Painkiller

Μέσα στο 2024 γευτήκαμε πολλές και βαρυσήμαντες επιστροφές από μεγάλα (και μικρότερα) σχήματα του παρελθόντος, ειδικά όμως για τους λάτρεις του John Zorn και της πρωτοπορίας εν γένει, η επιστροφή των Painkiller - τριάντα ολόκληρα χρόνια μετά το τελευταίο τους studio άλμπουμ - αποτελεί σοκαριστικά χαρμόσυνο γεγονός. Παρά τα διάφορα ζητήματα που τους ταλανίζουν (υγείας, οικονομικά, αποστάσεις) η θρυλική τριάδα των John Zorn, Bill Laswell και Mick Harris είναι ξανά εδώ.

Το "Samsara" συνεχίζει μάλλον από εκεί που έμεινε το "Execution Ground" του 1994. Έχει αφήσει πίσω του τις πιο ακραίες jazz/grindcore φόρμες των δύο πρώτων (και πιο θρυλικών) δίσκων τους και μοιράζει την ενέργεια του ανάμεσα στους free jazz αυτοσχεδιασμούς του Zorn και του σαξοφώνου του, και στις πιο ηλεκτρονικές, οριακά ambient εξερευνήσεις του rhythm section των Harris/Laswell. Μάλιστα ο πρώτος - ο μυθικός ντράμερ των 80s Napalm Death να υπενθυμίσω - εδώ και χρόνια δεν παίζει καν τύμπανα. Το "Samsara" είναι χτισμένο πάνω σε λούπες και ήχους που έχει φτιάξει ψηφιακά, οριοθετώντας αρκετά και τα ηχητικά σύνορα αυτής της δουλειάς.

Το ρυθμικό κομμάτι λοιπόν διαθέτει μια ambient/dub χροιά που συχνά κινείται μέχρι και τα όρια του drum n bass. Ο Laswell προσθέτει βαθιές μπασογραμμές και χαοτικά samples και pads, συνδιαμορφώνοντας ένα ρευστό και πολύχρωμο μουσικό έδαφος. Από πάνω τους ο Zorn είναι ο γνωστός Zorn: ένας ανορίοτος, ακραίος, μανιακός σαξοφωνίστας που σφράγισε ολόκληρες γενιές free jazz μουσικών με τα πνευστά του ουρλιαχτά. Εδώ δεν υπάρχει τίποτα που δεν έχεις ακούσει πολλές φορές από εκείνον, τίποτα καινούριο αλλά και τίποτα μέτριο.

Παρόλα αυτά, το "Samsara" σαν άλμπουμ είναι ψυχρό και ιδιαίτερα επίπεδο. Η ροή του δεν επιφυλάσσει συγκινήσεις, δεν υπάρχουν αυξομειώσεις και σημαντικές εναλλαγές. Μοιάζει περισσότερο σαν μια παρατεταμένη άσκηση ύφους, ένας μάλλον ανούσιος αυτοσχεδιασμός, περίπου σαν να ακούς τα ηχητικά σκετσάκια τριών μουσικών που έγραψαν μερικά demo. Νομίζω πως γίνεται απίστευτα αντιληπτό πως οι τρεις τους δεν βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο: λείπει ολοκληρωτικά ο κοινός βηματισμός και η αδελφοποιημένη ενέργεια των μουσικών.

Τα οκτώ μέρη της ομότιτλης σύνθεσης ολοκληρώνονται μέσα σε 41 λεπτά. Κάποιες φορές αναδύεται μια λίγο πιο πειστική ατμόσφαιρα, για παράδειγμα στο σκοτεινό "II", στους tribal-ισμούς του "V" ή στην χορευτική δύναμη του "VI". Εκείνες τις στιγμές, το "Samsara" αναδεικνύει τα χαρίσματα του, δηλαδή μια άυλη, εκστατική πνευματικότητα. Για την τελική εικόνα του άλμπουμ όμως, τα χαρίσματα αυτά παραμένουν ημιτελείς ευκαιρίες.

Ο Zorn επιμένει πως οι Painkiller παραμένουν «το πιο ακραίο free jazz/metal τρίο που υπήρξε ποτέ». Δεν έχω λόγο να διαφωνώ, το σχήμα έχει εξάλλου προ πολλού κατακτήσει την υστεροφημία του, όπως και οι Naked City. Το "Samsara" είναι ένα άλμπουμ που όμως δεν έχει να προσθέσει πολλά στον ήδη καθιερωμένο μύθο, αποτελώντας μια κίνηση αναιμική και αρκετά ανούσια. Αν ισχύει πως θα επιστρέψουν με νέο άλμπουμ μέσα στο 2025, αναμένουμε με ενδιαφέρον την περαιτέρω εξέλιξη των πραγμάτων.

Spotify