Peter Hammill @ Ωδείο Αθηνών, 24/01/25

Ο ιθύνων νους των σπουδαίων Van Der Graaf Generator αποτελεί τακτικό επισκέπτη της χώρας μας εδώ και δεκαετίες. Οι προσωπικές συναυλίες του έχουν τον ίδιο να τραγουδάει και να παίζει πότε πιάνο και πότε κιθάρα, με απογυμνωμένες αλλά έντονες συναισθηματικά εκτελέσεις κομματιών που προέρχονται κυρίως από τον δικό του κατάλογο. Περιμέναμε ότι και οι φετινές εμφανίσεις του Peter Hammill θα ήταν παρόμοιες σε ύφος με τις παλιότερες, όπως για παράδειγμα εκείνη του 2019 στο Gagarin 205, και πράγματι έτσι έγινε, με τη διαφορά ότι το καταπληκτικό Αμφιθέατρο «Ιωάννης Δεσποτόπουλος» πρόσφερε κάτι παραπάνω στην όλη εμπειρία μας.

Καταφτάνοντας στο Ωδείο Αθηνών, όλος σχεδόν ο κόσμος ήταν απ’ έξω και είχε φτιάξει πηγαδάκια. Μεταξύ μας υπήρχαν και αρκετοί ξένοι -κυρίως Άγγλοι- οι οποίοι είχαν ταξιδέψει προκειμένου να παρακολουθήσουν τις συναυλίες του, ακριβοθώρητου πλέον λόγω της ηλικίας του, Βρετανού. Τα άνετα καθίσματα του αμφιθεάτρου γέμιζαν αργά αλλά σταθερά, όμως κάποιοι ήρθαν λίγο καθυστερημένα με αποτέλεσμα κατά την προγραμματισμένη ώρα έναρξης να μην έχουν λάβει ακόμα όλοι τις θέσεις τους. Μικρό το κακό βέβαια, μιας και το τέταρτο που άργησε η συναυλία να ξεκινήσει ήταν ασήμαντο για μια Παρασκευή βράδυ.

Ο Peter Hammill εμφανίστηκε εν μέσω χειροκροτημάτων και επιφωνημάτων ντυμένος, κλασσικά, στα λευκά και ανάλαφρα και κάθισε πίσω από το πιάνο του. Η ησυχία που έπεσε αμέσως μετά την ενθουσιώδη υποδοχή που του επιφυλάξαμε ήταν εντυπωσιακή και το ακόμα πιο εντυπωσιακό ήταν ότι διατηρήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της συναυλίας. Ο κατάλογος του Hammill είναι τόσο τεράστιος που ποτέ δε θα ακούσει κάποιος όλα τα κομμάτια που θέλει. Ειδικά όταν παίζει διήμερα, όπως στην Αθήνα, όπου το setlist είναι διαφορετικό κάθε μία από τις δύο ημέρες. Όμως, πάντα κάποιος θα ακούσει ορισμένα από τα κομμάτια που θέλει.

Το εναρκτήριο “My Room” είναι αρκετά γνωστό κομμάτι των Van der Graaf Generator, ενώ τα “Easy To Slip Away”, “Curtains” και “Time Heals” που ακολούθησαν μας έδειξαν το μοτίβο στο οποίο θα πήγαινε η βραδιά. Ένας Hammill να χτυπάει μαεστρικά τα πλήκτρα του πιάνου του, αποδίδοντας σε κάθε σημείο των κομματιών την κατάλληλη ένταση και παράλληλα να εκφέρει τρομερά εκφραστικά (σ.σ. εντάξει κύριε αρχισυντάκτα, παραδέχομαι ότι εδώ έχουν μεγάλη σημασία!) τους πολύτιμους στίχους του. Το ίδιο έγινε και στη δεύτερη αναφορά στους VdGG, το επίσης γνωστό “Mirror Images”.

Κάπου εκεί ο Hammill πέρασε από το πιάνο στην κιθάρα, η οποία ακούστηκε ακόμα πιο απογυμνωμένη. Η εντύπωση που μου δόθηκε προσωπικά είναι ότι ο ήχος της ήταν πιο λεπτεπίλεπτος και λιγότερο «γεμάτος» από του πιάνου, κάνοτας τις επόμενες εκτελέσεις πιο εύθαυστες κατά κάποιον τρόπο. Το κοινό πάντως συνέχισε απλώς να ρουφάει την εμπειρία εντελώς αθόρυβα, είτε από σεβασμό, είτε επειδή είχε αποσβολωθεί – δέχομαι και τις δύο ερμηνείες.

Τα “Shingle Song” και “Central Hotel” που παίχτηκαν διαδοχικά ήταν από τις πιο φορτισμένες στιγμές όλης της βραδιάς, με τον Hammill να τα ερμηνεύει κυριολεκτικά, ενώ και τα “If I Could” και “Patient” που ακολούθησαν, δεν πήγαν πίσω. Το χειροκρότημα μετά από κάθε κομμάτι ήταν κάθε φορά και λίγο μεγαλύτερο, πραγματικά. Για το συγκεκριμένο μέρος του set με την κιθάρα, που τελικά περιλάμβανε έξι κομμάτια, ο Hammill διάλεξε αρκετά τραγούδια που έχουν να κάνουν με τις ερωτικές σχέσεις και τις απογοητεύσεις τους. Το “Last Frame” ήταν μία ακόμα από τις σπουδαίες εκτελέσεις που βιώσαμε και η τελευταία τόσο που παίχτηκε με κιθάρα, όσο και από τον κατάλογο των Van der Graaf Generator.

Ο ευγενής καλλιτέχνης κάθισε πάλι πίσω από το πιάνο του για να συνεχίσει με το μελαγχολικό “Four Pails”, το απαισιόδοξο “The Mercy” και το εσωστρεφές “A Way Out” συνεχίζοντας να προσφέρει δυνατές στιγμές. Το φανταστικό “Stranger Still” στο τέλος έκανε το “Sitting Targets” τον μοναδικό δίσκο από τον οποίο ακούστηκαν δύο κομμάτια και αμέσως μετά ο Hammill μας αποχαιρέτησε και έδωσε ραντεβού για την επόμενη μέρα σε όσους θα τον έβλεπαν. Βέβαια μετά από λίγα λεπτά και αρκετό χειροκρότημα επανήλθε για μια μαγική εκτέλεση του “Vision” που τελικά ήταν και αυτή που έκλεισε τη βραδιά για τα καλά.

Πέντε κομμάτια με πιάνο, έξι με κιθάρα και άλλα πέντε με πιάνο ήταν μια χορταστική εμπειρία από έναν μοναδικό καλλιτέχνη που έχει ακόμα την ικανότητα, μετά από πάνω από μισό δημιουργικό αιώνα, να βγάζει ατόφιο συναίσθημα από τις μινιμαλιστικές αλλά τόσο ουσιαστικές εκτελέσεις των κομματιών του. Έχοντας αφήσει υπόνοιες ότι ίσως να μην ξαναπεριοδεύσει και ποτέ (τα είπε στον αγαπητό Σακκαλή) και με το διήμερο της Αθήνας να είναι οι τελευταίες συναυλίες που είχε προγραμματισμένες στο καλεντάρι του, ίσως τελικά να ήμασταν πάρα πολύ τυχεροί που τον απολαύσαμε ακμαίο σε έναν τόσο ωραίο χώρο όπως το Ωδείο Αθηνών.

Φωτογραφίες: Γιώργος Κρίκος