«A Beginner's Guide»: Avant-Garde Jazz

H πιο προχωρημένη και πειραματική εκδοχή της jazz

O όρος αβάν-γκαρντ ακολουθεί καθετί πρωτοποριακό και καινοτόμο. Στην τέχνη ορίζεται ως κάτι τολμηρό που είναι λίγο έως πάρα πολύ μπροστά από την εποχή του. Σε αυτή την μουσική, αυτό το στιλ παιξίματος ήταν ειλικρινά πολύ προχωρημένο για το 1960 που ξεκίνησε. Με πολύ απλά λόγια αυτό το παρακλάδι της jazz είναι πειραματικό, ελεύθερο και αρκετά πνευματικό με ένα πρωτοποριακό χαρακτήρα και μια επαναστατική λογική, όχι ρήξης με το παραδοσιακό, αλλά εξέλιξης και ανορθόδοξης πορείας. Το είδος προσπαθεί να σπάσει τα όρια, αλλάζοντας τον ρυθμό, την αρμονία, την μελωδία και εν μέρει τα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν. Βασικό του στοιχείο είναι ο αυτοσχεδιασμός και η παλαβή δομή που προκύπτει από αυτόν.

Οφείλουμε να καταγράψουμε (ειδικά) την απουσία δύο δίσκων που δεν συμπεριλήφθηκαν στην λίστα. Περιέχουν μεν πολλά στοιχεία του είδους και σίγουρα το επηρέασαν (θα μπορούσαν άνετα να είναι στην κορυφή κάθε λίστας), αλλά τελικά καθόρισαν άλλα παρακλάδια της jazz. Μιλάμε για τα "A Love Supreme" του John Coltrane το οποίο θα το έλεγες την κορυφή της spiritual jazz και το "Bitches Brew" του Miles Davis το οποίο όρισε τη fusion jazz. Αν δεν είχαμε ήδη αφιερώματα σε αυτούς τους τεράστιους καλλιτέχνες (πάτησε πάνω στα ονόματα τους για να τα διαβάσεις), ίσως χωρούσαμε και τα άλμπουμ "Sun Ship" και "Big Fun" στον παρακάτω οδηγό.

Αν και δεν υπάρχουν τόσο ευδιάκριτα σαφείς διαχωρισμοί, αποκλείστηκαν από την λίστα μας επίσης υπέροχοι δίσκοι που ακούγονται όμως πιο ακραίοι και ενδεχομένως πιο αυτοσχεδιαστικοί, καθώς ανήκουν στην ας πούμε free jazz σκηνή (το λες και παρακλάδι της avant-garde), όπως τα "Ascension" και "Meditations" του Coltrane, το "Free Jazz" από The Ornette Coleman Double Quartet, το "Eternal Rhythm" του Don Cherry , το "Spiritual Unity" από Albert Ayler Trio και το "Machine Gun" από The Peter Brötzmann Octet. 

Τέλος, κάποιοι δίσκοι έπρεπε ή καλύτερα θα μπορούσαν να μπουν, αλλά έχασαν την είσοδο στον οδηγό στις λεπτομέρειες ή απλά (βάσει προσωπικού γούστου) δεν ακούγονται σε εμάς τόσο αβανγκαρντίστικα όσο οι βασικοί της δεκαπεντάδας. Αυτά είναι τα "Conference Οf Τhe Birds" από David Holland Quartet, το "The World Of Cecil Taylor" από Cecil Taylor και το "Dialogue" του Bobby Hutcherson.

Εάν ψάχνετε συνεχιστές ή τέλος πάντων πιο πρόσφατες δουλειές, κάντε τον κόπο και ακούστε από John Zorn το "Naked City", φυσικά από Kamasi Washington το "The Epic" και από τους The Necks το "Hanging Gardens".

