Pain Of Salvation, Need, Mother Of Millions @ Piraeus Academy, 20/10/18
Οι Pain Of Salvation επιβεβαίωσαν ότι βρίσκονται σε τροχιά εκτόξευσης και μαζί με δυο από τις καλύτερες εγχώριες μπάντες προσέφεραν μια (prog) βραδιά που θα τη θυμόμαστε για καιρό
"These are the reasons"
Τα επτά χρόνια που έκαναν να μας επισκεφτούν οι Pain Of Salvation έμοιαζαν (και ήταν στην πραγματικότητα) πάρα πολλά. Όπως, επίσης, πολλοί θα μπορούσαν να είναι οι λόγοι: Ο κορεσμός από τις αρκετές φορές που ήρθαν από το 2003 ως το 2011; Το ότι έχασαν κάποιους οπαδούς με την αλλαγή κατεύθυνσης των "Road Salt"; Οι αλλαγές στο line-up και η αστάθεια που έβγαζε η μπάντα; Η περιπέτεια της υγείας του Daniel που τον κράτησε αρκετό καιρό εκτός; Ή μήπως, απλά, η έλλειψη ζήτησης;
Όποιοι κι αν ήταν οι λόγοι αυτή η επίσκεψή τους δεν άφηνε πολλά περιθώρια για δικαιολογίες. Ο Daniel έχει φτιάξει μια πολύ δυνατή και σταθερή μπάντα ξανά, χαίρει άκρας υγείας και επέστρεψε στο prog metal στοιχείο για το οποίο αγαπήθηκε με ένα καταπληκτικό άλμπουμ. Αλήθεια πόσος κόσμος από εκείνη τη γενιά των 20αρηδων και 25αρηδων που γέμιζε το Ρόδον πριν σχεδόν 15 χρόνια «είναι ακόμα στη φάση»; Οι απαντήσεις δόθηκαν στο περίπου, όμως φάνηκε ότι κάποια πράγματα έχουν αλλάξει…
"A New Full Throttle Tribe"
Μια βόλτα στον κόσμο που είχε μαζευτεί από πολύ νωρίς για να τιμήσει ένα live που θα ξεκίναγε πριν τις επτά το απόγευμα, καθιστούσε σαφές πως υπάρχει μια νέα γενιά οπαδών όχι μόνο των Pain Of Salvation, αλλά του prog ήχου και για να το πάω ακόμα πιο πέρα της εγχώριας prog σκηνής, με τα μπλουζάκια Need, Mother Of Millions και Poem να είναι σε αρκετά περισσότερα από αυτά των Σουηδών ή οποιουδήποτε άλλου ονόματος.
Έτσι, κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει πως το γεγονός ότι οι Mother Of Millions και οι Need δεν ήταν απλά συμπληρωματικά ονόματα, μα δυο επιπλέον σημαντικοί λόγοι για να βρεθεί κάποιος σε αυτή τη συναυλία. Ίσως και να έπρεπε να θεωρείται προφανές, αλλά δεν πρέπει να προσπεραστεί χωρίς να τονιστεί αυτό το πολύ ευχάριστο και ενθαρρυντικό γεγονός.
"They Won't Die If They Fly So High"
Με ελάχιστη καθυστέρηση σε σχέση με το πρόγραμμα - ίσα για να μπει μέσα ο κόσμος που περίμενε έξω από το venue - οι Mother Of Millions ανέβηκαν στη σκηνή του Piraeus Academy και δεν χρειάστηκε ούτε να ζεσταθούν, ούτε τίποτα. Από την αρχή γέμισαν τη σκηνή με τον ήχο και την παρουσία τους, έχοντας φανταστική απόδοση και άψογο ήχο (τον καλύτερο από όλους στην βραδιά). Θεωρώ πως κατάφεραν δυο πράγματα.
