Harder Than Steel: Μια αναδρομή στη δισκογραφία των Jag Panzer

Υπάρχει αδικία στη μουσική βιομηχανία; Φυσικά και υπάρχει, καθώς τόσες και τόσες αξιόλογες μπάντες, οι οποίες παλέψανε πραγματικά μέσα σε δύσκολες συνθήκες και συγκυρίες και υπερνικώντας όλα τα εμπόδια κυκλοφόρησαν φανταστικές δουλειές, χωρίς ποτέ να εισπράξουν την επιτυχία που πραγματικά άξιζαν. Τρανταχτό παράδειγμα τέτοιας μπάντας οι Jag Panzer.

Σχεδόν 30 χρόνια μετά την πρώτη επίσημη κυκλοφορία του group και με 9 full length άλμπουμ στην πλάτη τους, αποφάσισαν να βάλουν ένα τέλος στη γεμάτη από μεγάλες δισκογραφικές δουλειές καριέρα τους, για λόγους που πλέον όλοι, λίγο ή πολύ, γνωρίζουμε μέσα από δηλώσεις μελών της μπάντας, που κατά καιρούς διαβάσαμε στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Δε θα αναφερθώ σε αυτές, καθώς πιστεύω πως το τοπίο είναι ακόμη θολό σε σχέση με τις πραγματικές αιτίες, ενώ δεν έχουμε ακούσει ακόμη τον Conklin, που κατηγορείται πως με την αποχώρησή του ανάγκασε τους υπόλοιπους να πάρουν την τελεσίδικη απόφαση. Αλλά ας πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή.

Στο Τέξας, στις αρχές της δεκαετίας του '80, οι Mark Briody (κιθάρα), John Tetley (μπάσο), Harry Conklin (φωνή), παρέα με τον drummer Rick Hilyard, φτιάχνουν τους Tyrant, μόνο και μόνο για να μετονομαστούν λίγο αργότερα σε Jag Panzer (εμπνευσμένο από το γερμανικό τανκ Jagdpanzer), μόλις αποκαλύφθηκε πως το όνομα ήταν καπαρωμένο από κάποιους τύπους από την California. Αφού είχαν κυκλοφορήσει αρκετά demo, επιτέλους βρήκαν το πολυπόθητο δισκογραφικό συμβόλαιο και υπό τη σκέπη της Azra Records κυκλοφορούν το...

"Tyrants" EP - 1983
Η «ανωριμότητα» των νεαρών μουσικών και η μέτρια παραγωγή δε μπορούν να κρύψουν δυο πράγματα: την προοπτική του συγκροτήματος και τη φωνάρα του Conklin. Τέσσερις συνθέσεις ακατέργαστου heavy metal, σαφέστατα επηρεασμένου από το NWOBHM, χωρίς φανφάρες και εντυπωσιασμούς, με το "Iron Shadows" να είναι το τραγούδι που έδινε το στίγμα της μουσικής κατεύθυνσης που θα ακολουθήσουν.
Lineup: Mark Briody, John Tetley, Hary Conklin, Rick Hilyard
Track list: Battle Zones, Death Row, Metal Melts The Ice, Iron Shadows

"Ample Destruction" - 1984
Ή όπως αλλιώς θα λέγαμε, ο δίσκος που θα ήταν αρκετός για να κάνει το συγκρότημα μύθο, ακόμη και αν δεν είχε καταφέρει να κυκλοφορήσει τίποτα άλλο, και ο οποίος ήταν αυτός που κατάφερε να κρατήσει τον κόσμο ζεστό 13 ολόκληρα χρόνια, περιμένοντας το reunion, αλλά ας μην προτρέχουμε. Στο "Ample Destruction" ακούμε τη μπάντα να ωριμάζει συνθετικά και μουσικά, η παραγωγή βελτιώνεται, προσλαμβάνουν τον Joey Tafolla στη θέση του lead κιθαρίστα και το αριστούργημα είναι προ των ...στερεοφωνικών. Από τη στιγμή που ξεκινάει το "Licensed To Kill" να θερίζει καθώς βγαίνει από τα ηχεία και μέχρι να επέλθει η κορύφωση με το "The Crucifix", με το μόνο που έρχεται ο ακροατής αντιμέτωπος είναι η μουσική τελειότητα. Καταιγιστικά riff, απίστευτα solo, φοβερό rhythm section και η φωνή του Τύραννου, η οποία φέρνει ρίγη και ανατριχίλα. Αλμπουμ μνημείο στο χώρο και απαραίτητο απόκτημα για οποιονδήποτε οπαδό της σκληρής μουσικής. Αργότερα ο δίσκος επανεκδόθηκε, χωρίς την άδεια του συγκροτήματος, από δύο εταιρείες, με διαφορετικά εξώφυλλα και την προσθήκη έξτρα υλικού.
Lineup: Mark Briody, Joey Tafolla, John Tetley, Hary Conklin, Rick Hilyard
Track list: Licensed To Kill, Warfare, Symphony Of Terror, Harder Than Steel, Generally Hostile, The Watching, Reign Of The Tyrants, Cardiac Arrest, The Crucifix

