδή σε θέλουμε ακμαίο!
Χαχα, χαίρομαι που το ακούω αυτό. Λοιπόν, επέστρεψα!

Αυτά τα γεγονότα με έκαναν να σκεφτώ πως  ακόμη και αν είναι σύνηθες για τους ανθρώπους να ταυτίζονται με τη μουσική που ακούν, οι οπαδοί των Pain Of Salvation αλλά και οι  δικοί σου προσωπικά μοιάζουν να είναι λίγο πιο πιστοί σε σχέση με το μέσο όρο. Βλέπεις πως ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό με εσένα αν παραδείγματος χάριν κοιτάξεις στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Αισθάνεσαι άνετα με αυτό ή σε τρομάζει ορισμένες φορές;
Καταρχάς, δεν έχω τίποτα ως μέτρο σύγκρισης. Εννοώ πως έχω υπάρξει μόνο ο εαυτός μου, επομένως δεν μπορώ να ξέρω πως υποτίθεται ότι πρέπει να είναι (γέλια). Γενικά, είμαι άνετος με αυτό. Οι μόνες φορές που γίνεται λίγο άβολο είναι όταν οι άνθρωποι απογοητεύονται με το οτιδήποτε, όπως για παράδειγμα όταν κάποιος φεύγει από τη μπάντα, και το παίρνουν προσωπικά. Αυτές είναι οι μόνες φορές που ίσως μετανιώνω που είμαι ένα τόσο δημόσιο πρόσωπο.

Αν το ψάξεις λίγο θα δεις πολλούς ανθρώπους να σε έχουν στις φωτογραφίες εξωφύλλου των σελίδων τους στα κοινωνικά δίκτυα...
Το μόνο που είναι λίγο ενοχλητικό είναι πως κάθε φορά που θέλω να βρω ή να φτιάξω έναν καινούργιο λογαριασμό σε κάποια διαδικτυακή υπηρεσία, το όνομά μου θα έχει ήδη χρησιμοποιηθεί, και αυτό είναι κάπως άσχημο, καθώς είμαι ο μόνος με αυτό το όνομα. Νιώθω λιγάκι σαν να μου έχουν πάρει την προσωπικότητά μου, αλλά υποθέτω έτσι είναι τα πράγματα. Θα μπορούσε να ονομαζόμουν Daniel Anderson και τότε θα είχα ούτως ή άλλως αυτό το πρόβλημα... (γέλια)

Σκεφτόμουν πως οι Pain Of Salvation δεν έχουν κυκλοφορήσει νέα μουσική από το 2011 και αν κάποιος αναλογιστεί πως το "Road Salt Two" γράφτηκε ακόμη νωρίτερα, τότε έχει περάσει αρκετός καιρός απουσίας, με βάση τα δεδομένα της σύγχρονης μουσικής βιομηχανίας. Μετά θυμήθηκα τους στίχους σου από το "Kingdom Of Loss" πως «ο χρόνος είναι μία νόσος» (σ.σ.: O Daniel γελάει). Υπήρξε ποτέ η ανάγκη να κυκλοφορήσετε κάτι σαν ακουστικό άλμπουμ για να καλύψετε λίγο το κενό μιας στούντιο κυκλοφορίας;
Αρχικά, δεν υπήρχε ποτέ η πρόθεση να γίνει αυτό το project  με τον τρόπο που τελικά εξελίχθηκε να είναι. Μας έγινε η πρόταση να κάνουμε ένα ακουστικό show στη Γερμανία, κάτι που είναι πάντα διασκεδαστικό, και από τη στιγμή που θα κάναμε μια τέτοια συναυλία σκεφτήκαμε πως θα μπορούσαμε επίσης να την ηχογραφήσουμε και να έχουμε ένα ακουστικό άλμπουμ. Η πρώτη ιδέα ήταν πως θα μπορούσε να είναι μία καλή μικρή γέφυρα μεταξύ του προηγούμενου και όποιου δίσκου θα κυκλοφορούσε μετά -του επόμενου στούντιο άλμπουμ- αλλά η ηχογράφηση απέτυχε και τελικά αποφασίσαμε να το γράψουμε στο προβάδικό μας, μεταφέροντας τον εξοπλισμό των ηχογραφήσεων και ό,τι άλλο χρειαζόταν. Ξαφνικά, εξελίχθηκε σε ένα project που θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε άλλο studio άλμπουμ. Καταβάλαμε ανάλογη προσπάθεια και αφιερώσαμε τον ίδιο χρόνο σε αυτό, όπως θα κάναμε με οποιοδήποτε κανονικό στούντιο άλμπουμ που θα φτιάχναμε.

Τόσο πολύ;
Πήρε καιρό. Φυσικά, υπήρξαν και άλλα πράγματα που καθυστέρησαν αυτό το "Falling Home" project, αλλά και πάλι το πιο σημαντικό είναι πως εξελίχθηκε σε κάτι εντελώς διαφορετικό από  το «γρήγορο ακουστικό live άλμπουμ» που αρχικά προοριζόταν να είναι. Είμαι πραγματικά χαρούμενος με αυτό, καθώς πιστεύω πως αυτό το άλμπουμ έγινε εξελίχθηκε σε κάτι που αρέσει σε όλους μας και το αγαπάμε πολύ. Είναι κάτι πολύ διαφορετικό...