Πρώτον, για όσους τους έχουμε δει αρκετές φορές, πιστοποίησαν ότι έχουν αποκτήσει τεράστια συνέπεια επί σκηνής, καθώς είναι πάντα ΠΟΛΥ καλοί. Δεύτερον, για μια ακόμα φορά είμαι πεπεισμένος ότι ανάγκασαν όσους δεν έχουν ασχοληθεί αρκετά μαζί τους, να το κάνουν. Αμφότερα είναι σπουδαία κέρδη όταν πατάς τη σκηνή.
Είχαν καταπληκτική ισορροπία στον ήχο, με το μπάσο του Πέτρου Πρίφτη να είναι μεν δυνατά, αλλά να έχει την απαραίτητη ευκρίνεια και το drumming του Γιώργου Μπουκαούρη να είναι δυναμικό ως εντυπωσιακό, ενώ ο Μάκης Τσαμκόσογλου με τον Κώστα Κωνσταντινίδη σε πλήκτρα και κιθάρα ήταν απλά άψογοι. Όσο για τον Προκοπίου, δεν θέλω να προσθέσω τίποτα σε αυτά που έχω πει κατά καιρούς, πέραν του ότι με έκανε να εντυπωσιαστώ με τι μπορεί να επιτύχει κάποιος με μισή ζαμπονοτυρόπιτα (συγνώμη, για το inside joke).
Δεν υπήρξε κάποια μέτρια στιγμή, αλλά αποτέλεσε πολύ ευχάριστη έκπληξη η πάρα πολύ ενδιαφέρουσα διασκευή στο "Uninvited" της Alanis Morrissette, ενώ από τα τραγούδια της μπάντας ξεχώρισα τα προσωπικά αγαπημένα "Rome" και "Spiral". Το δε "Human" που έκλεισε το σετ τους μου υπενθύμισε ότι το υλικό του πρώτου άλμπουμ ίσως θα άξιζε μια νέα παραγωγή/μίξη.
Το 2019 αναμένεται να βρει τους Mother Of Millions με νέο δίσκο και εμάς με έναν παραπάνω λόγο να περιμένουμε να παίζουν ζωντανά για να πηγαίνουμε να τους βλέπουμε. Τα καλύτερα σίγουρα έρχονται.
Setlist: Emerge / Shine / Silence / Uninvited / Collision / Rome / Spiral / Human
"There is a future for us"
Ακριβώς στην ώρα τους (βάσει προγράμματος) στην σκηνή εμφανίστηκαν οι Need, που με αυτό το live θα έκλειναν έναν μεγάλο, σχεδόν διετή, κύκλο για το "Hegaiamas: A Song For Freedom", ένα άλμπουμ που κατά γενική ομολογία τους βοήθησε να πάνε ένα σκαλί πιο πάνω σε πολλά επίπεδα. Με μια αμερικάνικη και δυο ευρωπαϊκές περιοδείες στις αποσκευές, καθώς και πολλές εμφανίσεις επί ελληνικού εδάφους, οι Need ήθελαν να δώσουν την πρέπουσα τελευταία παράσταση πριν γυρίσουν σελίδα.
Υπάρχουν δυο όψεις να προσεγγίσει κανείς την εμφάνισή τους κι αυτό οφείλεται στο ότι μια σημαντική και αναπάντεχη τεχνική αναποδιά τους άλλαξε τα πλάνα. Για κάποιο λόγο τα πλήκτρα του Αντώνη Χαντζηκωνσταντή από το δεύτερο τραγούδι και μετά απλά σταμάτησαν να παίζουν, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν πλήκτρα στην ηχητική εξίσωση της μπάντας, πέραν των σημείων που απαιτούσαν πιάνο, τα οποία μπορούσε να παίξει από το μηχάνημα με το οποίο αντικατέστησε το δικό του. Όπως και να το κάνουμε τα τραγούδια των Need χάνουν ένα δομικό στοιχείο τους χωρίς πλήκτρα και το πρόβλημα αυτό ήταν λογικό να αποσυντονίσει κάπως την μπάντα.
