Širom

Ως γνωστόν, η μουσική έχει νόμους και δομές, συγκροτεί ιδιώματα, μπορεί να έχει αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά και διακριτά μέρη, μπορεί να οριοθετείται από τα μαθηματικά, και τα λοιπά. Πόσο υπέροχο είναι όμως όταν όλα τα παραπάνω καταρρέουν! Όταν η μουσική δραπετεύει από τους κανόνες και τις φόρμες, όταν ξεφεύγει από τους φυσικούς νόμους και μετατρέπεται σε κάτι ακατανόμαστο και άγνωστο, σε κάτι που γεννιέται και πεθαίνει μέσα σε μία μόνο στιγμή. Εκεί που η μουσική παύει να είναι λογική αλλά μετουσιώνεται σε άρρητη εμπειρία, εκεί είναι που σχήματα όπως οι Σλοβένοι Širom κρατούν μοναχικά τα σκήπτρα τους.

Το τρίο των Iztok Koren, Ana Kravanja και Samo Kutin περιγράφει την μουσική του ως imaginary folk, ακούγοντας την μάλιστα δεν είμαι σίγουρος αν ο όρος πρέπει να μεταφραστεί ως folk φανταστική ή φαντασιακή. Σε κάθε μία περίπτωση, πρόκειται για μουσική που δραπετεύει από σύνορα και διαστάσεις, από σημεία του ορίζοντα και παραδόσεις. Ενώ οι τρεις μουσικοί χτίζουν τα ημι-αυτοσχεδιαστικά τους θηρία - με συνθέσεις συχνά κοντά στα 20 λεπτά διάρκειας - κι ενώ παίζουν περίπου 30 όργανα από όλον τον κόσμο (με αρκετά μάλιστα να αποτελούν ιδιοκατασκευές), αυτό που γεννούν δεν είναι πια απλός ήχος. Είναι παραμύθι, είναι μύθος, διαθέτει τις ποιότητες μιας αρχαίας προφορικότητας. Μπροστά σε μια τέτοια εμπειρία, όροι όπως free-folk, avant-garde, minimalism και ψυχεδέλεια είναι μεν δόκιμοι και μπορούν να χρησιμοποιηθούν, από την άλλη όμως είναι ασήμαντοι και αχρείαστοι.

Όσοι γνωρίζουν ήδη την μπάντα - μάλλον από το θαυμάσιο "The Liquified Throne Of Simplicity" του 2022 - θα αναγνωρισουν τα ίδια δαιδαλώδη jams, στα οποία οι μουσικοί αφιερώνονται σε μακροσκελή και επαναληπτικά θέματα, επιφυλάσσουν όμως και αρκετές ανατροπές στον τρόπο που αλλάζουν τα όργανα και τα ηχοχρώματα. Βιολιά, hurdy gurdy, βιμπράφωνα και handpans, άρπες, λύρες, φλάουτα, balafons κι ένα σωρό ακόμα όργανα, εναλλάσσονται με κινηματογραφική ταχύτητα. Πρόκειται για ένα ηχητικό πανόραμα, ένα πραγματικό καλειδοσκόπιο υφών και αισθήσεων. Κι όσο κι αν η μαγεία πρέπει να συμβαίνει όταν οι Širom βρίσκονται μαζί και παίζουν σε ένα studio, μεγάλο μέρος της αποτυπώνεται και στο ηχογράφημα.

Το νέο τους, πέμπτο συνολικά, άλμπουμ με τον απίθανα ταιριαστό τίτλο "In The Wind Of Night, Hard-Fallen Incantations Whisper", εισάγει μάλιστα και κάποια στοιχεία πιο "προσιτών" μελωδιών, πάντα τηρουμένων των αναλογιών. Σε κομμάτια όπως τα δίδυμα μεγαθήρια "Between The Fingers The Drops Of Tomorrow's Dawn" και "Curls Upon The Neck, Ribs Upon The Mountain" θα αναγνωρίσει κανείς δύο σύντομα μέρη εντός τους που φαντάζουν απόλυτα δομημένα και εύκολα στο αυτί. Αυτά τα νέα στοιχεία κάνουν όμως την μουσική πρόταση των Širom, όχι πιο εύπεπτη αλλά πιο δυνατή. Μικρές οάσεις μέσα στην καταιγίδα. Δίπλα τους, σύντομες συνθέσεις όπως το "Hope In An All-Sufficient Space Of Calm" με το banjo και τα υπέροχα κλασικότροπα φωνητικά της Kravanja, γίνονται η μουσική επένδυση για τα άγνωστα, παρθένα Απαλλάχια των πιο σου κρυφών ονείρων.

Μέσα σε ένα ταξίδι επτά συνθέσεων και συνολικής διάρκειας 75 λεπτών, συμβαίνουν πολλά, όχι μόνο πράγματα μελωδικά. Το "The Hangman’s Shadow Fifteen Years On" είναι ένα μνημείο δύστροπο, με κακοφωνίες κι ανηφορική εξέλιξη. Ή το πρωτίστως ρυθμικό "Tiny Dewdrops Explosions Crackling Delightfully" είναι ένα track που παραμένει παράλογο μέσα στην ονειρικότητα του. Η μουσική των Širom είναι τέτοια που μοιάζει να μεταλλάσσεται κάθε φορά που την βιώνεις. Λες και ο ακροατής είναι μέρος της, μεταφράζοντας την κάθε φορά κατά το δοκούν.

Όπως είναι προφανές, άλμπουμ σαν αυτό απευθύνονται σε πολυ συγκεκριμένο ακροατήριο. Πιστεύω πως θα συγκινήσει ακροατές που ψάχνουν την φαντασία περισσότερο από την ίδια την εκτέλεση, για παράδειγμα την με-σπασμενη-την-πυξιδα avant-folk σχημάτων όπως οι Senyawa και Ak’chamel παρά τους αυτοσχεδιασμούς της ελεύθερης jazz. Η μουσική εδώ είναι περισσότερο λειτουργία παρά κάθαρση. Και σε ακριβώς αυτόν τον μικρό μα και τόσο θαρραλέο μουσικό χώρο - όπως κι αν θέλεις να τον ονομάσεις - οι Širom μας χαρίζουν ένα από τα κορυφαία άλμπουμ της χρονιας.

Στον κόσμο του "In The Wind Of Night, Hard-Fallen Incantations Whisper" όλα είναι κρυπτικά κι αινιγματικά, όπως και στο μαγικό του εξώφυλλο. Σύμβολα, μαυροφορεμένες μορφές, όνειρα, επικλήσεις και ξεχασμένα παραμύθια, άνεμοι και βουνοκορφές, όλα μπλέκονται σε έναν μεγάλο και παραμυθένιο μουσικό ανεμοστρόβιλο. Οι Širom, σαν άλλοι σαμάνοι, για σένα θα αφήσουν πίσω τους Λύκους και θα σε κλειδώσουν μέσα σε ένα ξορκι, αν το θελήσεις κι αν παραδοθείς εντός, αποκλειστικά με ακουστικά, με όλες τις αισθήσεις σε εγρήγορση και την ψυχή σε υπερέκταση.

Bandcamp