Τα χρόνια της «απαξίωσης»
Οι καιροί εκεί γύρω στο 1985 είναι σκληροί. Πολλές μπάντες έχουν εμφανιστεί και οι Panzer προσπαθούν να ξεχωρίσουν ανάμεσα στο πλήθος, ηχογραφώντας κάποια demo, αλλά μάταια. Την αρχή των αποχωρήσεων κάνει ο Conklin, για να ακολουθήσουν οι Tafolla και Carlson (ο οποίος είχε αντικαταστήσει τον Hilyard), αλλά οι εναπομείνατες δεν το βάζουν κάτω και προσλαμβάνουν τους Christian Lesegue (κιθάρα), Rikard Stjernquist (τύμπανα) και Bob Parduba (φωνητικά) στη θέση τους. Με αυτή τη σύνθεση ηχογραφούν το demo "Chain Of Command", με το οποίο προσπαθούν να υπογράψουν το πολυπόθητο επόμενο συμβόλαιό τους με κάποια εταιρεία, χωρίς όμως αποτελέσμα, καθώς κάθε υποτιθέμενο δισκογραφικό ενδιαφέρον δε συνοδευόταν από του όρους που θα ήθελαν, οπότε το συγκρότημα μπαίνει αναγκαστικά στον πάγο.

Στις αρχές των '90s και με την προσθήκη του Daniel Conca στα φωνητικά και του Chris Kostka στην κιθάρα οι Panzer προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τον ήχο τους. Κυκλοφορούν το 1994 το "Dissidence Alliance" και το μόνο που καταφέρνουν με το μοντέρνο, αλά Pantera, ήχο που υιοθετούν είναι να αποτύχουν πανηγυρικά, αφού αφενός οι παλιοί οπαδοί δε δείχνουν το παραμικρό ενδιαφέρον και αφετέρου ο δίσκος δε φαίνεται να συγκινεί το κοινό του συγκεκριμένου ιδιώματος και έτσι μοιραία οι Conca και Kostka αποχωρούν.

Αυτή τη φορά όμως το όραμα του Briody για τη συνέχεια περιλαμβάνει τον Conklin, αφού το υλικό που έχει γράψει μοιάζει να του «πηγαίνει γάντι» και του ζητά να ξανά-ηχογραφήσουν μαζί, με τον Conklin να συμφωνεί. Το αποτέλεσμα κρίνεται εξόχως ελκυστικό και προκαλεί το ενδιαφέρον της Century Media, η οποία τους δίνει συμβόλαιο και τους στέλνει στα έμπειρα χέρια του παραγωγού Jim Morris, για να ηχογραφήσουν το επόμενο άλμπουμ, το οποίο θα αποτελέσει την αρχή μιας νέας, λαμπερής περιόδου για τη μπάντα.

"The Fourth Judgement" - 1997
Εδώ θα έρθουμε για πρώτη φορά αντιμέτωποι με το «νέο» ήχο των Jag Panzer, με το χαρακτηριστικό βιολί, την πολύ καλή παραγωγή του Morris, τις μεστές, γεμάτες λυρισμό συνθέσεις και τον Conklin -φωνητικά- πιο ώριμο από ποτέ. Mid/up tempo τραγούδια κατά κύριο λόγο, με αρκετά ξεσπάσματα, και έναν Tafolla, ο οποίος δέχτηκε να συνεισφέρει σε lead/solo επίπεδο απλά καταπληκτικό. Δε θα είναι υπερβολή να κατατάξουμε το "The Fourth Judgement" στα τρία καλύτερα αλμπουμ της μπάντας, καθώς περιέχει πληθώρα στοιχείων που απλά απογειώνουν το όλο αποτέλεσμα. Εδώ θα βρούμε την ευκαιρία να ακούσουμε τραγουδάρες όπως τα "Black", "Future Shock", "Ready To Strike", "Tyranny" αλλά και τον υπερ-ύμνο του παρελθόντος, "Shadow Thief". Άξιο αναφοράς το ομώνυμο τραγούδι, το οποίο κλείνει το δίσκο και συνεχίζει την παράδοση του "Ample Destruction", που θέλει το τελευταίο τραγούδι πολυσύνθετο και μεγάλο σε διάρκεια. Με λίγα λόγια... δισκάρα.
Lineup: Mark Briody, Joey Tafolla, John Tetley, Hary Conklin, Rikard Stjernquist
Track list: Black, Call Of The Wild, Despair, Future Shock, Recompense, Ready To Strike, Tyranny, Shadow Thief, Sonet Of Sorrow, Judgement Day