Όμως, με την ποιότητα και την εμπειρία που έχουν πλέον, οι Need κατάφεραν να βγάλουν όλο το σόου παραπάνω από αξιοπρεπώς. Μάλιστα, τολμώ να πω ότι «ισοφάρισαν» το κενό των πλήκτρων με το έξτρα πάθος που έβγαλαν, ειδικά ο Γιώργος Τζαβάρας στην κιθάρα (που ξέρει να παίρνει ένα show πάνω του) και ο Γιάννης Βογιαντζής στα φωνητικά που έδωσε ό,τι είχε σε σημείο να μείνει σχεδόν φωνή στο τέλος. Φυσικά, το rhythm section του Στέλιου Πασχάλη (drums) και του Βίκτωρα Κουλουμπή (μπάσο) ήταν, ως συνήθως, εγγύηση και μπετόν στο παίξιμό τους.
Ο κόσμος, πάντως, δεν έδειξε να πτοείται από το τεχνικό πρόβλημα. Αντιθέτως, ανταποκρινόταν πολύ ζεστά και μεγάλη μερίδα φάνηκε να είναι εξοικειωμένη με τραγούδια όπως το "Tilikum" ή το "Mother Madness", με αποκορύφωμα το sing along και το παρατεταμένο χειροκρότημα στο μεγαλειώδες τελείωμα του "Hegaiamas", επιβεβαιώνοντας αυτό που μπορούσε να δει κάποιος στα πολυάριθμα Τ-shirt. Πως η μπάντα έχει φτιάξει σημαντικό πυρήνα οπαδών. Μάλιστα, υπήρξαν άνθρωποι που ταξίδεψαν από την Ολλανδία και τις Η.Π.Α. για να έρθουν να τους δουν, κάτι που δεν γίνεται για πρώτη φορά!
Σίγουρα, θα ήταν καλύτερα αν όλα είχαν κυλήσει ομαλά, καθότι το δέσιμο της μπάντας και η δυναμική που έχουν αποκτήσει επί σκηνής ήταν εμφανή, αλλά και πάλι το ότι κάλυψαν τόσο ικανοποιητικά μια τέτοια αναποδιά, είναι και αυτό απόδειξη του υψηλού επιπέδου στο οποίο έχουν φτάσει. Αναμένουμε με αγωνία του άνοιγμα του επόμενου κύκλου.
Setlist: Rememory / Alltribe / Tilikum / Orvam / Stroll Of Choice / Mother Madness / Hegaiamas
"We found our way through the passing light of day"
Θα επιμείνω στο ότι τηρήθηκε το χρονοδιάγραμμα άψογα, αφού η οποιαδήποτε παρέκκλιση θα μπορούσε να βγάλει εκτός χρόνου το απαιτητικό και μεγάλο σε διάρκεια πρόγραμμα της βραδιάς. Το γεγονός αυτό είναι ενδεικτικό της γενικότερα πολύ καλής διοργάνωσης που αξίζει τα εύσημα.
Έτσι, δεκαπέντε λεπτά πριν τις 22:00 οι Pain Of Salvation πάτησαν στη σκηνή και για τα επόμενα 130 λεπτά κατάφεραν να κάνουν αυτό που γίνεται σε όλα τα πραγματικά σπουδαία live: σε έκαναν να χάσεις την αίσθηση του χρόνου.
Εξαρχής, ήταν εμφανές πως ο Daniel Gildenow ήταν σε φόρμα. Οκ, αυτό ήταν απόπειρα αστείου. Αλλά, ήταν όντως σε φόρμα και σωματικά και φωνητικά, ενώ παράλληλα ήταν εμφανές ότι το ότι το νέο τους υλικό έχει αγαπηθεί ήδη από τον κόσμο, από τις πρώτες νότες του "On A Tuesday" που άνοιξε το σετ τους.