Θα επιστρέψουμε στη μουσική λίγο αργότερα, αλλά πριν ανέφερες τις δύσκολες στιγμές που είχατε αλλάζοντας το lineup του συγκροτήματος. Παρόλο που το lineup σας είναι το ίδιο εδώ και κάποιο καιρό, είναι ακόμη νέο στα μάτια των οπαδών σας, ειδικά εκείνων που δεν σας έχουν δει live τον τελευταίο καιρό, όπως εδώ στην Ελλάδα. Είναι το "Falling Home" ένα είδος παρουσίασης των καινούργιων μελών;
Ποτέ δεν το θεωρήσαμε ως κάτι τέτοιο. Μπορεί να είναι για τους οπαδούς, αλλά πάντα η πρόθεση ήταν να κάνουμε ένα καλό άλμπουμ. Βασικά, υποθέτω πως κάθε δίσκος που θα κάναμε σε αυτό το σημείο θα ήταν σαν μία παρουσίαση αυτών των μελών... (γέλια)

Ξέρεις, το σκεφτόμουν αυτό λόγω του ότι ο Ragnar δείχνει να έχει έναν μεγάλο ρόλο στη νέα σύνθεση των Pain Of Salvation. Φαίνεται σαν να του προσφέρεις πολύ χώρο να τραγουδήσει τόσο επί σκηνής, όσο και στο άλμπουμ (σ.σ.: ο Daniel γελάει δυνατά). Μήπως του δίνεις τον ρόλο του δεύτερου front man ή κάτι τέτοιο;
Θα ήμουν τρελός αν δεν αξιοποιούσα αυτά που μπορεί να κάνει. Αυτό είναι κάτι που κάναμε και με τον Johan (σ.σ.: Hallgren, πρώην κιθαρίστα), αλλά ο Ragnar είναι ακόμα πιο πολύπλευρος όσον αφορά στα φωνητικά. Έχει συμμετάσχει σε πολλά projects ως ο front man, οπότε τον κατέχει αυτόν τον ρόλο. Ξέρει να τραγουδάει... Θα έλεγα πως είμαστε όλοι καλοί τραγουδιστές πλέον. Η τωρινή σύνθεση της μπάντας είναι η δυνατότερη που υπήρξε ποτέ. Ως εκ τούτου, απλά απολαμβάνω το να μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτό το γεγονός στην έκταση που έχω τη δυνατότητα να το κάνω. Νιώθω απόλυτα άνετος με αυτό πρέπει να ομολογήσω... (γέλια)

Επισημαίνεις την σημαντικότητα των φωνητικών στο συγκρότημα και πάντα πίστευα πως η φωνή θα πρέπει να λογίζεται ως ένα ακόμα όργανο. Τα χρησιμοποιείς κατ' αυτό τον τρόπο στη μουσική σου;
Ναι, πάντα το έκανα αυτό. Μάλιστα, όχι απλά ως ένα οποιοδήποτε όργανο. Για μένα είναι το πιο ενδιαφέρον από όλα τα όργανα. Ποτέ δεν υπήρξα οπαδός της ορχηστρικής μουσικής, για αυτόν ακριβώς το λόγο. Διότι, συνήθως, νιώθω πως κάτι λείπει, πως τους έχει διαφύγει το πιο σημαντικό και ενδιαφέρον όργανο όλων τους. Είναι τόσο πολύπλευρο και τόσο γεμάτο συναίσθημα, ενώ βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία με τα συναισθήματα, με τρόπο που πολύ λίγα όργανα μπορούν να επιτύχουν. Φυσικά, υπάρχουν ορχηστρικά τραγούδια που μου αρέσουν, αλλά θεωρώ πως θέλει πολλή προσπάθεια για να κάνεις ένα ορχηστρικό τραγούδι να ακουστεί ολοκληρωμένο.

Θα συμφωνήσω σε αυτό, αλλά παράλληλα παίζει ρόλο και το ότι οι άνθρωποι δένονται πρώτα με τη φωνή παρά με κάποιον άλλο ήχο...
Ναι, είναι πολύ άμεσο και αυτό είναι το θέμα. Οποιοσδήποτε δεν είναι εκπαιδευμένος στη μουσική και δεν έχει κανένα ουσιαστικό υπόβαθρο στην κατανόηση και την μάθηση μουσικής, μπορεί παρόλα αυτά να ταυτιστεί εύκολα με τη φωνή, διότι είναι ένα ενστικτώδες όργανο αν θες.

Θεωρείς πως κάποιος πρέπει να είναι εκπαιδευμένος -όπως ανέφερες- ή έμπειρος μουσικά για να κατανοήσει και να απολαύσει πλήρως τη μουσική σας;
Αυτή είναι δύσκολη ερώτηση. Σε ένα επίπεδο ναι, θα έλεγα. Είναι  όπως με το κάθε τι βασικά. Οποιοδήποτε πίνακα ζωγράφου κι αν έχεις μάθει να πραγματεύεσαι, οι απεικονίσεις και οι συμβολισμοί δεν θα γίνουν ποτέ απόλυτα κατανοητοί, εκτός κι αν έχεις εκπαιδευτεί στην ζωγραφική και στο να κατανοείς την τέχνη. Από την άλλη πλευρά -και αυτό είναι κάτι που νιώθω από μικρό παιδί, όταν ξεκίνησα νωρίς να γράφω μουσική- υπάρχει ένα κομμάτι που χάνεται όταν μαθαίνεις μουσική. Θα μπορούσες να το δεις σαν να μαθαίνεις μια γλώσσα. Η ποίηση θα είναι πάντα καλύτερα κατανοητή αν ξέρεις την γλώσσα στην οποία είναι γραμμένη. Όμως, μπορείς να νιώσεις ένα συγκεκριμένο μαγικό συναίσθημα ακούγοντας μια γλώσσα που δεν καταλαβαίνεις. Ακούς τη μελωδία, αλλά δεν καταλαβαίνεις το περιεχόμενο, κάτι που αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον και μαγικό συναίσθημα από μόνο του. Κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά χάνονται όταν μάθεις την γλώσσα, διότι δεν την ακούς ως μελωδία εφεξής. Ξαφνικά, ακούς το περιεχόμενο και αντιλαμβάνεσαι την φρασεολογία και είναι δύσκολο να τη δεις ανεξάρτητα της γνώσης αυτής, είναι δύσκολο να ξεχάσεις αυτή την γνώση. Είναι σαν να επεκτείνεις τα όρια του διαστήματος που αντιλαμβάνεσαι, αλλά σε ένα μικρό ποσοστό αυτή η μαγική λάμψη εξασθενεί κατά τη διαδικασία του να το επιτύχεις. Οπότε, και ναι και όχι. Η μουσική που γράφουμε και παίζουμε σίγουρα γίνεται καλύτερα κατανοητή (σ.σ.: αν είσαι εκπαιδευμένος) και σε βοηθάει να επεκτείνεις το μουσικό σου σύμπαν, αλλά ταυτόχρονα έχει να προσφέρει κάτι διαφορετικό στον καθένα.

