Συνέντευξη: Σταύρος Λάντσιας

Μερικά λεπτά της ώρας ήταν αρκετά για να μας μιλήσει ο Σταύρος Λάντσιας για τα βήματα της καριέρας του. Μερικά από αυτά οι συνεργασίες του με τους Διονύση Σαββόπουλο και Αλκίνοο Ιωαννίδη, προσφέρουν μια δόση ποιότητας στην απρόσωπη ζωή των Ελλήνων. Ο ταλαντούχος πιανίστας μιλά για τον καινούριο προσωπικό του δίσκο, για το σχήμα των Human Touch που αγαπήσαμε αλλά και για τη σύγχρονη εποχή.



Αρχικά θα ήθελα να μας μιλήσετε για την απόφασή σας να αφήσετε την πατρίδα σας την Κύπρο και τί σας έκανε να έρθετε και να δουλέψετε εδώ στην Ελλάδα.
Δεν έφυγα από την Κύπρο με σκοπό να έρθω στην Ελλάδα, αλλά για να κάνω μουσικές σπουδές στο εξωτερικό. Επίσης μου άρεσε πολύ η jazz και η αμερικάνικη μουσική, μου άρεσε να μαθαίνω για το πώς ηχογραφεί η κάθε μπάντα, να διαβάζω τα credits και ήθελα να δω και να μάθω για το πώς εξελίσσεται αυτή η μουσική.

Το 2002 είχε κυκλοφορήσει η τελευταία σας δισκογραφική δουλειά, "To Ταξίδι Μιας Νότας". Ποια είναι τα σχέδιά σας; Πρόκειται να κυκλοφορήσετε κάποιο καινούριο δίσκο;
Ολοκληρώθηκαν ήδη οι διαδικασίες ηχογραφήσεων του καινούριου album. Έχω ηχογραφήσει κάποιο υλικό με την Καμεράτα Ορχήστρα Φίλων Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής. Το Μάρτιο ήμουν στο Los Angeles, όπου ολοκλήρωσα τη διαδικασία ηχογράφησης, τη μίξη, όπως επίσης συνεργάστηκα και με καλλιτέχνες από εκεί.

Είναι η πρώτη φορά που πήγατε στο εξωτερικό για κάτι τέτοιο;
Για προσωπική μου ηχογράφηση, ναι είναι, εκτός συναυλιών.

Εκτός από την προσωπική σας καριέρα, μετράτε σχεδόν 12 χρόνια πορείας στη jazz με το σχήμα των Human Touch. Θέλετε να μας μιλήσετε για το πώς διαμορφώθηκε το συγκεκριμένο σχήμα;
Τα παιδιά είναι από τους πρώτους μουσικούς που γνώρισα όταν ήρθα στην Ελλάδα. Στην αρχή έπαιζα με τον David (σ.σ: Lynch) και την Έλλη Πασπαλά, έπειτα γνώρισα και τον Γιώτη Κιουρτσόγλου. Λίγο πολύ επιδιώκαμε να παίζουμε μαζί πριν φτιάξουμε τη μπάντα. Δηλαδή, ο Γιώτης είχε παίξει στον πρώτο δίσκο του Αλκίνοου Ιωαννίδη και μου πρότεινε να παίξω πιάνο, ή όταν ετοίμαζα εγώ κάτι έλεγα σε αυτόν και τον David να συμμετάσχουν. Οπότε, αφού έπαιζα και drums, όταν συζητήσαμε προκειμένου να φτιάξουμε ένα γκρουπ, δε σκεφτήκαμε να πάρουμε κάποιον τέταρτο. Είναι σα να προϋπήρχε το γκρουπ και απλά δεν το είχαμε ονομάσει.

Ποια τα σχέδια των Human Touch αυτό τον καιρό;
Επειδή αυτό τον καιρό ο καθένας έχει αφοσιωθεί στην προσωπική του δουλειά ή μπορεί να παίζει με άλλους καλλιτέχνες, «χανόμαστε» και «ξαναβρισκόμαστε». Είχαμε κάνει κάποιες πολύ καλές συναυλίες στη Γερμανία, μας είχαν ανοιχτεί πολλές πόρτες και μάλλον θα πάμε ξανά το φθινόπωρο. Έχουμε ένα καινούριο δίσκο στα σκαριά αλλά το τεμπελιάζουμε λίγο! Είναι δύσκολο να βρούμε πια κοινό ελεύθερο χρόνο. Σίγουρα το μακροπρόθεσμο σχέδιό μας είναι να είμαστε ενεργοί και ελπίζουμε να μπούμε σύντομα στο studio για να βγάλουμε το τρίτο μας album.