Το μόνο σίγουρο είναι, όπως και να τα πούμε ή όπου κι αν τα εντάξουμε, ότι παρακάτω θα βρείτε μερικούς εξαιρετικούς δίσκους και μερικά από τα καλύτερα jazz (έστω και λίγο τρελαμένα) κομμάτια που γράφτηκαν ποτέ. Το μόνο κακό είναι ότι θα διαπιστώσετε ότι πολλά φρέσκα και σύγχρονα πράγματα που ακούμε τώρα, δεν έχουν την παραμικρή φρεσκάδα και προοδευτικότητα αν συγκριθούν με τα παρακάτω. Η μουσική παρά τα άπειρα (σημερινά) παρακλάδια, δύσκολα εξελίσσεται πλέον. Η λίστα αυτή δυστυχώς ή ευτυχώς το αποδεικνύει αυτό. Η σειρά είναι χρονολογική.

Μπορείτε να διαβάσετε και τους οδηγούς μας στους John ColtraneMiles DavisCharles MingusThelonious Monk και Ornette Coleman.

Rocking.gr Avant-Garde Jazz Spotify List


Ornette Coleman - The Shape Οf Jazz Τo Come
Atlantic (1959)

Ornette Coleman - The Shape Οf Jazz Τo Come

Μετά το ντεμπούτο του "Something Else! The Music Οf Ornette Coleman" το οποίο είχε πιο κλασικές jazz φόρμες, έρχεται αυτό το αδιανόητα πειραματικό αριστούργημα. Ο δίσκος που κατά πολλούς όρισε αυτό το προχωρημένο υποείδος. Ο τίτλος του προφητικός και ιδιαίτερα εύστοχος. Η μουσική θα έλεγε κανείς ότι είναι θεότρελη. Μπορείς να χορεύεις ασταμάτητα για κοντά 40 λεπτά σε έκσταση, παρότι δεν θα βρεις εύκολα σταθερό ρυθμό. Έχει και τα ήρεμα σημεία του όπως στην σύνθεση "Peace", δεν είναι θορυβώδες και παλαβό συνεχώς. Η νεανική αθωότητα αυτού του μύθου κατέληξε να φτιάξει μια γοητευτική μουσική περσόνα που κατάφερε να πλάσει τον τόνο του σαξοφώνου με την δική του οπτική. Μια οπτική που έκανε τον ήχο του μοναδικό και τόσο επιδραστικό που πολύ διδάχθηκαν αλλά λίγοι έφτασαν. Εδώ ο συνδυασμός με την τρομπέτα (ή κορνέτα καλύτερα) του Don Cherry είναι φανταστικός. Οι μελωδίες είναι τρομακτικά όμορφες.


Max Roach - We Insist! Max Roach's Freedom Now Suite
Candid (1961)

Max Roach - We Insist! Max Roach's Freedom Now Suite

Και πώς να μην τον αγαπήσεις τον Max Roach; Μία από τις δυνατότερες «φωνές» στη jazz για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ριζοσπάστης και ριζοσπαστικός, συχνός συνεργάτης του Archie Shepp, ένας από τους καλύτερους ντράμερ στην jazz ιστορία και σύζυγος της Abbey Lincoln, ίσως της πιο υποτιμημένης γυναικείας φωνής στη jazz. Η Lincoln έχει και εξέχοντα ρόλο στο συγκεκριμένο δίσκο αφού τα φωνητικά της εκφράζουν με εκπληκτική σαφήνεια και δύναμη τους πολιτικούς στίχους αλλά ταυτόχρονα αποτελεί ουσιαστικά και ένα ακόμα όργανο στο γκρουπ των μουσικών. Παρότι το "Driva Man" είναι το πιο γνωστό τραγούδι του δίσκου (οι Manfred Mann's Earth Band ανακάλυψαν την pop μελωδία του και το μετέτρεψαν στο "Time Is Right" χωρίς το απαραίτητο credit) o συγκεκριμένος δίσκος είναι από αυτούς που κυλάνε νεράκι και κανέναν δε θα έπρεπε να τρομάζει ο avant garde χαρακτηρισμός του. Κι αν οι περισσότεροι μουσικοί βρίσκονται στα καλύτερά τους, δε θέλει μεγάλη προσοχή για να καταλάβει κανείς ότι αυτός που κινεί τα νήματα και ορίζει απόλυτα το ρυθμό και τις εντάσεις των συνθέσεων είναι ο Max Roach.