Ας πάμε πίσω στη μουσική του "Falling Home". Πώς έγινε η επιλογή των τραγουδιών που συμπεριλήφθησαν στο άλμπουμ;
(γελάει) Την τελευταία εβδομάδα το εξήγησα κατά τον εξής τρόπο: Το να έχεις έναν προγενέστερο κατάλογο τόσο διαφοροποιημένο και τόσο εκτενή όσο ο δικός μας, είναι σαν να προσπαθήσεις να λειτουργήσεις έναν ζωολογικό κήπο. Έχεις όλα αυτά τα τραγούδια που είναι σαν ζώα στον ζωολογικό κήπο και ξαφνικά έχεις κάποια νέα περιβάλλοντα που θες να τα γεμίσεις με ζώα και υπάρχουν κάποια ζώα που ταιριάζουν εκ φύσεως σε αυτά. Τα επιλέγεις διότι τους είναι φυσικό αυτό το νέο περιβάλλον. Ταιριάζουν απόλυτα. Θα τα τοποθετήσεις και αυτά θα ξεκινήσουν να τρώνε σαν να μην συνέβη τίποτα. Αυτά τα ζώα θα μπορούσα να είναι το "1979" και το "To The Shoreline", τραγούδια που ήδη είναι πολύ καλά προσαρμοσμένα στα πρότυπα ενός ακουστικού άλμπουμ. Μετά έχεις την δεύτερη κατηγορία τραγουδιών ή ζώων και αυτά είναι οι κυνηγοί που θα προσαρμόζονταν σε κάθε περιβάλλον, απλά θα προσαρμοζόντουσαν. Το "Linoleum" είναι ένα από αυτά τα τραγούδια. Απλά νιώθεις πως σε οποιαδήποτε κατάσταση κι αν τοποθετήσεις αυτό το τραγούδι, θα καταφέρει να επιζήσει, θα επιβληθεί. Πολύ πιθανόν να ξεκινήσει να τρώει μερικά από τα υπόλοιπα ζώα, αλλά ξέρεις πως είναι αυτά τώρα... (γελάει). Όμως, μετά έρχεται η αγαπημένη μου κατηγορία -διότι δεν μπορείς να αντισταθείς στην περιέργεια- όπου δεν μπορείς να αντισταθείς στο να επιλέξεις μερικά ζώα που είναι κατ' ελάχιστο προσαρμοσμένα στο νέο περιβάλλον, στο νέο τους σπίτι. Παίρνεις, λοιπόν, αυτά τα κακόμοιρα μικρά ζώα και τα βάζεις σε ένα πλαίσιο στο οποίο το μόνο σίγουρο είναι πως δεν ταιριάζουν. Ένα τέτοιο είναι το "Spitfall" παραδείγματος χάριν ή το "Mrs Modern Mother Mary". Πρόκειται για τραγούδια που είναι το λιγότερο πιθανό να ακούσεις σε οποιουδήποτε είδους ακουστικό άλμπουμ, οπότε φυσικά ΕΠΡΕΠΕ να τα επιλέξω και να δω τι θα γίνει, να παίξω μαζί τους και να δω τι θα προκύψει.

Μάλιστα, η επιλογή έγινε και με αυτή τη σειρά κιόλας. Τα πιο προφανή απλά προέκυψαν από μόνα τους, με το που ξεκινήσαμε να σκεφτόμαστε για ένα ακουστικό σόου ή ένα ακουστικό άλμπουμ, καθώς είναι φυσιολογικό για αυτά και έτσι μας ήρθαν πρώτα. Μετά είχαμε αυτά που θα προσαρμόζονταν στη νέα τους μορφή και τέλος είχαμε αυτό το συναίσθημα του «ας βρούμε μερικά περίεργα». Νομίζω πως με αυτή τη σειρά προέκυψαν..

Είχες και μερικά ακόμα πιο περίεργα να επιλέξεις αν το ήθελες...
(γελάει) Ναι, το "Holy Diver" είναι μια περίεργη περίπτωση. Και έχεις και το "Stress" για παράδειγμα που αποτελεί πολύ περίεργη επιλογή, ειδικά έτσι όπως το αναμίξαμε, που δεν θα έλεγα πως είναι και η πιο ενστικτώδης διαδικασία για αυτό το τραγούδι... (γέλια)

Παρόλα αυτά βγήκε απίστευτο...
Ω ναι, πιθανότατα είναι το αγαπημένο μου τραγούδι στο άλμπουμ.

