ProgSession #28: Carmen

Όση χαρά προσφέρει στους απανταχού μουσικόφιλους η παρακολούθηση της επικαιρότητας και η βιωματική συναίσθηση του παρόντος, άλλο τόσο, και ίσως και περισσότερο, ενδιαφέρον έχει η ενασχόληση με το άγνωστο παρελθόν, με το σκάλισμα της Ιστορίας, με τις πιο αφώτιστες γωνιές της. Στα πλαίσια αυτής της διαστροφής, το Rocking.gr κάθε μήνα θα παρουσιάζει, μέσω μίας στήλης που καθόλου τυχαία επέλεξε να παίξει με τις λέξεις progress και obsession, ένα δίσκο από το ευρύτατο φάσμα και την κληρονομιά του progressive rock, που δεν κατάφερε ποτέ να ξεφύγει ενός cult συλλεκτικού επιπέδου.

Days of progressive past Vol. 28:

Carmen - Fandagos In Space
1973
Regal Zonophone

Ανέκαθεν ο χώρος του παραδοσιακού, συμφωνικού progressive rock κατάφερνε να εντάξει μεταξύ των επιρροών του και διάφορα είδη παραδοσιακής μουσικής, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα για παράδειγμα την μετεξέλιξη του καθαρού (κέλτικου ως επί το πλείστον) folk πλαισίου σε προσπάθειες σαν εκείνες των Jethro Tull. Ή ακόμα η κλασική μουσική αντίληψη σε συνθέσεις των Yes κατά κύριο λόγο, ήταν μια ακόμα πρωτοποριακή εξέλιξη των late 60s. Από την άλλη το Flamenco σαν μουσικοχορευτικό είδος, ενείχε κάποιες δυσκολίες ένταξης στις παραδοσιακές φόρμες του rock, καθώς ήταν συνδεδεμένο με συγκεκριμένες εικόνες της ισπανικής εξοχής και είναι κατά βάση μια μουσική που συνειρμικά οδηγεί σε σκέψεις αισθησιακών σπανιόλικων χορών.

Έτσι λοιπόν, οι Carmen κυκλοφόρησαν το 1973 το ντεμπούτο άλμπουμ τους, το οποίο έμελλε να παντρέψει με έναν μοναδικό και πρωτοποριακό τρόπο την ιδιάζουσα περίπτωση του flamenco με τον ευρύ progressive rock ήχο, σε ένα σύνολο που οι ήχοι της Ανδαλουσίας θα ταίριαζαν άψογα με τις εκτελεστικές και πειραματικές διαθέσεις του συγκροτήματος. Έχοντας ιδρυθεί στο Λος Άντζελες στις αρχές του '70, το συγκρότημα εν τέλει θα αναγκαστεί να μετακομίσει το Λονδίνο σε αναζήτηση δισκογραφικής εταιρείας προκειμένου να υπογράψει συμβόλαιο, μετά και την απόρριψη που δέχτηκαν στις Η.Π.Α.. Με τον κύκλο των γνωριμιών να ανοίγει και να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων καλλιτέχνες σαν τον David Bowie, οι Carmen στα μέσα του '73 αρχίζουν την ηχογράφηση του "Fandagos In Space" και η σχεδόν άμεση κυκλοφορία του, οδηγεί το συγκρότημα σε περιοδεία.

Θεματικά και συνθετικά, το "Fandagos In Space" τοποθετείται και εντάσσεται σχεδόν αυτούσιο στην ισπανική κουλτούρα και την μεσογειακή αύρα της ιβηρικής χερσονήσου γενικά. Ο συνδυασμός των παραδοσιακών οργάνων της ισπανικής μουσικής και του progressive rock πειραματικού πεδίου , με τις επιταγές της εποχής, δημιουργούν τελικά ένα κράμα που μέσα από ενδιαφέρουσες συγκρούσεις των δύο τεχνοτροπιών καταφέρνει να προσδώσει στο άλμπουμ έναν αέρα μοναδικότητας και πρωτοπορίας. Περίεργοι χρόνοι και μέτρα, funky ρυθμοί, κλασικές κιθάρες ασφαλώς και πειραματική διάθεση για συγκερασμό επιρροών με βάση το φλαμένκο, μετατρέπουν τον δίσκο σε ένα σύνολο συνθέσεων, οι οποίες εναλλάσσονται με τέτοιο τρόπο και τέτοια δεξιοτεχνία που οι παραπάνω ιδιοτυπίες να φαίνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του άλμπουμ απολύτως φυσικές.

Η ουσιώδης επιτυχία του "Fandagos In Space" είναι ότι είναι αρκετά πιο προσεγγίσιμο σαν μια οντότητα που συνδυάζει τις δύο τεχνοτροπίες, παρά σαν ένα άλμπουμ που απλά δίνει πάτημα σε δύο διαφορετικούς κόσμους να εκφραστούν. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητό στο "Sailor Song", που οι ισπανικές μελωδίες συνοδεύονται από κιθαριστικές rock εξάρσεις και ταξιδιάρικα πλήκτρα. Στο "Looking Outside (My Window)", ένα επικό κομμάτι, οι ίδιες συνδυαστικές παραπομπές οδηγούν σε συνειρμούς με το "Roundabout" των Yes, αλλά φυσικά με την προσθήκη των απαραίτητων φλαμένκο ήχων.

Εντύπωση προκαλούν επίσης στους Carmen τα φωνητικά. Στο άλμπουμ η συνεισφορά τεσσάρων από τα πέντε μέλη στις φωνητικές προσπάθειες, έχει ως αποτέλεσμα κάθε τραγουδιστής με τη δική του χροιά, να προσθέτει κάτι καινούριο και καινοτόμο στις συνθέσεις, οι οποίες εναλλάσσονται κιόλας με βάση το εκάστοτε φωνητικό στυλ σε κάθε περίσταση. Τα ονειρικά γυναικεία φωνητικά που κυλούν σε μια πιο ελευθεριάζουσα ατμόσφαιρα, ακολουθούνται από πιο μια πιο παθιασμένη αντρική ερμηνεία στα ισπανικά. Ενδεχομένως, αν στο συγκρότημα υπήρχε ένας τραγουδιστής και συνεισέφερε τα φωνητικά του σε όλο το άλμπουμ, το αποτέλεσμα να μην ακουγόταν τόσο εντυπωσιακά ταιριαστό με την συνθετική ορμή που προκαλούν οι ακουστικές κιθάρες. Στο "Lonely House" για παράδειγμα, μια καταπληκτική μπαλάντα, τα φωνητικά δένουν άψογα, ενώ η συνδρομή των μελών στο "Tales Of Spain", το μετατρέπουν αυτομάτως σε μια σύνθεση που τα φωνητικά πρωταγωνιστούν.

Οι Carmen, με την σχετικά βραχύβια δισκογραφική τους παρουσία, κατάφεραν να ηχογραφήσουν άλλο ένα εξαιρετικό άλμπουμ ("Dancing On A Cold Wind") και τελικά διαλύθηκαν το '75. Το "Fandagos In Space" παρόλα αυτά, εξακολουθεί να αποτελεί ένα εξαιρετικά μοναδικό άλμπουμ, πρωτότυπο και με έναν ανεπανάληπτο συγκερασμό μουσικής φλαμένκο και rock.

Τον επόμενο μήνα θα υπάρξει επιστροφή στα λημέρια του πρώιμου kraut και τη χώρα που συνδυάζει τον Arnie με την καλοκαιρινή προετοιμασία των ελληνικών ομάδων.