Ihsahn: «Tο τελευταίο άλμπουμ των Emperor κατέληξε να είναι σχεδόν solo δίσκος»

Ένας μουσικός που δε φοβάται να πειραματιστεί και να αψηφήσει τα standards και τις προσδοκίες του κοινού, που χάραζε πάντα το δικό του δρόμο και ακολουθώντας το όραμά του, ο Ιhsahn συνεχίζει το μουσικό του ταξίδι με το "Arktis" ξεφεύγοντας περισσότερο από τις black metal ρίζες του. Με αφορμή λοιπόν το νέο άλμπουμ του, είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε μαζί του και να μας απαντήσει τόσο για τον τρόπο που δουλεύει, αλλά και για το πού βρίσκονται οι Emperor σήμερα.

Γεια σου Ihsahn! Πώς είσαι;

Γεια σου Νίκο, είμαι πολύ καλά, στο μέσο του δεύτερου γκρουπ συνεντεύξεων για σήμερα! (γέλια)

Το νέο σου άλμπουμ "Arktis" πρόκειται να κυκλοφορήσει τον Απρίλιο και φαίνεται πάλι πειραματικό και διαφορετικό από τις προηγούμενες δουλειές σου. Είχες κάποιο συγκεκριμένο στόχο αυτήν τη φορά, ως προς το ύφος και την ατμόσφαιρα.

Βασικά, νομίζω πως είναι λιγότερο πειραματικό και progressive από το προηγούμενο άλμπουμ! (γέλια) Mιλούσα με έναν συνάδελφό σου από την Αγγλία και του είπα πως το προσέγγισα σαν ένα πιο παραδοσιακό, pop-rock άλμπουμ. Η απάντησή του ήταν «λοιπόν, απέτυχες παταγωδώς» (γέλια). Η προηγούμενη δουλειά μου ήταν πιο πειραματική, χωρίς συγκεκριμένες δομές, με πολύ αυτοσχεδιασμό και διάφορες αυθόρμητες ιδέες. Αντιθέτως, αυτή τη φορά ο βασικός μου στόχος ήταν να ασπαστώ αυτό το old-school στυλ σύνθεσης, το παραδοσιακό songwriting, με καθαρά hooks, ρεφρέν, κάτι τέτοιο. Βασικά, δούλεψα σε διάφορες ιδέες, αλλά έπαιρνα μια ιδέα κι έχτιζα πάνω σε αυτή. Για παράδειγμα, ένα πιο ηλεκτρονικό κομμάτι όπως το "South Winds" ξεκινά με αυτό το riff του μπάσου, ενώ τα τραγούδια που έχουν ένα πιο '80s ύφος, ξεκίνησαν με ένα riff στην κιθάρα και από εκεί αναπτύχθηκαν, αντί να υπάρχει μια συρραφή διαφορετικών ιδεών.

Βασικά, απάντησες την επόμενη ερώτησή μου, γιατί ακούγοντας το δίσκο αυτό που σκεφτόμουν ήταν ότι τα τραγούδια είναι πιο συγκεντρωμένα και δομημένα πάνω σε μια βασική ιδέα και αναρωτιόμουν αν τα δούλεψες ξεκινώντας πάνω σε ένα riff ή μια φωνητική μελωδία.

Ναι, υπάρχει λόγος γι' αυτό, επειδή μεγάλωσα στα '80s, οπότε όλα τα κλασσικά metal συγκροτήματα, όπως οι Iron Maiden και oι Judas Priest, μου έδωσαν έμπνευση να δουλέψω με αυτή τη φόρμουλα. Φυσικά, όταν ξεκίνησα να εντρυφώ στο extreme metal, αρχίσαμε να ξεφεύγουμε από αυτό επειδή ήταν αρκετά απλοποιημένο και θέλαμε να κάνουμε κάτι περισσότερο. Όσο περνάνε τα χρόνια, όμως, έχω εκτιμήσει πολύ το ταλέντο που χρειάζεται για να κάνεις αυτά τα τρία-τέσσερα λεπτά να έχουν πραγματικό νόημα, οπότε θέλησα να δοκιμάσω τον εαυτό μου σε αυτήν την πρόκληση, επειδή είναι και κάτι διάφανο, τόσο για 'μένα όσο και για τον ακροατή, όλοι μας γνωρίζουμε αυτές τις δομές τραγουδιών, οπότε είναι εύκολο να καταλάβεις αν έκανες κάτι καλό ή απέτυχες εντελώς (γέλια).