Υπάρχουν τρία τραγούδια από το "Scarsick" και μπορώ να θυμηθώ ξεκάθαρα εκείνη την περίοδο της μπάντας. Ήσουν τσαντισμένος κάτι που φαίνεται στο άλμπουμ. Τι πιστεύεις για αυτό τώρα; Θεωρείς πως αυτές οι ακουστικές εκδοχές βοηθούν κατά κάποιο τρόπο στο να αναδειχθούν πιο καλά οι μελωδίες από ότι συνέβη με την τραχιά παραγωγή του άλμπουμ;
Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει πάντα με τις ακουστικές εκδοχές κατά την άποψή μου. Τα φωνητικά και οι μελωδίες βγαίνουν μπροστά με τελείως διαφορετικό τρόπο από αυτόν που θα ήταν δυνατό να επιτευχθεί σε ένα ηλεκτρικό άλμπουμ. Αυτό είναι κάτι που πιστεύω από το πρώτο κιόλας άλμπουμ που ηχογραφήσαμε ποτέ. Οι αρμονίες είναι εκεί, τα φωνητικά είναι εκεί, αλλά είναι σα να βλέπεις μια ταινία όπου συμβαίνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Δεν έχει σημασία πόση προσπάθεια κάνεις να καταστήσεις σαφείς τις λεπτομέρειες, είναι απλά περισσότερες από όσες μπορεί να δεχθεί το μυαλό ενόσω την παρακολουθείς και η προσοχή σου αναγκαστικά θα επικεντρωθεί σε κάποιες από τις λεπτομέρειες. Στην ακουστική μορφή, κατά κάποιο τρόπο, αφήνεις εκτός πολλές λεπτομέρειες και το καθιστάς πιο ξεκάθαρο. Πάντα μου άρεσε αυτό. Η αίσθηση γίνεται διαφορετική φυσικά, έχεις μια διαφορετική συναισθηματική δομή... δεν μπορώ να πω με σιγουριά. Αλλά, δεν θα ήθελα να έχω μόνο μια εξ’ αυτών, δεν θα ήθελα να μπορώ να κάνω μόνο ηλεκτρικά άλμπουμ ή μόνο ακουστικά άλμπουμ. Αυτό είναι και το πλεονέκτημα και το ενδιαφέρον στοιχείο του να φτιάχνεις ακουστικές εκδοχές ηλεκτρικών τραγουδιών. Σε πολλά από τα ακουστικά άλμπουμ που υπάρχουν εκεί έξω, απλά παίζουν τα τραγούδια με ακουστικά όργανα και αυτό είναι. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του να κάνεις ένα ακουστικό τραγούδι ή ένα ακουστικό άλμπουμ είναι το να εφεύρεις εκ νέου το τραγούδι σε ένα μικρό βαθμό. Να το βγάλεις, να το κοιτάξεις και να το κάνεις να ευχαριστηθεί τη δεύτερη ζωή που θα του χαρίσεις.

Θέλω να είσαι ειλικρινής μαζί μου... Διασκεδάζεις με κάθε αρνητικό σχόλιο που κάνουν οι metal οπαδοί, ενάντια στην εκδοχή σου για το "Holy Diver", έτσι δεν είναι;
Δεν ξέρω, δεν έχω δει κανένα σχόλιο ακόμα! Θυμάμαι να μου κάνουν μια ερώτηση πριν καν δώσουμε το άλμπουμ στους δημοσιογράφους, πρέπει να ήταν κάποιος από την δισκογραφική εταιρεία, δεν θυμάμαι. Πάντως, κάποιος είπε «το ξέρεις πως θα προκαλέσεις πολύ εκνευρισμό στους οπαδούς του Dio, ε;». Μάλλον το περίμενα, αλλά ποτέ δεν μου αρέσει η αρνητική κριτική... (γέλια). Νομίζω πως σε πολύ λίγους καλλιτέχνες αρέσει. Θα μπορούσα να το διασκεδάσω αν κάποιος ενοχληθεί πραγματικά και αντιδράσει κατά μη λειτουργικό τρόπο, αλλά και πάλι η αντίδρασή μου θα ήταν πως δεν είχα σκοπώ να αναστατώσω κανέναν. Είμαι σίγουρος πως ο Ronnie James θα την λάτρευε αυτή την εκδοχή. Και νομίζω πως αυτό είναι που μετράει στο τέλος. Θεωρούμε πως αποτίσαμε έναν πολύ ωραίο φόρο τιμής σε ένα τραγούδι με το οποίο μεγαλώσαμε και το οποίο αγαπάμε πολύ. Το πιστεύουμε πολύ και ως τώρα έχω ακούσει μόνο θετικά σχόλια, οπότε ελπίζω η πλειονότητα των ακροατών να παραμείνει θετική... (γέλια)

Έκανα το αντίστροφο πείραμα, βάζοντας σε κάποιον που δεν είχε ακούσει το αυθεντικό πρώτα το δικό σου και μετά το πρωτότυπο και νομίζω πως η εκδοχή σου είχε καλύτερη ανταπόκριση... (γέλια)
(γέλια) Έχω την αίσθηση πως κατά αυτόν τον τρόπο θα μπερδευτεί κάποιος περισσότερο...

Από τη μια η δικιά σου περίεργη εκδοχή, από την άλλη το ξεκαρδιστικό video της διασκευής των Killswitch Engage και τώρα οι Foo Fighters χρησιμοποιούν το riff στο single του νέου τους άλμπουμ. Έχει κάτι αυτό το τραγούδι;
Ναι ε; Δεν είχα ιδέα για αυτά που λες... (γέλια)

