Παιδιά της Παλαιότητας, Melentini, Tango With Lions, Λάμδα: «Είμαστε όλ@ αισθηματίες»

Τον Οκτώβριο του 2022, στα μέσα του φθινοπώρου, έλαβε χώρα στο Gagarin το πρώτο volume του φεστιβάλ (ή μήπως καλύτερα θα ήταν αν το ονομάζαμε σύναξη, συνάντηση, το πρώτο από πολλά καθιερωμένα ραντεβού;) της "Αισθηματικής Αγωγής". Με όνομα που παραπέμπει στο ομώνυμο βιβλίο του Γάλλου λογοτέχνη Γκυστάβ Φλωμπέρ, που αναπτύσσεται γύρω από τη ματαίωση των ονείρων, τον ανεκπλήρωτο έρωτα, την εσωστρέφεια, και την ηθική αδιαφορία, η "Αισθηματική Αγωγή" έφερε κοντά ανερχόμενα και μεγάλα ονόματα της σύγχρονης ελληνικής μουσικής σκηνής.

Η επιστροφή συντελείται πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο περιμέναμε, μόλις λίγους μήνες μετά. Το Σάββατο 21 Ιανουαρίου, Τα Παιδιά της Παλαιότητας, η Melentini, οι Tango with Lions, και οι Λάμδα καλούνται να παίξουν μπροστά σε ένα κοινό που συσπειρώνεται γύρω από νέες μουσικές (και όχι μόνο) ταυτότητες. Αδράξαμε, λοιπόν, την ευκαιρία να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τα καλλιτεχν@, να τους θέσουμε ερωτήσεις γύρω από το χαρακτήρα της βραδιάς, το ύφος της μουσικής τους, τη σχέση τέχνης και συναισθήματος, αλλά και το πρόσωπο της ελληνικής indie σκηνής.

Ι. Αισθηματική Αγωγή: η σημασία ενός τίτλου μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών

Το νόημα μίας τέτοιας performance δεν είναι σταθερό και σίγουρο, αλλά επιδέχεται διαφόρων ερμηνειών. Πώς ορίζουμε στην τελική την αισθηματική αγωγή; «Επιθυμία για εμβάθυνση στον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου, σε έναν κόσμο παθών, αδυναμιών και ευθραυστότητας, χωρίς υποβόσκουσες λογικές προεκτάσεις και ηθικές συμβάσεις.» απαντά διεξοδικά ο Επαμεινώνδας Καραΐσκος από τα Παιδιά της Παλαιότητας. Και συνεχίζει: «Μια αδυσώπητη ενδοσκόπηση που συνδιαλέγεται με την ηδονή, τον πόνο, τη συγκίνηση, το παράπτωμα, τη σύγχυση και την αμαρτία. Μιλάμε δηλαδή για έναν οδυνηρό αισθηματισμό.»

Τα Παιδιά της Παλαιότητας (Photo: Σπύρος Χυτήρης)

Σίγουρα, η γλυκόπικρη προσωπικότητα του τρίτου δίσκου του σχήματος θα μπορούσε κάλλιστα να περιγραφεί με τα ίδια ακριβώς λόγια. Οι Κόρε.Ύδρο μπορεί να τελείωσαν, όμως η καινούργια μπάντα δεν παραπαίει ούτε κατά διάνοια, έχοντας κυκλοφορήσει τρία σπουδαία άλμπουμ μέσα σε μία περίπου δεκαετία. Tο "Ἐ​ν​θ​ύ​μ​ι​ο​ν Ν​ε​α​ν​ι​κ​ῶ​ν Σ​υ​ν-​τρ​ο​φ​ι​ῶ​ν" πάνε δυόμιση χρόνια που το ακούσαμε για πρώτη φορά, και ακόμη παραμένει ένας δίσκος που μας δείχνει τι σημαίνει φωτεινή θλίψη, με μία λυρικότητα όχι ανεπανάληπτη, μα σίγουρα σπάνια ως προς την ισορροπία που πετυχαίνει στον αισθηματισμό, ισορροπώντας μεταξύ διαφόρων διαθέσεων ώστε να κάνει τον συναισθηματισμό αρκετά προσεγγίσιμο, ώστε να μπορεί να βιωθεί. «[Η Αισθηματική Αγωγή] δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω τεχνητών κατανύξεων. Ένα φεστιβάλ μπορεί να μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε εκ νέου τα αισθήματά μας, να τα αποκαλύψουμε και το πιο σημαντικό, να τα βιώσουμε.» καταλήγει.

