Release Athens: Beth Gibbons, Bill Ryder-Jones @ Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού, 20/07/25

Προσέξτε τώρα, δε θα μπορούσε η Beth Gibbons να περιοδεύει ερμηνεύοντας τραγούδια των Portishead μόνο; Δε θα είχε τον ίδιο ή και περισσότερο κόσμο στο θέατρο του Λυκαβηττού (που ήταν πάντως προς το γεμάτο, απέχοντας αρκετά βεβαίως από το sold out); Δε θα συνεπικουρούσε σύσσωμο το κοινό της, που έτσι κι αλλιώς στην πλειοψηφία του αποτελούνταν από ανθρώπους που πρόλαβαν τους δίσκους των Portishead όταν κυκλοφόρησαν, στο πόσο καλή ήταν, μόνο και μόνο επειδή άκουσαν αγαπημένα τους τραγούδια; Θα μπορούσε όλα αυτά, είναι η απάντηση, αλλά αυτή δε θα ήταν η Beth Gibbons.

Αντίθετα τι κάνει; Παραμένει στα παρασκήνια για χρόνια και εμφανίζεται ξαφνικά με έναν δίσκο που μπαίνει δικαίως και κατευθείαν στις λίστες με τα καλύτερα της χρονιάς. Και όταν περιοδεύει, στηρίζει απόλυτα αυτήν ακριβώς τη δουλειά της, επενδύει στην επιτυχία της, δεν εκπληρώνει αλόγιστα τις απαιτήσεις του ακροατηρίου της αλλά τους καλεί μαζί της στην σημερινή της καλλιτεχνική δήλωση. Και δικαιώνεται πανηγυρικά. Κάνει και κάτι άλλο βέβαια, που αποδεικνύεται και το κλειδί μιας συγκλονιστικής εμφάνισης, αλλά περισσότερα για αυτό σε λίγο.

Ας γυρίσουμε πρώτα στην αρχή της βραδιάς όπου ο Bill Ryder-Jones προσπάθησε μόνος με μία τσελίστρια να μας δείξει μέρος από το μεγάλο ταλέντο του. Αγαπημένος ήδη από την εποχή που πιτσιρικάς σχημάτιζε τους Coral και συμμετείχε στα πιο επιτυχημένα (όχι απαραιτήτως και καλύτερα) άλμπουμ τους, έχει και αξιοσημείωτη solo καριέρα με αρκετό κοινό. Κι αυτός με περσινή κυκλοφορία, όμως η λιτή ενορχήστρωσή του επί σκηνής και η χαμηλών τόνων εμφάνισή του σε όλα τα επίπεδα (κιθάρα, φωνή, παρουσία) δεν μπόρεσε να παρασύρει το κοινό. Η ανέξοδη κριτική θα ήταν πως ήταν άνευρος, αλλά προσεκτική ακρόαση αποκαλύπτει και κάτι διαφορετικό.

Ως ακροατής, έλαβες αυτό που πρόσφερες. Κοινώς οι λίγοι, ομολογουμένως, που του χάρισαν την προσοχή τους, τους επιστράφηκε με μία πλούσια συναισθηματικά τραγουδοποιία, ευαίσθητη και τρυφερή. Οι υπόλοιποι μάλλον γύρισαν τα κεφάλια τους όταν ήταν πια πολύ αργά και έκλεινε το set με το υπέροχο “Seabirds” (κι αυτό πάντως κατώτερο της στουντιακής εκτέλεσης). Ο ίδιος όμως ήταν σε καλή διάθεση, ευχαριστώντας όσους τον χειροκρότησαν ζεστά ενώ πείραζε το κοινό παίζοντας την εισαγωγή από τα “Shine On You Crazy Diamond” και “There She Goes” και λέγοντας στη συνέχεια: «Αυτό θέλετε να ακούσετε ε; Κι εγώ. Παίρνετε όμως αυτό που πληρώσατε».