Να σου πω την αλήθεια, δεν θα προέβλεπα διασκευή σε Lou Reed. Πώς να στο πω, θεωρώ ότι στέκεται στην άλλη πλευρά από αυτή που είσαι εσύ μουσικά. Για παράδειγμα δεν αντέχω τη μουσική του Lou Reed και λατρεύω τη δικιά σου (γέλια). Είσαι οπαδός της καλλιτεχνικής του προσέγγισης;
Ήταν σύμπτωση. Καλά, υποθέτω πως πάντα υπάρχει μια σύμπτωση με κάποιο τρόπο. Μου ζητήθηκε να τραγουδήσω δυο τραγούδια στον γάμο της αδερφής της γυναίκας μου και αυτό ήταν ένα εκ των δύο τραγουδιών. Δεν το είχα ακούσει ποτέ πιο πριν. Υποθέτω πως πρόκειται για ένα τραγούδι που είχε ακούσει πολύς κόσμος, αλλά εγώ δεν το ήξερα καν. Η πρώτη μου εντύπωση ήταν πως αποτελεί περίεργη επιλογή για γάμο, αλλά καθώς το άκουσα μερικές φορές, τελικά θεώρησα πως πρόκειται για ένα τέλειο τραγούδι για γάμο. Πολύ άμεσα άρχισε να μου αρέσει αρκετά και πως δικαίως επιλέχθηκε. Όταν μας έγινε η προσφορά να παίξουμε την ακουστική συναυλία, δεν ήταν και πολύ πιο μετά από όταν το είχαμε παίξει στο γάμο και έτσι το θεωρήσαμε πως κολλάει φυσιολογικά και στη συναυλία, ξέρεις του στυλ «ας το βάλουμε κι αυτό μέσα». Παίξαμε μια εκδοχή που είναι όπως και στο άλμπουμ λίγο-πολύ, αλλά χωρίς drums. Ζήτησα από τον Fredrik να έρθει μαζί μου στον γάμο και να παίξει πιάνο, οπότε αυτός ανέλαβε το πιάνο κι εγώ την ακουστική κιθάρα και αυτό ήταν. Η ενορχήστρωση υπήρχε ήδη, οπότε απλά χρειάστηκε να προσθέσουμε λίγα drums κι αυτό ήταν.

Τώρα, όμως, πρέπει να σε ρωτήσω αν σε ενδιαφέρει γενικότερα να παίζεις σε γάμους. Νομίζω πως πολύς κόσμος θα ενδιαφερόταν να σε είχε στο γάμο του να τραγουδήσεις... (γέλια)
Έχω παίξει σε μερικούς γάμους, ως τώρα μόνο για ανθρώπους που γνωρίζω προσωπικά. Επίσης, σε μερικές κηδείες...

Ωχ! (γέλια)
Αυτό κι αν είναι δύσκολο. Πρέπει να έχω παίξει σε δυο κηδείες και ήταν αρκετά βαρύ. Ειδικά, αν πρέπει να τραγουδήσεις είναι πολύ δύσκολο. Το να παίζεις κιθάρα είναι κάτι απλό, αλλά όπως είπες πιο πριν η φωνή είναι ένα τόσο άμεσο όργανο. Το ελέγχεις, αλλά με το που ανοίξεις το στόμα σου και χρησιμοποιήσεις τις φωνητικές σου χορδές, είναι σαν να αγγίζεις τα συναισθήματά σου άμεσα, οπότε είναι πραγματικά δύσκολο. Είναι το ακριβώς αντίθετο αυτού που συνήθως προσπαθώ να κάνω. Όταν είμαι στη σκηνή προσπαθείς να ταυτιστείς 100% με αυτό που τραγουδάς και να νιώσεις τα συναισθήματα αυτού, ενώ τις λίγες φορές που έχω τραγουδήσει σε κηδεία ήταν το ακριβώς αντίθετο. Προσπαθείς να μην ταυτιστείς με αυτό που τραγουδάς... (γέλια). Απλά προσπαθείς να παλέψεις με τα συναισθήματά σου, κάτι που είναι πολύ περίεργο. Όντας τραγουδιστής σε όλη μου τη ζωή είναι τελείως αντίθετο με αυτό που οφείλεις να κάνεις.

Μου αρέσει να τραγουδάω σε γάμους, αλλά έχω παρατηρήσει πως πολλές φορές ο κόσμος κάνει περίεργες επιλογές. Νομίζω ότι έχω τραγουδήσει το "Hallelujah" σε τρεις-τέσσερις γάμους κι αν κοιτάξεις τους στίχους, δεν ταιριάζουν σε μια σχέση που θα κρατήσει για μια ολόκληρη ζωή. Ως τραγούδι, βασικά επισημαίνει πως κάτι τέτοιο είναι απίθανο.

Θα μπορούσες να το εκμεταλλευτείς αυτό στην Ελλάδα. Έχω την αίσθηση πως δίνουν καλά λεφτά για να τραγουδήσεις σε γάμους...
(γέλια) Οπότε, θα μπορούσα να είμαι τραγουδιστής σε ελληνικούς γάμους, ε; Έχετε κι ωραίο καιρό εκεί...

Πιστεύεις ότι το ομώνυμο τραγούδι και η συνολική αισθητική του άλμπουμ είναι ενδεικτικά του που βρίσκεσαι μουσική αυτή τη στιγμή;
Χμ, νομίζω ότι είναι κυρίως ενδεικτικά και αντιπροσωπευτικά του τι είναι αυτό το άλμπουμ. Πάντα θέλω ο τίτλος και το εξώφυλλο -στον μέγιστο βαθμό δυνατό- να αποτελούν το απόφθεγμα του άλμπουμ. Μου πήρε καιρό να καταλήξω. Έψαχνα για τίτλο και εξώφυλλο για πολύ καιρό για αυτό το άλμπουμ και ήταν μέχρι που τραβήξαμε αυτή την φωτογραφία και ξεκίνησα να την επεξεργάζομαι όταν τα πράγματα άρχισαν να... μοιάζουν οικεία (σ.σ.: «fall home» ανέφερε).