Αλήθεια, ποιά είναι η ανταπόκριση του ελληνικού κοινού στη jazz σκηνή; Γιατί, κακά τα ψέματα, το είδος αυτό δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στη χώρα μας.
Εσύ πώς το βλέπεις το είδος αυτό στην Ελλάδα; Εμένα, ας πούμε, πώς με έμαθες;

Τη jazz στη χώρα μας τη βλέπω σαν ένα νεκρό είδος. Ο κόσμος δεν ξέρει πολλά γι' αυτή. Εσάς σας έμαθα αφού είχα πάει σε μια παράστασή σας με τον Σαββόπουλο. Έπειτα έψαξα για σας και έμαθα για τους Human Touch.
Νομίζω ότι αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να ανακαλύψει κανείς μια τέτοια σκηνή σε χώρες σαν την Ελλάδα, γιατί ο κόσμος δεν είναι εξοικειωμένος με κάτι τέτοια είδη μουσικής. Jazz δεν είναι μόνο ένα σαξόφωνο που αυτοσχεδιάζει. Η jazz για μένα είναι η ελεύθερη μίξη όλων των ειδών μουσικής. Ας πούμε, μου έχει τύχει σε συναυλία μου, επειδή είχα ένα κουαρτέτο εγχόρδων, να έρθουν να μου πουν: «Αααα... κάνετε και κλασική μουσική;». Ο κόσμος συνδέει τα στυλ με τα όργανα. Προτιμώ να έχουμε μια ελεύθερη μουσική σκηνή που θα ανοίγεται στον κόσμο και δε θα κατηγοριοποιείται. Μέσα σε κάθε στυλ μουσικής υπάρχουν πολλά διαφορετικά παρακλάδια και ύφη. Και μένα μου αρέσει η jazz, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι μου αρέσουν και όλοι οι μουσικοί της. Σίγουρα υπάρχει ένα ψαγμένο κοινό στην Ελλάδα, σίγουρα είναι μειοψηφία, αλλά και πού δεν είναι; Αυτό το βλέπω και από τις live εμφανίσεις μου, δηλαδή δεν έχω νιώσει ποτέ ότι παίζω σε ένα κενό. Και πάντα εκπλήσσομαι όταν δεν έρχονται να με ακούσουν μουσικοί και αυτό είναι υγειές. Γιατί δεν έχει νόημα να κάνει κάποιος τέχνη μόνο για τους καλλιτέχνες και δε σημαίνει πως ό,τι αναγνωρίζει ένας μουσικός αξίζει. Επίσης, την jazz εμείς οι μουσικοί την ορίζουμε με την έννοια του αυτοσχεδιασμού και του πειραματισμού, ενώ ο κόσμος έχει στο μυαλό του μια συγκεκριμένη εικόνα γι' αυτή (π.χ. αμερικάνικη jazz). Οπότε δε μπορούμε να απαντήσουμε ξεκάθαρα στο ερώτημα αν υπάρχει ή όχι jazz κοινό στην Ελλάδα, καθώς ο κάθε άνθρωπος παρακολουθεί τους Human Touch και κάθε άλλη μπάντα για τους δικούς του λόγους.

Οπότε θα έχει νόημα να σας ρωτήσω αν η jazz έχει μέλλον στη χώρα μας;
Γενικά πιστεύω πως κάθε μουσική που έχει καλή ποιότητα έχει μέλλον. Όσο οι συνθήκες διαβίωσης χειροτερεύουν με τον καιρό, ο άνθρωπος θα ψάχνει συνεχώς μια έξοδο διαφυγής, έναν τρόπο να ηρεμήσει, να ταξιδέψει και να ξεφύγει από την πραγματικότητα. Αυτό ακριβώς το πράγμα επιδιώκω να κάνω μέσα από τα cd μου και με τις live εμφανίσεις μου. Δηλαδή, να ακούν οι άνθρωποι τη μουσική μου και να «χάνονται», να μιλάει η ψυχή τους και να μπαίνει ο καθένας στο δικό του κόσμο.