Θα έλεγα πως μέχρι ένα σημείο το σετ τους ήταν χωρισμένο σε ενότητες ανά άλμπουμ, με την πρώτη να αποτελείται από τραγούδια της πιο πρόσφατης δουλειάς τους, του "In The Passing Light Of Day". Στο "On A Tuesday" βιώσαμε τις πρώτες έντονες εναλλαγές μεταξύ υψηλής ενέργειας (στα δυνατά σημεία) και συναισθηματικών φορτίσεων (στα ήρεμα σημεία), με τον drummer, Leo Margarit να αναλαμβάνει το φωνητικό μέρος του "I lost the will, I lost the way" του Ragnar Zolberg και να εντυπωσιάζει το κοινό. Γενικότερα, πάντως, ήταν ο «επαναπατρισμένος» Johan Hallgren που ανέλαβε να φορέσει τα παπούτσια του Ισλανδού στα τραγούδια του τελευταίου άλμπουμ και τα κατάφερε, όχι τέλεια αλλά αρκούντως πειστικά, προσφέροντας τεράστια ενέργεια συνολικά με την παρουσία του.
Καπάκια ήρθε το εκρηκτικό "Reasons" που ανέδειξε τη δυναμική της μπάντας επί σκηνής και στη συνέχεια το single "Meaningless" που έφερε τα πρώτα έντονα sing along της βραδιάς με το κολλητικό ρεφρέν του και την εξαιρετική απόδοση της μπάντας.
Πριν μπει στη δεύτερη ενότητα, ο Daniel αναφέρθηκε σε ένα σημείο της μακροσκελούς κουβέντας που είχαμε πριν το live (χαρίζοντάς μου ένα μεγάλο χαμόγελο), στο οποίο μου ανέφερε πως κατά τη διάρκεια του "The Perfect Element" νιώθει πως χάνει την επαφή με τον κόσμο, καθότι η φύση των τραγουδιών τους οδηγεί σε μια εσωστρεφή κατάσταση, με αποτέλεσμα να χάνεται η αλληλεπίδραση με την μπάντα. Νομίζω, πως η ανταπόκριση του κοινού στο τραγούδι που κλείνει το άλμπουμ με το οποίο έγιναν γνωστοί οι Pain Of Salvation στη χώρα μας τον διέψευσε και αποτέλεσε το πρώτο μεγάλο highlight της βραδιάς.
Η τρίτη ενότητα ήρθε με δυο τραγούδια από το - περίεργο είναι η αλήθεια, αλλά στην πραγματικότητα παρεξηγημένο - "Scarsick". Όταν είχαν έρθει πριν περίπου δέκα χρόνια για συναυλία, έχοντας κυκλοφορήσει το εν λόγω άλμπουμ, ο περισσότερος κόσμος στραβομουτσούνιαζε στο άκουσμα του "Disco Queen", όμως αυτή τη φορά ήταν το έναυσμα για χορό κι ένα μικρό πάρτι κάτω στο κοινό. Στο εν λόγω τραγούδι φάνηκε ακόμα πιο έντονα πόσο σημαντικός είναι κι ο εξαιρετικός φωτισμός που είχε η μπάντα και έδινε πολλούς πόντους στο οπτικό κομμάτι της συναυλίας. Στο τέλος του ο Daniel μας θύμισε ότι μπορεί να ακούγεται ως ένα χαρούμενο τραγούδι, αλλά δεν παύει να θέλει να καταδείξει ένα σοβαρό και δύσκολο θέμα...
...όπως το ίδιο ισχύει και για το "Kingdom Of Loss" βέβαια, που έχει μερικούς από τους πιο έξυπνους και εύστοχους στίχους που έχει γράψει ο Daniel, με το κομμάτι να απογειώνεται στο τέλος του όταν ο Gildenlow αποχώρησε από τη σκηνή και άφησε τους υπόλοιπος - με μπροστάρη τον Johan να το ολοκληρώσουν.