Το video για το "1979" αποτελεί μια πολύ ωραία οπτικοποίηση της vintage/retro ατμόσφαιρας του τραγουδιού, αλλά επίσης του συνόλου των δύο "Road Salt" άλμπουμ. Ακόμα και τα χρώματά του το κάνουν να φαίνεται κάπως νοσταλγικό. Θέλεις η μουσική να δημιουργεί τέτοιου είδους εικόνες και συναισθήματα στους ακροατές σου;
Ναι, και πάντα μου άρεσε η οπτική αναπαράσταση των τραγουδιών, πάντα ήμουν οπαδός του να συνδυάζεις οπτική αναπαράσταση με το περιεχόμενο των στίχων και τον ήχο. Όπως λες, αυτό το βίντεο σε ένα βαθμό συνοψίζει τα "Road Salt" άλμπουμ. Αν θυμάμαι καλά, το βίντεο γυρίστηκε για την αυθεντική εκδοχή του "1979" εξ' αρχής, αλλά από τη στιγμή που δεν έχει εικόνες με εμένα να τραγουδάω μέσα στο βίντεο, ήταν πολύ εύκολο να προσαρμοστεί στην ακουστική του εκδοχή. Πρόκειται σίγουρα για το τελευταίο κεφάλαιο των "Road Salt" άλμπουμ.

Και τώρα η ερώτηση για το ένα εκατομμύριο! Δουλεύεις πάνω σε νέο υλικό; Πώς θα περιέγραφες τις ιδέες που έχεις στο μυαλό σου αυτή τη στιγμή, αναφορικά με τη νέα μουσική;
(γελάει) Πάντα δουλεύω πάνω σε νέο υλικό και έχω ένα τεράστιο σετ συρταριών στο κεφάλι μου με διαφορετικά είδη μουσικής και ιδεών στο καθένα. Συνήθως αυτό που συμβαίνει όποτε πλησιάζω στο να σχηματίσω ένα άλμπουμ, κάθομαι κάτω, ψάχνω σε αυτά τα συρτάρια στο κεφάλι μου και προσπαθώ να ξεκαθαρίσω τι είδους άλμπουμ θέλω να φτιάξω, μέσα από όλες αυτές τις διαφορετικές ιδέες.

Η μουσική πάνω στην οποία δουλεύω πολύ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, ίσως και δυο χρόνια πηγαίνει πίσω στις αρχές της δεκαετίας του 2000, κατά κάποιον τρόπο. Είναι ήχοι και ιδέες που μάλλον ταιριάζουν περισσότερο με το "The Perfect Element" και το "Remedy Lane", κάτι που θεωρώ φυσιολογικό. Κάθε είδους δημιουργία και κάθε δημιουργική διαδικασία, υπό μία έννοια, κινείται σε πλήρεις κύκλους, σε διαφορετικά επίπεδα. Έτσι, τα "Road Salt" άλμπουμ είχαν να κάνουν με το να κλείσω τον κύκλο της μουσικής με την οποία μεγάλωσα και στην οποία βρίσκονται οι βάσεις πάνω στις οποίες ξεκίνησα την μουσική μου καριέρα.

Πάντως, δεν μπορώ να πω κάτι με σιγουριά, γιατί καθοδηγούμαι από την έμπνευση και το πάθος. Οφείλω να το κάνω αυτό! Αλλά, αυτή τη στιγμή νιώθω πως κλείνω έναν κύκλο με την ιστορία των Pain Of Salvation και επιστρέφω σε υλικό από το οποίο είχα κάνει ένα διάλειμμα μερικών χρόνων. Για αυτό και ένιωσα πως ήταν φυσιολογικό για πρώτη φορά μετά από παραπάνω από 10 χρόνια να αποδεχτώ μια πρόταση για να παίξουμε ολόκληρο το "Remedy Lane" άλμπουμ από την αρχή ως το τέλος του, κάτι που δεν είχαμε ξανακάνει ποτέ.

Θα σε ρωτήσω και για αυτό, αλλά πρέπει να σου πω πως χοροπηδάω στην καρέκλα μου αυτή τη στιγμή από χαρά και μόνο στη σκέψη ότι θα επιστρέψεις στον ήχο που είχες στην αρχή της προηγούμενης δεκαετίας, όσο κι αν αγαπώ τα "Road Salt"... (γέλια)
(γελάει) Και πάλι δεν θα ήθελα να χάσω την «αθωότητα» που υπάρχει στα "Road Salt" άλμπουμ, ούτε τη ζεστασιά τους. Όμως, θεωρώ πως οι ήχοι που προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε πίσω στο 2000 και στο 2002 ήταν αρκετά πρόωροι για αυτού του είδους τη μουσική. Θα μπορούσε να αποδοθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια αυτό που θέλαμε σήμερα, έχοντας δει τα τελευταία 10-15 χρόνια της εξέλιξης του ήχου στη μουσική βιομηχανία.

Είναι σημαντικό για εσένα να ξεκινάς κάθε νέο άλμπουμ με ένα συγκεκριμένο όραμα;
Ναι. Δεν καταλήγει πάντα όπως το είχα φανταστεί, πάντως. Είναι πολύ σημαντικό για μένα να έχω ένα όραμα και να προσπαθώ, να παλεύω σκληρά για να φτάσω στο σημείο που έχω στο μυαλό μου. Αλλά, καθώς ξεκινάς αυτό το ταξίδι -κάθε άλμπουμ είναι ένα ταξίδι, κάθε παραγωγή είναι ένα ταξίδι- και καθώς τολμάς να το κάνεις αυτό το ταξίδι, είναι σημαντικό να αφήσεις τα πράγματα που θα συμβούν να σε αλλάξουν κι αυτά. Πιθανότατα, θα σε πάει σε μέρη που δεν περίμενες στην αρχή και αυτή η διαδικασία είναι το ίδιο σημαντική και πολύ ενδιαφέρουσα.

