Tool

Γενάρης του σωτήριου έτους 2001. Πέντε χρόνια αναμονής για τους φίλους των Tool είναι πάρα πολλά και όπως είναι λογικό όλοι τους περιμένουν να ακούσουν τον καινούργιο δίσκο. Και το όνομα αυτού "Systema Encephale" με hit κομμάτια μεταξύ άλλων τα "Riverchrist" και "Musick"... Μπερδευτήκατε ε; Το ίδιο και εκατοντάδες άλλοι χρήστες του Napster (ααααααχ ωραίες εποχές) που την πάτησαν (τότε) με το ψεύτικο άλμπουμ που έβγαλαν τα ίδια τα μέλη της μπάντας στο διαδίκτυο. Τον αμέσως επόμενο μήνα όμως τα πράγματα μπήκαν στη θέση τους...

Το "Lateralus" κυκλοφόρησε και προκάλεσε αίσθηση όχι μόνο στους κλασικούς οπαδούς των Tool αλλά και σε ανθρώπους που μέχρι τότε δεν είχαν ιδέα για το φαινόμενο. Το "The Grudge" με το οποίο ξεκινάει ο δίσκος είναι ένα έξοχο δείγμα γραφής, από ένα συγκρότημα που έδειξε πως δε σταματά να εξελίσσεται και να προοδεύει. Οι επαναληπτικοί ρυθμοί και τα «περίεργα» μέτρα που σκάλωσαν κόσμο στο "Aenima" είναι και πάλι εδώ. Αυτήν τη φορά, δε, έχουμε να παρατηρήσουμε μια πιο τελετουργική προσέγγιση στην εξέλιξη και στη δομή των κομματιών, μια ακόμα πιο χαρακτηριστική χροιά στην όλη παραγωγή του πονήματος και φυσικά μια διαφοροποιημένη φωνητική προσέγγιση από τον Maynard, που είχε φανεί άλλωστε και στον πρώτο δίσκο των A Perfect Circle κάποιους μήνες νωρίτερα.

Σε γενικές γραμμές στο "Lateralus" οι Tool ακολουθούν μια πορεία τέτοια, που τους επιτρέπει πρώτα να μυήσουν τον ακροατή στην ατμόσφαιρα του δίσκου και μετά να τον βοηθήσουν να ανακαλύψει μόνος του αργά (βασανιστικά αργά όμως) και σταθερά την ουσία αυτών που θέλουν να μεταδώσουν και να εκφράσουν μέσω της τέχνης τους. Η έρπουσα σπειροειδής τους γραφή (χαρακτηριστικό παράδειγμα το 11λεπτο "Reflection") οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε σημεία τέτοια, όπου απελευθερώνεται ενέργεια ικανή και αναγκαία για να πλησιάσεις στο επόμενο επίπεδο (λέγε με "Triad"), στην επόμενη σπείρα και ού τω καθεξής.

Σε όλο το άλμπουμ είναι διάχυτες οι εναλλαγές εντάσεων και συναισθημάτων, που αποσκοπούν στην μεγιστοποίηση της ενδοσκοπικής διάθεσης που θέλει να προκαλέσει η μπάντα στο κοινό. Για παράδειγμα μετά το "The Grudge" ακολουθεί σαν ιντερλούδιο το "Eon Blue Apocalypse" που με τη σειρά του λειτουργεί σαν εισαγωγή για το "The Patient". Στο τελευταίο βλέπουμε πως το κουαρτέτο έχει προσθέσει αρκετά νέα μελωδικά και ατμοσφαιρικά στοιχεία στον ήχο του. Και ενώ λοιπόν έχεις μπει στη μελωδία και τραγουδάς στην κορύφωση του κομματιού μαζί με τον Keenan "Must keep reminding myself abyss", ανοίγεις τα μάτια και ανακαλύπτεις πως έχεις βυθιστεί σε ένα περίεργο ταξίδι προς τα μέσα. Το "Mantra" (δε θυμίζει λίγο την εισαγωγή του "Children Of The Grave";) που ακολουθεί κλείνει την πρώτη περίοδο του δίσκου και σε ετοιμάζει για το "Schism". Τη δομή και το όλο στήσιμο αυτού του κομματιού πολλοί εζήλεψαν αλλά ουδείς, εκτός των ίδιων των Tool φυσικά, δεν έχει καταφέρει ακόμα να αναπαράγει. Για το κομμάτι αυτό μάλιστα τα παλικάρια μας κέρδισαν και ένα βραβείο Grammy.