Με αφορμή τα είκοσι χρόνια από την κυκλοφορία του "One Hour By The Concrete Lake", ενός άψογου άλμπουμ που σπάνια παίρνει τα credits που του αναλογούν, ήρθε η επόμενη ενότητα του live, της οποίας η εκκίνηση χρειάστηκε να γίνει δυο φορές καθώς στην πρώτη φορά που ξεκίνησαν το "Handful Of Nothing" ο Daniel κάτι πάτησε και έκοψε τον ήχο της κιθάρας του. Αστειευόμενος επ’ αυτού έφυγε ξανά από τη σκηνή και ξαναμπήκε για να παίξουν κανονικά αυτή τη φορά το τραγούδι, με την μπάντα να μας ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, αποδίδοντας άψογα το progressive metal που πρέσβευε στους δυο πρώτους δίσκους. Τόσο το δυναμικό "Handful Of Nothing", όσο και το ήρεμο/συναισθηματικά φορτισμένο και διαφοροποιημένο ενορχηστρωτικά "Pilgrim" - που όπως παραδέχτηκε ο Daniel κάποτε πίστευαν ότι θα γίνει hit στην Ιαπωνία - ήταν εξαιρετικά, αλλά το "Inside Out" ήταν ένα από τα πραγματικά highlight της βραδιάς.
Βέβαια, αυτό που περίμενε πολύς κόσμος ήρθε αμέσως μετά, με το "Ashes" να είναι μάλλον το πιο δημοφιλές τραγούδι της μπάντας και τον κόσμο να το υποδέχεται μετά χαράς, πριν επιστρέψουν στο τελευταίο τους άλμπουμ για να κλείσουν εντυπωσιακά το σετ με το "Full Throttle Tribe".
Σχεδόν πέντε λεπτά πέρασαν πριν η μπάντα επανακάμψει στη σκηνή με ένα ακόμα fan favorite, το εναρκτήριο τραγούδι του "The Perfect Element pt.1", το σπουδαίο "Used". Αυτό αποδόθηκε πολύ δυναμικά, ειδικά το σόλο ο Daniel το έβγαλε πένα, αν και έχω την αίσθηση ότι μπορεί και να έχασαν κάποιες από τις φωνητικές αρμονίες του ρεφρέν. Λεπτομέρειες για (μερικές φορές) ιδιότροπους τύπους σαν κι εμένα...
Το "Beyond The Pale" αναφέρθηκε σαν έξτρα-bonus τραγούδι (μιας και ήταν η τελευταία εμφάνιση της τρέχουσας περιοδείας και ο Daniel είχε το περιθώριο να κουράσει λίγο παραπάνω τη φωνή του) και για τον γράφοντα ήταν η αποκορύφωση της βραδιάς. Το τραγούδι που κλείνει το τιτανοτεράστιο "Remedy Lane" είναι ένας ύμνος, γεμάτος αυθεντικά συναισθήματα και συγκλονιστική ερμηνεία που μας θυμίζει ότι αυτή η μπάντα είναι τόσο ξεχωριστή επειδή είναι τόσο... ανθρώπινη. Για μια ακόμα φορά ο Leo εντυπωσίασε αναλαμβάνοντας ένα δύσκολο μέρος των ψηλών φωνητικών και γενικά η απόδοση ήταν αυτή που άρμοζε σε ένα σπουδαίο τραγούδι.
Κι έφτασε το φινάλε για να αναθεωρήσω τα περί highlight της βραδιάς, καθώς το "The Passing Light Of Day" ήταν μια κατηγορία από μόνο του. Κάνοντας έναν μικρό πρόλογο περί των έξι μηνών που πέρασε στο νοσοκομείο, μας είπε ότι μπορεί ο ίδιος να έγραψε το τραγούδι για τη γυναίκα του, αλλά έχει να κάνει με την ζωή που μέσα από όλες τις δυσκολίες της, είναι αν μη τι άλλο ενδιαφέρουσα. Έπειτα, έμεινε στη σκηνή μόνος με την κιθάρα του, υποβοηθούμενος μόνο από τον Daniel Karlsson στα πλήκτρα.