Της ίδιας άποψης για τη συλλογική συναισθηματική διαχείριση φαίνεται να είναι και ο Παντελής Νικηφόρος, των Λάμδα: «Μιας και θα βρεθούμε τόσοι αισθηματίες, θα μπορούσαμε να εκπαιδευτούμε στο πώς τα πάθη μας να μας ελευθερώνουν και να μην μας εγκλωβίζουν σε αδιέξοδα.» Η στιχουργική του γλώσσα είναι μινιμαλιστική, μα παρ’ όλα αυτά δηλώνει περισσότερα απ’ το σύνολο των λέξεών της. Κι όσοι με τρόμο να ζουν δεν θέλησαν, τους ξεβράζει η θάλασσα, τραγουδάει στο "Καλοκαιρινό", από το τελευταίο άλμπουμ τους "Τ​Ρ​И​А", ένα σημείο διασταύρωσης της alternative rock με τις παραδοσιακές φόρμες, στις παραφυάδες των μουσικών ειδών, εκεί που οι ορισμοί δεν έχουν και πολλή αξία (τα λέγαμε και τότε). «Αν τη συναντούσαμε στην εκπαίδευση ο ορισμός θα ήταν κάπως έτσι: Η αισθηματική αγωγή είναι το σύνολο των παιδαγωγικών παρεμβάσεων στην αυθόρμητη αισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Μάλλον δεν θα μάθουμε κάτι από το φεστιβάλ, αλλά μπορούμε να αφεθούμε σε μια πιο τρυφερή πλευρά της μουσικής.»

Η σκυτάλη παραδίδεται στη Melentini, που θα παρακολουθήσουμε σε μία σπάνια - γι’ αυτό και βαρύνουσα - ζωντανή εμφάνιση με τους The Running Blue Orchestra. Η σχέση μουσικών και κοινού είναι αυτή που κάνει τα τραγούδια που ακούγονται ζωντανά να έχουν πολύ μεγαλύτερη επίδραση από την ηχογράφηση, που περικλείει την εμπειρία στον ατομικό μικρόκοσμο. «Τα φεστιβάλ είναι οι συναντήσεις με τους ανθρώπους. Oπότε αυτό εμπεριέχει μια διαδικασία από μόνο του, το να βγεις από το σπίτι σου, να αλλάξεις παραστάσεις, να μετακινηθείς, να μιλήσεις με κόσμο, να έρθεις σε επικοινωνία, σε επαφή με άλλους, με άγνωστους…» μας λέει αντηχώντας τη σκέψη των Γάλλων Καταστασιακών.

Γνωστή προσφάτως για τη συμμετοχή της στο "Χτύπα με σαν Ρεύμα στην Πίστα", η Melentini έχει χαράξει τη δική της avant-garde πορεία στον καλλιτεχνικό χώρο, άλλοτε με τραγούδια γραμμένα για να ντύσουν ταινίες του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου, κι άλλοτε με προσωπικούς δίσκους, όπως το βαθιά ιμπρεσιονιστικό "ZRSHA;Fundus Uterus", που μιλάει ξανά για τους ανθρώπινους δεσμούς, αυτήν τη φορά μέσα από το concept του κοψίματος του ομφάλιου λώρου. Συνεχίζει: «Για μένα αυτό είναι το σημαντικότερο κομμάτι της τέχνης μου, το να μπορώ να φέρω τους ανθρώπους κοντά μεταξύ τους. Και από κει και πέρα, αυτό που είναι ευχής έργο, είναι να μπορούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι να προσηλωθούν σε αυτό που συμβαίνει στη σκηνή, δηλαδή να δίνουν βάση στη μουσική και να μην επικρατεί αυτό που λέμε "γαλαρία", ώστε να μπορούν έτσι να βρουν μέσα τους αυτά τα συναισθήματα, τα δικά τους συναισθήματα που ψάχνουνε διέξοδο και διαφυγή, μέσα από αυτό. Έτσι μόνο ίσως μπορώ να πω ότι υπάρχει μία…κάποια εκπαίδευση.»