Ξέρεις, μου αρέσει αρκετά και η pop μουσική, o Prince για παράδειγμα. Αυτό που πάντα έβρισκα συναρπαστικό είναι πως σε αντίθεση με το metal, όπου σε ένα άλμπουμ όλα τα τραγούδια έχουν την ίδια παραγωγή, τον ίδιο ήχο σε κάθε όργανο, το χαρακτηριστικό ήχο της μπάντας για τη δεδομένη χρονική περίοδο. Θαύμαζα πάντα ότι στα pop άλμπουμ κάθε τραγούδι είχε την ενορχήστρωση και τον ήχο που απαιτεί το τραγούδι, που δεν επιβάλλεται από τα μέλη της μπάντας αλλά από το τι χρειάζεται το κομμάτι. Οπότε, αν ξεκινούσα να δουλεύω ένα κομμάτι από μια ιδέα στο αναλογικό synthesizer, αυτό οδηγούσε και το πώς θα γινόταν η ενορχήστρωσή του. Φυσικά, είναι ακόμη ένας metal δίσκος, υπάρχουν κάποια θεμελιώδη δομικά στοιχεία όπως ο ήχος στα τύμπανα και την κιθάρα, αλλά προσπάθησα να τα πειράξω λίγο ώστε κάθε τραγούδι να έχει τη δική του ταυτότητα.

Φαίνεται να εξερευνείς όλο και περισσότερο τους ηλεκτρονικούς ήχους, όπως στα "South Winds" και "In The Vaults", έχεις σκεφτεί να κάνεις κάτι που να επικεντρώνεται σε τέτοιο ύφος και λιγότερο στο metal;

Το έχω σκεφτεί, αλλά το θέμα είναι πως η κιθάρα και τα screaming φωνητικά είναι η δεύτερη φύση μου ουσιαστικά, είναι ο ευκολότερος τρόπος έκφρασης για 'μένα, οπότε αποτελεί ένα πολύ φυσικό κομμάτι της μουσικής μου. Από την άλλη, πάντα θέλω να δοκιμάζω και να εξερευνώ διαφορετικά πράγματα, οπότε όταν λέω ότι προσεγγίζω έναν δίσκο σαν pop-rock, εννοώ στη δομή, δεν θέλω να ακούγομαι σαν ένας pop-rock καλλιτέχνης. Εχοντας όλ' αυτά τα στοιχεια που είναι τόσο οικεία για μένα, έχω την ελπίδα και την πίστη πως στο τέλος, ακόμη και όταν εισάγω διαφορετικούς ήχους στη μουσική μου, θα ακούγεται ακόμη σαν κάτι δικό μου. Για να δημιουργήσω κάτι που θα έχει ενδιαφέρον για τον ακροατή, πιστεύω πως πρέπει να είμαι κι εγώ ενθουσιασμένος όταν το δουλεύω, πάντα μου άρεσε να πειραματίζομαι με τη μουσική, παλιότερα έβαζα τα ορχηστρικά μέρη για να δώσω ένα παραπάνω επίπεδο στον ήχο. Τώρα έχω υιοθετήσει το αναλογικό synthesizer, έχω μερικά δικά μου, και για το δίσκο χρησιμοποίησα κι ένα της γυναίκας μου. Μου αρέσει πολύ να πειράζω τις ρυθμίσεις, ξέρεις είναι σαν ενισχυτής, με όλ' αυτά τα κουμπιά, δεν έχει προρυθμισμένους ήχους, μπορείς και να το συνδυάσεις με διάφορα εφέ, είναι κάτι πολύ δημιουργικό κι έχει μια φυσική διάσταση που μου αρέσει. Επίσης, ξεκίνησα να χρησιμοποιώ ένα moog bass στο προηγούμενο άλμπουμ αντί για το κλασσικό ηλεκτρικό μπάσο κι αποφάσισα να κάνω όλο το νέο δίσκο χρησιμοποιώντας μόνο αυτό.

