Το avant-prog των Μεγάλων Παλαιών

Σε ένα παρελθόν που όσο κοντινό φαντάζει, τόσο μακρινό είναι στην πραγματικότητα, οι περιπτώσεις δημιουργών και των έργων τους που παρέμειναν στις σκιές της λησμονιάς φαντάζουν αμέτρητες. Τα γρανάζια της μουσικής βιομηχανίας ανταποκρίνονται κυρίως στη φήμη και το χρήμα, με το ταλέντο και τη σκληρή δουλειά να μην αρκούν για τη μακροημέρευση των καλλιτεχνών και συγκυρίες να ορίζουν το μέλλον τους. Ωστόσο, με το χρόνο ως αντικειμενικότερο κριτή, τα μουσικά πονήματα των αφανών ηρώων υπάρχουν, περιμένοντας να αποκαλύψουν τη μαγεία τους σε αυτούς που θα τα ανακαλύψουν.

Είτε το όνομα της στήλης ερμηνευθεί ως ένα παιχνίδισμα των λέξεων prog και session, είτε - στην αρχική του πρόθεση - ως μια αφηρημένη ένωση των progress και obsession, ο δικός μας ρόλος, εκείνος του ανήσυχου ρέκτη, δεν αλλάζει. Έτσι, θα παρουσιάζουμε ανά τακτά (ή και όχι τόσο) χρονικά διαστήματα, το έργο ενός δημιουργού από το ευρύτατο φάσμα και την κληρονομιά του progressive rock, που - συνήθως - δεν κατάφερε να ξεφύγει ενός cult συλλεκτικού επιπέδου.

Days of progressive past Vol. 78:

Προσεγγίζοντας τα στοιχειωμένα γραπτά του φαντασιακού κόσμου του H.P. Lovecraft, δεν γίνεται να μην μαγευτείς από τη δυνατότητα του Αμερικάνου συγγραφέα να προκαλεί έναν αρχέγονο τρόμο, πλάθοντας έναν κόσμο που μοιάζει καταδικασμένος από οντότητες πέραν της ανθρώπινης αντίληψης. Εμπνευστής της μυθολογίας Cthulhu, ο Lovecraft υπήρξε ένας συγγραφέας που το έργο του μπορούμε να πούμε πως αναγνωρίστηκε αρκετά ετεροχρονισμένα στη πραγματική του αξία και διάσταση, αποτελώντας εν τέλει έναν συγγραφέα ιδιαίτερα αγαπητό στους μεταλλικούς κύκλους - εξαιτίας και της αγάπης του Cliff Burton στα ιδιαίτερα κείμενα του.

Μέσα από αυτόν το δυστοπικό κόσμο που έπλαθε, μορφές όπως οι αρχέγονες οντότητες του Cthulhu, του Yog - Sothoth, του Shub-Niggurath, απέκτησαν υπόσταση στη φαντασία των αναγνωστών του, επηρεάζοντας κι εμπνέοντας αρκετούς από αυτούς στη δημιουργία δικής τους τέχνης. Σε αυτήν μας, λοιπόν, την επιστροφή στη δράση, θα ασχοληθούμε με ένα τέτοιο σχήμα, που η βραχύβια παρουσία του μπορεί να μην υπήρξε καθοριστική για τις εξελίξεις του προοδευτικού ήχου, αλλά απέδωσε το δικό της, δημιουργικό λιθαράκι στην κληρονομιά αυτού. Ο λόγος, φυσικά, γίνεται για τους Yog - Sothoth και το μοναδικό, ομότιτλο άλμπουμ τους.