Εγγύτητα, συνένωση, επαφή, όρια του εαυτού, και όρια του σώματος. Λέξεις που παραπέμπουν ευθέως στην Κατερίνα Παπαχρήστου¸ τον ιθύνοντα νου των Tango With Lions, η οποία δεν βλέπει δίλημμα μεταξύ εκπαίδευσης και διασκέδασης, αφού εστιάζει στον κοινό παρονομαστή της συλλογικής αλληλεπίδρασης: «Για μένα "Αισθηματική Αγωγή" είναι μια πρόσκληση για συναισθηματική εγγύτητα με οσ@ βρίσκονται στον χώρο, κοινό και μουσικ@ς, αλλά και με το κάθε συναθηματικό ταξίδι που περιγράφουν τα τραγούδια που ακούμε». Η εγγύτητα είναι η mot juste, η «σωστή λέξη» που μπορεί να περιγράψει το "you.me", τον τέταρτο δίσκο της με τους Tango With Lions. Δύο λέξεις που γράφονται τόσο κοντά η μία στην άλλη, με μία τελεία ως σύνορο, ή σαν έναν άξονα γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται συμμετρικά οι άνθρωποι, είτε στις σχέσεις τους, είτε στο συναυλιακό χώρο: κοινό και καλλιτεχν@. Παραδόξως, το ονειρικό και θαλπωρικό ύφος της μας μεταφέρει σε ένα απροσδιόριστο συνειδησιακό πεδίο, όπου τα πρόσωπα, τα συναισθήματα, και οι ταυτότητες ρευστοποιούνται και λιώνουν, όπως τα ρολόγια στον πίνακα του Νταλί.

ΙΙ. Ίδιο μέρος, ίδια ώρα… Ίδιο concept;

Τι είναι αυτό που κάνει τα συγκεκριμένα σχήματα κατάλληλα για μία βραδιά "Αισθηματικής Αγωγής"; Υπάρχουν άραγε συγκεκριμένα μουσικά είδη που μπορούν να εκφράσουν καλύτερα το συναίσθημα και να συνομιλήσουν μαζί του, ή μήπως αυτά είναι ελιτίστικες αντιλήψεις, αφού κάθε κοινό αναγνωρίζει στη μουσική του προσωπικό, συλλογικό, και καλλιτεχνικό νόημα; Ο Παντελής Νικηφόρος σπεύδει να ξεδιαλύνει το μπέρδεμα: «Δεν είναι η μουσική μας που συνδέεται με το κόνσεπτ του φεστιβάλ, είναι οι ταινίες και οι μουσικές που μας μεγάλωσαν». Αυτό θα έκανε τους Λάμδα ιδανική επιλογή για τη βραδιά, όποια μουσική κι αν έπαιζαν.

Λάμδα (Photo: Marios Valmas)

Εμπειρίες, αναμνήσεις, το χάος μίας αλληλουχίας γεγονότων που ζητούν την ερμηνεία μίας ενιαίας αφήγησης. Σημασία δεν έχει τόσο το τι μουσική παίζεις, αλλά πώς τη χρησιμοποιείς. Η Κατερίνα Παπαχρήστου διαβλέπει μέσα στην τέχνη και το performance μία λειτουργία, μία τελετουργική διαδικασία προσδιορισμού και εύρεσης της συνοχής: «Μέσα απο τη μουσική και τους στίχους που γράφω, πάντα ψάχνω να τοποθετηθώ αλλά και να επαναπροσδιοριστώ συναισθηματικά απέναντι στις εμπειρίες μου.» λέει, και μας υπενθυμίζει πώς η μουσική των Tango With Lions ανέκαθεν έντυνε μουσικά τις προσωπικές της ιστορίες.

Σημασία δεν έχει - ξανά - τόσο το τι μουσική παίζεις, αλλά τα λογής λογής νοήματα που περιστρέφονται γύρω απ’ αυτήν. Η απεύθυνση είναι ένα από αυτά: «Θα ‘θελα να πιστεύω ότι η μουσική μου, απευθύνεται σε αισθηματίες, γιατί κι εγώ μία αισθηματίας είμαι.» μας λέει η Melentini, βάζοντας στην εξίσωση για άλλη μία φορά το αντικαθρέπτισμα μεταξύ της ίδιας και των ακροατών της. «Τα τραγούδια που θα παρουσιάσουμε με τους Running Blue Orchestra είναι κυρίως τέτοια τραγούδια, που μιλούν για χαμένους έρωτες αλλά και για τσαλακωμένα συναισθήματα, και για το περιθώριο. Αυτό ίσως να είναι η σύνδεση για μένα με το concept του φεστιβάλ.»