The golden era
Ο Tafolla είχε ξεκαθαρίσει πως απλά θα συμμετείχε στο "The Fourth Judgement" και κατά συνέπεια οι Panzer έπρεπε να ψάξουν τον αντικαταστάτη του, τον οποίο και βρήκαν στο πρόσωπο του Chris Broderick και η οποία επιλογή δε θα μπορούσε να είναι καλύτερη. Η απόφαση είχε παρθεί, το επόμενο άλμπουμ είχε δρομολογηθεί και θα περιείχε επανεκτελέσεις παλιού υλικού που ο κόσμος ζητούσε, πλαισιωμένες από κάποιες νέες συνθέσεις. Δεν υπήρχε χρόνος για χάσιμο, καθώς το momentum ήταν ιδανικό, αφού το συγκρότημα φαινόταν να χαίρει ιδίαίτερης εκτίμησης από τον τύπο και τους οπαδούς.

"The Age Of Mastery" - 1998
Όταν ακούς αυτό το δίσκο νιώθεις ευλογημένος, καθώς γίνεσαι μάρτυρας του παντρέματος του παρελθόντος με το παρόν του συγκροτήματος. Από τη μια έχεις τα καινούρια "Iron Eagle", "Displacement", "The Age Of Mastery" και "Twilight Years", τα οποία μαζί με παλιότερες συνθέσεις, όπως τα "Chain Of Command", "Viper" και "Take This Pain Away", συνθέτουν έναν όμορφο καμβά μουσικού περφεξιονισμού. Ο Broderick «παίζει τις κάλτσες του», τα καινούρια τραγούδια είναι χαρακτηριστικά του heavy/power ήχου που πλέον εκφράζει τη μπάντα και ο Conklin για άλλη μια φορά απλά συγλονιστικός. Κερασάκι στην τούρτα το "The Moors", που μπορείς να ακούς ξανά και ξανά και ξανά...
Lineup: Mark Briody, Chris Broderick, John Tetley, Hary Conklin, Rikard Stjernquist
Track list: Iron Eagle, Lustful And Free, Twilight Years, Sworn To Silence, False Messiah, The Age Of Mastery, Viper, Displacement, Chain Of Command, Take This Pain Away, Burning Heart, The Moors

"Thane To The Throne" - 2000    
Το συγκρότημα βρίσκεται σε δημιουργικό οίστρο και δεν καθυστερεί καθόλου να κυκλοφορήσει το επόμενο άλμπουμ, το οποίο αυτή τη φορά είναι concept. Ο Conklin υλοποιεί την επιθυμία του να γράψει στίχους για το "Μάκβεθ" του Σαίξπηρ και το "Thane To The Throne" θα αποτελέσει το όχημα που θα μας ταξιδέψει στο γεμάτο από φόνους και δολοπλοκίες θεατρικό έργο του μεγάλου Άγγλου συγγραφέα. Το άλμπουμ κινείται στο γνώριμο στυλ των Panzer, αλλά αυτή τη φορά έχουν προσεχτεί ακόμη περισσότερο οι ενορχηστρώσεις και υπάρχουν και τα απαραίτητα ακουστικά ιντερλούδια που θα μας αναγκάσουν να «ζήσουμε» τη σκοτεινή ατμόσφαιρα του δίσκου. Στιβαρότατο rhythm section, κιθαριστικά κρεσέντο και για άλλη μια φορά ο αψεγάδιαστος και εξόχως θεατρικός Conklin μας παρουσιάζει σεμιναριακές ερμηνείες. Ίσως ο πιο ώριμος δίσκος τους, γραμμένος με μεράκι, με το συγκρότημα να δείχνει πιο «δεμένο» από ποτέ και τον Broderick να έχει αναλάβει πλέον ρόλο βασικού συνθέτη.
Lineup: Mark Briody, Chris Broderick, John Tetley, Hary Conklin, Rikard Stjernquist
Track list: Thane of Cawdor, King at a Price, Bloody Crime, The Premonitions, Treachery's Stain, Spectres of the Past, Banquo's Final Rest, Tree Voices of Fate, Hell to Pay, The Prophecies, Insanity's Mind, Requiem for Lady Macbeth, Face of Fear, Fall of Dunsinane, Fate's Triumph, The Downward Fall, Tragedy of Macbeth