Charles Mingus - The Black Saint Αnd Τhe Sinner Lady
Impulse! (1963)

Charles Mingus - The Black Saint Αnd Τhe Sinner Lady

Θα μπορούσε να το πει κάποιος και big band jazz υπό διαταραχή προσωπικότητας αφού η 11-μελής ορχήστρα παραπέμπει στο κλασικό αυτό είδος της jazz, αλλά το αποτέλεσμα μπορεί μόνο ως μακρινός απόγονος να συνδεθεί με αυτό. Η προσέγγιση της μουσικής γίνεται με προσήλωση στη σύνθεση και την ενορχήστρωση και μικρό περιθώριο για αυτοσχεδιασμούς, ακόμα και τα solo είναι περιορισμένα και ενταγμένα σε ένα πλαίσιο που είχε ήδη καθοριστεί στο μυαλό του Mingus. Το βάρος πέφτει στο συνθετικό και ενορχηστρωτικό κομμάτι και έχει φτιαχτεί με τρόπο που να αντανακλά ένα μπαλέτο. Ξεχάστε την avant garde jazz ως μία θορυβώδη και δύσκολη να την παρακολουθήσεις μουσική. Εδώ ο πειραματισμός βρίσκεται στο βάθος του συνόλου υπό το όραμα ενός έτσι κι αλλιώς από τους μεγαλύτερους συνθέτες που έβγαλε ποτέ η jazz συνολικά.


Eric Dolphy - Out Τo Lunch
Blue Bote (1964)

Eric Dolphy - Out Τo Lunch

Όπως στους περισσότερους δίσκους της Blue Note της περιόδου, κοιτάς τους μουσικούς που συμμετέχουν στο δίσκο και δεν καταλαβαίνεις ποιος είναι ο leader και ποιοι ακολουθούν. Έτσι κι αλλιώς οι εμφανίσεις του ενός στους δίσκους των άλλων ήταν δεδομένη. Κάπως έτσι και ο Eric Dolphy που είχε ήδη διαπρέψει ως sideman δίπλα σε μορφές όπως ο Charles Mingus, ο John Coltrane, ο Ornette Coleman βρέθηκε εδώ να ηγείται ενός γκρουπ μουσικών με ισχυρή προσωπικότητα ο καθένας τους. Το "Out To Lunch" είναι η χρυσή τομή ανάμεσα στο hard bop και την avant garde. Ο Dolphy παίζει τρία πνευστά (κλαρινέτο, φλάουτο και φυσικά σαξόφωνο), ο Bobby Hutcherson στο βιμπράφωνο αρκετές φορές κλέβει την παράσταση και όλη η υπόλοιπη μπάντα ακολουθεί σαν δεμένη από ένα λάστιχο. Αρκετά ελαστικό ώστε να ξεφεύγουν ο ένας από τον άλλον αλλά ποτέ τόσο ώστε να απομακρύνονται εντελώς. Ο Freddie Hubbard στην τρομπέτα είναι αυτός που έχει τον μάλλον άχαρο αλλά κομβικό ρόλο να τους κρατάει προσγειωμένους.


Andrew Hill - Point Of Departure
Blue Note (1965)

Andrew Hill - Point Of Departure

Σαν μία επανάληψη του "Out To Lunch" ή σαν το μικρό αδερφάκι του, έχουμε και πάλι εδώ τον Eric Dolphy στα πνευστά του, την ίδια ρυθμική βάση με τον Richard Davis και τον Tony Williams αλλά και κάποιες σημαντικές διαφορές. Αντί βιμπράφωνου εδώ έχουμε το πιάνο του Andrew Hill να παίρνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο (οπότε ο ήχος είναι ίσως πιο οικείος) ενώ στην τρομπέτα ο Kenny Dorham κανένα άγχος δεν έχει να κρατήσει τα προσχήματα και είναι ο πρώτος που τραβάει τις συνθέσεις στα άκρα. Η συμμετοχή και δεύτερου σαξοφωνίστα (tenor στο alto του Dolphy) στο πρόσωπο του Joe Henderson δίνει ακόμα μεγαλύτερο βάθος στον ήχο του συγκροτήματος και το αποτέλεσμα, όσο επιθετικό κι αν είναι στη συνθετική του προσέγγιση, είναι ίσως από τα πιο προσβάσιμα της λίστας μας, για όποιον τουλάχιστον έχει εξοικειωθεί με το hard bop ήδη.