Γι' ακόμη μια φορά έχεις μερικούς σπουδαίους μουσικούς ως guests, από τους Trivium, The Shining και φυσικά τους Leprous. Είχαν κάποιο ρόλο στη σύνθεση των κομματιών ή απλά συμμετείχαν παίζοντας και τραγουδώντας τα μέρη που είχες ήδη γράψει;

Ναι, δεν συμμετείχαν στη σύνθεση (γέλια). Πάντα φέρνω guests προς το τέλος της όλης διαδικασίας. Ξέρεις κάνω τα περισσότερα μόνος μου, εκτός από τα τύμπανα, και γίνεται κάτι πολύ προσωπικό, στα πρώτα δύο άλμπουμ έκανα και τη μίξη και είναι αδύνατο να είσαι ικανοποιημένος, γίνεσαι σίγουρα αρκετά υποκειμενικός. Αλλά ανακάλυψα πως όταν έχω τελειώσει τα κομμάτια, είναι ενδιαφέρον, είχα το προνόμιο να έχω φίλους και μουσικούς αρκετά κοντά σε 'μένα και μπορώ να τους καλέσω ώστε να δώσουμε κάτι διαφορετικό στα κομμάτια κι έναν ήχο που δεν θα μπορούσα να δώσω εγώ, για παράδειγμα δεν παίζω σαξόφωνο και είμαι πολύ τυχερός που μπορώ να έχω κάποιον σαν τον Jorgen Munkeby (μπορείτε να διαβάσετε παλαιότερη συνέντευξή του στο Rocking.gr), επειδή η εμπειρία μου έχει δείξει από τις φορές που δουλέψαμε μαζί πως θα κάνει μια σπουδαία δουλειά. Φυσικά και ο Einar από τους Leprous που τραγουδάει σε μερικά κομμάτια, το συζητούσα με τη γυναίκα μου πως κάποια μέρη θα ήταν ιδανικά για τη φωνή του. Ο Matt (Heafy) στο "Mass Darkness" το ίδιο, αφού εμένα η φωνή μου, σε αντίθεση με τα screaming φωνητικά, είναι αρκετά απαλή στο κλασσικό τραγούδι και το ρεφρέν γι' αυτό το κομμάτι ήταν ιδανικό για μια δυνατή αμερικάνική power metal φωνή σαν τη δική του. Πιστεύω πως είναι φοβερό να έχω αυτή τη δυνατότητα να χρωματίζω τους δίσκους μου με τους ήχους τόσο ταλαντούχων ανθρώπων.

Και το αποτέλεσμα σε δικαιώνει να προσθέσω εγώ...

Σ' ευχαριστώ πολύ! (γέλια)

Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο στιχουργικό θέμα; Φαίνεται σαν μια εξερεύνηση της αβεβαιότητας, αλλά από την άλλη είναι σαν ένας ύμνος στην ελευθερία της εξερεύνησης, οπότε αναρωτιέμαι ποια ήταν η έμπνευσή σου για τους στίχους.

Θα έλεγα πως υπάρχουν θέματα που επανεμφανίζονται, αλλά αυτήν τη φορά τα προσέγγισα από μια λίγο διαφορετική οπτική, αφού τελειώνοντας το άλμπουμ έγινα σαράντα χρονών! (γέλια) Υπάρχει μια δυαδικότητα, είναι πάντα σχετική με τα αντίθετα και το πώς τα πράγματα έχουν δύο όψεις. Από τη μια είναι η ιδέα πως οι ανθρώπινες ζωές ξεχωριστά είναι ασήμαντες στα πλαίσια της μεγαλύτερης εικόνας του σύμπαντος. Είναι τόσο παράδοξο ότι βρισκόμαστε με ζωή σ' αυτόν τον πλανήτη σ' ένα άπειρο σύμπαν, αλλά από την άλλη μεριά είναι μεγάλη τύχη, είναι σαν ένα δώρο και μας δίνει την ευκαιρία να γεμίσουμε τη ζωή μας με εμπειρίες και όσα μας κάνουν ανθρώπους. Νομίζω πως είναι μια σημαντική υπενθύμιση για τον εαυτό μας, συμπεριλαμβάνω κι εμένα, να μην τα παίρνουμε όλα ως δεδομένα και να χαραμίζουμε τη ζωή μας με το να βαριόμαστε ή να ανησυχούμε υπερβολικά και να κάνουμε πάντα ασφαλείς επιλογές. Νομίζω πως ειδικά στον δυτικό κόσμο όπου υπάρχουν τόσα προνόμια είναι εύκολο να τεμπελιάσεις, εδώ αναστατωνόμαστε όταν πέφτει το ίντερνετ (γέλια), αλλά καταλαβαίνεις τι εννοώ, έτσι;