Σημασία δεν έχει - ξανά και ξανά - τόσο το τι μουσική παίζεις, αλλά τα μηνύματα που περνάς μέσα από αυτήν. «Σε ό,τι αφορά το κόνσεπτ του συγκεκριμένου φεστιβάλ, η δισκογραφία των Παιδιών της Παλαιότητας στο σύνολο της εφορμάται από τρία σημαντικά στοιχεία : το ερωτικό δράμα, την άρρηκτη σύνδεση με τη φύση, και την "αιρετική" Χριστοπιστία.» εξηγεί ο Επαμεινώνδας Καραΐσκος, θυμίζοντας το τρίπτυχο πάθος-πένθος-θείο που είχε αναφερθεί και σε προηγούμενη συνέντευξή τους. «Οι παραπάνω θεματικοί άξονες έχουν δημιουργήσει ένα είδος στρεβλών μεν, ποιητικών δε, σχέσεων μεταξύ συγκροτήματος και κοινού, γεγονός που καθιστά δύσκολη την αναγωγή τους σε επίπεδο συναισθηματικής αγωγής. Άλλωστε ο όρος "συναισθηματική αγωγή" εμπεριέχει και μια υπόνοια "συναισθηματικού διδακτισμού" και επιτήδευσης, που για όσους μας γνωρίζουν επαρκώς, δεν μας ταιριάζει καθόλου!» Σοφόν το σαφές, θα πω εγώ, και θα θυμίσω μόνο τον εξής στίχο του Παντελή Δημητριάδη από το τραγούδι "Ένα Συναίσθημα", Γιατί είναι και πράγματα που ο ποιητής δε λέει, είναι ένα συναίσθημα που η τέχνη αποσιωπά.

ΙΙΙ. Είμαστε μέρη ενός διασυνδεδεμένου όλου

Ούτε ξεκάθαρα rock, ούτε στρερεοτυπικό alternative, πειραματισμοί και (ονειρική) pop, ανά στιγμές post και avant-garde, το μουσικό λεξιλόγιο των τεσσάρων αυτών ονομάτων είναι πολύ ευρύ και δύσκολα μπαίνει κάτω από την ίδια ταμπέλα. Η γενική αναγωγή στο Indie (…rock / pop / άλλο) μπορεί να βοηθήσει εν μέρει να δώσουμε ένα στίγμα, και πάλι, όμως, όχι ικανοποιητικά. Αν βάλουμε το ερώτημα μίας σύγχρονης ελληνικής indie σκηνής, πώς μπορούμε να την προσδιορίσουμε, και να την οριοθετήσουμε, σε επίπεδο θεματικής, ήχων, αισθητικής, και οράματος; Από τις απαντήσεις των τεσσάρων μουσικών, παραδόξως η μουσική από μόνη της δεν έχει πολλή σημασία.

Tango With Lions (Photo: Eytychia Vlachou)

«Με ελκύει περισσότερο η θεματική των τραγουδιών και μια στοιχειώδης ειλικρίνεια ή συναισθηματικό υπόβαθρο στο περιεχόμενο. Για παράδειγμα, αν κάποιο άτομο γράφει μουσική για πλούτη και δεξιές πεποιθήσεις, δεν θα ακούσω.», απαντά η Κατερίνα Παπαχρήστου. «Ενώνομαι σε επίπεδο αισθητικής, οράματος, θεματικής, κλπ. με καλλιτέχνιδες/*ες που συνεργαζόμαστε και μπορούμε να συνεννοηθούμε. Και συχνά δημιουργείται μια πολύ δυνατή φιλία. Από την εμπειρία μου έχω καταλάβει ότι στον μουσικό χώρο κατανοείς, συνυπάρχεις αρμονικά, παράγεις όμορφα πράγματα και ταιριάζεις με μουσικ@ς που θα ήταν φίλ@ σου, ασχέτως μουσικής.»

