Wardruna @ Ηρώδειο, 21/09/23

Μερικές συναυλίες, τις σημαδεύεις στο ημερολόγιο από την ανακοίνωσή τους. Ακόμη και να μην είσαι εξοικειωμένο με τον ηχητικό κόσμο των Wardruna, η ανακοίνωση της εμφάνισής τους στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, δεν είναι μια συνηθισμένη συναυλιακή περίσταση. Το κορυφαίο Νορβηγικό συγκρότημα του ιθύνοντα νου Einar Selvik, έχει καταφέρει με τους κινηματογραφικούς και βαθιά αφοσιωμένους nordic folk ήχους του, να αναδειχθεί ως το πλέον εμβληματικό σχήμα ενός ηχητικού ρεύματος που πλέον βρίσκεται σε άνοδο.

Με την επιστροφή των Vikings στο pop culture, και με τη συμμετοχή των Wardruna στην διάσημη ομότιτλη σειρά, οι ήχοι αυτοί βρέθηκαν ξάφνου δυναμικά στο προσκήνιο, παρά το γεγονός πως διατρέχουν μια παράδοση δεκαετιών. Οι Wardruna βέβαια, είχαν ήδη κατακτήσει καλλιτεχνικές κορυφές πριν το εμπορικό τους ξεπέταγμα. Δεν είναι τυχαίο πως η εμφάνισή τους στο Ηρώδειο, που μαγνητοσκοπήθηκε όπως μας ενημέρωσαν, τελούσε υπό την αιγίδα της Νορβηγικής Πρεσβείας στη χώρα μας. Αν τα καλοσκεφτείς όλα, σε συνδυασμό με το εύρος κόσμου στο οποίο απευθύνονται, αισθητικά και ηχητικά οι Νορβηγοί, το sold out φαινόταν μονόδρομος.

Όπως μας εξήγησε και ο ίδιος ο Selvik στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, το μεγαλύτερο στοίχημα για τον ίδιο και το συγκρότημά του ήταν να καταφέρουν να αφήσουν το στίγμα τους στον ιδιαίτερο χώρο. Οι Warduna, όπως μας απέδειξαν και στα 90 λεπτά της συγκλονιστικής τους εμφάνισης, έφεραν το Ηρώδειο στα μέτρα τους. Η εντυπωσιακή σκηνοθεσία, ειδικά στο ζήτημα χωροταξίας και φωτισμού, μαζί με την καλλιτεχνική τους προσέγγιση, αναζήτησε σε δύο διαφορετικές (αλλά όχι ετερόκλητες) παραδόσεις τα κοινά φαντασιακά χαρακτηριστικά και τα έβαλε κεντρικά στο κάδρο.

Από την εκκίνηση με το ανατριχιαστικό "Kvitravn", έγινε αντιληπτό πως ο χωροχρόνος της Πέμπτης διεπόταν από μια ξεχωριστή ενέργεια. Το κοινό μπήκε αμέσως στην εξίσωση, και δεν εννοώ μόνο το «άτυπο» dress code που υπήρχε και δεν υπήρχε, συμμετέχοντας με εντυπωσιακό και υγιή τρόπο, ενισχύοντας το αίσθημα κοινότητας που προάγει η folk μουσική, δίχως όμως να αλλοιώνει τον θρησκευτικό της χαρακτήρα. Είπαμε, δεν θα ήταν μια rock ‘n’ roll συναυλία. Η στεντόρεια φωνή του Selvik, δεν έσπασε στιγμή σε όλη τη βραδιά, ενώ ο ήχος, ογκώδης και πολυεπίπεδος, ήταν εντυπωσιακός. Οι σκιές που έπεφταν πάνω στο αρχαίο οικοδόμημα μετέδιδαν κάτι το βαθιά μεταφυσικό. Όταν δε ήρθε η ώρα να αντηχήσουν στο Ηρώδειο τα ανατριχιαστικά φωνητικά της Lindy-Fay Hella, τότε ήρθε η πρώτη κορύφωση της βραδιάς.

Η καλλιτέχνιδα, με την ευρύτερη παρουσία της έδωσε μια απόκοσμη χροιά στη συναυλία. Χορεύοντας ασταμάτητα στη σκηνή, κινούμενη ανάμεσα στους μουσικούς ακολουθώντας ένα εντελώς δικό της μονοπάτι, επιστρέφοντας στο μικρόφωνο για να κυριεύσει τα πάντα, επιστρέφοντας στις σκιές όταν απαιτούνταν. Μιλώντας για σκιές, στο "Skugge" που ακολούθησε, το ξέσπασμα του σε ένα κύκλο από κοκκινα φώτα και αστραπιαίες εναλλαγές σκιών στο υπόβαθρο, ενώ οι μουσικοί πίσω από τους Selvik και Hella έμμεναν πιστοί στον αρχέγονο ρυθμό, έφεραν τα πρώτα μεγάλα επιφωνήματα από το κοινό.

