Swans

Leaving Meaning

Young God (2019)
Από τον Αντώνη Καλαμούτσο, 29/10/2019
Ο Gira αρνείται ν’ αφήσει την τέχνη του να γεράσει, προχωράει σε επανεκκίνηση με το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν και παραδίδει έναν ακόμα αμίμητο δίσκο
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;

Χωρίς κανείς να μπορεί να καταλάβει και να εξηγήσει το πως και το γιατί, οι Swans μετά την επανεμφάνιση τους το 2010 αποδείχτηκαν μία από τις πιο επιδραστικές μπάντες της δεκαετίας που σβήνει και ο Θεοδόσης Γενιτσαρίδης είχε όλα τα δίκια του κόσμου αποθεώνοντας τους ξανά και ξανά και ξανά Κι ενώ ο Michael Gira μας παρουσίασε το "Glowing Man" ως το τέλος των Swans - ένα φινάλε που θα ήταν πραγματικά εξαιρετικά ταιριαστό - το "Leaving Meaning" έρχεται τρία χρόνια μετά ως ανακατασκευή της δήλωσης του. Ή μήπως όχι;

Ενώ διατηρεί κάποια από τα στοιχεία της πρόσφατης δισκογραφίας τους, παρουσιάζει έναν δίσκο που φαντάζει σε μεγάλο βαθμό σαν επανεκκίνηση

Αποδεικνύεται ότι το ψέμα του Gira ήταν μισό. Η πραγματικότητα της διάλυσης της μόνιμης μπάντας που είχε από το 2010 ως το 2017 σημαίνει αυτόματα την επανεμφάνιση της με εντελώς καινούργια σύνθεση κι εντελώς καινούρια λογική. Επιστρέφει στην τακτική των γόνιμων συνεργασιών με παλιούς και νέους συνεργάτες, ανανεώνει τον ήχο και τις αναζητήσεις των Swans και, ενώ διατηρεί κάποια από τα στοιχεία της πρόσφατης δισκογραφίας τους, παρουσιάζει έναν δίσκο που φαντάζει σε μεγάλο βαθμό σαν επανεκκίνηση.

Το "Leaving Meaning", κατά ένα πολύ σημαντικό μέρος του, στρέφει το βλέμμα προς μια διαβολική και κατασκότεινη folk americana, σηματοδοτώντας μια μερική επιστροφή στη δεκαετία του 2000 και στο Angels Of Light project του Gira, project που εξάλλου τροφοδοτεί την παρούσα δουλειά με αρκετούς μουσικούς (Larry Mullins, Kristof Hahn, Dana Schechter, Cassis Staudt κ.α.). Εδώ δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου industrial ή post-apocalyptic ηχοτόπια και βαριά παραμορφωμένες κιθάρες αλλά, αντιθέτως, υπάρχουν εκτεταμένες ηχητικές καταδύσεις ακουστικού τύπου. Από αυτήν την άποψη, η πρόσφατη ακουστική παρουσία του Gira στην Αθήνα βγάζει νόημα, όπως εύστοχα τη διαισθάνθηκε και ο Παντελής Κουρέλης. Βέβαια το album ακούγεται σαφώς πλουσιότερο ενορχηστρωτικά. Για να μην παρεξηγούμαστε πάντως, το παρόν "southern gothic" των Swans δεν είναι ελαφρύ: ο David Lynch θα δυσκολευόταν να το χρησιμοποιήσει ακόμα και στο Inland Empire.

Ο Gira επάξια εκπροσωπεί ακόμα τον ρόλο του καλλιτεχνικού sick προφήτη που μπορεί να αρθρώσει όσα ο απλός πολιτισμένος άνθρωπος δεν θα επέτρεπε στον εαυτό του

Η παραπάνω σκέψη με οδηγεί στα στοιχεία που παραμένουν αναλλοίωτα στη μουσική των Swans: Μπορείς να περιμένεις την ίδια βάναυση, μυσταγωγική επαναληπτικότητα σε κάθε σύνθεση και την ίδια αρμονική-μελωδική μονοτονία που κάνει την κάθε ακρόαση ενός Swans δίσκου δύσκολη, επίπονη, ίσως ανυπόφορη για κάποιους. Αυτή η πολύ ιδιαίτερη συνθετική άποψη του Gira που γέννησε τα αριστουργήματα του πρόσφατου παρελθόντος είναι που κινεί τα νήματα κι εδώ. Κι όμως, αυτό που στην αρχή φαίνεται βαρετό, με τον χρόνο και τις (πολλές) ακροάσεις αποκαλύπτεται ως μια υποβλητική, σχεδόν μυστικιστική εμπειρία. Στην κορυφή των πάντων, οι γνωστές αλλόκοτες ερμηνείες του Gira σε στίχους που μιλάνε για οραματικά παραληρήματα, κρεσέντο παράνοιας και διαστροφές κάθε τύπου. Σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και περισσότερο πολιτικά ορθός, ο Gira επάξια εκπροσωπεί ακόμα τον ρόλο του καλλιτεχνικού sick προφήτη που μπορεί να αρθρώσει όσα ο απλός πολιτισμένος άνθρωπος δεν θα επέτρεπε στον εαυτό του.

