Public Image Ltd

Όποια κι αν είναι η γνώμη σας για τον John Lydon, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το ότι ο 67χρονος καλλιτέχνης δεν μάσησε ποτέ τα λόγια του. Το αν αυτό ήταν μέρος της εικόνας που πουλούσε - κι εξαργύρωσε με το παραπάνω εδώ που τα λέμε- ή μια γνήσια έκφραση της προσωπικότητάς του, ίσως και να μην το μάθουμε ποτέ. Συνεπώς, ο καθένας μπορεί να έχει την άποψη του για το ποιόν του.

Χωρίς όμως να υποπέσουμε σε κοινοτυπίες περί του διαχωρισμού καλλιτέχνη και ανθρώπου, νομίζω πως, στην πραγματικότητα, το χειρότερο που θα μπορούσε κανείς να του προσάψει είναι πως είναι υπέρμετρα αντιδραστικός. Πως αλλιώς να ερμηνεύσεις το ότι έγινε Αμερικανός πολίτης επειδή πίστεψε στον Barack Obama αλλά στη συνέχεια δημόσια υποστήριξε τον Donald Trump; Ή ότι δηλώνει πασιφιστής και οπαδός του Gandhi ενώ ζητάει να μην γίνουν περικοπές στον Βρετανικό στρατό και παίζει συναυλίες υπέρ του Ισραήλ; Ή το ότι πάντα μιλάει για το πόσο σημαντική είναι η δημόσια υγεία και η δημόσια εκπαίδευση και, συγχρόνως, θεωρεί τον Jacob Rees-Mogg ως τον ιδανικό επόμενο Πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας;

Φυσικά, ως γνωστόν, είμαστε το σύνολο των αντιφάσεων μας. Και στην περίπτωση του Lydon αυτές οι αντιφάσεις συμπυκνώνουν την ουσία ενός από τους πιο επιδραστικούς καλλιτέχνες στην ιστορία της μουσικής που πάντα έχει κάτι ενδιαφέρον να φέρει στο τραπέζι. Και ο ενδέκατος δίσκος των Public Image Ltd είναι ένα ακόμη καλό παράδειγμα που αποδεικνύει την παραπάνω πρόταση. Εξάλλου, αν ένα πράγμα είναι βέβαιο στην μεγάλη πορεία του Lydon είναι το πόσο αγάπησε την Nora Forster, με την οποία παρέμεινε παντρεμένος για 44 χρόνια, διάστημα μέσα στο οποίο έγινε πατριός της Ari Up, κόρης της Forster, και στη συνέχεια νόμιμος κηδεμόνας των τριών παιδιών της. Από το 2018, όταν και διαγνώστηκε με Alzheimer, μέχρι το θάνατο της Nora, ο Lydon είχε αφοσιωθεί στη φροντίδα της ενώ το τραγούδι "Hawaii", το οποίο είχε γραφτεί για αυτήν, διαγωνίστηκε για να εκπροσωπήσει την Ιρλανδία στη φετινή Eurovision.

Οχτώ χρόνια μετά την τελευταία τους δουλειά λοιπόν, οι PIL επέστρεψαν, με έναν δίσκο αφιερωμένο στη Nora Forster, και κάνουν σαφές πως έχουν - και με το παραπάνω - λόγο ύπαρξης σήμερα. Φυσικά, οι εποχές των post-punk πειραματισμών και των alternative κορυφών έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Όμως, η καλή πορεία που εγκαινίασαν μετά το reunion του 2009, με τα "This Is PiL" και "What the World Needs Now...", συνεχίζεται με επιτυχία φέτος στο "End Οf World".

Από τις πρώτες νότες του "Penge" σου δημιουργείται η αίσθηση πως πρόκειται για έναν κάπως πιο βαρύ δίσκο αφού νοιώθεις μια αίσθηση καταστροφής να κρέμεται από πάνω του. Ναι, σαφέστατα, στο νέο τους πόνημα υπάρχει μια διάχυτη μελαγχολία, η οποία όμως συνεχώς ανταγωνίζεται τα μανιφέστα του Lydon ως προς το τι θα καταστεί τελικά κυρίαρχο στοιχείο του άλμπουμ. Βλέπετε, για άλλη μία φορά, ο Rotten κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του και το στόμα του προκειμένου να προκαλέσει αντιδράσεις. Τα βάζει με όλους και όλα αποκαλώντας τους νεαρούς woke φοιτητές ηλίθιους, τους πρώην συνεργάτες του στους Sex Pistols ψεύτες κι απατεώνες, ενώ υπερασπίζεται το δικαίωμα στην ασφάλεια, μηδενίζει κάθε έννοια πολιτικής ορθότητας, γίνεται όλα όσα τον κατηγορούν οι μεγαλύτεροι επικριτές του πως είναι και, παράλληλα, δηλώνει ενθουσιασμένος με το ότι πάρα πολλοί εκεί έξω τον μισούν.