«Υπάρχουν, καλλιτέχνες που γνωριζόμαστε προσωπικά, από πολλά πολλά χρόνια πριν, και κάποιοι που τα τελευταία χρόνια μας έχουνε ενώσει κάποιες συγκυρίες. Εγώ αισθάνομαι ότι – σαν όραμα δεν ξέρω – αλλά σίγουρα με κάποιους από τους καλλιτέχνες αυτής της indie σκηνής, έχουμε τις ίδιες αγωνίες, και παρόμοιες δυσκολίες.» συνεχίζει και η Melentini, με έμφαση στις σχέσεις για ακόμη μία φορά, και εισάγοντας τώρα και τη χαρά της συνδημιουργίας - εξάλλου συμπορεύτηκε με πολλούς μουσικούς συντρόφους, όπως αναφέρεται και εδώ. «Οι στόχοι ίσως διαφέρουν. Είναι κάτι πολύ προσωπικό αλλά με πολλούς ανθρώπους ταλαντούχους έχω δουλέψει μαζί και μας δένει μια βαθιά φιλία η οποία έχει δοκιμαστεί μες στα χρόνια και έχει αποδείξει την αυθεντικότητά της. Αυτό είναι κάτι πολύ ευλογημένο. Με αυτούς τους ανθρώπους και με καλλιτέχνες που έχουμε κοντινές μουσικές βάσεις, μπορώ να συνεργαστώ και να τους έχω όμως και φίλους μου, και να τους έχω στη ζωή μου, το οποίο είναι κάτι το οποίο την κάνει πιο πλούσια. Κι αυτό είναι επίσης και για το μέλλον ελπιδοφόρο, ότι έχω την οικειότητα με αυτούς που εκτιμώ πολύ και τους θαυμάζω να φτιάξουμε κάτι παρέα.»

Πιο επιφυλακτικός στην απάντησή του, ο Επαμεινώνδας Καραΐσκος ζυγίζει μέσα τα σημεία σύγκλισης και απόκλισης: «Το ερώτημα αυτό είναι αρκετά σύνθετο ως προς την απάντηση του και την ολοκληρωμένη τεκμηρίωσή της, διότι μας ενώνουν πολλά, αλλά μας χωρίζουν άλλα τόσα... Πρωτίστως, το γεγονός ότι τα Παιδιά της Παλαιότητας δεν αποτελούν ένα αμιγώς indie συγκρότημα. Οι επιρροές είναι τόσες πολλές και ανορθόδοξες, που συχνά αφήνουν μια επίγευση κακιάς φάρσας. Ίσως αυτό είναι ένα από τα κοινά μας με κάποια εγχώρια σχήματα και ονόματα. Σίγουρα, υπάρχουν άνθρωποι με τους οποίους "πνιγόμαστε στα ίδια νερά", αλλά είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Τα θέματα της αισθητικής και του καλλιτεχνικού οράματος δεν αποτέλεσαν ποτέ αυτοσκοπό για το συγκρότημα - και δίκαια... Ρεαλιστικά μιλώντας, το πεδίο της "διακοσμητικής" υπήρξε πάντοτε αρνητικός παράγοντας για τη μουσική μας και αυτό είναι γνωστό τοις πάσι.»

Από την άλλη, ο Παντελής Νικηφόρος απαντά με μία περιεκτική λακωνικότητα: «Αυτό που μας ενώνει και μας ξεχωρίζει με έναν τρόπο από άλλες γενιές και κάποιες σκηνές είναι η επιβίωση, όχι μόνο με την έννοια του βιοπορισμού, αλλά και της αισθητικής και καλλιτεχνικής επιβίωσης όταν όλα καταρρέουν.»

ΙV. Από την Αισθηματική, στη Συναισθηματική Αγωγή: η ψυχοθεραπευτική πλευρά της τέχνης

Επιστρέφω συχνά στο μοτίβο της τέχνης ως ψυχοθεραπευτικό μέσο και δεν μπορούσα να μην θέσω τον ίδιο προβληματισμό στα τέσσερα συνετευξιαζόμενα άτομα: Μπορεί να έχει ψυχοθεραπευτικό ρόλο η μουσική; Βγάζει καν νόημα η σκέψη μίας συναισθηματικής αγωγής;

Melentini (Photo: Maria Lisa Rendl)

