Jozef van Wissem / SQURL

Όσοι δεν έχετε δει τη νέα ταινία "Only Lovers Left Alive" του κορυφαίου ανεξάρτητου και μινιμαλιστή Αμερικανού σκηνοθέτη Jim Jarmusch, καταρχάς δείτε την άμεσα γιατί είναι ταινιάρα και κατά δεύτερον μπορείτε να συνεχίσετε την ανάγνωση αφού στο παρόν κείμενο δεν πρόκειται να συναντήσετε spoilers. Βέβαια, όπως σε όλες τις ταινίες του Jarmusch, έτσι κι εδώ το σενάριο είναι σχηματικό και δεν περιλαμβάνει twists ή κάτι τέτοιο. Όσοι την έχετε δει, είμαι σίγουρος ότι μείνατε γοητεύμενοι. Και αν όχι με την ταινία, τότε σίγουρα με τη μουσική της.

Στην ουσία η ταινία καταπιάνεται με ένα ζευγάρι βαμπίρ (τους Adam και Eve) που είναι ερωτευμένα εδώ και κάμποσα εκατοντάδες χρόνια και αράζουν αφουγκράζοντας την ύπαρξή τους με τον πλέον φιλοσοφικό τρόπο μέσα σε μια σύγχρονη αστική Αμερική. Η ταινία έχει μια -τρόπον τινά- ποιητική αφήγηση και εξιστορεί μια αέναη ιστορία αγάπης η οποία προσπαθεί να κρατηθεί ζωντανή μέσα στους αιώνες και στις πολλές κακουχίες. Το καίριο στοιχείο, για να επιστρέψουμε στο θέμα της μουσικής, είναι ότι ο Adam είναι ο ίδιος μουσικός. Σε κάποια φάση, η Eve ρωτάει τον Adam, τι είδους μουσική συνθέτει τον τελευταίο καιρό και ο Adam της απαντάει με περίσσια ψυχρότητα «funeral music». Καλύτερο χαρακτηρισμό από αυτόν δεν θα μπορούσε να υπάρξει για να περιγράψει τη μουσική που ακούμε στο αριστουργηματικό αυτό soundtrack.

Οι SQÜRL, που αποτελούνται από τον ίδιο τον Jarmusch μαζί με τους Carter Logan και Shane Stoneback πειραματίζονται εδώ και κάμποσα χρόνια με μινιμαλιστικούς ροκ ήχους, επηρεασμένοι κυρίως από το noise rock της δεκαετίας του '90, το ψυχεδελικό drone των Earth και Boris αλλά και από το ψυχεδελο-garage-rockabilly θρύλων όπως τον Link Wray. Πιο πριν ήταν γνωστοί με το όνομα Bad Rabbit με το οποίο επιμελήθηκαν και το soundtrack της προηγούμενης ταινίας του Jarmusch, "The Limits Of Control" (2009). Ο Jozef van Wissem από την άλλη είναι ένας Ολλανδός, μινιμαλιστής folk συνθέτης-λαουτιέρης, με πλούσια δισκογραφία 15 ετών περίπου (την οποία δεν έχω ακούσει ακόμα στην ολότητά της) και εδώ συνεργάζεται για πρώτη με τον Jarmusch και την παρέα του.

Funeral μουσική, λοιπόν. Όπως είναι προφανές, ολόκληρος ο δίσκος διέπεται από μια άκρατη μελαγχολία. Στις περισσότερες περιπτώσεις το λαούτο οδηγεί τις συνθέσεις μέσα σε αυτά τα ονειρικά μελαγχολικά ηχοτοπία, με τις κιθάρες να μένουν στο background επιδιδόμενες σε κιθαριστικά, drone, ψυχεδελικά περάσματα που θυμίζουν αρκετά το φανταστικό "The Bees Made Honey In The Lion's Skull" των Earth. Η αισθητική του δίσκου είναι μοναδική, έχοντας μια διαρκή minimal διάθεση με τα τύμπανα τις περισσότερες φορές να «μιλάνε» σε έναν γλυκά επαναλαμβανόμενο ρυθμό, ακόμα πιο πίσω από τις κιθάρες. Ο δίσκος είναι οργανικός, με ελάχιστα φωνητικά, τα οποία εντοπίζονται αποκλειστικά σε τρία κομμάτια: Στο "Funnel Of Love" που πρόκειται για μια εξαίρετη διασκευή στο ομώνυμο τραγούδι της Wanda Jackson και κάνει φωνητικά η Madeline Follin, στο "In Templum Dei" που συμμετέχει με τα αιθέρια και πλήρως ατμοσφαιρικά της φωνητικά η Zola Jesus και τέλος στο υπέροχο "Hal" στο οποίο δεν συμμετέχει κανένα από τα δύο συγκροτήματα που έχουν συγκροτήσει το soundtrack αλλά είναι ένα original κομμάτι της Λιβανέζας Jasmine Hamdan (η οποία συμπτωματικά επισκέφθηκε για live και την Ελλάδα πριν λίγο καιρό) που γράφτηκε αποκλειστικά για την ταινία, τραγούδι που σόκαρε ευχάριστα και την Eve στην ταινία κάνοντάς την να αναφωνήσει ότι πρέπει να την μάθει ο κόσμος αυτή την κοπέλα. Βέβαια, η απάντηση του Adam «θεέ μου, ελπίζω όχι, κάποια πράγματα πρέπει να μένουν μυστικά αλλιώς χάνουν την αξία τους» ήταν πληρωμένη και υπογραμμίζει όλη τη φιλοσοφία του Jarmusch σαν δημιουργό.

Σίγουρα ο μινιμαλισμός που διακατέχει το άλμπουμ ίσως αποτελέσει ένα μικρό εμπόδιο για να εκτιμηθεί αφού ίσως κουράσει κάποιους και είναι λογικό. Το θέμα όμως είναι ότι πρόκειται για ένα από τα καλύτερα original soundtrack των τελευταίων ετών, σε μια εποχή που έχουμε πήξει στα χαζοχαρούμενα soundtrack ταινιών κινουμένων σχεδίων που σχεδόν μονοπωλούν το ενδιαφέρον στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μέσα από αυτό το θορυβώδες, μελαγχολικό και ψυχεδελικό, ηχητικό ταξίδι, ξεδιπλώνεται η ζωή των δύο βαμπίρ, της αιώνιας αγάπης και υπαρξιακής αναζήτησης τους σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς προς το χειρότερο.