Release Athens (Manowar, Rotting Christ, Rhapsody Of Fire, Meden Agan) @ Πλατεία Νερού, 22/06/22

Η μεγάλη συναυλιακή επιστοφή των Manowar στο Release Athens και την Πλατεία Νερού μετά τον θρίαμβο του 2019, συνδυάστηκε με μια ιστορικού χαρακτήρα προσέγγιση του επικού με τον ακραίο ήχο στη χώρα μας. Στην πρώτη μεγάλη φεστιβαλική ημέρα λοιπόν για το metal κοινό, μετά την ξηρασία που επέφερε η πανδημία, όλα κύλησαν όπως έπρεπε, χαρίζοντας υπέροχες αναμνήσεις σε χιλιάδες κόσμου που κατηφόρισαν στο Φάληρο.

Ο καύσωνας για τον οποίο είχαμε προετοιμαστεί δεν ήταν τελικά τόσο αδυσώπητος, παρότι οι συνθήκες ήταν σαφέστατα δύσκολες για τους Meden Agan που έσυραν τον χορό των εμφανίσεων. Υπολογίσιμη μερίδα κόσμου είχε πιάσει κάγκελο και πρώτες σειρές, ενώ αρκετοί βρίσκονταν στα πέριξ και τις σκιές. Σε μια εμφάνιση που συνολικά διήρκεσε λιγότερο από μισή ώρα, οι Αθηναίοι symphonic metallers έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό, πετυχαίνοντας το επιθυμητό τηρουμένων των αναλογιών αποτέλεσμα.

Παρότι ο ήχος ειδικά όσον αφορά στα τύμπανα δεν βοήθησε, συνολικά άφησαν θετικές εντυπώσεις, με την τρομερή φωνή της Δήμητρας Παναρίτη να ξεχωρίζει μακράν. Τα πέντε τραγούδια που ακούσαμε, με το τελευταίο να προορίζεται για το επόμενο άλμπουμ που βρίσκεται στα σκαριά, είχαν τις στιγμές που χρειάζονταν ώστε να ξεχωρίσουν από τα τυπικά στάνταρ του ύφους και να κεντρίσουν το ενδιαφέρον όσον δεν είχαν επαφή, οπότε σίγουρα σε έναν βαθμό το στοίχημα κερδήθηκε. [Θ.Ξ.]

Με τον ήλιο ακόμη ψηλά και αρκετό κόσμο να έχει αρχίσει ήδη να πλημμυρίζει την Πλατεία Νερού, οι Rhapsody Of Fire ετοιμάζονταν για τη συναυλιακή επιστροφή τους στη χώρα μας, με ένα επιβλητικό spoken word intro να ξεχύνεται από τα ηχεία, την ώρα που το εξώφυλλο του πιο πρόσφατου, περσινού άλμπουμ τους εμφανιζόταν στην οθόνη της σκηνής. Έχοντας κομβικές αλλαγές στο lineup τους, καθώς ο Paolo Marchesich μπορεί να βρίσκεται στη μπάντα περίπου δύο χρόνια, αλλά πραγματοποιούσε μόλις την τρίτη του εμφάνιση πίσω από τα τύμπανα της μπάντας ζωντανά, οι ανανεωμένοι Ιταλοί Ραψωδοί έδειξαν σε καλή φόρμα, τουλάχιστον για όσο οι συνθήκες τους το επέτρεψαν.

Βλέπετε, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες να αντιμετωπίσουν δίχως να γίνουν αντιληπτά τα προβλήματα ήχου, αυτό δεν κατέστη δυνατόν, γεγονός που στιγμάτισε μια αν μη τι άλλο φιλότιμη εμφάνιση. Την ίδια στιγμή που τα νέα τραγούδια μπλέκονταν αρμονικά με παλιότερα αγαπημένα άσματα, η προβληματική του ήχου μια δεν άφηνε την κιθάρα του Roberto De Micheli να ακουστεί όπως πρέπει, κατόπιν έθαβε τα πλήκτρα του Alex Staropoli και - φυσικά - ενίοτε προβλημάτιζε ακόμη και τον κρυστάλλινο (αν και κάπως αγχωμένο) Giacomo Voli.