Ναι, φυσικά. Για την προώθηση του άλμπουμ υπάρχουν σχέδια για περιοδεία; Πόσο βιώσιμο είναι να κυκλοφορείς δίσκους χωρίς να κάνεις εκτενείς περιοδείες στις μέρες μας;

Αυτό είναι κάπως παράδοξο, τη δεκαετία του '80 οι μπάντες περιόδευαν για να προωθήσουν ένα νέο άλμπουμ, ενώ τώρα είναι το ανάποδο, τώρα βγάζουν άλμπουμ ως αφορμή για να βγουν σε περιοδεία, οπότε τα πράγματα έχουν αντιστραφεί εντελώς. Από την άλλη, αν το δεις ιστορικά, η ιδέα του ότι μπορείς να ηχογραφήσεις και να πουλήσεις τη μουσική ως φυσικό format, είναι σχετικά νέα και έχω τσατιστεί απίστευτα πολύ με το φαινόμενο του downloading και του streaming (γέλια), επειδή γνωρίζω το αντικείμενο και απ' αυτό ζω. Βέβαια, ο κόσμος που έφτιαχνε κασσέτες στα εργοστάσια κάποτε, είναι ο ίδιος που βολεύτηκε αργότερα με το minidisk, τα πράγματα προχωράνε και πρέπει να πας μαζί με την αλλαγή. Οπότε, προσπάθησα κι εγώ να ενστερνιστώ το ζωντανό κομμάτι της μουσικής με μεγαλύτερο ενθουσιασμό, αλλά δεν θέλω να είναι μια αναπαράσταση της στουντιακής δουλειάς, αλλάζω την ενορχήστρωση για ένα διαφορετικό lineup, αλλάζω κάποια μέρη ή γράφω καινούριες εισαγωγές για μερικά κομμάτια ώστε να κάνω κάτι διαφορετικό και όχι στατικό, ώστε να ακούγεται όπως είναι στο δίσκο. Αυτό είναι αρκετά τυπικό ειδικά στο metal χώρο, όπου το κοινό περιμένει να δει όλα τα αυθεντικά μέλη της μπάντας, να ακούσει τα κομμάτια όπως είναι στο δίσκο, το οποίο είναι λίγο βαρετό αν με καταλαβαίνεις (γέλια). Οπότε προτιμώ να δίνω στον εαυτό μου το προνόμιο να «χαλάω» τον ήχο μου και να το κάνω πιο ενδιαφέρον και για 'μένα, ώστε να μην είμαι στον αυτόματο πιλότο αλλά να αφήνω χώρο για δημιουργικότητα σε αυτό το ζωντανό περιβάλλον.

Επιστρέφοντας στην ερώτησή σου, ακόμη δουλεύουμε για να οργανώσουμε κάποιες εμφανίσεις το φθινόπωρο, υπάρχει και η πρακτική πλευρά του ζητήματος επειδή ο δίσκος ήταν να βγει κανονικά τον Ιανουάριο, αλλά επειδή η Candlelight συγχωνεύτηκε με τη Spinefarm Universal, τελικά θα κυκλοφορήσει στις 8 Απριλίου ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα από τη μεταβατική περίοδο και την αλλαγή των καναλιών διανομής. Οπότε, όλα τα πλάνα πήγαν πίσω, μακάρι να είχα κάτι πιο χειροπιαστό να σου πω, αλλά ακόμη είμαστε σε συζητήσεις.

Αυτά τα πλάνα αφορούν την Eυρώπη;

Ναι, λόγω του τρόπου που φτιάχνω την μπάντα με μουσικούς που προσλαμβάνω, αλλά και για προσωπικούς λόγους, ποτέ δεν μου άρεσε να περιοδεύω για μεγάλο διάστημα, οπότε κάνω είτε μικρότερες περιοδείες ή επιλεγμένες εμφανίσεις και φεστιβάλ, το οποίο έχει δουλέψει καλά μέχρι τώρα. Πολλά από τα κομμάτια του νέου δίσκου ταιριάζουν σε ένα live περιβάλλον και ανυπομονώ να ενσωματώσω περισσότερα στο set. Το "My Heart Is Of The North" το είχα παίξει ζωντανά πέρσι, πριν καν το ηχογραφήσω, σαν ένα πείραμα για να δω και την αντίδραση του κόσμου, κάτι όχι ιδιαίτερα συνηθισμένο στις μέρες μας, αλλά μου φάνηκε ενδιαφέρον να το δοκιμάσω ζωντανά για αλλαγή.

