Η Beth Gibbons είναι, ήταν πάντα, μία ερμηνεύτρια που δεν εντυπωσιάζει πάνω στη σκηνή με τις κινήσεις της. Δεν «οργώνει» τη σκηνή, δεν λικνίζεται στη μουσική, δεν αλληλεπιδρά με το κοινό, ας είμαστε ειλικρινείς, δε θα ταίριαζε κάτι τέτοιο έτσι κι αλλιώς με τη μουσική της. Αυτό που κάνει είναι να κλείνει τα μάτια, να κρεμιέται στο μικρόφωνο και να συσπάει το πρόσωπό της, ζώντας κάθε βράδυ επί σκηνής τους στίχους που ερμηνεύει. Είναι μία παθιασμένη ερμηνεύτρια ερμηνεύοντας σε χαμηλές εντάσεις κι αυτό δεν είναι αντίφαση, όσο κι αν ακούγεται ως τέτοια. Εν αναμονή της συναυλίας της στην Αθήνα όπου περιμένουμε λίγο πολύ να δούμε ακριβώς τη συνθήκη που περιγράψαμε, ανιχνεύσαμε το ίντερνετ για δέκα βιντεοσκοπημένες εμφανίσεις της, σε διάφορες συνθήκες, όπου η μαγεία της είναι εμφανής.
Καθώς ουσιαστικά επαναδραστηριοποιήθηκε πρόσφατα με το "Lives Outgrown" είναι αναμενόμενο ότι η πλειοψηφία των βίντεο που ακολουθούν περιλαμβάνουν πολύ παρόμοιο setlist καλύπτοντας τον εν λόγω δίσκο. Με κάποιες εξαιρέσεις φυσικά. Ακόμα κι έτσι όμως είναι εντυπωσιακό το πώς η κάθε συνθήκη, ο χώρος, η αισθητική, μπορούν να αναδείξουν διαφορετικά χαρακτηριστικά τόσο της ίδιας όσο και των εξαιρετικών μουσικών που έχει μαζί της. Χωρίς λοιπόν αξιολογική σειρά, αφεθείτε όσο και όπως θέλετε στον κόσμο της.
Σε ένα απίστευτα ζεστό και φιλικό περιβάλλον όπως αυτό μίας μεγάλη βιβλιοθήκης, τα τραγούδια και η ερμηνεία της Beth παίρνουν άλλες διαστάσεις. Πολύ ταιριαστά η ενορχήστρωση φαίνεται ακόμα πιο λιτή από το κανονικό, πιο αραιή, συμπληρωματική στη φωνή της και οι μουσικοί, ακροβολισμένοι στις πλευρές του δωματίου, αφήνουν τόσο οπτικά όσο και ακουστικά την Beth να κυριαρχεί με τρόπο υποβλητικό. Ακούμε σχεδόν όλο το "Lives Outgrown" και μία φανταστική εκτέλεση του "Mysteries" από τη συνεργασία της με τον Paul Webb.
Σιγά μην έλειπε η Beth από το Tiny Desk. Εδώ έχουμε την εξής αντιστροφή σε σχέση με το προηγούμενη πρόταση. Το σκηνικό παραμένει οικείο αλλά πολύ πιο παιχνιδιάρικο και φυσικά χωροταξικά πολύ πιο συγκεντρωμένων. Είναι άραγε απλά η οπτική αντίθεση των οκτώ μουσικών στριμωγμένων σε ελάχιστα τετραγωνικά χώρου, ανάμεσα σε αντικείμενα, χρώματα και μαξιμαλιστική διακόσμηση που μας κάνει να ακούμε και τα τέσσερα τραγούδια του σετ πιο συμπυκνωμένα ηχητικά, πιο ογκώδη; Μπορεί, εξάλλου ποιος είπε ότι ο χώρος και η εικόνα δεν επηρεάζει το πώς αντιλαμβανόμαστε τη μουσική;
…πόσο μάλλον όταν ο χώρος αυτός είναι ένα στούντιο. Αν αυτό που κυρίως θέλει κάποιος να ακούσει είναι με απόλυτη ευκρίνεια και καθαρότητα τόσο τους μουσικούς όσο και τη φωνή της Beth, ίσως αυτό είναι το κατάλληλο βίντεο για να το κάνει. Ακόμα και από τις μάλλον περιορισμένες δυνατότητες του youtube είναι σαφές πόσο κάθε όργανο καταλαμβάνει τη θέση που του αξίζει στο συνολικό ήχο, πόσο το μπάσο σχεδόν το νιώθεις, πόσο ξεχωρίζουν αλλά και ενώνονται ηλεκτρικά και ακουστικά όργανα, πόσο η φωνάρα της Gibbons ακούγεται πιο λεπτομερής από ποτέ.
Υπάρχουν οι βιντεοσκοπήσεις που γίνονται πιο ψυχρά, σε ένα απόλυτα ελεγχόμενο περιβάλλον όπου δεν υπάρχουν θεατές, ούτε μεταδίδονται ζωντανά. Υπάρχουν και αυτές που σηματοδοτούν κάτι, την παρουσία τους σε ένα show που γίνεται πιο ξεχωριστή γιατί τις παρακολουθεί πολύς κόσμος αμέσως με τη δημιουργία τους. Κι αυτό δίνει άλλη ένταση και έμφαση στην ερμηνεία που από τη μία παράγεται για να αφομοιωθεί εκείνη ακριβώς τη στιγμή, από την άλλη μένει και ζωντανή στην (ψηφιακή) αιωνιότητα.