Η εναλλαγή εντάσεων (long live Danny Carrey) που λέγαμε παραπάνω συνεχίζεται φυσικά με τα "Parabol" (...we are eternal all this pain is an illusion) και "Parabola" και έτσι όπως πάω θα αναφέρω όλα τα κομμάτια που απαρτίζουν τον δίσκο, γιατί πολύ απλά δε μπορώ να κάνω αλλιώς! Το κόλλημα που τρως με τη συνέχεια και την ενότητα (νομίζω πως ο Adam Jones είναι μεγάλος μαέστρος) του "Lateralus" είναι κάτι πέρα και πάνω από σένα και για αυτό άλλωστε οι Tool χαρακτηρίζονται από τους οπαδούς τους ως εξωγήινο συγκρότημα. Το αναγκαίο χαστούκι για να γειωθείς λίγο και να επανέλθεις κάπως στο δίνει το "Ticks & Leeches". Ένα από τα πιο οργισμένα κομμάτια που έχει συνθέσει ποτέ το συγκρότημα από το Los Angeles, με στίχους που αναφέρονται πιθανώς στη διαμάχη τους με την δισκογραφική τους εταιρεία. Σε ξυπνάει και σε τσιτώνει με την ευχή "I hope you choke on me".

Και μετά ξανά από την αρχή με το αριστουργηματικό "Lateralus", το οποίο αρχικά είχε ονομαστεί "987" από τα διαφορετικά μέτρα που χρησιμοποιούσαν στο κομμάτι. Ξανά βουτιά προς τα μέσα, ξανά ταξίδι πάνω στη σπείρα ("...spiral out, keep going..."), ξανά ένταση και ξανά λύτρωση με τα κύματα των ήχων να σε αφήνουν με το τέλος του κομματιού στις όχθες του "Disposition". Το τελευταίο μαζί με τα "Reflection" και "Triad" αποτελούν ουσιαστικά ένα κομμάτι, το οποίο χαρακτηρίζεται από την έντονη μεθυστική διάθεση εξ ανατολής σε συνδυασμό με τον σύγχρονο βιομηχανικό ογκώδη ήχο.

Το "Faaip De Oiad" που κλείνει τον δίσκο σημαίνει στα Ενοχιανά «η φωνή του Θεού» και περιλαμβάνει την μαρτυρία (σε μια ραδιοφωνική εκπομπή) ενός ανθρώπου που είχε μια εμπειρία στην περιοχή 51 (ξέρετε, εξωγηίνοι κλπ.). Αλλιώς, είναι απλά το κλασικό καμμένο κομμάτι το οποίο η μπάντα βάζει στο τέλος κάθε δίσκου για να παίξει με τα μυαλά μας. Μιλώντας για μυαλό πάντως, το έξοχο artwork του ανθρώπου που εμφανίζεται σε στρώσεις (αν μπορώ να το πω έτσι) στο βιβλιαράκι, αρκεί για να εκθειάζεις για πάντα τον Alex Grey και τον Adam Jones που το επιμελήθηκαν.

Τα 79 λεπτά που διαρκεί το "Lateralus" απαιτούν αφοσίωση και επιμονή από τον ακροατή για να δεχθεί τις συνεχείς εναλλαγές εντάσεων, καθώς η αναμενόμενη έκρηξη δεν έρχεται ποτέ. Απλά συνεχίζεις στη σπείρα και αν «καείς» αρκετά με τη μουσική και μόνο, παίζει να καταλήξεις να χορεύεις αρχέγονους παγανιστικούς χορούς. Εν κατακλείδι, όλοι επηρεάζονται από αυτή τη μουσική και νοιώθουν την ανάγκη να ανταποκριθούν στο κάλεσμα. Αυτό είναι και το κλειδί για μένα. Οι Tool σου δίνουν τα ερεθίσματα και σε αναγκάζουν να ασχοληθείς. Τόσο απλά και τόσο άμεσα που με αυτό το άλμπουμ καθιερώθηκαν ως μία από τις μεγαλύτερες μπάντες της εποχής μας.