Ας περάσουμε στους Emperor τώρα. Το 2014 επανενωθήκατε για μερικές ζωντανές εμφανίσεις. Επίσης, φέτος κυκλοφορεί ένα φοβερό boxset με τίτλo "The Complete Works" για τα είκοσι χρόνια της μπάντας. Ποιό είναι το status της μπάντας αυτή τη στιγμή; Οι συναυλίες ήταν απλά επετειακές ή υπάρχουν σχέδια για κάτι περισσότερο στο μέλλον;

Λοιπόν, από τη στιγμή που έφυγα το 2001, πάντα υπάρχουν αυτά τα κύματα προσφορών και ζήτησης για να κάνουμε κάτι, βέβαια για καθέναν μας ξεχωριστά υπάρχουν διαφορετικοί λόγοι και πλευρές για να σκεφτούμε. Προσωπικά, στην αρχή δίσταζα να τα μπερδέψω, γιατί ήθελα να είμαι ξεκάθαρος στο ότι οι προσωπικές μου δουλειές είναι η βασική μου ασχολία, οπότε αν συνεχίζαμε να έχουμε τους Emperor σε μια ημιζωντανή κατάσταση και τα δυο θα υπέφεραν. Οπότε, ήμουν πολύ επιφυλακτικός όταν ήταν να κάνουμε τις επετειακές εμφανίσεις, αλλά περάσαμε πολύ καλά τόσο το 2006 όπου ήταν όλα οργανωμένα και πολύ συγκεκριμένα, κάτι που επαναλήφθηκε και το 2014. Ξέρεις, βγαίνουμε να παίξουμε κομμάτια που έγραψα όταν ήμουν 16 χρονών και παίζαμε κάτω από τους Black Sabbath, μπορείς να πεις πως ήταν μια πολύ καλή μέρα στο γραφείο! (γέλια) Τώρα που βγάζω τον έκτο δίσκο μου,  έχω παίξει τόσο με τους Emperor όσο και solo, και νομίζω πως έχω δώσει στον κόσμο να καταλάβει πώς έχουν τα πράγματα, οπότε είναι και για 'μένα ευκολότερο να εκτιμήσω και να αναθεωρήσω την καριέρα μου σαν ένα σύνολο, αντί να ξεχωρίζω σε περιόδους. Οπότε, σε αυτή τη φάση δεν μπορώ να πω πως υπάρχουν σχέδια, αλλά υπάρχουν πάντα συζητήσεις αφότου κάναμε τις επετειακές εμφανίσεις. Αν θα κάνουμε κάτι για το "Anthem" δεν το ξέρω, αλλά είμαι σίγουρα πιο θετικός στο να κάνουμε κάτι επιλεκτικά, επειδή από τη δική μου οπτική είμαι πολύ τυχερός, μπορώ να κάνω και τα δύο.

Η μόνη κουβέντα είναι για ζωντανές εμφανίσεις δηλαδή; Δεν έχει πέσει στο τραπέζι η ιδέα για έναν καινούργιο δίσκο;

Σίγουρα μόνο για live. Είμαστε τόσο μακρυά στο δημιουργικό κομμάτι πλέον. Φαντάσου πως το τελευταίο άλμπουμ των Emperor κατέληξε να είναι solo δίσκος πάνω κάτω (γέλια), παίζω περισσότερα όργανα σε αυτό το δίσκο απ' ότι στους δικούς μου, γι' αυτό είχε και αυτήν την κατεύθυνση. Επίσης, πιστεύω πως δεν θα ήταν δίκαιο και για μας να το κάνουμε μόνο για να πουλήσουμε δίσκους ή κάτι τέτοιο. Εάν ήταν στο χέρι μου, οι Emperor θα ακούγονταν όπως ακούγομαι εγώ στους δίσκους μου (γέλια), αλλά φαντάζομαι πως ίσως και ο κόσμος να μην το ήθελε αυτό και αν κάναμε κάτι με γνώμονα να αρέσει στο κοινό, τι είδους black metal δίσκος θα ήταν; Ενας δίσκος black metal για να ικανοποιήσει το κοινό, οπότε στην ουσία θα βγαίναμε όλοι χαμένοι.