Archie Shepp - Fire Music
Impulse! (1965)

Archie Shepp - Fire Music

Πολύ πολύ αγαπημένη περίπτωση μουσικού, ο Archie Shepp είχε ένα όραμα που ελάχιστοι σύγχρονοί του είχαν. Πολιτικά δραστήριος, μαύρος εθνικιστής (ή όποια είναι η σωστή απόδοση του black nationalist) με έντονες και δυναμικές απόψεις για τα φυλετικά δικαιώματα, φιλαράκι του Max Roach, δημιούργησε αρκετούς δίσκους που δεν μπορούν να μπουν σε κανένα jazz καλούπι, άλλοτε με φωνητικά, άλλοτε με αφρικανικές επιρροές ή με funk κατεύθυνση, πολλές φορές με όλα αυτά μαζί. Αν και αρκετοί από αυτούς τους δίσκους είναι ίσως και καλύτεροι από τον συγκεκριμένο, το "Fire Music" είναι το μόνο που τόσο άνετα χωράει στην κατηγορία avant garde jazz και μόνο. Ως μαθητής του John Coltrane (ο πρώτος του δίσκος ήταν επανεκτελέσεις ή καλύτερα "re-imagining" συνθέσεών του) μπορούσε εξίσου καλά να παίξει με τη μελωδία και την επιθετική αναρχία, να βάλει αφήγηση, να αποδομήσει το πιο pop των τραγουδιών ("The Girl From Ipanema") αλλά πάντα να σου αφήνει μία σταθερά στην οποία να επανέρχεσαι.


Wayne Shorter - The All Seeing Eye
Blue Note (1966)

Wayne Shorter - The All Seeing Eye

Αλλος ένας μεγάλος της jazz παρέδωσε κι αυτός την πιο πειραματική του προσπάθεια, η οποία έτυχε να είναι και εξαιρετική. Εγινε γνωστός για τις post-bop και modal συνθέσεις του, αλλά εδώ δημιουργεί πάνω σε αυτές τις βάσεις κάτι απίθανο και πολύ προχωρημένο. Εκτός του τενόρου σαξοφώνου του ίδιου, στις πέντε συνθέσεις του δίσκου βοήθησαν και οι τεράστιοι Freddie Hubbard στην τρομπέτα, Herbie Hancock στο πιάνο, Ron Carter στο μπάσο και Joe Chambers στα τύμπανα. Μιλάμε για μια all star σύνθεση. Να αναφέρουμε και τους James Spaulding στο άλτο και τον Grachan Moncur III στο τρομπόνι, όπως και τον πολύ Rudy Van Gelder που ηχογράφησε. Εδω ο Shorter τεντώνει τις ιδέες του και προσπαθεί να στείλει την jazz στο άκρο. Ειναι μια εξαιρετική περίοδος για τον ίδιο αλλά και για την σκηνή γενικότερα. Αυτός και όλη η ομάδα είναι ανερχόμενα αστέρια και πιθανά εκείνα τα χρόνια να ήταν ακόμα και πιο ψηλά από Coltrane και Davis που είχαν και τις κακές τους. Ειναι τόσο όμορφο να ακούς τον θόρυβο που παρήγαγαν τότε και να εξιτάρεσαι με τους απίθανους και άρρυθμους αυτοσχεδιασμούς που θυμίζουν ταινία θρίλερ. Αξίζει να ανήκει σε μια λίστα καλύτερων δίσκων.


Komeda Quintet - Astigmatic
Polskie Nagrania Muza (1966)