Στο "Leaving Meaning" συμβαίνουν πολλά θαυμάσια πράγματα. Στην κορυφή τοποθετώ τη συμμετοχή των φανταστικών The Necks στο ομώνυμο και στο "The Nub", πλουτίζοντας εντυπωσιακά τον σκοτεινό Swans ήχο με τις αυτοσχεδιαστικές τους post/jazz τους ανησυχίες. Το "The Nub" μπορεί να θεωρηθεί ως η κορυφαία στιγμή του δίσκου εξαιτίας και της τρομερής παρουσίας της Baby Dee στα φωνητικά, παρουσία που ανοίγει τον δίσκο στα δύο - και μας κάνει να φαντασιωνόμαστε για ακόμα μία μελλοντική παρουσία της Jarboe. Κοντά του στέκεται και το εντυπωσιακό "Sunfucker": το γιγάντιο groove που εισάγεται στο πέμπτο λεπτό της σύνθεσης συνιστά μάλλον την πιο στοιχειωτική και επιβλητική στιγμή του album. Όσον αφορά τη συμμετοχή των Anna και Maria Von Hausswolff στα δεύτερα φωνητικά των "Amnesia", "Sunfucker" και "It's Coming, It's Real", θα πω μόνο ότι ήταν δίκαιο κι έγινε πράξη. Το ότι η Anna, ένα από τα πιο καυτά ονόματα της νέας πειραματικής "rock" μουσικής εδώ κάνει απλώς backing vocals, έχει τη σημειολογία του.

Είναι αναμενόμενο να υπάρχουν άνισες στιγμές σε έναν τόσο μεγάλο σε διάρκεια δίσκο αλλά συνολικά δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα συνεκτικότητας

Με κολοσσιαία ξανά διάρκεια που ξεπερνάει τα ενενήντα λεπτά, το "Leaving Meaning" έχει μια αρκετά εκτεταμένη ποικιλία - για Swans δίσκο τουλάχιστον. Τα "Annaline" και "Amnesia" είναι ιδιαιτέρως μελωδικά και με φωτεινές ενορχηστρώσεις. Το "Hanging Man" από την άλλη, με το στριφνό, σπειροειδές του κιθαριστικό θέμα θα μπορούσε θα μπορούσε άνετα να χωρέσει σε κάποιον από τους προηγούμενους τρεις δίσκους. Η κιθάρα πρωταγωνιστεί ξανά στα ‘’Some New Things’’ και ‘’What Is This’’, με εξερευνητική μεν διάθεση αλλά όχι εντυπωσιακά αποτελέσματα. Το album δίνει λίγο την αίσθηση ότι φθίνει ποιοτικά καθώς πλησιάζει στο τέλος του, παρόλα αυτά η αύρα τραγουδιών σαν το "Cathedrals Of Heaven" αφήνουν ένα καθαρό στίγμα. Είναι αναμενόμενο να υπάρχουν άνισες στιγμές σε έναν τόσο μεγάλο σε διάρκεια δίσκο αλλά συνολικά, και με σύμμαχο την εξαιρετική συμπαραγωγή του Ben Frost, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα συνεκτικότητας.

Το "Leaving Meaning" είναι εξαιρετικά ξεχωριστό και φρέσκο, αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για το 15ο studio album μιας σαραντάχρονης μπάντας. Σηματοδοτεί μια καινούρια αρχή για τους Κύκνους και, χωρίς να φτάνει τα επίπεδα του "The Seer", αποτελεί μια πάνω του αναμενομένου συνέχεια του "The Glowing Man". Σε αυτήν τη νέα τους φάση, οι Swans ακούγονται περισσότερο μουσικοί και λιγότερο θεματικοί, εικάζω δε ότι η επιδραστικότητα του "Leaving Meaning" θα είναι μικρότερη από τις προηγούμενες δουλειές τους, θεωρώντας όμως ότι αυτήν την υποχρέωση την έχουν ξεπληρώσει προ πολλού. Με καλές και υπέροχες στιγμές, οι Swans δεν λένε να αφήσουν την τέχνη τους να ξεθωριάσει και το νέο τους album, χωρίς να είναι αριστούργημα, θα αναγκάσει για άλλη μια φορά τον μουσικό κόσμο να στήσει αυτί και ν' ακούσει. Αυτό και μόνο είναι ένα τεράστιο επίτευγμα.

  • SHARE
  • TWEET