Τί γνώμη έχετε για την πειρατεία της μουσικής στο διαδίκτυο;
Κοίταξε, παλιά υπήρχαν πολλά εξειδικευμένα δισκοπωλεία, από όπου μπορούσες να προμηθευτείς κάθε είδος δίσκου που έψαχνες. Τώρα όμως υπάρχουν ελάχιστα, επομένως ο κόσμος, είτε θέλει, είτε όχι, στρέφεται στο μεγάλο κόσμο του internet, από όπου μπορεί να βρει ο,τιδήποτε θέλει. Και εγώ έχω κατεβάσει μουσική νόμιμα αλλά και παράνομα. Αυτό που με ενοχλεί στο download είναι το γεγονός ότι δε μας δίνεται η δυνατότητα να κατεβάσουμε υψηλής ποιότητας μουσική δωρεάν. Μακάρι να μπορούσαμε με τις ίδιες διαδικασίες να κατεβάσουμε μουσική σε μορφή cd και όχι mp3. Ακόμα και που πληρώνουμε για να κατεβάσουμε σε μορφή mp3, θεωρώ ότι είναι μεγάλη κοροϊδία προς εμάς. Με τα χρήματα που δίνει κάποιος για να κατεβάσει μουσική θα μπορούσε να πάρει το cd από κάποιο δισκοπωλείο και να έχει καλύτερη ποιότητα ακουστικής. Αν θέλουμε να εναντιωθούμε στην πειρατεία, πρέπει να στραφούμε προς την ποιότητα. Και κακά τα ψέματα, το downloading έχει γίνει ένα είδος σπορ. Ελάχιστοι είναι αυτοί που ακούνε όλα αυτά που «κατεβάζουν» καθημερινά. Αν κάποιος θέλει πραγματικά ένα album, η ταπεινή μου άποψη θα είναι να το ψάξει καλά και να το αγοράσει. Ένα ακόμα αρνητικό του download είναι το ότι δε σου δίνει τη δυνατότητα να δεις το βιβλιαράκι του δίσκου που πιστεύω ότι είναι η όλη μαγεία του. Αν οι εταιρείες επινοούσαν κάτι ελκυστικό, προσφέροντας το δίσκο ταυτόχρονα σε μια προσιτή τιμή, θα μπορούσε να ζωντανέψει η αγορά.



Θα διαθέτατε την προσωπική σας δισκογραφική δουλειά δωρεάν μέσω του internet;
Από τη στιγμή που η όλη διαδικασία ηχογραφήσεων και παραγωγής έχει κάποιο κόστος, θα πρέπει οι καλλιτέχνες και η δισκογραφική εταιρία να αμοιφθούν. Ή αλλιώς θα μπορούσε να γίνει όπως οι εφημερίδες που μοιράζονται δωρεάν, οι οποίες είναι γεμάτες διαφημίσεις, ώστε να ξεχρεώνουν το κόστος τους μέσω αυτών. Αν μπορούσε να γίνει κάτι αντίστοιχο και για το download, ίσως τα πράγματα ήταν διαφορετικά λοιπόν.

Ας αλλάξουμε θέμα συζήτησης! Για δεύτερη φορά, μετά από μερικά χρόνια, συνεργαστήκατε με τον Διονύση Σαββόπουλο, για μια σειρά παραστάσεων στο αθηναϊκό θέατρο «Παλλάς». Πώς προέκυψε η συνεργασία σας;
Ήταν ένα απλό τηλεφώνημα. Μου περιέγραψε τί ακριβώς είχε στο μυαλό του, ότι ήθελε το δεύτερο μέρος της παράστασης να πλαισιώνεται μόνο από τους μουσικούς και ότι θα έπαιρνε μέρος και ο Γιώτης. Αρχικά είχαμε δημιουργήσει αυτό τον πυρήνα με σκοπό να παίξουμε σε μικρά μαγαζιά και ειδικά στην επαρχία. Η πρώτη ουσιαστικά παράσταση ήταν στο «Αλάβαστρον» και η τελευταία στο Ηρώδειο. Οπότε, ξεκινήσαμε στην επαρχία δοκιμαστικά και επειδή η ανταπόκριση του κοινού ήταν πολύ ενθαρρυντική αποφασίσαμε να το καθιερώσουμε δυο φορές την εβδομάδα και στην Αθήνα. Άλλωστε, είχαμε τον ελεύθερο χρόνο όλοι μας και συντονιστήκαμε, γιατί διαφορετικά δε θα γινόταν να δώσουμε αυτές τις παραστάσεις.