Από το ήρεμο πρώτο μέρος του τραγουδιού, στο δυναμικό ξέσπασμα και πάλι στο ήρεμο φινάλε του, τα 15 λεπτά της διάρκειάς του φάνηκαν σαν μια στιγμή. Ο Gildenlow κατάφερε να περάσει όλη την εύθραυστη φύση των στίχων με την ερμηνεία του και συνεπικουρούμενος από τις φανταστικες φωνητικές αρμονίες που του παρείχαν οι συμπαίκτες του, μας άφησε αποσβολωμένους στο τέλος.
"On A Saturday"
Συνολικά, οι Pain Of Salvation σε μια καταπληκτική εμφάνιση δεν πρέπει να άφησαν κανέναν παρευρισκόμενο να φύγει με κάποιο, ίσα-ίσα που η πλειονότητα δήλωνε εντυπωσιασμένη από όσα μπόρεσα να αφουγκραστώ. Ο ήχος ήταν ισορροπημένος και διαυγής, αλλά αν ήθελα να το ψειρίσω λίγο θα έλεγα πως θα ήθελα λίγο πιο δυνατά τις κιθάρες, ενώ δεν θα είχε τελείως άδικο κάποιος αν έλεγε πως σε σημεία ο Daniel έμοιαζε λίγο συγκρατημένος στα φωνητικά του. Για τα άπιαστα δεδομένα του πάντα.
Εν τέλει, επιβεβαίωσαν αυτό που φαινόταν εδώ και καιρό: ότι το τωρινό line-up των Pain Of Salvation είναι το μάλλον πρώτο που μπορεί να συγκριθεί με το line-up της κλασσικής περιόδου 2000-2006 και πως η μπάντα είναι έτοιμη να διεκδικήσει εκ νέου όσα δικαιούται. Ο Leo Margarit είναι τέρας στα τύμπανα και επιπλέον έχει τρομερή φωνή, ο Johan Hallgren πέραν από την αστείρευτη ενέργεια που προσφέρει, λειτουργεί και ως συνδετικός κρίκος με το παρελθόν της μπάντας, ο Gustaf Heilm είναι τρομερός μπασίστας δίχως άλλο, ο Daniel "D2" Karlsson είναι αθόρυβα εξαιρετικός στα πλήκτρα και ο Daniel είναι... ο Daniel. Ένας σπάνιος ερμηνευτής, ιδιοφυής συνθέτης και πανέξυπνος άνθρωπος. Όλοι μαζί μοιάζουν δεμένοι και να γουστάρουν πολύ που βρίσκονται σε αυτή την μπάντα, δημιουργώντας αισιοδοξία για το μέλλον της.
Προσωπικά θεωρώ ότι θα μπορούσε να έχει αρκετό περισσότερο κόσμο, αλλά μάλλον από τους λόγους που παρατέθηκαν στην αρχή επιβεβαιώνεται πως η ζήτηση δεν είναι αυτή που ήταν κάποτε για τους Pain Of Salvation στη χώρα μας.
Όμως, πρωτίστως αξίζει να εστιάζουμε σε αυτά που έχουμε κι όχι σε αυτά που δεν έχουμε. Και αυτά που έχουμε, βάσει και των όσων είδαμε το βράδυ της 20ης Οκτωβρίου, είναι δυο εξαιρετικά εγχώρια prog σχήματα που όλο και μεγαλώνουν, ένα νέα κοινό που σιγά-σιγά αυξάνεται αριθμητικά και τους Pain Of Salvation σε τροχιά για μεγάλα πράγματα ξανά. Κι αυτά είναι παραπάνω από αρκετά για να χαρακτηριστεί ως μια βραδιά που θα την θυμόμαστε για καιρό.
Φωτογραφίες: Αφροδίτη Ζαγγανά