Πιστεύω πως δεν θα ήταν και τίμιο καλλιτεχνικά, από τη στιγμή που κι εσύ έχεις φύγει πολύ από αυτό το στυλ, δεν νομίζω πως αξίζει μόνο και μόνο για να κάνεις τη χάρη του κόσμου.

Ναι ακριβώς, δεν ξέρω τι να πω, έχουμε δει μπάντες να το κάνουν αυτό, να προσπαθούν να αναπαράγουν τη νεανική εκδοσή τους δυο δεκαετίες αργότερα. Νομίζω πως κοροϊδεύεις τον εαυτό σου και προσπαθείς να κοροϊδέψεις και το κοινό εάν το κάνεις. Βέβαια, μερικοί το κάνουν και καταλήγουν να βγάλουν κάτι καλό, οπότε εξαρτάται φαντάζομαι.

Με τόσους δίσκους πλέον στο βιογραφικό σου, τόσο με τους Emperor όσο και με τους δικούς σου, ποιον θεωρείς τον κορυφαίο της καριέρας σου;

Α, αυτό είναι δύσκολο! (γέλια)

Το ξέρω, γι' αυτό σε ρώτησα! (γέλια)

Ξέρεις, κάθε δουλειά είναι συνυφασμένη με την εποχή της, υπάρχουν πολλά πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή σου από τα δεκάξι μέχρι τα σαράντα! (γέλια) Πιστεύω πως είμαι τυχερός να βρίσκομαι σε μια θέση απ' όπου μπορώ να είμαι δημιουργικός και να εξερευνώ, οπότε είμαι περήφανος για διαφορετικά πράγματα. Είμαι περήφανος για τον ενθουσιασμό και τη νεανική ενέργεια των πρώτων δίσκων των Emperor, επειδή ήμασταν άπειροι, δεν είχαμε άλλη οπτική πέρα από το να εκπληρώσουμε το ισχυρό όραμα που είχαμε, δεν ξέραμε πώς να το κάνουμε, αλλά προχωρήσαμε με 100% πείσμα. Οπότε είμαι υπερήφανος που έκανα κάτι τέτοιο, οπωσδήποτε όχι άψογο, αλλά νομίζω πως το attitude ήταν κάπως άψογο αν καταλαβαίνεις τι εννοώ, νομίζω πως υπάρχει μια ενέργεια που μεταδίδεται, ιδιαίτερα στα παιδιά που παίρνουν τους δίσκους στις μέρες μας και δεν είχαν γεννηθεί καν τότε, νιώθουν αυτήν την επαναστατική ενέργεια. Φυσικά, όταν είσαι οπαδός της μουσικής, υπάρχουν μελωδίες που μπορείς να δεθείς μαζί τους και το να βλέπεις τον κόσμο να έχει το ίδιο δέσιμο στα τραγούδια που είχαμε γράψει, όπως το "I Am The Black Wizards" ή το "Inno a Satana", πολύς κόσμος τα τραγουδά και θυμάται κάθε σημείο τους.

Όμως και στη σόλο καριέρα μου, νομίζω μερικά πράγματα που έκανα στο "After" για παράδειγμα, ξεκινώντας από την αρχή, πηγαίνοντας από ένα περισσότερο heavy metal δίσκο σε κάτι πιο progressive, προσθέτοντας τα έγχορδα και το σαξόφωνο, προχώρησα σε μια νέα πλατφόρμα για 'μένα, κάτι το οποίο με κάνει περήφανο. Από τότε οι δίσκοι μου είναι διαφορετικές γωνίες και οπτικές του πώς θα ήθελα να ακούγομαι, άρα νομίζω πως είμαι περήφανος για τον καθένα ξεχωριστά και το τι αυτός πρεσβεύει.

Για 'μένα, το "After" φάνηκε σαν να ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο και αποτελεί και προσωπικό αγαπημένο. Ένιωσα σαν να είναι μια καθοριστική στιγμή για τον ήχο σου και τη μετάβασή σου σε πιο progressive μονοπάτια.