Komeda Quintet - Astigmatic

O Krzysztof Komeda ήταν ένας Πολωνός πιανίστας και συνθέτης ο οποίος θεωρείται ο νονός της Πολωνικής και γενικότερα της Ευρωπαϊκής jazz. Μιλάμε για έναν μουσικό θρύλο. Δυστυχώς πέθανε μόλις στα 38 του μετά από ένα αυτοκινητιστικό. Είχε συνεργαστεί και με τον Polanski σε πολλά soundtrack (Rosemary’s Baby, The Fearless Vampire Killers, Cul De Sac) και γενικότερα οι συνθέσεις του έντυσαν πάρα πολλές ταινίες της εποχής. Οι τρεις συνθέσεις αυτού του δίσκου αριστουργήματος δεν είναι όσο δύσκολες φαντάζεσαι για προχωρημένες και πειραματικές συνθέσεις, αλλά διαθέτουν μια απίθανη προοδευτικότητα που τις χαρακτηρίζει. Παρότι προχωρημένες κρατάνε ρυθμούς και μελωδίες. Τρεις Πολωνοί λοιπόν (πιάνο, σαξόφωνο, τρομπέτα), ένας Γερμανός στο μπάσο και ένας Σουηδός στα κρουστά, έφτιαξαν μια απίθανη πεντάδα και μας χάρισαν έναν από τους καλύτερους Jazz δίσκους όλων των εποχών. Ο δίσκος επηρέασε την μουσική γενικότερα εκείνη την εποχή στην Ευρώπη. Η έμπνευση του συνθέτη είναι αξιοζήλευτη. Οι ήχοι που ακούγονται είναι φανταστικοί. Η κληρονομιά αυτού του αριστουργήματος είναι τεράστια.


Sonny Rollins - East Broadway Run Down
Impulse! (1967)

Sonny Rollins - East Broadway Run Down

Ο ρυθμός σε αυτόν το δίσκο είναι φαινομενικός. Μιλάμε για απίθανες ιδέες και εξαιρετικές μελωδίες που πάτησαν πάνω στο ασύλληπτο ρυθμικό κομμάτι των Jimmy Garrison και Elvin Jones. Για το σαξόφωνο του Sonny Rollins δεν μπορείς να πεις και πολλά. Ο Κολλοσός  του σαξοφώνου, όπως και ο υπέροχος δίσκος του "Saxophone Colossus", είναι πραγματικά ένας στυλοβάτης του ήχου. Οι συνθέσεις εδώ κινούνται από hard bop μέχρι πειραματική free jazz. Ειναι εντυπωσιακό πως ένας καλλιτέχνης εκείνης της εποχής παράγει και δημιουργεί κάτι τόσο ασύλληπτα για τότε προοδευτικό και ενδεχομένως δύσκολο για τα αυτιά του ακροατή. Η τρομπέτα του τεράστιου Freddie Hubbard στο πρώτο και ομότιτλο κομμάτι κάνει την διαφορά. Καθε λεπτό στις συνθέσεις είναι και μια μικρή έκπληξη. Εκει που όλα είναι ομαλά, έρχεται η έκρηξη. Εκει που όλα ακούγονται με ρυθμό, όλα χάνονται και παλαβώνουν. Εκει που η μουσική είναι γαλήνια, γίνεται παραδόξως παρανοική. Ο Νεουορκέζος σαξοφωνίστας εδώ παρουσιάζει το πιο νεοϋορκέζικο δίσκο του.


Sam Rivers - Contours
Blue Note Records (1967)

Sam Rivers - Contours

Ίσως ο Rivers δεν έλαβε ποτέ την αναγνώριση που του αξίζει. Είναι παράδοξο καθώς είναι μέσα στους πρωτοπόρους του κινήματος και γενικότερα εκείνη την δεκαετία παρουσίασε πολλές jazz ιδέες που βοήθησαν στην εξέλιξη πολλών παρακλαδιών της μουσικής αυτής. Ο σαξοφωνίστας (παίζει και φλάουτο) εδώ έχει γράψει τέσσερις υπέροχες συνθέσεις και με την βοήθεια των Ron Carter στο μπάσο, Joe Chambers στα κρουστά, Herbie Hancock στο πιάνο, Freddie Hubbard στην τρομπέτα, αλλά και του Rudy Van Gelder στην εγγραφή, παρουσίασε ένα αριστούργημα. Αυτά τα ονόματα θα τα βρείτε και σε αλλους δίσκους της λίστας. Ειναι all star ομάδα. Ο δίσκος ακολουθεί τις βασικές γραμμές της Post Bop. Είναι ξεκάθαρο ότι η έμπνευση του είναι η αποφασιστικότητα του να βγάλει αυτόν τον ασυμβίβαστο προσωπικό ήχο σε μια εποχή που μεγαθήρια του ήχου τράβαγαν τα φώτα πάνω τους. Αυτό του το πείσμα τον δικαίωσε και κατάφερε να δώσει έναν εκπληκτικό δίσκο άξιο των συνοδοιπόρων του.