Τώρα, πως ένιωσες που έπρεπε να ξαναπιάσεις το υλικό του "Remedy Lane" για να το παίξετε ολόκληρο στο ProgPower φεστιβάλ, στην Ατλάντα; Ήταν «επίπονο» για σένα, το να πας «εκεί πίσω» ξανά;
Ναι, κατά κάποιο τρόπο. Αλλά, ίσως, τελικά ήταν λιγότερο από όσο φοβόμουν στην αρχή. Έχει περάσει κάποιος καιρός. Αυτό είναι το σημαντικό στοιχείο στην προκειμένη περίπτωση. Κι όχι μόνο επειδή το περιεχόμενο αυτού του άλμπουμ που είναι ένας λόγος από μόνος του, αλλά επίσης γιατί το να έχεις ένα συγκρότημα είναι σαν να έχεις οικογένεια, ειδικά αν είναι ένα συγκρότημα για το οποίο νοιάζεσαι. Αν παίζεις με ανθρώπους τους οποίους νοιάζεσαι, τότε είναι σαν οικογένεια. Ας κάνουμε μια παραβολή. Έστω ότι είσαι σε μια σχέση και είναι μια μακροχρόνια σχέση, αγαπάτε ο ένας τον άλλο πολύ και συνηθίζεις να πηγαίνεις την κοπέλα σου σε ένα συγκεκριμένο εστιατόριο στη Ρώμη. Για κάποιο λόγο πρέπει να χωρίσετε, όχι γιατί δεν θέλετε ο ένας τον άλλο πλέον, αλλά γιατί έτσι τα φέρνει η ζωή. Και προχωράς σε μια νέα σχέση, αλλά μάλλον το πρώτο μέρος που θα πάτε δεν θα είναι το συγκεκριμένο εστιατόριο στη Ρώμη, θέλεις χρόνο να αποστασιοποιηθείς από κάποια πράγματα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο έκανα ένα διάλειμμα από αυτό το είδος μουσική που κάναμε στις αρχές των '00s. Σε μεγάλο βαθμό είναι συνδεδεμένο με την σύνθεση που είχαμε εκείνη την εποχή. Νομίζω πως είναι μέρος του και τώρα εκ των υστέρων μπορώ να το αναγνωρίσω.

Εν τέλει, το χάρηκες; Θα σκεφτόσουν να το ξανακάνεις από τη στιγμή που έχετε προβαρισμένο το υλικό; Σου εγγυώμαι sold out αν το παίξετε στην Ελλάδα...
(γέλια) Ξέρουμε πως υπάρχει ζήτηση και ας πούμε ότι το σκεφτόμαστε. Θα δούμε τι θα γίνει... Από το νέο έτος...

Δεν μου είπες όμως αν σου άρεσε που παίξατε το άλμπουμ...
Ναι, ναι! Ήταν τόσο ωραίο, που θέλουμε να το κάνουμε ξανά. Σε όλη την Αμερικάνικη περιοδεία προσθέταμε τραγούδια από το "Remedy Lane" άλμπουμ εδώ κι εκεί, κάτι που είχε πλάκα. Όπως είπα και νωρίτερα, η σύνθεση της μπάντας αυτή τη στιγμή είναι τρομερή, οπότε μπορούμε να αποδώσουμε το εν λόγω άλμπουμ και να τελειοποιήσουμε αυτό το υλικό κατά τρόπο που δεν ήταν δυνατός πιο πριν. Οπότε, υπό αυτή την οπτική ήταν πολύ ωραία.

Θα βγει και σε DVD;
Δεν ξέρω... Ίσως... (γέλια)

Έλα τώρα! Πολλά ίσως...
Έχω μάθει να ζω με τα «ίσως»... (γέλια)

Πώς νιώθεις που τα "The Perfect Element" και "Remedy Lane" επανεκδίδονται σε βινύλιο; Νομίζω πως είναι φοβερά αμφότερα...
Αυτό είναι κάτι που ήθελα εδώ και πάρα πολύ καιρό. Ένας λόγος για τον οποίον τελικά υπάρχουν είναι γιατί το πίεζα εδώ και καιρό, ήθελα να κυκλοφορήσουν τα άλμπουμ μου σε βινύλιο εξ' αρχής. Από το πρώτο άλμπουμ, το "Entropia" σκεφτόμουν να το κυκλοφορήσουμε σε βινύλιο και πάντα η απάντηση που έπαιρνα ήταν πως κανείς δεν ενδιαφέρεται για βινύλια πλέον. Να που όμως ενδιαφέρονται...

Δεν ξέρω αν θυμάσαι αλλά πέρσι συντάξαμε τον «Απόλυτο Οδηγό για το Progressive Metal» και περιείχε τέσσερα άλμπουμ των Pain Of Salvation, ενώ μου έδωσες και φοβερές ιστορίες πίσω από τη δημιουργία αυτών των τεσσάρων δίσκων...
Ω ναι, ήταν ωραίο!

Πολύς κόσμος -συμπεριλαμβανομένου κι εμένα φυσικά- τοποθετούν τους Pain Of Salvation δίπλα σε ονόματα όπως οι Dream Theater, οι Fates Warning και οι Queensryche αναφορικά με το πόσο σημαντικοί υπήρξατε στην εξέλιξη του είδους που αποκαλούμε progressive metal...
Αυτό είναι ωραίο...