Heavy metal mayhem
Στα χρόνια που ακολoύθησαν οι Panzer αποδείχτηκαν συνεπέσταστοι δισκογραφικά, με δύο πολύ καλές κυκλοφορίες έως το 2004, τα "Mechanized Warfare" και "Casting The Stones". Χωρίς να διαφοροποιήσουν ιδιαίτερα τον ήχο τους, παραμένουν στο ίδιο heavy / power μονοπάτι, αλλά με λίγο σκληρότερο ήχο και με όχι τόσο μεγάλη διαφοροποίηση στις συνθέσεις. Η μπάντα έχει θέσει υψηλότατα στάνταρ με τις προηγούμενες δουλειές της, τα οποία καταφέρνει με άνεση να πιάσει και με αυτές τις δύο κυκλοφορίες, καθώς όλα δείχνουν να «πηγαίνουν ρολόι». Το κιθαρίστικο δίδυμο των Broderick / Briody χτίζει τοίχο με τα ογκωδέστατα riff, πατώντας στο πυκνό χαλί που στρώνουν από κάτω οι Tetley / Stjernquist, ενώ ο Conklin αποδεικνύει για άλλη μια φορά γιατί θεωρείται ένας από τους καλύτερους ερμηνευτές στο χώρο.

The beginning of the end
Το 2008 ο πολύς Dave Mustaine προσφέρει στον Broderick την ευκαιρία να ανέβει εμπορικά κατηγορία και να ενταχθεί στους Megadeth, με τον δεύτερο να μη μπορεί να αρνηθεί μια τέτοια προσφορά. Ο χωρισμός είναι συναινετικός και σε καλό κλίμα, με τους Panzer να βρίσκουν τον αντικαταστάτη του στο πρόσωπο του παλιού τους γνώριμου, Christian Lesegue, και, αφού κάνουν ένα μικρό διάλειμμα, μπαίνουν στο studio, παρέα και πάλι με τον Jim Morris στη θέση του παραγωγού, για να ηχογραφήσουν το άλμπουμ που θα τους έκανε ποδαρικό στη νέα δεκαετία. Το "The Scourge Of Light" κυκλοφόρησε από την SPV αυτή τη φορά και εκεί που φαινόταν πως θα σηματοδοτήσει μια νέα αρχή στην καριέρα τους, ήρθε, σαν κεραυνός εν αιθρία, η ανακοίνωση της διάλυσης της μπάντας, χωρίς αρχικά να κατονομάζονται οι αιτίες, γεμίζοντας τους λίγους αλλά πιστούς ανά τον κόσμο οπαδούς τους με θλίψη.

Εν είδει επίλογου...
Θα με θεωρήσετε υπερβολικό, αλλά το heavy metal με τη διάλυση των Jag Panzer έχασε μια μπάντα που επί χρόνια έπαιξε το ρόλο του εκφραστή της ποιοτικής heavy μουσικής, καθώς ουδέποτε διετέλεσαν το μεγάλο όνομα, οπότε τα κίνητρα της ύπαρξης τους, εκτός φυσικά από βιοποριστικά, σαφέστατα είχαν να κάνουν και με την αγάπη τους για τη μουσική.

Συναναστρέφομαι με πολλά άτομα που γουστάρουν την ίδια μουσική με εμένα και ειλικρινά δεν έχω ακούσει ποτέ κάποιον να μην αναφέρεται με τα καλύτερα λόγια για τους Jag Panzer. Πάντα θα μιλάνε για τους φοβερούς δίσκους που είχαν κυκλοφορήσει, την καταπληκτική κιθαριστική δουλειά, τα τραγούδια-ύμνους και φυσικά τις καταπληκτικές φωνητικές δυνατότητες και ερμηνείες του Harry "The Tyrant" Conklin. Για εμένα η κίνηση του Briody να διαλύσει το συγκρότημα μετά την αποχώρηση του Conklin αποτελεί την πιο τίμια απόφαση που θα μπορούσε να παρθεί, αφού, στα δικά μου μάτια, χωρίς αυτόν δε γίνεται να υπάρξει συνέχεια. Ένα έντιμο λοιπόν τέλος, για μια πραγματικά τίμια μπάντα.

Σε όλα αυτα τα χρόνια που παρακολουθώ την πορεία του συγκροτήματος, η ακρόαση κάθε νέας του κυκλοφορίας μου σκορπούσε ρίγη ενθουσιασμού και πάντα θα το μακαρίζω για αυτό. Το ερώτημα όμως που μένει μετέωρο και αναπάντητο είναι γιατί η αναγνώριση που άξιζαν δεν ήρθε ποτέ. Όσο κι αν προσπαθήσω, ποτέ δε θα καταλάβω... μπορεί κάποιος από εσάς;

Κώστας Πολύζος

Υ.Γ.: Αποφάσισα να μην ασχοληθώ με τα "Chain Of Command" και "Decade Of The Nail-Spiked Bat", καθώς το πρώτο απoτελεί re-mastered demo και το δεύτερο, αν και πολύ ενδιαφέρουσα συλλογή από επανηχογραφήσεις τραγουδιών, δεν παύει να είναι συλλογή.