Pharoah Sanders - Karma
Impulse! (1969)

Pharoah Sanders - Karma

Αν σας ρωτούσε ποτέ κάποιος ποιο είδος μουσικής είναι το λιγότερο πιθανό να γεννήσει ποτέ ένα χιτάκι, η avant garde jazz δε θα ήταν από τα πρώτα είδη που θα σκεφτόσασταν; Τι να πει λοιπόν κάποιος για τον Φαραώ της jazz που κατάφερε ακριβώς αυτό. Σε έναν δίσκο μάλιστα με δύο συνθέσεις όλες κι όλες, την εξής μία "The Creator Has A Master Plan". Ο δίσκος ανήκει εξίσου στην spiritual jazz, αν πούμε ότι αυτή αποτελεί ξεχωριστό υποείδος, και έχει την αίσθηση λιτανείας σε όλη τη διάρκειά του. Εξού και ως φυσιολογική εξέλιξη ο ψαλμός "the creator has a master plan, peace and happiness for everyone" μαζί με τα παρατεταμένα yeah yeah του. Το μυστικό εδώ βρίσκεται στα κρουστά και το φλάουτο που δημιουργούν μία ατμόσφαιρα παραδεισένιας γαλήνης, πάνω στην οποία πατάει το σαξόφωνο του Sanders, για να συνεπικουρήσει αρχικά και για να διαλύσει στη συνέχεια όταν σε μία μακρόπνοη παροξυσμική κρίση χτυπιέται θορυβωδώς πάνω στα υπόλοιπα όργανα.


Sonny Sharrock - Black Woman
Vortex (1969)

Sonny Sharrock - Black Woman

Λίγοι δίσκοι του αφιερώματος και γενικότερα του ιδιώματος στηρίζονται στην κιθάρα και ακόμα λιγότεροι έχουν φωνητικά. Εδώ, η τότε γυναίκα του Sharrock, Linda, χαρίζει την φωνή της στα κομμάτια. Μιλάμε για φωνητικά και όχι τραγούδι. Δεν λέει καν λέξεις. Ουρλιαχτά και κορόνες. Φωνές και τσιρίδες. Ο Sonny είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Η γυναίκα του ακόμα περισσότερο. Ο δίσκος είναι τόσο ιδιαίτερος που δεν μοιάζει με κανέναν της λίστας. Ειναι ακραία πειραματικός και θορυβώδεις και ουσιαστικά μπολιάζει εντελώς άρρυθμα πράγματα και θορύβους από χορδές, πλήκτρα, φωνές και κρουστά. Αν κυκλοφορούσε φέτος θα έλεγαν όλοι τι πειραματική δισκάρα είναι αυτή και πόσο μπροστά είναι ο αυτοσχεδιασμός και τι παρανοϊκές ιδέες ακούμε εδώ και τι ναρκωτικά κατέβασαν για να βγει αυτό και πόσο τεράστιο noise-κάτι είναι τούτο! Ομως αυτό γράφτηκε πριν πενήντα χρόνια παρακαλώ!! Τα λόγια λοιπόν είναι περιττά. Ο δίσκος είναι αιώνες μπροστά από την εποχή του. Δεν θυμίζει σε πολλά jazz και γενικότερα μουσική, αλλά σίγουρα είναι το πιο προχωρημένο ηχητικό παραλήρημα της προοδευτικής μουσικής.


Alice Coltrane ft. Pharoah Sanders - Journey In Satchidananda
Impulse!