Νιώθεις άνετα με αυτό τον τίτλο ή ακόμα δεν θες να έχεις καμία σχέση με την ταμπέλα του prog και τα συναφή;
Όταν ξεκινήσαμε να γράφουμε το πρώτο μας άλμπουμ, κάπου στο 1995 ή στο 1996 που ξεκινήσαμε να συνθέτουμε τα επιμέρους κομμάτια και να προσπαθούμε να βρούμε δισκογραφική εταιρεία και στην ουσία να ηχογραφήσουμε το άλμπουμ, εκείνη την εποχή το prog metal ως στυλ, το prog metal ως είδος έμοιαζε να είναι τόσο ενδιαφέρον, διότι ήταν πραγματικά προοδευτικό. Έμοιαζε να έχει να κάνει με το να βρίσκεις νέους τρόπους και νέους συνδυασμούς και να έχεις την τεχνική κατάρτιση, αλλά ταυτόχρονα να εκφράζεις κάτι. Για μένα ήταν ένα κίνημα και μια αντίδραση ενάντια στο power metal και στο νέο-κλασσικό metal που για μένα ήταν άδειο, επαναλήψιμο και βασισμένο σε μια συγκεκριμένη συνταγή. Έμοιαζε να είναι ένας λευκός καμβάς. Η καινοτομία ήταν εκεί στην άκρη των δαχτύλων σου και αυτό ήταν που αναζητούσα και προσπαθούσα να δημιουργήσω για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εκείνη την εποχή ήμουν πολύ άνετος με το να με αποκαλούν «prog metal», διότι έμοιαζε να είναι ένας χαρακτηρισμός για τους καινοτόμους. Αλλά, πολύ σύντομα με στεναχώρια είδα και αυτό το είδος να μετατρέπεται σε ένα στυλ που ακολουθεί συγκεκριμένες συνταγές, όπως όλα τα άλλα.

Νομίζω πως αυτό συμβαίνει με όλα τα μουσικά είδη, ειδικά όταν είναι νέα και φρέσκα. Γεννιόνται και ωριμάζουν από πρωτοπόρους και μετά έρχεται ένα δεύτερο κύμα μουσικών που λάτρεψαν αυτά που έκαναν οι πρωτοπόροι και κάνουν ακριβώς τα ίδια με αυτά που έκαναν τα είδωλά τους, οι οποίοι ήταν όμως καινοτόμοι. Νομίζουν πως είναι καινοτομία και πάλι, αλλά δεν είναι. Είναι καινοτόμο, μόνο όταν το κάνεις για πρώτη φορά (γέλια).

Αν θυμάσαι το κύμα του brit pop, που πολλές μπάντες προσπάθησαν να ακουστούν σαν τους The Beatles, αλλά δεν είχαν την καινοτομία των Beatles. Είχαν τον ήχο, είχαν τα κουρέματα, αλλά δεν είχαν την μουσική ανησυχία και την καινοτόμα πλευρά του όλου πράγματος. Και κάπως έτσι πρόκειται για ένα κενό θέαμα που καταλήγει... βασικά δεν ξέρω που. Νομίζω πως το «κενό θέαμα» είναι κατατοπιστική περιγραφή για αρχή.
Αυτό ένιωσα πως γίνεται και με το prog metal και αυτό συμβαίνει ακόμα και σήμερα, με κάποιες εξαιρέσεις. Όσον αφορά στο κομμάτι της καινοτομίας και στις εξαιρέσεις είμαι μέσα, αλλά όπως και να το κάνουμε, είμαι πολύ προσεκτικός πλέον με την χρησιμοποίηση του συγκεκριμένου όρου. Διότι, ξέρω τι σκέφτεται ο κόσμος όταν ακούει τον όρο «prog metal» και συνήθως δεν είναι αυτό που με εκφράζει. Δεν νιώθω πως το αντιπροσωπεύω υπό την τυπική έννοια του prog metal στυλ και της συνταγής πάνω στην οποία βασίζεται.

Η τελευταία ερώτηση δεν είναι για τους Pain Of Salvation, αλλά για μια άλλη αγαπημένη μου μπάντα, στην οποία συμμετέχεις...
Εντάξει...

Δεν είναι ειρωνεία που ενώ είχες δικό σου μέρος για πρώτη φορά σε ένα τραγούδι των Transatlantic δεν μπόρεσες να το αποδώσεις ζωντανά; Σου έλειψε το ότι δεν περιόδευσες μαζί τους;
Ήταν τελείως κυνικό αυτό, έτσι δεν είναι; Πραγματικά σκόπευα να είμαι σε αυτή την περιοδεία. Μετά το πρώτο χειρουργείο, όταν συνήλθα από την αναισθησία, άμεσα άρχισα να ρωτάω για το αν θα προλάβω την περιοδεία. Η απάντηση που έλαβα ήταν «ας κάνουμε ένα βήμα κάθε φορά και βλέπουμε». Τέσσερεις μήνες μετά, καθώς βγαίνω από το νοσοκομείο και ενώ όλοι λένε πως ήταν μια εντυπωσιακά γρήγορη ανάρρωση, αντιλήφθηκα πόσο αφελής ήταν η ερώτησή μου και πώς ήξεραν 3000% ότι δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να προλάβω ούτε αυτή την περιοδεία, ούτε την επόμενη, ούτε την επόμενη. «Να είναι ευχαριστημένος αν στέκεται στα πόδια του και είναι ξανά έτοιμος για το φθινόπωρο αυτού του έτους», έπρεπε να μου πουν αλλά μάλλον επέλεξαν να μην το κάνουν... (γέλια)

Τουλάχιστον στο επίσημο t-shirt της περιοδείας έχει πάνω το όνομά σου... (γέλια)
Τι; Καλή φάση. Δεν είχα ιδέα. Να το κρατήσεις αυτό το t-shirt... (γέλια)

Υπάρχουν τίποτα σχέδια να μας επισκεφτείτε στην Ελλάδα ή γενικότερα για περιοδεία;
Τίποτα που να γνωρίζω αυτή τη στιγμή, αλλά όποτε σχεδιάζουμε μια περιοδεία πάντα θέλουμε να έρθουμε από εκεί φυσικά!

Ευχαριστώ για τον χρόνο σου. Είναι πάντα κάτι παραπάνω από ευχαρίστηση το να μπορώ να μιλάω μαζί σου...
Ήταν ωραία, ναι. Να προσέχεις!