Το σημαντικό, βέβαια, είναι πως παρόλη αυτήν την κατάσταση, το κοινό φάνηκε ιδιαίτερα υποστηρικτικό απέναντι τους, συμμετέχοντας στα κομμάτια (ιδιαίτερα στα παλαιότερα όπως το "March of the Swordmaster" και το "Dawn Of Victory") όπου και όπως μπορούσε και αλληλοεπιδρώντας με την μπάντα, γεμίζοντας ευχάριστα το «νεκρό» χρόνο. Κι αν το (αναγκαστικό) κιθαριστικό solo του Roberto De Micheli δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο και το πεντάλεπτο σιωπής και απουσίας από τη σκηνή που ακολούθησε φαντάζει εσφαλμένη - αν και μάλλον αναγκαία - κίνηση, το κλείσιμο του set τους με τα λατρεμένα "Land Of Immortals" και "Emerald Sword" μοιάζει να έσωσε κάπως τα προσχήματα. [Σ.Κ.]

Έπειτα από μικρή καθυστέρηση, το Χ Ξ Σ είχε στηθεί στη σκηνή και όλα ήταν έτοιμα για τους Rotting Christ. Είναι αλήθεια πως η είδηση ότι η εμφάνιση θα αποτελούσε τη μοναδική θερινή της μπάντας στη χώρα μας ήταν ένας ακόμη ιδανικός λόγος ώστε να κατηφορήσει ο κόσμος προς την Πλατεία Νερού, αφού, όσες φορές και να δει κανείς/καμιά ζωντανά τους Rotting Christ, δεν θα είναι ποτέ αρκετές. Το μεσοδιάστημα της αποχής ήταν όντως αρκετό, και με το κοινό αισθητά συγκεντρωμένο προς τα μπροστινά μέρη του χώρου, η τετράδα απέδειξε πως βρίσκεται ακόμα σε διαολεμένη φόρμα. Με ένα setlist βασισμένο στην ύστερη, και εμφανώς πιο εμπορική, περίοδό του, τα συγκρότημα κέρδισε άπαντες στον χώρο.

Η άριστη εκκίνηση έδωσε θέση στο πολεμικό "P’unchaw kachun / Tuta kachun", με τη πρώτη κορύφωση να έρχεται στο διαχρονικά αγαπημένο και μονίμως συναυλιακό "Athanatoi Este". Με τον ήχο να είναι καθ’ όλη τη διάρκεια της, περίπου μιας ώρας, εμφάνισης της μπάντας, διαυγή και αξιοπρεπέστατο, ο κόσμος ακολουθούσε σε μεγάλο βαθμό κάθε επιταγή του κουμανταδόρου Σάκη από το μικρόφωνο. Οι κιθάρες ήταν όσο αιχμηρές απαιτούσαν οι συνθέσεις, το ποδοβολητό του Θέμη στα τύμπανα, πλέον το αναζητάμε καθώς σηκώνει και την απαραίτητη «πολεμική» σκόνη στη ζωντανή μεταφορά των κομματιών της παρούσας περιόδου της μπάντας. Το επί σκηνής τρέξιμο δε, ασταμάτητο και έτσι, στο "Elthe Kyrie", ακόμη και αν τα γυναικεία φωνητικά παραμένουν σταθερά προηχογραφημένα, τίποτα δεν εμπόδισε τον κόσμο από το να συντονιστεί με την ενέργειά του, όπως έπραξε και στο ιδιαίτερο "Άπαγε Σατανά".

Όταν οι Rotting Christ επέλεξαν να γυρίσουν το χρόνο πίσω και να επισκεφθούν το ιστορικό τους παρελθόν πάντως, ήταν αναμενόμενο όλα να γίνουν πιο έντονα, από τα pits και τα καπνογόνα, μέχρι τις αντιδράσεις, με το σκηνικό να αντιστοιχεί σε headline εμφάνιση. Έτσι, το σερί με το επιβλητικό "King Of A Stellar War", που σε live καταστάσεις αναδεικνύει τον επικό του χαρακτήρα, την προσωπικά αγαπημένη στιγμή του σετ, μανία του "Fgmenth, Thy Gift", μόνη αναφορά στο εμβληματικό "Thy Mighty Contact", και τη συναυλιακή σταθερά του black-thrash μακελειού του "Societas Satanas", επιβεβαίωσε την πάγια άποψη πως οι Rotting Christ μπορούν με ευκολία να κερδίσουν τις εντυπώσεις, διευρύνοντας το ακροατήριό τους, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.