Η αντίθεση λοιπόν ήταν πολύ έντονη όταν βγήκε η Beth Gibbons στη σκηνή. Όσοι έχουμε δει κάποια από τα αρκετά βίντεο που κυκλοφορούν online ήμασταν ψυλλιασμένοι, αλλά είναι άλλο να το βλέπεις και άλλο να το ζεις. Με ένα συγκρότημα επτά ατόμων να την στηρίζει, η Βρετάνη ερμηνεύτρια είχε κερδίσει το παιχνίδι ήδη πριν βγει στη σκηνή, πριν καν ξεκινήσει την περιοδεία. Κέρδισε επιλέγοντας μία ομάδα απίστευτων μουσικών που απέδωσαν τα τραγούδια ακριβώς όπως στο δίσκο …αλλά καλύτερα.

Ήταν φοβερή εμπειρία να βλέπεις και κυρίως να ακούς πώς αποδίδονται όλες οι λεπτομέρειες της μουσικής, ειδικά τα σημεία εκείνα που ένα παράταιρο βιολί, ένα μουσικό πριόνι, ένα απρόσμενο κρουστό έδινε στο τραγούδια τη λεπτομέρεια εκείνη που δεν ήξερες μέχρι εκείνη τη στιγμή ότι χρειαζόταν. Η ενορχήστρωση ήταν ταυτόχρονα λιτή και πλούσια, με την αντίφαση αυτή να εξηγείται από το γεγονός ότι κάθε ήχος έμοιαζε τόσο τέλεια τοποθετημένος πάνω σε έναν σκελετό-σύνθεσης και το συγκρότημα τόσο δεμένο, που δεν περίσσευε τίποτα και τίποτα δεν έλειπε. Στα παραπάνω ας προσθέσουμε και τον καταπληκτικό ήχο, από τους καλύτερους που μπορώ να θυμηθώ σε ανοιχτή συναυλία στην Ελλάδα, και εξηγούνται όλα.

Το πιο παράδοξο από όλα, ήταν ότι έμοιαζε η Gibbons να είναι η άγκυρα των μουσικών, το σημείο τομής τους, το στήριγμα του οικοδομήματος, και όχι το ανάποδο όπως συχνά συμβαίνει με τους solo καλλιτέχνες. Η δική της παρουσία, η αψεγάδιαστη φωνή της, γείωνε τη μουσική και έδινε νόημα σε όσα συνέβαιναν γύρω της. Έπαιξε ολόκληρο το “Lives Outgrown” και δύο τραγούδια από τη συνεργασία της με τον Rustin Man, με τον χαρακτηριστικό τρόπο της: Σοβαρή και χαμένη στην ερμηνεία της, λιγομίλητη και κρεμασμένη από το μικρόφωνο, παρότι στις λίγες φορές που απευθύνθηκε στους θεατές ήταν, όχι απλά ευδιάθετη αλλά και παιδικά χαρούμενη, ευχαριστώντας πολλές φορές και θερμά την, δικαίως, αποθεωτική αντιμετώπισή της, ενώ στο τέλος του κανονικού set με χιουμοριστικές εκφράσεις μας έκλεινε το μάτι ότι «εμείς τώρα φεύγουμε, αλλά θα ξαναβγούμε».

Και ξαναβγήκαν, για να λουστούν ακόμα περισσότερο με επευφημίες για δύο καταπληκτικές εκτελέσεις των “Roads” και “Glory Box” που υπάρχουν σοβαρότατες επιφυλάξεις για το αν ακόμα κι οι ίδιοι οι Portishead στα νιάτα τους θα μπορούσαν να κοντράρουν και το “Reaching Out” να ορίζει το τέλος της βραδιάς. Ο κόσμος έφευγε σε γενικό παραλήρημα, με μεγαλόστομες εκφράσεις για «συναυλία της χρονιάς», «της δεκαετίας», «του αιώνα» να ακούγονται δεξιά κι αριστερά, ξεκάθαρα υπό την επήρεια της εμπειρίας, να όμως που και τόσες ώρες μετά, διεκδικούν ακόμα την αλήθεια τους.

Φωτογραφίες: Γιώργος Κρίκος