«Για μένα η τέχνη μόνο σε συναισθηματική αγωγή βγάζει νόημα. Δεν έχω απαντήσει ακόμα μέσα μου στο αν η τέχνη είναι ψυχοθεραπευτική.» εξηγεί η Melentini. «Δηλαδή, πολλές φορές γράφω τραγούδια για να νιώσω καλύτερα, και πολλές φορές γράφω τραγούδια και νιώθω πολύ χειρότερα μετά, ή αντίστοιχα όταν παρακολουθώ κάτι, ένα έργο, μια ταινία, ή ακούω κάποια τραγούδια, αισθάνομαι χειρότερα απ’ ό,τι ήμουν πριν, ή κάποιες φορές δεν αισθάνομαι τίποτα. Οπότε νομίζω ότι περισσότερο θεωρώ ότι έχει να κάνει με μια κατάσταση η οποία είναι κάτι το εξωπραγματικό. Δηλαδή, η μουσική είναι κάτι για μένα σαν μια κατάσταση εγκεφαλική, που έχει τη δύναμη να σε μεταφέρει κάπου αλλού. Αυτό είναι η μαγεία της μουσικής. Να μπορείς για λίγο να βγεις από την πραγματικότητα, αν αυτό βέβαια που έχει η μουσική για σένα, μπορεί να στο κάνει. Εννοώ ότι αυτό δεν συμβαίνει με κάθε μουσική, αλλά με αυτή που στον καθένα από μας έχει κάποια επίδραση. Με όποια μουσική τη «βρίσκει» δηλαδή κανείς.»

Πιο σίγουρη, η Κατερίνα Παπαχρήστου δηλώνει πως «Η τέχνη σαφώς έχει ψυχοθεραπευτικό ρόλο, γι' αυτό και χρησιμοποιείται από την ψυχιατρική - αυτό από μόνο του λέει πολλά! Η δύναμη της μουσικής είναι τεράστια και σε μια συναυλία, η/ο μουσικ@ και το κοινό μπορούν να γίνουν ένα. Προσωπικά, αισθάνομαι πολύ κοντά με τα άτομα που ακούνε τη μουσική μου και με εκείνα που έρχονται στις συναυλίες μου, ακόμα κι αν δεν τα γνωρίζω. Και αυτή η εγγύτητα, παρόλο που με κάνει να νιώθω πολύ ευάλωτη, έχει μεγάλη θεραπευτική δύναμη. Και εκπαιδευτική :-)».

«Η μουσική είναι μια πολυδιάστατη γλώσσα με ποικίλους ρόλους και λειτουργίες. Ο εκπαιδευτικός και ψυχοθεραπευτικός της ρόλος αποτελούν μόνο κάποιες από τις εκφάνσεις της.», απαντά πιο αναλυτικά ο Επαμεινώνδας Καραΐσκος. «Πιο πολύτιμος είναι ίσως ο ρόλος της ως αναπόσπαστο κομμάτι μιας αποκαλυπτικής, συλλογικής μνήμης, η οποία καθημερινά φθίνει και μεταβάλλεται σε ένα είδος νοσηρής συλλογικής άνοιας. Σχετικά με το δεύτερο ερώτημα, θα έλεγα ότι η τέχνη δεν περιορίζεται πάντα στα στενά πλαίσια του νοήματος. Η ουσία είναι να φτάσουμε στον πυρήνα της μέσω των "αμόλυντων", συγκινησιακών εμπειριών και των ισχυρών βιωματικών καταστάσεων.»

«Αν σκεφτούμε τη μουσική ως έναν τρόπο ανακάλυψης και παιχνιδιού, τότε σίγουρα θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τη θεραπευτική της διάσταση.» απαντά ο Παντελής Νικηφόρος, για να διευκρινίσει: «Με την προϋπόθεση ο δέκτης να θέλει και να αναζητά καταφύγιο σε αυτές τις όψεις της τέχνης. H συνύπαρξη επίσης και το μοίρασμα ανάμεσα στους συντελεστές και το κοινό, τις ώρες που διαρκεί μια συναυλία ή μια παράσταση, είναι ιδανικές συνθήκες για να συμβεί κάτι τέτοιο.»

Αυτό που μπορούμε να περιμένουμε, λοιπόν, είναι το μοίρασμα, η εγγύτητα, το αγκάλιασμα, και η επικοινωνία…

... καλά, το ότι θα ακούσουμε πολύ καλή μουσική, αυτό το ξέραμε.