Με τον Σάκη να ευχαριστεί τον κόσμο με κάθε ευκαιρία, η μπάντα δεν έριξε ταχύτητες και η δυάδα "In Yumen - Xibalba" και το Bathory-ικό "Grandis Spiritus Diavolos" (το "Κατά Τον Δαίμονα Εαυτού" είχε την τιμητική του) βρήκε την απαραίτητη ανταπόκριση, ειδικά στο δεύτερο. Η ώρα του φινάλε είχε φθάσει και αυτό σημαίνει δύο λέξεις. "Non Serviam". Η σύνθεση γνωρίζει την αποθέωση με κάθε ευκαιρία, και έτσι οι Rotting Christ ολοκληρώνουν με τον επιβλητικότερο τρόπο μια κολασμένη εμφάνιση. Το σχήμα έχει καταφέρει να διατηρήσει το επίπεδο των συναυλιών του σταθερά ψηλά, και αυτό δεν σημαίνει απλά ικανοποιητικές εμφανίσεις, αλλά παθιασμένες, ειλικρινείς, μνημονικές. Το χθεσινό παραμάζωμα που μας πήραν, είναι απλά άλλο ένα πειστήριο για το μεγαλείο μιας μπάντας που κατέκτησε τα πάντα με την αξία της. [Α.Ζ.]

Μετά τη φανταστική εμφάνιση των Rotting Christ, το κενό διάστημα που υπερέβαινε τη μία ώρα, παρέτεινε αναμενόμενα την αγωνία και την προσμονή, αν και τα δεδομένα ήταν κάπως διαφορετικά σε σχέση με το 2019. Προσωπικά, έχοντας ζήσει μια εμπειρία ζωής βγαλμένη από τα πιο τρελά εφηβικά μου όνειρα στον ίδιο χώρο πριν από τρία χρόνια, ήταν αδύνατο να αντισταθώ στον πειρασμό και να μην βρεθώ ξανά στις πρώτες σειρές, οπότε καταγράφονται ακολούθως οι αντίστοιχες εντυπώσεις.

Ελάχιστα μετά την ενδεκάτη βραδινή λοιπόν, η θρυλική φράση του Orson Welles "ladies and gentemen, from the United States Of America, all hail Manowar" έβαλε τέλος στην αναμονή και η τετράδα όρμησε στη σκηνή με το καθιερωμένο "Manowar", μέσα στον αναμενόμενο πανζουρλισμό. Το αγαπημένο των οπαδών "Kings Οf Metal" στα καπάκια παρέτεινε το γηπεδικό κλίμα, για ακολουθήσει μία τριάδα ανεπανάληπτων ύμνων από τα πολύ παλιά. "Dark Avenger" και "Defender" συγκλόνισαν όπως ήταν αναμενόμενο, με το τρίτο στη σειρά και θρυλικό "Gates Οf Valhalla" να μας φέρνει στα όριά μας, και τον Eric Adams να παραδίδει ερμηνεία αθανασίας.

Από το εντυπωσιακό μπάσιμο με τα πέντε πρώτα τραγούδια, γίνεται αντιληπτό ότι οι εκτελέσεις είναι μεν εξαιρετικές, υπάρχει όμως ζήτημα στον ήχο, εντύπωση που δεν θα αλλάξει μέχρι το φινάλε στη μία, μετά από δύο ακριβώς ώρες. Αναλογικά ο ήχος είναι πολύ καλός, συνολικά όμως δεν υπάρχει η καθαρότητα του 2019. Η μπότα ξεχωρίζει με δυσκολία, το μπάσο του DeMaio αν και ακούγεται εντυπωσιακό είναι αρκετά μπροστά, αντίθετα η κιθάρα είναι σαφώς πιο χαμηλά, με γουστόζικο όμως και vintage τόνο στα σόλο. Δυστυχέστατα, τουλάχιστον στις πρώτες σειρές, ο Adams δεν ακούγεται το ίδιο καθαρά και δυνατά, εξακολουθεί βέβαια να αποτελεί θαύμα της φύσης και να είναι συγκλονιστικός.

Εν συνεχεία, το σκωτσέζικο "Sword Of The Highlands" στιγματίζεται θετικά από την παρουσία του James Cosmo στη σκηνή, για την εισαγωγή και το φινάλε του καλύτερου μάλλον τραγουδιού από το EP "The Final Battle I". Ο γνωστός ηθοποιός με συμμετοχή στις ταινίες "Highlander", "Braveheart" και "Τροία", αλλά και στο "Game Οf Thrones" πιο πρόσφατα, κέρασε μεγαλοπρέπεια, κερδίζοντας σεβασμό και χειροκρότημα, πριν το 20λεπτο με τον DeMaio σε πρώτο πλάνο και το πολυναμενόμενο "The Revenge Οf Odysseus" σε παγκόσμια πρεμιέρα.