Πώς βλέπετε τη σύγχρονη ελληνική μουσική σκηνή;
Γενικά, είμαι οπαδός των τραγουδοποιών, λόγω του ότι δημιουργούν τους στίχους και τη μουσική που πηγάζει από την ψυχή τους. Μου αρέσουν πολύ από τη γενιά του Αλκίνοου Ιωαννίδη ο Ορφέας Περίδης, ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, άνθρωποι με πολύ ωραία φωνή, με στυλ στη μουσική και που έχουν κάνει προσεγμένες δουλειές με καταξιωμένους μουσικούς. Οι πιο σύγχρονοι μουσικοί ακολουθούν μια τυποποιημένη συνταγή και τις περισσότερες φορές κοιτάνε να αντιγράψουν καλλιτέχνες του εξωτερικού. Εμένα προσωπικά τέτοιοι άνθρωποι με αφήνουν αδιάφορο, καθώς δεν έχουν να δώσουν κάτι καινούριο.  Για παράδειγμα, πρόσφατα συνεργάστηκα με τον Μιχάλη των Active Member. Τα μέλη της μπάντας αυτής έχουν βρει έναν τρόπο να παντρέψουν τον ελληνικό στίχο με το είδος που εκπροσωπούν. Τα περισσότερα ονόματα που προβάλλονται στη σημερινή εποχή είναι αναλώσιμα, καλώς ή κακώς.

Επίσης, έχετε συνεργαστεί με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, του οποίου το μουσικό ύφος, όπως και του Σαββόπουλου, έχουν εναλλακτικό χαρακτήρα σε σχέση με τις δικές σας δημιουργίες. Πώς αποφασίσατε να κάνετε μια τέτοια κίνηση;
Ως μουσικός και οργανοπαίκτης είμαι κατά κάποιο τρόπο «χρήσιμος» σε άλλους μουσικούς. Από εκεί και πέρα μένει να καταφέρω να παντρέψω το προσωπικό μου στυλ με αυτό των άλλων καλλιτεχνών, όπως ακόμα πάντα υπολογίζω τί μπορώ να προσκομίσω και να μάθω από τους ανθρώπους με τους οποίους θα συνεργαστώ. Οπότε, ανάλογα κάνω τις επιλογές μου.

Στο παρελθόν είχατε πάρει μέρος στις ηχογραφήσεις των δίσκων του Αλκίνοου και μάλιστα σχεδόν σε όλους. Παρόλα αυτά στο τελευταίο album του ("Νεροποντή") δεν πήρατε μέρος.
Έπαιξα σε ένα με δύο κομμάτια, για το λόγο ότι οι διαδικασίες παραγωγής αυτή τη φορά ήταν διαφορετικές. Στις ηχογραφήσεις των προηγούμενων δίσκων του βρισκόμασταν στο studio όλα τα μέλη της ορχήστρας και παίζαμε ταυτόχρονα. Ακόμα, λόγω της προηγούμενης συνεργασίας μας σε παραστάσεις, γνωρίζαμε όλοι τα κομμάτια που θα ηχογραφούσαμε. Επειδή όμως τα τελευταία πέντε χρόνια δεν τους ακολούθησα εγώ στα live, αλλά ο Σωτήρης Λεμονής, έτσι έγινε και έπαιξε στα περισσότερα κομμάτια της "Νεροποντής" εκείνος.

Στις συνεργασίες αυτές, είχατε τη δυνατότητα να προσθέσετε προσωπικά στοιχεία της μουσικής σας;
Λίγο πολύ ένας ευρηματικός καλλιτέχνης πάντα βάζει τη δική του πινελιά. Μια εισαγωγή για παράδειγμα, ένα solo. Προσωπικά έχω το μικρόβιο του να προσθέτω κάτι δικό μου εφόσον ταιριάζει και στο κομμάτι.  

Ποιο θεωρείτε ως καλύτερο ελληνικό δίσκο όλων των εποχών;
Ο "Μεγάλος Ερωτικός" του Μάνου Χατζιδάκι. Για μένα ο άνθρωπος αυτός ήταν και είναι στη μουσική του πάνω από όλους. Πιστεύω πως αν δεν υπήρχε αυτός στην ιστορία της ελληνικής μουσικής, τα πράγματα θα ήταν τελείως διαφορετικά. Όχι μόνο στα πλαίσια της μουσικής, αλλά και στη ζωή των ανθρώπων. Πέρασε ένα ήθος και μια ποιότητα μέσα από τη μουσική του, ήταν από την αρχή μέχρι το τέλος της καριέρας του άκρως δημιουργικός και η ευφυΐα του φαινόταν στην παραμικρή του δουλειά. Μπορεί στην εποχή του να έγραφε μουσική ουσιαστικά για 2000 άτομα, αλλά οι δίσκοι του ακόμα ακούγονται και πωλούνται, όπως "Το Χαμόγελο Της Τσοκόντας" που βρίσκεται ακόμα στην κορυφή των πωλήσεων.

Εύχομαι να έχετε μια καλή συνέχεια σε ό, τι κάνετε. Σας ευχαριστώ πολύ!
Και εγώ σε ευχαριστώ και καλή απομαγνητοφώνηση!

Μελίνα Αδαμαντίδη