Alice Coltrane ft. Pharoah Sanders - Journey In Satchidananda

Οι βιαστικοί (αν όχι και σεξιστές) θα υποτιμήσουν την προσφορά της στην jazz περιορίζοντάς την στην πνευματική και κατά συνέπεια και μουσική μετάλλαξη του συζύγου της, John Coltrane. Μεγάλο λάθος όπως αποδεικνύει η πλούσια δισκογραφία της και ιδιαίτερα η τριάδα δίσκων που κυκλοφόρησε στις αρχές των 70s για την Impulse. Στο jazz κύκλωμα μπήκε ως πιανίστρια, αλλά τελικά καθιερώθηκε (και) ως αρπίστρια και αυτή της η ιδιαιτερότητα έδωσε και τον ξεχωριστό χαρακτήρα στη μουσική της. Στο συγκεκριμένο δίσκο συνεπικουρείται από τον Pharaoe Sanders του οποίου η πνευματικότητα έδενε απόλυτα με αυτή της Alice. Το αποτέλεσμα είναι ένα πολύ «δικό της» είδος jazz, συχνά μακριά από τα δεδομένα σόλο, βασιζόμενο περισσότερο στα στρώματα ήχων και τις δονήσεις (τα vibes ντε) της συμπαντικής της φιλοσοφίας. Για αυτές τις τελευταίες μπορείτε να «κατηγορήσετε» και την ενορχήστρωση με τανπούρα, ούτι και διαφόρων ειδών καμπανάκια χωρίς τα οποία ο δίσκος σίγουρα θα ήταν λιγότερο avant garde και περισσότερο σκέτο jazz.


Sun Ra - Space Is Τhe Place
Blue Thumb (1973)

Sun Ra - Space Is Τhe Place

Χάος η δισκογραφία του Sun Ra αφού θα έλεγε κάποιος ότι όπου έβρισκε χώρο και χρόνο ηχογραφούσε. Low Fi, πειραματικός, θορυβώδης, ατμοσφαιρικός, πρώιμα ηλεκτρονικός, όλα τα έχει κάνει σε λιγότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Ελάχιστα ηχογράφησε σε μεγάλη εταιρία και γενικά δε θα ήταν άστοχο να πούμε ότι ήταν εκτός jazz κυκλώματος λίγο ως πολύ. Άρχισε να αποκτά δημοφιλία και το έργο του επανεκτιμήθηκε μετά το θάνατό του το 1993. Από τις ατελειώτες επιλογές που μας δίνει η καριέρα του επιλέγουμε το "Space Is The Place" όχι απαραίτητα γιατί είναι το καλύτερο (δε θα πούμε και ψέματα ότι έχουμε ακούσει τα άπαντα) αλλά γιατί είναι απόλυτα χαρακτηριστικό. Από την θεολογική διαστημική του ψύχωση και τα chants που τη συνοδεύουν, μέχρι τη μη γραμμική, αρμονική, τονική ηχητική του άποψη και όποια άλλη μουσική νόρμα θέλετε να παραβιάσει. Όλα αυτά όμως είναι που κάνουν τελικά τη δουλειά του τόσο ελκυστική και ιδιοσυγκρασιακή.


Herbie Hancock - Sextant
Columbia (1973)

Herbie Hancock - Sextant

Αυτός είναι ο άνθρωπος που εξέλιξε και έφερε την jazz πολύ κοντά στην προοδευτική και ψυχεδελική rock, αλλά ακόμα και στην προοδευτική ηλεκτρονική μουσική. Το τι έκανε ο Mwandishi στα πλήκτρα και τα synths δεν μπορείς να τα διανοηθείς. Σε αυτό το αριστούργημα έβαλε τα δάχτυλα του πάνω σε Fender Rhodes πιάνο, Clavinet, Mellotron πλήκτρα, αναλογικό ARP 2600, ARP Pro Soloist synth και Moog synthesizer. Ακόμα παλεύουν να βγάλουν τέτοια πράγματα σύγχρονοι DJ και συνθέτες με υπολογιστές και δεν τα καταφέρνουν. Ο δίσκος είναι ένα funk-rock-psychedelic-progressive-electronic-jazz παραλήρημα. Οι ήχοι προφανώς και είναι παλαβοί, οι συνθέσεις προφανώς και είναι επιμελημένα και ηθελημένα ασύντακτες και η ενορχήστρωση προφανώς και είναι ασυνδετη και αβαντγκαρντίστικη μέχρι αηδίας. Αν μερικοί από τους από πάνω δίσκους ήταν αιώνες μπροστά από την εποχή τους αυτό ήταν χιλιετίες.

Rocking.gr Avant-Garde Jazz Spotify List

  • SHARE
  • TWEET