Αναμενόμενα, το εντυπωσιακό "Kvitravn", θα λάμβανε την μερίδα του λέοντος στο setlist. Οι Warduna βέβαια, τίμησαν όλες τις ηχητικές εκδοχές και πτυχές της σταδιοδρομίας τους. Όσο η ώρα περνούσε, ήταν σαφές πως όσα διαδραματίζονταν μπροστά μας δεν ήταν απότοκο μιας απλώς διαφορετικής και ενδιαφέρουσας εναλλακτικής folk μπάντας. Οι Warduna, είναι ένα μέγεθος που υπερβαίνει το ιδίωμά του. Καθαρά μουσικά όμως, όπως απέδειξαν και οι ερμηνείες των "Heimta Thurs" και "Lyfjaberg", δεν έχουν ανταγωνισμό σε αυτό που κάνουν. Πρωτοπόροι συνθετικά, επιβλητικοί ερμηνευτικά, και με βαθιά αντίληψη της καλλιτεχνικής ερμηνείας της παράδοσης και όχι της στείρας επαναφοράς της, καθήλωσαν το κοινό στο Ηρώδειο. Οι πρώτες νότες του "Völuspá", με τον Selvik μόνο στη σκηνή, έφεραν επιφωνήματα θαυμασμού, αποδεικνύοντας πως, πλουραλιστική ή μινιμαλιστική, η μουσική των Wardruna επιβάλλεται δια της ουσίας και όχι του εντυπωσιασμού.

Προς το τέλος της εμφάνισης της μπάντας, η οποία αν και υψηλού επιπέδου δεν έδωσε ποτέ την αίσθηση του προσποιητού ή υπέρ του δέοντος θεατρικού, ο Selvik αποφάσισε να μας απευθυνθεί. Αφού μας ευχαρίστησε επανειλημμένα, μας εξήγησε τη σημασία που έχει για τους Wardruna ο εμπλουτισμός και ο αναστοχασμός της παράδοσης. Μας μίλησε για τη σύνδεση αναμνήσεων του παρόντος με ένα χώρο και μέρος, δίνοντας συνέχεια στις παρελθοντικές. Διέκρινε πως σκοπός τους δεν είναι ούτε να αναβιώσουν την εποχή των Βίκινγκ, ούτε να μπουν σε έναν παντελώς περιττό και ηλίθιο ανταγωνισμό αναφορικά με το ποια πολιτιστική κληρονομιά είναι «καλύτερη». Μερικά πράγματα, όπως τόνισε, δεν πρέπει να αποθεώνονται άκριτα, αλλά να μένουν στο παρελθόν όπου ανήκουν. Σημασία έχει το τραγούδι ως μέσο εμπλουτισμού του βιώματος, ως τόνωση της συλλογικής εμπειρίας, της αποτύπωσης των μικρών και μεγάλων πτυχών μιας στιγμής της κοινωνίας και της ζωής.

Η μπάντα έπειτα, επέστρεψε στη θέση της. Αποφάσισαν να μπουν στο άτυπο encore με ένα κομμάτι αφιερωμένο στο θάνατο, στο πέρασμα, στην απώλεια, στην μετάβαση στον άλλο κόσμο. Το "Helvegen" γοήτευσε και έδωσε τόπο στην περισυλλογή. Το σκοτάδι, που δεν ήταν ποτέ τρομακτικό το βράδυ της Πέμπτης, επανήλθε. Όπως και η «φιγούρα» του Ragnar Lothbrok στο φινάλε της εμφάνισης με το "Snake Pit Poetry", που είναι εμπνευσμένο από τις τελευταίες του στιγμές. Η ιστορική εμφάνιση των Wardruna στο Ηρώδειο είχε μόλις ολοκληρωθεί.

Όσα άτομα παρευρεθήκαμε, γίναμε μάρτυρες μιας ολιστικής καλλιτεχνικής εμπειρίας, η οποία μας γέμισε. Με χαμόγελα, συγκίνηση, συντροφικότητα, αλλά και ατομικές αναζητήσεις. Επανήλθαμε στην καθημερινότητα του παρόντος και αποθηκεύσαμε μέσα μας λίγη από την μαγεία της παραδοσιακής folk, θυμούμενα τις κοινές οικουμενικές μας ρίζες, ανεξαρτήτως προέλευσης και τη σύνδεση με το περιβάλλον. Ελπίζω, όταν κυκλοφορήσει η μαγνητοσκοπημένη εκδοχή της συναυλίας, να γίνει αντιληπτό και σε όσα άτομα δεν ήταν εκεί. Είμαι βέβαιος πως θα συμβεί. Τέτοια ήταν η ένταση.

Φωτογραφίες: Γιώργος Κρίκος