Ναι, νομίζω αυτή ήταν και η ιδέα. Με τον πρώτο δίσκο, δεν ήθελα να συνεχίσω από εκεί που έμεινα με τους Emperor, ήθελα να αρχίσω από το μηδέν, γι' αυτό ξεκίνησα με την ιδέα της τριλογίας, ώστε να θέσω τα θεμέλια και να δω πού θα με πάει αυτό με τη λήξη αυτής της περιόδου. Ξεκίνησα πιο παραδοσιακά και κατέληξα στο "After", ήταν μια διδακτική περίοδος για 'μένα, γι' αυτό και μου έδωσα το περιθώριο των τριών δίσκων αντί να προσπαθήσω να αποδείξω τα πάντα με έναν μόνο.

Ενώ προχώρησες σε μια πιο prog κατεύθυνση με τις προσωπικές σου δουλειές, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στο black metal με τους Emperor υπήρξατε ένα πολύ επιδραστικό σχήμα στη σκηνή της δεκαετίας του '90. Ακολουθείς πλέον τη σκηνή; Αν ναι, πιστεύεις πως υπάρχουν μπάντες που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς;

Νομίζω πως ποτέ δεν ήμουν καλός στο να ακολουθώ τη σκηνή! (γέλια). Ειλικρινά, τότε ήταν πάντα ο Samoth που είχε τις διασυνδέσεις, φυσικά ξέρω κόσμο και έχω και πολλούς φίλους, αλλά ίσως ήμουν αρκετά απορροφημένος με τον εαυτό μου για να ακολουθήσω τη σκηνή, δεν ξέρω! (γέλια). Πολύς εγωϊσμός! Όχι αλήθεια, ποτέ δεν ταίριαξα σε αυτή τη συλλογικότητα και τώρα η περιέργεια μου στη μουσική με οδηγεί εκτός της metal σκηνής.

Να ρωτήσω που είναι αυτό το «εκτός»;

Θα μπορούσε να 'ναι οτιδήποτε, για παράδειγμα για πολλά χρόνια υπήρξα μεγάλος οπαδός των Radiohead, αλλά και μουσική όπως του James Blake, μου φαίνεται συναρπαστική ή το soundtrack της σειράς Hannibal, του Brian Reitzell.

Nαι όντως αυτό είναι μακριά από το metal...

Πράγματι, ψάχνω για διαφορετικές υφές και ήχους στη μουσική...

Νομίζω αυτό αντικατοπτρίζεται και σε πολλά σημεία των δίσκων σου, αυτό το χτίσιμο υφών και ατμόσφαιρας...

Το ελπίζω! (γέλια) Τουλάχιστον το προσπαθώ, έχω όλ' αυτά που είναι δεύτερη φύση μου, αλλά προσπαθώ να επεκταθώ σε νέους ήχους και να προκαλώ τον εαυτό μου. Το εμπιστεύομαι αυτό, ότι η ακεραιότητα της μουσικής μου θα περάσει μέσα από τα τραγούδια μου, και ίσως να παρουσιάζεται με πιο δυνατό τρόπο αν ανοίγομαι σε διαφορετικές μεθόδους και τρόπους από αυτούς που περιμένει κανείς.

Ποιο νιώθεις ότι είναι το επόμενο βήμα στην καριέρα σου; Θα συνεχίσεις να πειραματίζεσαι με διαφορετικούς ήχους και να επεκτείνεις τη μουσική σου;

Κάθε φορά που ολοκληρώνω έναν δίσκο έχω μια αρκετά καθαρή ιδέα για το τι θέλω να κάνω μετά, αλλά με αυτόν τον δίσκο, για να 'μαι ειλικρινής, το μόνο για το οποίο είμαι σίγουρος είναι πως θα συνεχίσω να προσπαθώ να εξελιχθώ, σε αυτή τη φάση δεν ξέρω όμως προς ποια κατεύθυνση θα γίνει αυτό.

Σ' ευχαριστώ για το χρόνο σου, ελπίζω να σε δούμε σύντομα στην Ελλάδα να ερμηνεύσεις ζωντανά τα τραγούδια σου!

Ευχαριστώ για την υποστήριξη! Το ελπίζω κι εγώ, πάει πολύς καιρός!