Το σόλο ήταν ουσιαστικά το "Little Wing" του Jimi Hendrix που αποδόθηκε καταρχάς εξαιρετικά, με μάλλον περιττά ανεβοκατεβάσματα στη ταστιέρα εν συνεχεία, και ο λόγος ήταν ουσιαστικά πρόλογος του νέου ομηρικού έπους. Εν ολίγοις, οι απαγγελίες του Κωνσταντίνου Καζάκου από σκηνής και του Κώστα Καζάκου από τα ηχεία δεν κούρασαν και κρίνονται θετικά, το "Where Eagles Fly" σε ντουέτο με την Chiara Tricarico το γνωρίζαμε και δεν εντυπωσιαστήκαμε, ενώ το κανονικό νέο τραγούδι "Immortal" στο επίλογο, ως mid-tempo συνθεση με καλπαστό ρυθμό, άρεσε τόσο όσο και θα επαναξιολογηθεί εν καιρώ.

Αναμενόμενα το πρόγραμμα έκανε κοιλιά, σε συνολικό πλαίσιο όμως, με βάση όσα προηγήθηκαν και ακολούθησαν, οποαδήποτε ισχυρή ένσταση είναι άδικη. Ο καταξιωμένος πλέον ως απόλυτος οπαδικός ύμνος "Warriors Οf Τhe World United" έτυχε θριαμβευτικής υποδοχής με απόλυτο sing along, το "Sign Οf Τhe Hammer" μας ταξίδεψε στο 1984 και σε μια εποχή όπου γραφόντουσαν τραγούδια άλλης κλάσης, και το "Hail Αnd Kill" χωρίς την εισαγωγή του ρούφηξε όση δύναμη ήταν ανθρωπίνως δυνατό. Πριν το μεγάλο φινάλε του main set, δύο σπινταριστές τραγουδάρες εποχής "Warriors Οf Τhe World" με το σπουδαίο "Holy War" στο ενδιάμεσο ανέβασαν την ένταση στο μη περαιτέρω, για να έρθει αυτό που έπρεπε την κατάλληλη στιγμή.

Το "Battle Hymn" αποδόθηκε σε όλη του μεγαλοπρέπεια ως ένα από τα πρώτα και καλύτερα έπη στην ιστορία της metal μουσικής με το κοινό αναμενόμενα να δίνει ότι είχε απομείνει και τον αετό του εξωφύλλου να εμφανίζεται επιβλητικός πάνω από σκηνή. Το οριστικό φινάλε ήρθε με το καταιγιστικό "The Glory Of Achilles" και το καθιερωμένο στα encore "Black Wind, Fire And Steel" με τα εντυπωσιακά πυροτεχνήματα, ως ιδανικός επίλογος μιας ακόμη εμφάνισης όπου οι Manowar δικαιολόγησαν σε απόλυτο βαθμό τον μύθο τους.

Με προσέλευση κοινού που πλησίασε την αναπάντεχη επιτυχία του 2019 παρά το εργάσιμο της επομένης με συνολικά πολύ καλύτερο line-up όμως, έναν καταλληλότερο νέο ντράμερ που στάθηκε απόλυτα στο ύψος των περιστάσεων, πολύ καλύτερη αυτή τη φορά επιλογή τραγουδιών, εξαιρετικές εκτελέσεις παρά το ερωτηματικό για τον τρομερό από μια άλλη άποψη ήχο, video wall που δεν έχουμε ξαναδεί με υψηλής αισθητικής εικόνες και τον απόλυτο ερμηνευτή και frontman Eric Adams σε τρομερή διάθεση, είναι δύσκολο να υπάρχει παράπονο.

Από την άλλη, δεν μπορώ να φανταστώ τι θα είχε γίνει, εάν οι Manowar είχαν το φετινό setlist πριν από τρία χρόνια, με τις συνθήκες που επικρατούσαν γενικότερα τότε. Ακόμη και χωρίς το "Blood Of My Enemies", η απουσία του οποίου πόνεσε αναμενόμενα πολύ κόσμο. O Joey DeMaio υποσχέθηκε επιστροφή και δεν μπορώ να φανταστώ ποιος μπορεί να πει όχι. Ακόμη και οι υποτιθέμενοι φανατικοί εχθροί. Δεν αδικούν ούτε τους εαυτούς τους, ούτε το συγκρότημα. Αδικούν την ουσία της ίδιας της μουσικής. Μιας μουσικής που είχαμε την ευκαιρία να προλάβουμε στην εποχή της, αποκτά με τα χρόνια μυθικό χαρακτήρα και όμοιά της δεν θα ξαναϋπάρξει. [Θ.Ξ.]

Φωτογραφίες: Αφροδίτη Ζαγγανά