Επικλήσεις σε κοσμικές οντότητες εν μέσω avant - prog αναζητήσεων

Μάλλον κάτι περίεργο συνέβαινε στη Γαλλία των αρχών της δεκαετίας του ’80, αφού μονάχα μία δεν υπήρξε η μπάντα που εμπνεύστηκε το όνομα της από τα γραπτά και τη Cthulhu μυθολογία που δημιούργησε ο H.P. Lovecraft. Έτσι, πέραν των αρκετά γνωστότερων Shub-Niggurath, οι οποίοι κινούνταν σε αντίστοιχα avant-prog/RIO μονοπάτια, εκείνη την εποχή έκανε την εμφάνιση του και το προοδευτικό κουιντέτο των Yog-Sothoth, που επίσης αναζητούσε έμπνευση σε παρόμοιους μουσικούς χώρους. Με μια αρκετά πιο free jazz προσέγγιση, σαφή αυτοσχεδιαστικότητα στις συνθέσεις τους και δεδομένη πολυπλοκότητα στα όσα παρουσίαζαν, οι Yog - Sothoth εμφανίστηκαν ξαφνικά το 1984 και σχεδόν άμεσα επέστρεψαν στην χρονοδιάσταση που ανήκαν πραγματικά, πίσω στο σκοτάδι της ανυπαρξίας - έχοντας, ωστόσο, προσφέρει στον δικό μας κόσμο ένα μικρό διαμάντι του αχαλίνωτου μουσικού προοδευτισμού.

Yog - Sothoth - S/T (Cryonic, 1984)

Κυκλοφορώντας σε μια εποχή που δεν την έλεγες ακριβώς ιδανική για τα άκρατα, αυτοσχεδιαστικά prog-related άλμπουμ, το ομότιτλο και μοναδικό άλμπουμ των Γάλλων υπήρξε μια μικρή αποκάλυψη εντός των avant-prog συνόρων. Με σαφείς jazz διαθέσεις, την παρουσία πνευστών όπως το φλάουτο και το σαξόφωνο κυριαρχική, όπως και τη δαιμονική υπόσταση του βιολιού που εξουσίαζε τις τρεις υπάρχουσες συνθέσεις, το βλέμμα των Yog - Sothtoth στεκόταν καρφωμένο στα ‘70s, και στα πεπραγμένα των Magma και των πιονέρων της σκηνής του Canterbury. Τα κρουστά διαθέτουν το δικό τους, ατίθασο χαρακτήρα, κάνοντας την εμφάνιση τους κατά το δοκούν και με καίριες αυτοσχεδιαστικές πινελιές, τη στιγμή που τα διάσπαρτα πλήκτρα συμβάλλουν στη δημιουργία μιας στοιχειωμένης, απόκοσμα απειλητικής ατμόσφαιρας. Στο magnum opus του δίσκου, το καταληκτικό, 22 λεπτών “Fou: L' Art Noir”, η θύμηση των Univers Zero ή του “Eros” των παραγνωρισμένων Dün είναι έντονη, σε μια σουίτα που το δημιουργικό, ατιθάσευτο RIO χάος κυριαρχεί των αισθήσεων. Πραγματικά απόκοσμη όσο και συναρπαστική, η κάθε ακρόαση του άλμπουμ αποτελεί μια εμπειρία που αποκαλύπτει περισσότερα μόλις καταφέρεις να χαθείς στη δημιουργική λογική του - αν και πιθανόν να μην υπάρχει κατόπιν έξοδος διαφυγής.

Τί ακολούθησε;

…Κι ούτε πρέπει να πιστεύετε (έλεγε το κείμενο όπως το μετέφραζε νοερά ο ‘Αρμιτατζ) πως ο άνθρωπος είναι ο πρώτος ή ο τελευταίος κύριος της γης ή πως τα γνωστά ζωντανά κι υλικά πράγματα είναι τα μόνα στον κόσμο. Οι Παλαιοί υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. ‘Όχι στις διαστάσεις που γνωρίζουμε, αλλά ανάμεσά τους βαδίζουνε γαλήνιοι και πρωτογενείς, αδιάστατοι κι αόρατοι για τα μάτια μας.

Ο Γιογκ-Σοθόθ γνωρίζει την πύλη, γιατί ο Γιογκ-Σοθόθ Είναι η Πύλη. Ο Γιογκ-Σοθόθ είναι το κλειδί και ο φρουρός της πύλης. Παρελθόν, παρόν και μέλλον σε ό,τι υπήρξε, ό,τι υπάρχει και ό,τι θα υπάρξει, είναι ένα και το αυτό για τον Γιογκ-Σοθόθ. Αυτός γνωρίζει από πού πέρασαν οι Παλαιοί στο παρελθόν, και από πού θα ξαναπεράσουν πάλι στο μέλλον, όταν ο Κύκλος ολοκληρωθεί. Γνωρίζει και το γιατί κανείς δεν μπορεί να Τους δει εκεί όπου περπατούν…