Βασικό του αντεπιχείρημα είναι το ότι αυτός είναι ασυμβίβαστος, κανείς δεν μπορεί να πει αυτά που λέει, κανείς δεν μπορεί να κάνει αυτά που κάνει, και κανένας δεν μπορεί να τον αντιγράψει αφού αυτός είναι ειλικρινής κι αυθεντικός. Και αν όλο αυτό σας ακούγεται σαν ρητορική 16χρονου edgelord μάλλον έχετε δίκιο. Αντιλαμβάνομαι πως μέσα από αυτή του τη ρητορική ο Lydon αποπειράται να αναδείξει την έλλειψη σοβαρού διαλόγου για μια σειρά από ζητήματα που θεωρούνται ταμπού, την υπαρκτή υποκρισία ανθρώπων που απλά καβαλάνε το κύμα μιας εποχής, και την ιδεολογική σύγχυση κάποιων κύκλων οι οποίοι ασκούν απολύτως αυταρχική κριτική με, κενά περιεχομένου, τσιτάτα της κακιάς ώρας. Αυτό όμως που φαίνεται να αρνείται να καταλάβει ο Lydon, και μαζί του πάρα πολλοί άλλοι που λόγω της απογοήτευσής τους από τα αριστερά ιδεώδη στράφηκαν στον συντηρητισμό, είναι πως με τη συμπεριφορά του τελικά επιλέγει να είναι μέρος του προβλήματος παρά μέρος μιας κάποιας λύσης, και πως ακόμη και αν τα ζητήματα που θέτει είναι σοβαρά, ο τρόπος με τον οποίο επιλέγει να τα κρίνει, τελικά περισσότερο απομακρύνει τον κόσμο από αυτόν, παρά τον φέρνει κοντά του, θυμίζοντας τον Grampa Simpson που φωνάζει στο σύννεφο. Και με δεδομένο πως μιλάμε για έναν πραγματικά ευφυή άνθρωπο, μου κάνει εντύπωση το πως δεν το καταλαβαίνει αυτό. Εκτός κι αν ο ίδιος πλέον έχει επιλέξει να απευθύνεται κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, στα πιο αντιδραστικά στοιχεία τις κοινωνίας μας.

Όταν όμως αφήνει στην άκρη τις όποιες εμμονές του και μιλάει από καρδιάς, ο Lydon είναι συγκλονιστικός. Και αυτό δεν αφορά μόνο το “Hawaii” που κουβαλάει ένα ιδιαίτερα συναισθηματικό βάρος αλλά ένα σημαντικό κομμάτι του άλμπουμ. Κ παρόλο που ποτέ δεν μας έχει απογοητεύσει ερμηνευτικά, η αλήθεια είναι πως οι, γεμάτες πάθος και έμπνευση, φωνητικές γραμμές αποτελούν τελικά και το πιο δυνατό στοιχείο του δίσκου. Βέβαια, πίσω του έχει ένα σπουδαίο συγκρότημα που όχι απλά μπορεί να υποστηρίξει το καλλιτεχνικό του όραμα, αλλά συνεχώς το απογειώνει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Προφανώς, όταν από τους PIL έχουν περάσει τόσοι σπουδαίου μουσικοί, ο πήχης είναι ψηλά, όμως αυτή τους η σύνθεση, η οποία είναι και η μακροβιότερη στην ιστορία τους, φαίνεται να έχει δέσει ουσιαστικά, έχοντας διαμορφώσει έναν ήχο που πατάει στις ένδοξες μέρες τους αλλά, παράλληλα, βρίσκεται σε έναν συνεχή διάλογο με το παρόν. Έτσι, το post-punk τους μπορεί να έχει έντονη την σφραγίδα του συγκροτήματος αλλά, συγχρόνως, συνδυάζει στοιχεία που ξεκινάνε από τους The Fall, περνάνε στον Ian Dury, και φτάνουν μέχρι τους Sleaford Mods.

Με τα καλά του, τα κακά του, και όλα τα ενδιάμεσα που εμπεριέχονται στην φύση του ανθρώπου λοιπόν, το είδωλο του John Lydon καθρεφτίζεται ξεκάθαρο στη νέα δουλειά των Public Image Ltd. Προσωπικά, παρόλο που δεν θα είχα κανένα πρόβλημα από 1-2 κομμάτια να απουσίαζαν τα λόγια, απόλαυσα τη νέα τους δουλειά καθώς, σε μουσικό, ενορχηστρωτικό, κι ερμηνευτικό επίπεδο συνεχίζει την πολύ πετυχημένη πορεία που έχουν χτίσει μετά το reunion του 2009. Και, ναι, στο τέλος της ημέρας, με όλες τις διαφωνίες μου, χαίρομαι που ένα τόσο σπουδαίο συγκρότημα συνεχίζει να υπάρχει και καταφέρνει να βγάζει δίσκους που, στο είδος τους, μπορούν να κοιτάνε στα μάτια τις κορυφαίες κυκλοφορίες της χρονιάς.