Jenny Hval

«Γιατί το αίμα της περιόδου θεωρείται κάτι κακό και βρώμικο στο κάτω κάτω;» μου είχε πει σε ανύποπτο χρόνο μία συμφοιτήτριά μου το μακρινό 2016, και αν προσπεράσουμε τον ρομαντικά χίπικο χαρακτήρα αυτής της ερώτησης, έχουμε μία πραγματικά καλή ερώτηση. Δεν μίλησα, όχι μόνο επειδή έπαιζε στη διαπασών εκείνη τη στιγμή το "Bad Girls" της M.I.A. πάνω από τα κεφάλια μας και δυσκολευόμουν να ακούσω και τη σκέψη μου, αλλά και γιατί δεν είχα τι να απαντήσω. Λίγες μέρες μετά, έπεσα πάνω στο "Period Piece", το πρώτο single του "Blood Bitch" μιας κάποιας Νορβηγίδας ονόματι Jenny Hval. Και να σου πάλι μπροστά μου το αίμα, να μου λέει ότι υπάρχει ένα θέμα συζήτησης που μάλλον το αποφεύγω, κι ας είναι παντού γύρω μου.

Για την τόση υπερπροβολή αίματος που είχα δεχτεί στη metal, σίγουρα το "Blood Bitch" με έκανε να αισθάνομαι άβολα με τη θεματική του αίματος ως ταμπού. Κι αυτό με έβαλε σε περισσότερες σκέψεις. Η φεμινιστική, αποδομιστική pop της Jenny Hval απέκτησε εκείνη τη στιγμή κομβική σημασία στη ζωή μου, κι ας μην είναι μία καλλιτέχνιδα που ακολουθώ με ζήλο. Κάθε της έργο, μουσικό ή λογοτεχνικό, περιστρέφεται γύρω από ζητήματα σεξουαλικότητας, τρόμου, και σωματικής έκφρασης, με ένα αρκετά φιλοσοφικό υπόβαθρο, κληροδότημα των σπουδών της πάνω στην ανάλυση λόγου. Στο "Classic Objects" ο θεματικός πυρήνας παραμένει ίδιος: η κατασκευή της θηλυκότητας, των γυναικείων ρόλων, των ταυτοτήτων και της σημασίας των πραγμάτων. Δεν πρόκειται, ωστόσο, περί μίας καρικατούρας φεμινιστικών one-liners και διδακτισμού, βγαλμένων από την εύκολη ατζέντα των ταυτοτήτων. Οι στίχοι παραείναι αφηρημένοι για να γίνει κάτι τόσο χοντροκομμένο.

Η στιχουργική προσέγγιση της Hval παίζει με το συνειρμικό και το ρευστό. Όχι πως δεν υπάρχουν ξεκάθαρες σκέψεις, όπως στο αντικαπιταλιστικό δίδυμο "Freedom" / "The Revolution Will Not Be Owned", που αναζητούνται τα όρια της δημοκρατίας στα πλαίσια του θεσμού της ιδιοκτησίας, και της τέχνης ως εμπόρευμα, αλλά δεν είναι ο κανόνας αυτός. Προσωπικές ιστορίες υπαρξιακής κρίσης, οράματα κατάργησης του εαυτού, και μερικές αναφορές σε - τι άλλο - την απομόνωση και το συλλογικό τραύμα της πολύμηνης καραντίνας σε όλο τον κόσμο (βλέπε "Year of Sky"), συγκροτούν έναν δίσκο που κολυμπάει στην αβεβαιότητα της εποχής του. Αβεβαιότητα επειδή η ισοδυναμία μεταξύ σημαίνοντος και σημαινόμενου δεν είναι πια αυτονόητη, όπως στο μετα-αποκαλυπτικό και μακρόσυρτο "Jupiter", που οι χαρακτήρες ξεχνούν ποιες λέξεις σημαίνουν τι.

Η Jenny Hval προσεγγίζει τα τραγούδια της σαν μία σύμπραξη μουσικής και στίχων, και έτσι το "Classical Objects" δεν κουβαλάει τη βαμπιρική μαυρίλα του "Blood Bitch", την εσωστρέφεια του "The Long Sleep" EΡ, ή το ηλεκτρονικό ψύχος του "The Practice Of Love". Είναι μουδιασμένο, ονειρικό, με την ψηλή φωνή της Hval να ακούγεται παραμυθένια όπως γλιστράει πάνω στη μουσική και να αφήνει μία νότα αισιοδοξίας. Ο ανοιχτός ουρανός με τα σύννεφα πάνω από τα απροσδιόριστα ερείπια του εξωφύλλου είναι μία ταιριαστή απεικόνιση. Οι μελωδίες είναι μειλίχιες, ακόμη και ευφορικές σε σημεία, όπως στο "Cemetery of Splendour", που διαγράφεται και η τρομερή αγάπη που τρέφει η Hval για την Kate Bush. Το πιο pop και συμβατικό τραγούδι είναι και το πρώτο, "Year Of Love", που το λες και χορευτικό με τον reggae χαρακτήρα του και το μπάσο ψηλά στη μίξη. Από εκεί κι έπειτα, όμως, τα τραγούδια γίνονται ολοένα και πιο εγκεφαλικά, κερδίζουν τις κορυφώσεις τους σταδιακά, και δεν βασίζονται πολύ σε hooks. Αυτό δίνει και στο άλμπουμ έναν χαρακτήρα πιο αέρινο και ανοιχτό, σαν να σε προσκαλεί να το ακούσεις στρωματσάδα κοιτώντας τα αστέρια.

Εν ολίγοις, το "Classical Objects" συνεχίζει στα ίδια μονοπάτια που μας έχει συνηθίσει η Hval, με τις αναμενόμενες ανατροπές και προσκλήσεις να συλλογιστούμε τη σταθερότητα παγιωμένων - κλασικών - θεμάτων και εννοιών. Αισίως η όγδοη δισκογραφική της δουλειά μέσα σε μία δεκαετία, δείχνει ότι υπάρχει ακόμη έδαφος να εξερευνηθεί, και θέματα με τα οποία μπορεί να καταπιαστεί, χωρίς να αφήνει την εντύπωση ξαναζεσταμένου φαγητού. Μπορεί να αποτελέσει σταθμό στην καριέρα της; Μάλλον όχι, αν και τι σημασία έχει αν έχεις χτίσει μία τόσο ευρεία και ταυτόχρονα βαθιά δισκογραφία; Μερικές φορές, ακόμη και η νορβηγική φεμινο-πειραματική pop κάνει μία στάση για ξεκούραση.

Youtube Music