Παρόμοια εμπειρία προσφέρει και αυτό το μεγαλύτερο set σε ένα μικρό κλαμπάκι για λογαριασμό του KCRW. Πρόκειται για κανονικότατη συναυλία απλά μπροστά σε ένα μικρό κοινό. Είναι ό,τι πιο κοντινό στο να βλέπαμε την Gibbons έτσι όπως (μεταξύ μας) αξίζει να βλέπουμε live τους περισσότερους μουσικούς. Σε μικρούς, κλειστούς χώρους. Πέρα από τα γνωστά τραγούδια του πιο πρόσφατου δίσκου της, εδώ η έκπληξη έρχεται με την προσθήκη του "Tom The Model" από το "Out Of Season" του 2002, σε μία εκπληκτική εκτέλεση.
Φεύγοντας από μικρά κλαμπάκια και rock σκηνικά, πού μπορούμε να πάμε για ένα αντιδιαμετρικό αποτέλεσμα; Μα σε μία λυρική σκηνή με μεγάλη ορχήστρα και κλασική μουσική. Πουθενά αλλού δεν αποδεικνύει η Gibbons περισσότερο από ό,τι σε αυτή τη συνεργασία με την Ορχήστρα του Πολωνικού Εθνικού Ραδιοφώνου, ότι η φωνή της ούτε μπορεί, ούτε και πρέπει να περιορίζεται σε rock (ή pop ή trip hop ή όπως θέλετε να την κατηγοριοποιήσετε) φόρμες. Όχι γιατί είναι τέλεια, αλλά γιατί αυτή η ευάλωτη χροιά της μπορεί να εκτινάξει συναισθηματικά οτιδήποτε τραγουδήσει. Ναι, ακόμα και σε μία ξένη γλώσσα.
Μιλώντας φυσικά για μεγάλες κλίμακες, δε γίνεται να αφήσουμε απ’ έξω τη μεγαλύτερη όλων, το καλοκαιρινό rock φεστιβάλ. Και πόσο μεγαλύτερο μπορεί κανείς να βρει από το Glastonbury; Παρότι θα μπορούσαν να υπάρχουν ενστάσεις ως προς το αν η μουσική της είναι κατάλληλη για μία τέτοια περίσταση (ενστάσεις που θα ενστερνιζόμασταν αν έπρεπε να πάρουμε θέση) προσέξτε πώς προσπαθεί με την ερμηνεία της να διατηρήσει την υποβλητικότητά της αλλά και να φτάσει μέχρι και τον τελευταίο θεατή, στον αχανή χώρο του μεγαλύτερου φεστιβάλ της Μεγάλης Βρετανίας.
H μαγνητοσκοπημένη αυτή απόδοση του "Lost Changes" από το Manchester χρησιμοποιήθηκε πέρυσι και ως video single για τον φρέσκο τότε δίσκο "Lives Outgrown". Αυτό ίσως αφήνει κάποιες υπόνοιες ότι ο ήχος δεν είναι απαραίτητα 100% πιστός στο τι συνέβη εκείνη τη βραδιά αλλά το ζεστό χειροκρότημα από το κοινό στο τέλος επαναφέρει πλήρως τη «ζωντανή» εμπειρία σε βαθμό που αναρωτιέσαι: Σε τι βαθμό υπήρξε άραγε επεξεργασία του ήχου ή εναλλακτικά, είναι απλά τόσο καλή η Beth και το συγκρότημά της;
Παρόμοια με το live at Artone Studios εδώ η εκτέλεση γίνεται σε συνθήκες στούντιο, ραδιοφωνικού συγκεκριμένα. Άρα μιλάμε για εξαιρετική απόδοση κάθε λεπτομέρειας του ήχου. Φυσικά κάποιες σταθερές παραμένουν. Ο χαμηλός φωτισμός που φέρνει την κατάλληλη ατμόσφαιρα τόσο σε θεατές όσο και μουσικούς για να μπουν στην ουσία της μουσικής είναι η μία. Η χαμηλών τόνων παρουσία της Beth σε φωνή και κίνηση είναι μία άλλη. Και φυσικά η πανέμορφη εκτέλεση όλων των τραγουδιών του γνώριμου μικρού setlist είναι η άλλη.
Μιλώντας για «μικρό stelist» θα πρέπει να τονίσουμε ότι στις συναυλίες που έχει μεγαλύτερο, headliner χρόνο, η Gibbons δεν ξεχνάει το παρελθόν της με τους Portishead. Αυτό μας δίνει την ευκαιρία να προσθέσουμε στη λίστα και κάτι κλασικό και αγαπημένο από αυτή την εποχή της. Σε μία συναυλία που πλέον θεωρείται κλασική και από τις καλύτερες live κυκλοφορίες του ευρύτερου rock χώρου, οι Portishead δεν αναπαράγουν απλώς, εξυψώνουν την μουσική τους σε ακόμα ανώτερα επίπεδα. Η δε Beth ζει τους στίχους σα να μην υπάρχει αύριο. Κορυφαίο.